Alternatif ölçme değerlendirme teknikleri

Ülkemizde 2004 yılında Fen ve Teknoloji öğretim programları geliştirilerek, ortaya çıkan değişim ve gelişimlere daha kolay uyum sağlanması amaçlanmıştır. Geliştirilen Fen ve Teknoloji öğretim programı incelendiğinde yapılandırmacı yaklaşımın daha uygun olduğu görülmektedir.
Öğrencilerin bireysel farklılıklarını temel alan bu programda bazı değişikliklerin olduğu göze çarpmaktadır. Bu değişikliklerden en önemlisinin ölçme-değerlendirme alanındadır. Program özellikle klasik değerlendirmeden farklı olarak öğrenci farklılıklarını dikkate alan alternatif ölçme-değerlendirme yöntem ve tekniklerinin kullanılması üzerinde durmaktadır (Kutlu, 2005; Güven, 2008).
Alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini geleneksel ölçme-değerlendirme tekniklerinin dışında kalan değerlendirme şeklidir. Aslında kısacası şöyle diyebiliriz, geleneksel olarak sadece klasik sınavlar yapılırdı oysa alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerinde ise drama performans değerlendirme proje gibi yöntemlerin kullanıldığını bilmekteyiz. Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerinin öğrenme ortamlarında kullanımında karşılaştıkları sorunların neler olduğu ve ne nasıl bir desteğe ihtiyaç duydukları bilinmemektedir. Bir başka ifade ile ülkemizde Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanırken karşılaştıkları sorunları ortaya çıkarıp, bu sorunların çözümüne yönelik hangi konularda HİE (Hizmet içi eğitim) etkinliklerine yer verilmesi gerektiği ile ilgili çalışmalara yer verilmediğini görmekteyiz.
Alternatif ölçme değerlendirme yöntemleri hakkındaki görüşler:
*‘…..Yeni öğretim programına uyum sağlamak amacıyla sınav stilimi değiştirdim. Yaptığım sınavlarda uzun cevaplı sorular yerine artık boşluk doldurma, doğru yanlış, eşleştirme, çoktan seçmeli gibi birçok değişik soru stili kullanmaya başladım’ şeklindeki ifadesi öğretmenlerin daha çok kendi bildikleri geleneksel yöntem ve teknikleri kullanmaya devam ettiklerini ve yeniliklere uyum sağlamada zorlandıklarını göstermektedir. Öğretmenlerin değerlendirme amacıyla çoktan seçmeli testleri sıklıkla kullandıkları bilinmektedir (Candur, 2007).
*Tekışık (2005)’in belirttiği gibi 2004 öğretim programının tanıtımı amacıyla verilen seminerlerin iyi bir başlangıç fakat başarılı bir uygulama için yetersiz olduğu açıktır. Kısa süreli verilen HİE seminerlerinin yeni öğretim programının gerektirdiği bilgileri öğretmenlere kazandırmada yetersiz olduğu da bilinmektedir (Gözütok ve diğ., 2005).
*Mülakat ve anket verilerinin analizinden öğrenci ürün dosyası, performans değerlendirme, drama, yapılandırılmış grid, tanılayıcı dallanmış ağaç, proje konularında öğretmenlerin bilgi eksikliklerinin olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin böyle düşünmeleri 2004 öğretim programının içerisinde yer alan alternatif ölçme değerlendirme teknikleri ile ilgili eğitim gereksinimleri duymaları ile ilişkilendirilebilir.
*Fen ve Teknoloji öğretmenleri ile yapılan mülakatlardan elde edilen verilerden öğretmenlerin geleneksel ölçme-değerlendirme tekniklerini derslerinde kullanmaktan vazgeçmedikleri, kullanmış oldukları geleneksel ölçme-değerlendirme tekniklerini 2004 öğretim programına adapte etmeye çalıştıkları görülmüştür. Öğretmenlerin daha çok bildikleri teknik ve yöntemleri kullanmada ısrarcı olmaları bildikleri teknikleri yeni karşılaştıkları durumlara adapte etmelerine neden olmaktadır.
*Fen ve Teknoloji öğretmenleri ile yapılan mülakatlardan elde edilen verilerden öğretmenlerin 2004 öğretim programındaki ölçme–değerlendirme teknikleri ile ilgili yeterli bilgi sahibi olmadıklarından dolayı bu teknikleri öğrenme ortamlarında kullanmalarında bazı eksiklikler ve zorluklar yaşadıkları görülmüştür.
*Ayrıca öğretmenlerden bir tanesinin ‘sınıflarımın çok kalabalık olması, birçok formun kullanılması gerekmesi ve bununda çok zaman gerektirmesi, kalabalık sınıflar için uygun bir program olmamasından dolayı kalabalık sınıflarda kullanımda zorluk çekiyorum’ şeklinde ifade ettiği düşüncesinden 2004 Fen ve Teknoloji öğretim programının kalabalık sınıflarda uygulanmasının öğretmenlere zorluklar yarattığı düşünülebilir.
Sonuç olarak öğretmenlerimizin bu toplu eğitim sistemi değişikliğinde biraz bocaladıklarını görmekteyiz. Geçiş dönemleri her zaman zorlu olur. Bu geçiş döneminde öğretmenlerimiz biraz zorlanmaktalar gerek sınıfların kalabalık olması gerekse müfredat hakkında yeterli bilgi sahibi olmayışları bu aksaklıkları meydana getirmektedir. Ayrıca hizmet içi eğitimler arttırılmalı ve işe yarar bir şekilde verilmelidir. Bir de yeni yetişen öğretmen adaylarına bu sistem iyi anlatılmalı ve ölçme değerlendirme konusu da dahil olmak üzere öğretim yöntem ve teknikleri ya da rehberlik gibi konular iyi bir şekilde öğretilmelidir. Kısacası tam donanımlı bir şekilde mezun olmalıdırlar.
Kaynakça:
1-Güven, S. (2008), Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim ders programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, 177, 224–236.
2-Candur, F. (2007). Öğretmenlerin Fen ve Teknoloji Öğretimi, Kullanılan Ölçme-Değerlendirme Yöntemleri ve Bu yöntemlerin Öğretim Sürecindeki Önemi Hakkındaki Düşüncelerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
3-Gözütok, D., Akgün, Ö. E. ve Karacaoğlu, C., (2005). Yeni İlköğretim Programlarının Uygulanmasına Öğretmenlerin Hazırlanması. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Kayseri.