- Katılım
- Kas 27, 2012
- Mesajlar
- 196
- Tepkime Puanı
- 0
- Puanları
- 0
- Yaş
- 33
Fen bilimleri alanında eğitimciler tarafından birçok öğrenme yaklaşımı geliştirilmiştir. Fakat bu kuramlar içerisinde yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı son yılarda ülkemizde en popüler öğrenme yaklaşımı olarak yerini almıştır. Bu yaklaşımın birçok alanda ilgi görmesinin en önemli nedeni, hem öğretmenlere hem de öğrencilere oldukça fazla imkân sağlamasıdır. Bu yaklaşıma göre, öğrenci yeni bilgilerini eskileriyle karşılaştırıp yeniden yapılandırır ve geleneksel öğretim yöntemlerinin aksine dersler öğrencilerin katılımıyla yürütülür. Ayrıca bu teori bilginin bireyin zihninde yapılandığını, ön bilgilerin, kişisel bilgilerin ve öğrenme ortamının önemini vurgulamaktadır (Özmen, 2004). Bunun yanı sıra yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygun olarak yürütülen derslerin öğrencilerin hem başarılarını arttırdığı, hem de sahip oldukları önbilgilerdeki yanılgıları düzeltmelerine yardımcı olduğu belirtilmektedir (Demircioğlu vd., 2004).
Copley (1992)’e göre Öğretim sürecinde, öğretmenin diğer görevi etkinlikleri tasarlayarak öğrencilerin önceki bilgileri ile yeni kazandıkları bilgiler arasında bağlantı kurmasına yardımcı olmaktır (Gökdere vd., 2004). Öğretmenin öğretim sürecini iyi yönlendirebilmesi ve eğitim öğretim sürecinden en üst düzeyde verim elde edebilmesi için yapılandırmacı öğrenme yaklaşımını anlamalı ve iyi uygulayabilmesi gerekmektedir (Gökdere vd., 2004). Bu yüzden öğretmenlerin bu kuramın öğrenme üzerine etkilerini anlayarak yetişmeleri, daha sonraki yıllarda kaliteli uygulamalar yürütmeleri açısından önem arz etmektedir.
Ülkemizde ilköğretim müfredatlarının bu yaklaşım temel alınarak geliştirildiğini görmekteyiz. Bununla birlikte hazırlanan ders kitapları ve materyallerin amacına uygun olarak uygulanabilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, son yıllarda hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim kapsamında yapılandırmacı yaklaşıma uygun dersler ve kurslar her gecen gün artmaktadır. Hizmet öncesi dönemde Özel Öğretim Yöntemleri I ve II derslerinde bu yaklaşıma uygun etkinliklerin geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Ayrıca, fen bilgisi öğretmen adaylarının uygulama okullarında bu etkinlikleri uygulamalarına fırsatlar verilmektedir.
Yapılandırıcı öğrenme yaklaşımının uygulanmasına yönelik farklı modeller gelişilmiştir. Bunlardan bazıları, öğrenme halkası yaklaşımı, 5E ve 7E modelleridir. Son zamanlarda ülkemizde özellikle 5E modeline uygun ders kitaplarının hazırlanması, bu modelin daha çok önem kazanmasına neden olmuştur.
5E modeli aşağıdaki gibi birbiri ile bağlantılı beş bölümden oluşmaktadır;
Giriş aşaması: Öğrencilerin ön bilgilerinin açığa çıkarıldığı ve yeni öğrenilecek konuya eğlendirici, merak uyandırıcı bir girişin yapıldığı bölümdür. Beyin fırtınası yapmak bu bölümü daha eğlenceli kılabilir. Ayrıca konuyla ilgili sorular sorup öğrencini hazırbulunuşluluğunu ölçeriz.
Keşfetme aşaması: Öğrencilerin aktif olarak sorunu çözmek için düşünceler ürettiği ve çözüm yolarına dönüştürdüğü bölümdür. Öğrencinin neler yapabileceğini sorunumuz için ne gibi çözüm yolları geliştirdiğini anladığımız bölümdür.
Açıklama aşaması: Öğretmenin öğrencilerin yetersiz olan düşüncelerini daha doğru olan yenileriyle değiştirmesine yardımcı olduğu, öğretmenin gerekli tanımları ve açıklamaları yaptığı aşamadır. Giriş bölümünde sorduğumuz soruların cevaplarını bulmalarını sağlarız. Ayrıca konu en ince ayrıntısına kadar açıklığa kavuşmuş olur öğrencinin aklında konuyla ilgili sorun kalmaz.
Derinleştirme aşaması: Burada öğrenciler kazandıkları bilgileri veya problem çözme yaklaşımını yeni olaylara ve problemlere uygular. Bu yolla zihinlerinde daha önce var olmayan yeni kavramları öğrenmiş olurlar. Ayrıca günlük hayattan örnekler vererek konunun daha iyi anlaşılması sağlanabilir.
Değerlendirme aşaması: Öğretmenin problem çözerken öğrencileri izlediği ve onlara açık uçlu sorular sorduğu, aynı zamanda yeni kavram ve becerileri öğrenmede, öğrencilerin kendi gelişimini değerlendirdikleri evredir. Girişteki soruları tekrar sorarız ve aldığımız yanıtlara göre konunun ne kadar anlaşıldığını ölçmüş oluruz.
Bu beş bölüm ayrı ayrı incelenemez hepsinin beraber ele alınıp o şekilde uygulamaya konulması gerekir. Kendine göre yararları ve sınırlılıkları olmasıyla birlikte son yıllara yapılandırmacı yaklaşımda en çok tercih edilen yaklaşım olduguunu görmekteyiz.
YAPILAN ARAŞTIRMLARA GÖRE 5E MODELİ
1. Öğretmen adaylarının giriş ve derinleştirme aşamalarında gündelik hayatla ilişki kurmada sıkıntılar yaşadıkları, ön düşünce ve fikirlerin ortaya çıkarılmasında zorlandıkları belirlenmiştir. Bu durum, öğretmen adaylarının fen bilgisi konularındaki bilgi eksikliklerinden kaynaklanabilir.
2. 5E modeline göre hazırlanan çoğu etkinliğin açıklama basamağında yüzeysel bilgi verilmesi, adayların yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının iyi kavrayamamalarından kaynaklanabilir.
3. Aşamalar arasında geçişlerde en büyük sıkıntının girme aşamasından keşfetme aşamasına geçişte oldukça fazladır. Bu durum adayların girme ve keşfetme aşamasındaki etkinlikleri tam olarak tanımamalarından kaynaklanabilir.
4. Öğretmen adayları 5E modeli yanında Bruner’in buluş yoluyla öğretim kuramını da diğer kuramlara göre daha çok tercih etmektedir. Adaylar öğrencilerin aktif oldukları kuramlara göre derslerini işlemek istemektedir.
5. Öğretmen adayları 5E modeliyle hem öğrencilerin hem kendilerinin gelişeceğine inanmaktadır. Böylece araştırmacı öğretmen anlayışının daha çabuk yerleşeceğine inanmaktadırlar. Bu durum öğretmen adaylarının yapılandırmacı öğrenme kuramını benimsemelerinin sonucu olabilir.
6. Öğretmenler konuya göre öğretim yöntemi seçtiklerini, her konunun aynı düzeyde olmadığını zaman açısından problem yaşadıklarını bilmekteyiz. Ayrıca yapılandırmacı yaklaşımın bir parçası olan deney yolu ile öğrenme yaklaşımı çoğu okulda hala laboratuvarların geliştirilememesinden dolayı aksamaktadır.
Kaynaklar
1-FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ 5E MODELİNİN UYGULAMALARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ
Arş. Gör. Zeynep BAŞKAN, Yrd. Doç. Dr. Nedim ALEV Arş. Gör. Şengül ATASOY –KTU (edu7,cilt 2, sayı 2,2007)
2- Demircioğlu, G. Özmen, H. Demircioğlu, H. (Temmuz 2004). Bütünleştirici öğrenme kuramına dayalı olarak geliştirilen etkinliklerinin uygulanmasının etkililiğinin araştırılması. Türk Fen Eğitimi Dergisi Tufed, S.1
3- Gökdere, M. Küçük, M., Çepni S. (Eylül 2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yapısalcı öğrenme yaklaşımını kavrama ve uygulama seviyeleri üzerine bir çalışma. VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi
4- Özmen, H. (January 2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme, The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET 3(1), Article 14
Copley (1992)’e göre Öğretim sürecinde, öğretmenin diğer görevi etkinlikleri tasarlayarak öğrencilerin önceki bilgileri ile yeni kazandıkları bilgiler arasında bağlantı kurmasına yardımcı olmaktır (Gökdere vd., 2004). Öğretmenin öğretim sürecini iyi yönlendirebilmesi ve eğitim öğretim sürecinden en üst düzeyde verim elde edebilmesi için yapılandırmacı öğrenme yaklaşımını anlamalı ve iyi uygulayabilmesi gerekmektedir (Gökdere vd., 2004). Bu yüzden öğretmenlerin bu kuramın öğrenme üzerine etkilerini anlayarak yetişmeleri, daha sonraki yıllarda kaliteli uygulamalar yürütmeleri açısından önem arz etmektedir.
Ülkemizde ilköğretim müfredatlarının bu yaklaşım temel alınarak geliştirildiğini görmekteyiz. Bununla birlikte hazırlanan ders kitapları ve materyallerin amacına uygun olarak uygulanabilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, son yıllarda hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim kapsamında yapılandırmacı yaklaşıma uygun dersler ve kurslar her gecen gün artmaktadır. Hizmet öncesi dönemde Özel Öğretim Yöntemleri I ve II derslerinde bu yaklaşıma uygun etkinliklerin geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Ayrıca, fen bilgisi öğretmen adaylarının uygulama okullarında bu etkinlikleri uygulamalarına fırsatlar verilmektedir.
Yapılandırıcı öğrenme yaklaşımının uygulanmasına yönelik farklı modeller gelişilmiştir. Bunlardan bazıları, öğrenme halkası yaklaşımı, 5E ve 7E modelleridir. Son zamanlarda ülkemizde özellikle 5E modeline uygun ders kitaplarının hazırlanması, bu modelin daha çok önem kazanmasına neden olmuştur.
5E modeli aşağıdaki gibi birbiri ile bağlantılı beş bölümden oluşmaktadır;
Giriş aşaması: Öğrencilerin ön bilgilerinin açığa çıkarıldığı ve yeni öğrenilecek konuya eğlendirici, merak uyandırıcı bir girişin yapıldığı bölümdür. Beyin fırtınası yapmak bu bölümü daha eğlenceli kılabilir. Ayrıca konuyla ilgili sorular sorup öğrencini hazırbulunuşluluğunu ölçeriz.
Keşfetme aşaması: Öğrencilerin aktif olarak sorunu çözmek için düşünceler ürettiği ve çözüm yolarına dönüştürdüğü bölümdür. Öğrencinin neler yapabileceğini sorunumuz için ne gibi çözüm yolları geliştirdiğini anladığımız bölümdür.
Açıklama aşaması: Öğretmenin öğrencilerin yetersiz olan düşüncelerini daha doğru olan yenileriyle değiştirmesine yardımcı olduğu, öğretmenin gerekli tanımları ve açıklamaları yaptığı aşamadır. Giriş bölümünde sorduğumuz soruların cevaplarını bulmalarını sağlarız. Ayrıca konu en ince ayrıntısına kadar açıklığa kavuşmuş olur öğrencinin aklında konuyla ilgili sorun kalmaz.
Derinleştirme aşaması: Burada öğrenciler kazandıkları bilgileri veya problem çözme yaklaşımını yeni olaylara ve problemlere uygular. Bu yolla zihinlerinde daha önce var olmayan yeni kavramları öğrenmiş olurlar. Ayrıca günlük hayattan örnekler vererek konunun daha iyi anlaşılması sağlanabilir.
Değerlendirme aşaması: Öğretmenin problem çözerken öğrencileri izlediği ve onlara açık uçlu sorular sorduğu, aynı zamanda yeni kavram ve becerileri öğrenmede, öğrencilerin kendi gelişimini değerlendirdikleri evredir. Girişteki soruları tekrar sorarız ve aldığımız yanıtlara göre konunun ne kadar anlaşıldığını ölçmüş oluruz.
Bu beş bölüm ayrı ayrı incelenemez hepsinin beraber ele alınıp o şekilde uygulamaya konulması gerekir. Kendine göre yararları ve sınırlılıkları olmasıyla birlikte son yıllara yapılandırmacı yaklaşımda en çok tercih edilen yaklaşım olduguunu görmekteyiz.
YAPILAN ARAŞTIRMLARA GÖRE 5E MODELİ
1. Öğretmen adaylarının giriş ve derinleştirme aşamalarında gündelik hayatla ilişki kurmada sıkıntılar yaşadıkları, ön düşünce ve fikirlerin ortaya çıkarılmasında zorlandıkları belirlenmiştir. Bu durum, öğretmen adaylarının fen bilgisi konularındaki bilgi eksikliklerinden kaynaklanabilir.
2. 5E modeline göre hazırlanan çoğu etkinliğin açıklama basamağında yüzeysel bilgi verilmesi, adayların yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının iyi kavrayamamalarından kaynaklanabilir.
3. Aşamalar arasında geçişlerde en büyük sıkıntının girme aşamasından keşfetme aşamasına geçişte oldukça fazladır. Bu durum adayların girme ve keşfetme aşamasındaki etkinlikleri tam olarak tanımamalarından kaynaklanabilir.
4. Öğretmen adayları 5E modeli yanında Bruner’in buluş yoluyla öğretim kuramını da diğer kuramlara göre daha çok tercih etmektedir. Adaylar öğrencilerin aktif oldukları kuramlara göre derslerini işlemek istemektedir.
5. Öğretmen adayları 5E modeliyle hem öğrencilerin hem kendilerinin gelişeceğine inanmaktadır. Böylece araştırmacı öğretmen anlayışının daha çabuk yerleşeceğine inanmaktadırlar. Bu durum öğretmen adaylarının yapılandırmacı öğrenme kuramını benimsemelerinin sonucu olabilir.
6. Öğretmenler konuya göre öğretim yöntemi seçtiklerini, her konunun aynı düzeyde olmadığını zaman açısından problem yaşadıklarını bilmekteyiz. Ayrıca yapılandırmacı yaklaşımın bir parçası olan deney yolu ile öğrenme yaklaşımı çoğu okulda hala laboratuvarların geliştirilememesinden dolayı aksamaktadır.
Kaynaklar
1-FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ 5E MODELİNİN UYGULAMALARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ
Arş. Gör. Zeynep BAŞKAN, Yrd. Doç. Dr. Nedim ALEV Arş. Gör. Şengül ATASOY –KTU (edu7,cilt 2, sayı 2,2007)
2- Demircioğlu, G. Özmen, H. Demircioğlu, H. (Temmuz 2004). Bütünleştirici öğrenme kuramına dayalı olarak geliştirilen etkinliklerinin uygulanmasının etkililiğinin araştırılması. Türk Fen Eğitimi Dergisi Tufed, S.1
3- Gökdere, M. Küçük, M., Çepni S. (Eylül 2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yapısalcı öğrenme yaklaşımını kavrama ve uygulama seviyeleri üzerine bir çalışma. VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi
4- Özmen, H. (January 2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme, The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET 3(1), Article 14
