18 Yaş üstü öğrenciler ! Gelir Tespiti Yaptırmayı Unutmayın!!!

I. GİRİŞ

Bilindiği gibi 01.01.2012 tarihi itibariyle Genel Sağlık Sigortası (GSS) uygulaması tamamen yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Herhangi bir statüde SGK’nın sunduğu sağlık yardımlarından yararlanmayanların gelir testi yaptırarak Genel Sağlık Sigortalısı olmaları zorunlu hale gelmiştir. Orta öğrenim gören öğrenciler 20 yaşına kadar, yüksek öğrenim gören öğrenciler ise 25 yaşına kadar bakılmakla yükümlü olunan kişi kapsamında anne / babaları üzerinden sağlıktan yararlanmaktadırlar. Herhangi bir okula kaydı olmayan çocuklar ise 18 yaşına kadar anne/babaları üzerinden sağlık hizmeti alabilmektedirler.

Lisede okuyan ve liseyi bitiren öğrencilerinin genel sağlık sigortasından yararlanması ile ilgili hususlar makalenin konusunu oluşturmaktadır.

II. KENDİSİ SİGORTALI OLAN ÖĞRENCİLER

Ücretle çalışması veya şirket ortaklığı veya vergi mükellefiyeti bulunması nedeniyle sigortalı olan öğrenciler kendi sigortalılığından dolayı Genel Sağlık Sigortalısı olmaktadır. Bu durumda olanların ayrıca bir işlem yapmalarına gerek bulunmamaktadır. Ancak gittikleri hastane veya eczanede sağlık provizyon sisteminin açık olmadığı ifade edilirse, en yakın Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat ederek sağlık aktivasyon işlemi yaptırmaları gerekmektedir.

Kendisi 4/a (eski SSK), 4/b (eski bağ-kur) veya 4/c (eski Emekli Sandığı) sigortalısı olan öğrencilerin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması gerekmektedir.

Yine 4/b sigortalısı olan öğrencilerin 60 günden fazla prim borcunun bulunmaması veya borçlarını taksitlendirmiş olması sağlıktan yararlanmak için aranan diğer bir şarttır.

III. 20 YAŞ ALTI BAKMAKLA YÜKÜMLÜSÜ BULUNAN ÖĞRENCİLER

20 yaşın altındaki orta öğrenim öğrencilerinden anne veya babası sosyal güvenlik kapsamında olan öğrenciler, anne veya babası üzerinden genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak Sosyal Güvenlik Kurumunun sunduğu sağlık hizmetlerinden yararlanabileceklerdir.

18 yaş üstü ve 20 yaşın altında olanların, kendisine bakmakla yükümlü olduğu anne veya babası 4/b (eski Ba-kur) sigortalısı olanlardan borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamayanlar, talep ederlerse gelir tespiti yaptırarak kendileri genel sağlık sigortalısı olabileceklerdir.

IV. STAJ YAPAN ÖĞRENCİLER

Aile bireyleri (anne- baba- eş) tarafından bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayan meslek lisesinde okumakta iken staja tabi tutulan öğrencilerin genel sağlık sigortası primleri okudukları okul tarafından SGK ya bildirilir ve ödenir. Bu öğrenciler staj yapmalarından dolayı kendileri genel sağlık sigortalısı sayılmaktadırlar. Ancak 5510 sayılı yasanın 3. Maddesinde, staj çalışmasından dolayı genel sağlık sigortalısı olan öğrenci, aile bireylerine bakmakla yükümlü kişi kapsamında değerlendirilmediğinden, diğer aile fertleri öğrenci üzerinden sağlıktan yararlanamazlar.

V. 20 YAŞ ÜSTÜ LİSE ÖĞRENCİLERİ İLE LİSEYİ BİTİRİP ÜNİVERSİYEYİ KAZANAMAYAN VEYA KAYIT YAPTIRMAYAN ÖĞRENCİLERİN GENEL SAĞLIK SİGORTALILIĞI

20 yaşın üstündeki öğrenciler, anne veya babası üzerinden sağlıktan yararlanamazlar. Bunlardan evli olup eşi genel sağlık sigortalısı olanlar, eşi üzerinden sağlıktan yararlanabilirler.

20 yaş üstünde olup evli olmayan veya evli olmakla birlikte eşi genel sağlık sigortalısı olmayan öğrenciler gelir durumlarına göre genel sağlık sigortalısı olarak tescil edileceklerdir.

18 yaşından büyük olup liseyi bitiren öğrencilerden herhangi bir üniversiteye kayıt yaptırmayan öğrenciler de gelir durumlarına göre genel sağlık sigortalısı olarak tescil edileceklerdir. Bunlar okulun kapanma tarihinden itibaren 120 gün daha anne/babaları üzerinden sağlıktan yararlanabilecekler. Ancak 120 gün sonunda zorunlu olarak genel sağlık sigortası kapsamına alınacaklardır.

Bu durumda olan öğrencilerin adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde bulunan adreslerinin bağlı bulunduğu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına (SYDV) gelir tespiti için müracaat etmeleri gerekmektedir. Yapılacak gelir tespiti neticesinde, gelirleri asgari ücretin 1/3 inden az çıkan öğrenciler prim ödemeden genel sağlık sigortalısı olabileceklerdir. Bu öğrencilerin primleri Hazine tarafından SGK ya ödenecektir.

Gelir tespiti sonucunda kişi başına düşen gelir tutarı;

1.Asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında olan öğrenciler, asgari ücretin üçte biri üzerinden,

2.Asgari ücretle asgari ücretin iki katı arasında olan öğrenciler, asgari ücret tutarı üzerinden,

3. Asgari ücretin iki katından fazla olan öğrenciler ise asgari ücretin iki katı üzerinden,

Yüzde 12 oranında genel sağlık sigortası primi ödeyeceklerdir.

2013 Temmuz – Aralık dönemi için prim tutarları;

1. Gelir grubuna giren öğrenciler 40,86 TL,

2. Gelir grubuna giren öğrenciler 122,58 TL,

3. Gelir grubuna giren öğrenciler 245,16 TL dir.

Gelir tespiti yaptırmak istemeyen veya SGK tarafından gelir tespiti yaptırması gerektiğini belirten yazıyı tebliğ aldığı tarihten itibaren bir ay içinde SYDV na müracaat etmeyen öğrenciler 3. Gelir grubuna karşılık gelen tutarda prim ödemek zorunda kalacaklardır.

Birinci, ikinci ve üçüncü gelir grubuna giren öğrencilerin sağlıktan yararlanabilmeleri için son bir yıl içinde en az 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının bulunması ve 2 aydan fazla prim borcu bulunmaması veya borçlarının taksitlendirilmiş olması gerekmektedir.

VI. SONUÇ

Kendi çalışmalarından dolayı genel sağlık sigortalısı olmayan, bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan 20 yaş altı lise öğrencileri ile 20 yaş üstünde bulunan lise öğrencilerinin ve liseyi bitirip üniversiteye kayıt yaptırmayan lise öğrencilerinin gelir tespiti için ikametgâhlarının bulunduğu il/ilçede bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek gelir tespiti yaptırmaları gerekmektedir.

Gelir tespiti sonucuna göre primleri devler tarafından karşılanabileceği gibi kendileri de prim ödeme yükümlüsü olabileceklerdir. SGK ya gelir tespiti yaptırmak istemediğini bildiren veya SGK tarafından gönderilen gelir tespiti yaptırılmasına ilişkin yazının alındığı tarihten itibaren bir ay içinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat etmeyen öğrenciler en üst gelir basamağından (2013 Temmuz-Aralık için 245,16 TL) prim ödemek zorunda kalacaklardır.

Bu yüzden 18 yaşından büyük olup, liseyi bitirdiği halde üniversiteye kayıt yaptırmayan öğrencilerin gelir tespiti yaptırmaları yararlarına olacaktır.