F
Fırtına
Guest
Prof. Dr. Ahmet Aydın, aşılar ile otizm arasındaki ilişkiyi açıklıyor..
Bazı aşıların içinde bulunan cıvanın (timerosal) otizme neden olup olmadığı tıp dünyasında önemli bir tartışma konusu. Genel kanı bunun bir dedikodu olduğu! 7 Temmuz 1999’da Amerika Pediatri Kurumu (AAP) ve Amerika Birleşik Devletleri Halk Sağlığı Servisi (PHS) bileşik bir toplantı yaparak kesin bir kanıt olmamasına rağmen bir önlem olarak (çok fazla gönüllü olmasalar da) tiomerosalin (cıva) aşılardan çıkartılmasına karar verdiler. O tarihten itibaren ABD’de cıva kademeli olarak aşılardan çıkartıldı. Otizm bulguları aşıları yapıldıktan birkaç yıl sonra (genellikle 3-5 yaşlarında) ortaya çıktığı için sonuçlar 2003’ten sonra alınabilirdi. Nitekim Journal of American Physicians and Surgeons’ın 2006 Mart sayısında yayınlanan araştırmaya göre ABD tarihinde ilk defa otizm azaldı.
Aşı içindeki cıva çıkartılınca otistik çocukların sayısı azaldı!
1990 yıllarından itibaren çocuklarda görülen nörolojik gelişim ve davranış bozukluklarında müthiş bir artış olmuştur. Örneğin günümüzde ABD’de her 6 çocuktan birine bir gelişim/davranış bozukluğu tanısı, her 166 çocuktan birine de otizm tanısı konulmaktadır.
Bu süre zarfında bazı çocuk hekimleri, nörologlar, psikiatristler ve ebeveynler bazı bilimsel ipuçlarına dayanarak otizmdeki bu artıştan önemli ölçüde bazı aşılarda bulanan timerosal adlı cıva bileşiğini ileri sürdüler.
Fakat tıbbi kanaat önderlerinin büyük çoğunluğu ise aşıdaki timerosalin otizme neden olduğu fikrinin bilimsel bir dayanağının olmadığını, bir safsata olduğunu söyleyerek karşıtlarını suçladılar ve aşı firmalarının örtülü ya da açık desteği ile yapılan bazı araştırmaları göstererek kendi haklılıklarını bilimsel olarak kanıtlamaya çalıştılar. Onlara göre tıp ilerledikçe daha önce dikkate alınmayan davranış bozukluklarına da artık teşhis konuluyordu; hastaların sayısı da bu yüzden artıyordu.
Başlangıçta makul gibi görünen bu açıklama yıllar içinde geçerliliğini kaybetti. Çünkü tanı kriterleri aynı kalsa da artış durmuyordu. Bu müthiş artışı izah edecek önemli bir göç dalgası da yoktu. ‘Cıva otizm yapıyor’ diyenler daha fazla taraftar toplar hale geldi. Konu defalarca Amerikan Temsilciler Meclisinde tartışıldı.
Bunun üzerine 7 Temmuz 1999’da Amerika Pediatri Kurumu (AAP) ve Amerika Birleşik Devletleri Halk Sağlığı Servisi (PHS) bileşik bir toplantı yaparak kesin bir kanıt olmamasına rağmen bir önlem olarak (çok fazla gönüllü olmasalar da) tiomerosalin (cıva) aşılardan çıkartılmasına karar verdiler. O tarihten itibaren ABD’de cıva kademeli olarak aşılardan çıkartıldı.
Otizm bulguları aşıları aldıktan birkaç yıl sonra (genellikle 3-5 yaşlarında) ortaya çıktığı için sonuçlar 2003’ten sonra alınabilirdi. Nitekim Journal of American Physicians and Surgeons’ın 2006 Mart sayısında yayınlanan ve Mark ve David Geier (baba-oğul) tarafından kaleme alınan araştırmaya göre ABD tarihinde ilk defa otizm azaldı.
Resmi halk sağlığı verilerini irdeleyen bu çalışmaya göre Californiada 1995 yılında yılda 120 civarında olan ‘ortaya çıkan yeni otistik çocuk sayısı’ 2000’de 600’e ve 2003 yılında 800’e fırlamıştır. 2006’nın başında vaka sayısı 1000’in üzerinde beklenirken 620’ye inmiştir. Yani reel olarak %22, beklenilen sayıya göre ise %40 kadar azalmıştır.
Yıl
Yeni Ortaya çıkan olgu sayısı
1995
2000
2003
2006
120
600
800
620*
*Beklenen sayı 1000’in üzeri
TÜRKİYEDE AŞI HABERLERİ
Geçen yıla kadar Türkiye’de aşıların otizme yol açabileceğine dair haberler hiç yok değilse de son derece azdı. Konu 28 Ağustos 2005 Vatan Gazetesi’nde ‘Korkunç şüphe’ 30 Ağustos 2005 Sabah Gazetesi’nde ise ‘ Aşı kurbanları’ başlığı ile manşete çıktı. Haber büyük yankı uyandırdı. Bu sırada bazı üniversite kuruluşları, pediatri dernekleri ve Tabip odaları bilimsel (!) verilere dayalı açıklamalarında hiçbir tehlikenin olmadığını, aşılardaki cıvanın düşük miktarda olduğunu, bir midyeninkinden daha az cıva içerdiğini söyleyerek aşı karşıtlarını yerin dibine batırdılar. Hatta bu tarz düşünenleri aşı düşmanı ilan edip ‘halkın sağlığını tehlikeye atmakla’ suçladılar.
Fakat ABD ve Avrupa ülkeleri bu tip aşıları niçin yasaklamışlardı? ABD ve Danimarka’daki aşı firmalarının ısmarladıkları ve sonuçlarını tahrif ettikleri araştırmaları bilimsel dayanak olarak ileri süren ülkemizin kanaat erbapları, ‘cıva otizme yol açabilir’ diyenleri aşı düşmanı ilan edip suçladılar. Peki bu üretici ülkeler, ucuz bir koruyucu olmasına rağmen kendi ülkelerinde sattıkları aşılardan cıvayı niye çıkartmışlardı? Bizimkiler kraldan çok kralcılar ya da bu konuda çok bilgisizler. İki durum da çok kötü.
Karşı tarafa çamur atmak kolaydı, fakat otistik anne babaları ikna etmek mümkün görünmüyordu. Çünkü ateş düştüğü yeri yakıyordu. Birçok yüksek eğitimli ebeveyn, psikiatrlarının ‘bu safsatalarla uğraşmayın ‘ diye itiraz etmelerine rağmen çocuklarına detoksifikasyon işlemleri ve hiperbarik oksijen tedavisi yaptırıyorlar, özel diyetler uyguluyorlar ve çoğu kez de fayda görüyorlardı!
Hurafelere hiç de inanmayan bu insanlar hekimlerinden umut kestikleri için internette okuduğu şeyleri çocuklarına kendileri uygulamak zorunda kaldılar. Halbuki uygulamak istedikleri şeyler, DAN protokolü, son derece de bilimseldi. Neyse ki önlerinde örnek alacakları nükleer tıp uzmanı Dr. Cem Kınacı gibi idealist bilim adamları da vardı. Gazetede çıkan haberlerden sonra birçok otistik çocuk ebeveyni kendi çocuklarının başına gelenlerin başkalarının çocuklarının başına gelmemesi için Sağlık Bakanlığına müracaat ettiler. Yoğun baskı altında kalan Sağlık Bakanlığı geçen ağustosta bir açıklama yaparak bundan sonra timerosal içermeyen aşıların kullanılacağına dair söz verdi. Neyse bu da önemli bir ilerlemeydi. Artık mızrak çuvala sığmıyordu.
1980’li yılların ortalarında sadece karma (difteri-tetanoz-boğmaca), çocuk felci ve kızamık aşıları uygulanıyordu ve bunlardan sadece karma aşı cıva (timerosal) içeriyordu. İki yaşına kadar 4 kere aşılanan çocuk ortalama (4x25)= 100 μg timerosal alıyordu. 1990 yıllarının başında menenjit (HiB) ve sarılık (Hepatit B) aşıları da rutin aşılar arasına katıldı. Böylece 2 yaşındaki bir çocuğun enjeksiyon yolu ile aldığı cıva miktarı 100 μg’dan 237.5 μg’a yükselmiş oldu.
(Bak Tablo 1)
Çoklu dozlarla yapılan toplu aşılamalarda ise tehlike daha da büyüyordu. Çünkü aşı şişesi iyi çalkalanmadıysa şişenin sonunda kalan bölümü alanlardaki cıva miktarı daha da yükseliyordu.
Tablo 1. Aşıların içerdiği cıva miktarları
Yıl
Aşı
Cıva/doz
Doz sayısı
Toplam cıva
Kümülatif cıva
1980 ortaları
1980 sonları
1990 başları
Karma (DTP)
Menenjit (HiB)
Sarılık (Hepatit B)
25 μg
25 μg
12.5 μg
4
4
3
100 μg
100 μg
37.5 μg
100 μg
200 μg
237.5 μg
Bazı aşıların içinde bulunan cıvanın (timerosal) otizme neden olup olmadığı tıp dünyasında önemli bir tartışma konusu. Genel kanı bunun bir dedikodu olduğu! 7 Temmuz 1999’da Amerika Pediatri Kurumu (AAP) ve Amerika Birleşik Devletleri Halk Sağlığı Servisi (PHS) bileşik bir toplantı yaparak kesin bir kanıt olmamasına rağmen bir önlem olarak (çok fazla gönüllü olmasalar da) tiomerosalin (cıva) aşılardan çıkartılmasına karar verdiler. O tarihten itibaren ABD’de cıva kademeli olarak aşılardan çıkartıldı. Otizm bulguları aşıları yapıldıktan birkaç yıl sonra (genellikle 3-5 yaşlarında) ortaya çıktığı için sonuçlar 2003’ten sonra alınabilirdi. Nitekim Journal of American Physicians and Surgeons’ın 2006 Mart sayısında yayınlanan araştırmaya göre ABD tarihinde ilk defa otizm azaldı.
Aşı içindeki cıva çıkartılınca otistik çocukların sayısı azaldı!
1990 yıllarından itibaren çocuklarda görülen nörolojik gelişim ve davranış bozukluklarında müthiş bir artış olmuştur. Örneğin günümüzde ABD’de her 6 çocuktan birine bir gelişim/davranış bozukluğu tanısı, her 166 çocuktan birine de otizm tanısı konulmaktadır.
Bu süre zarfında bazı çocuk hekimleri, nörologlar, psikiatristler ve ebeveynler bazı bilimsel ipuçlarına dayanarak otizmdeki bu artıştan önemli ölçüde bazı aşılarda bulanan timerosal adlı cıva bileşiğini ileri sürdüler.
Fakat tıbbi kanaat önderlerinin büyük çoğunluğu ise aşıdaki timerosalin otizme neden olduğu fikrinin bilimsel bir dayanağının olmadığını, bir safsata olduğunu söyleyerek karşıtlarını suçladılar ve aşı firmalarının örtülü ya da açık desteği ile yapılan bazı araştırmaları göstererek kendi haklılıklarını bilimsel olarak kanıtlamaya çalıştılar. Onlara göre tıp ilerledikçe daha önce dikkate alınmayan davranış bozukluklarına da artık teşhis konuluyordu; hastaların sayısı da bu yüzden artıyordu.
Başlangıçta makul gibi görünen bu açıklama yıllar içinde geçerliliğini kaybetti. Çünkü tanı kriterleri aynı kalsa da artış durmuyordu. Bu müthiş artışı izah edecek önemli bir göç dalgası da yoktu. ‘Cıva otizm yapıyor’ diyenler daha fazla taraftar toplar hale geldi. Konu defalarca Amerikan Temsilciler Meclisinde tartışıldı.
Bunun üzerine 7 Temmuz 1999’da Amerika Pediatri Kurumu (AAP) ve Amerika Birleşik Devletleri Halk Sağlığı Servisi (PHS) bileşik bir toplantı yaparak kesin bir kanıt olmamasına rağmen bir önlem olarak (çok fazla gönüllü olmasalar da) tiomerosalin (cıva) aşılardan çıkartılmasına karar verdiler. O tarihten itibaren ABD’de cıva kademeli olarak aşılardan çıkartıldı.
Otizm bulguları aşıları aldıktan birkaç yıl sonra (genellikle 3-5 yaşlarında) ortaya çıktığı için sonuçlar 2003’ten sonra alınabilirdi. Nitekim Journal of American Physicians and Surgeons’ın 2006 Mart sayısında yayınlanan ve Mark ve David Geier (baba-oğul) tarafından kaleme alınan araştırmaya göre ABD tarihinde ilk defa otizm azaldı.
Resmi halk sağlığı verilerini irdeleyen bu çalışmaya göre Californiada 1995 yılında yılda 120 civarında olan ‘ortaya çıkan yeni otistik çocuk sayısı’ 2000’de 600’e ve 2003 yılında 800’e fırlamıştır. 2006’nın başında vaka sayısı 1000’in üzerinde beklenirken 620’ye inmiştir. Yani reel olarak %22, beklenilen sayıya göre ise %40 kadar azalmıştır.
Yıl
Yeni Ortaya çıkan olgu sayısı
1995
2000
2003
2006
120
600
800
620*
*Beklenen sayı 1000’in üzeri
TÜRKİYEDE AŞI HABERLERİ
Geçen yıla kadar Türkiye’de aşıların otizme yol açabileceğine dair haberler hiç yok değilse de son derece azdı. Konu 28 Ağustos 2005 Vatan Gazetesi’nde ‘Korkunç şüphe’ 30 Ağustos 2005 Sabah Gazetesi’nde ise ‘ Aşı kurbanları’ başlığı ile manşete çıktı. Haber büyük yankı uyandırdı. Bu sırada bazı üniversite kuruluşları, pediatri dernekleri ve Tabip odaları bilimsel (!) verilere dayalı açıklamalarında hiçbir tehlikenin olmadığını, aşılardaki cıvanın düşük miktarda olduğunu, bir midyeninkinden daha az cıva içerdiğini söyleyerek aşı karşıtlarını yerin dibine batırdılar. Hatta bu tarz düşünenleri aşı düşmanı ilan edip ‘halkın sağlığını tehlikeye atmakla’ suçladılar.
Fakat ABD ve Avrupa ülkeleri bu tip aşıları niçin yasaklamışlardı? ABD ve Danimarka’daki aşı firmalarının ısmarladıkları ve sonuçlarını tahrif ettikleri araştırmaları bilimsel dayanak olarak ileri süren ülkemizin kanaat erbapları, ‘cıva otizme yol açabilir’ diyenleri aşı düşmanı ilan edip suçladılar. Peki bu üretici ülkeler, ucuz bir koruyucu olmasına rağmen kendi ülkelerinde sattıkları aşılardan cıvayı niye çıkartmışlardı? Bizimkiler kraldan çok kralcılar ya da bu konuda çok bilgisizler. İki durum da çok kötü.
Karşı tarafa çamur atmak kolaydı, fakat otistik anne babaları ikna etmek mümkün görünmüyordu. Çünkü ateş düştüğü yeri yakıyordu. Birçok yüksek eğitimli ebeveyn, psikiatrlarının ‘bu safsatalarla uğraşmayın ‘ diye itiraz etmelerine rağmen çocuklarına detoksifikasyon işlemleri ve hiperbarik oksijen tedavisi yaptırıyorlar, özel diyetler uyguluyorlar ve çoğu kez de fayda görüyorlardı!
Hurafelere hiç de inanmayan bu insanlar hekimlerinden umut kestikleri için internette okuduğu şeyleri çocuklarına kendileri uygulamak zorunda kaldılar. Halbuki uygulamak istedikleri şeyler, DAN protokolü, son derece de bilimseldi. Neyse ki önlerinde örnek alacakları nükleer tıp uzmanı Dr. Cem Kınacı gibi idealist bilim adamları da vardı. Gazetede çıkan haberlerden sonra birçok otistik çocuk ebeveyni kendi çocuklarının başına gelenlerin başkalarının çocuklarının başına gelmemesi için Sağlık Bakanlığına müracaat ettiler. Yoğun baskı altında kalan Sağlık Bakanlığı geçen ağustosta bir açıklama yaparak bundan sonra timerosal içermeyen aşıların kullanılacağına dair söz verdi. Neyse bu da önemli bir ilerlemeydi. Artık mızrak çuvala sığmıyordu.
1980’li yılların ortalarında sadece karma (difteri-tetanoz-boğmaca), çocuk felci ve kızamık aşıları uygulanıyordu ve bunlardan sadece karma aşı cıva (timerosal) içeriyordu. İki yaşına kadar 4 kere aşılanan çocuk ortalama (4x25)= 100 μg timerosal alıyordu. 1990 yıllarının başında menenjit (HiB) ve sarılık (Hepatit B) aşıları da rutin aşılar arasına katıldı. Böylece 2 yaşındaki bir çocuğun enjeksiyon yolu ile aldığı cıva miktarı 100 μg’dan 237.5 μg’a yükselmiş oldu.
(Bak Tablo 1)
Çoklu dozlarla yapılan toplu aşılamalarda ise tehlike daha da büyüyordu. Çünkü aşı şişesi iyi çalkalanmadıysa şişenin sonunda kalan bölümü alanlardaki cıva miktarı daha da yükseliyordu.
Tablo 1. Aşıların içerdiği cıva miktarları
Yıl
Aşı
Cıva/doz
Doz sayısı
Toplam cıva
Kümülatif cıva
1980 ortaları
1980 sonları
1990 başları
Karma (DTP)
Menenjit (HiB)
Sarılık (Hepatit B)
25 μg
25 μg
12.5 μg
4
4
3
100 μg
100 μg
37.5 μg
100 μg
200 μg
237.5 μg