Boyun Düzleşmesi ve Tedavisi Öncelikle bu rahatsızlığın korkulacak bir durum olmadığı ve birçok hastalıkta olduğu gibi erken teşhis ve uygun, doğru bir tedavi programıyla kontrol altına alınabildiği hatta sonlandırılabildiği bilinmelidir. Boyun, anatomik olarak kabaca 7 adet omur ve bu omurlar arasındaki yumuşak disklerden ve etrafındaki kas, fasya, bağ gibi yumuşak dokulardan oluşmaktadır. Boyun omurları normalde öne doğru bir kavis yapmış halde şekillenmiştir.
Bu kavisin arkaya doğru giderek açı kaybetmesine ise halk dilinde "boyun düzleşmesi" denir. Boyun düzleşmesi tek başına bir hastalık olmayıp boyunda meydana gelen bazı hastalıklar, kas, tendon veya bağlardaki istenmeyen değişiklikler sonucu ortaya çıkan klinik bir tablodur. Boyun düzleşmesi esasında ve sıklıkla kaslarla ilgili bir sorunun cevabıdır. Kaslar spazma girdiği için omurgayı sürekli arkaya doğru çeker, daha net bir ifadeyle boyun kasları tarafından oluşturulan sürekli bir tehdide karşı boyun düzleşir. Düzleşmede omurgadaki kavis ters yönde işler. Bu rahatsızlığın esas sebebi kişinin vücuduyla ilgili ergonomisine dikkat etmemesidir. Kişiler bu rahatsızlığı gün içerisinde yaptıkları yanlış hareketlerle; tv karşısında koltukta uyuyakalmak, uzun seyahatlerde boynun aniden düşmesi, masa başında klavye de yazı yazarken ya da yemek yaparken boyun önde uzun süreli kalarak tetiklemiş olurlar. Dikkat edilmezse ilerleyen aşamalarda boyun fıtığına da dönüşebilir. Tek başına boyun ve kol ağrısı ile semptom verdiği gibi baş dönmesi ile birlikte baş ağrısı, unutkanlık, kulaklarda çınlama, bulantı, uyku bozukluklarıyla da görülebilir. Baş dönmesi ile birlikte olan boyun düzleşmesi genel olarak ; boynunu sabit pozisyonda tutmak suretiyle uzun süre çalışan kişilerde sıklıkla ortaya çıkan bir durumdur. Boyun düzleşince beyine giden dört damardan ikisi (vertebral arterler) gerilir ve beyine yeterince kan gitmez, bu da beraberinde başdönmesini getirir.
Tedavisinde; hastanın eğitimi, özel manuel tedavi teknikleri, akupunktur, yüzeyel ve derin sıcak uygulamalar, manyetik alan tedavisi, elektroterapi, traksiyon, medikal masaj ve gevşeme egzersizleri başta olmak üzere birçok fizik tedavi yöntemleri yer almaktadır. Hastaların şikayetleri fizik tedavi ile tamamen geçse bile, ergonomi eğitimiyle günlük yaşantısı düzenlenmeli ve ağrıyı azaltan ve artıran durumlar kendisine hatırlatılmalıdır.
Öneriler
1. Boyun ve kol ağrılarında tedavinin en önemli basamaklarından biri egzersizdir.Doktorunuzun veya fizyoterapistinizin size önerdiği egzersizleri düzenli yapınız. Egzersiz öncesi ve sonrası ısınma ve soğuma dönemlerine dikkat ediniz.
2. Ayakta dik dururken normal duruşunuza dikkat ediniz.Ayakta iken, başınız ve göğsünüz dik, karın ve kalçalar içerde ve hafif önde durunuz.Sırtın doğal kamburluğunu doruyunuz.
3. Yerden yüksekliği 50 cm. civarında olan alafranga tuvalet kullanınız.Bu yüksekliği sonradan ilave edebilen cihazlarla sağlayabilirsiniz.Tuvaletin kenarında tutanakların olması oturup kalkmanızı kolaylaştıracaktır.
4. Sandalyeden kalkarken, öne doğru kayarak kalkınız.Otururken ayaklarınız yere değmelidir.
5. Kol destekli sandelyelerde oturunuz.
6. Araçta, başınızı koltuk boyunluğuna yaslayınız ve emniyet kemerini bağlayınız.Gövdenizi hafif sağa ve sola eğik tutunuz.
7. Araç sürücüsü iseniz, koltuğunuz rahat olmalı, her iki el direksiyonu kavramalıdır.Baş ve boyun boşta kalmamalıdırAyakkabı ve çorap giyerken, aşağıya doğru çok fazla eğilmeyiniz.Ayağınızı bir tabureye koyarak veya oturarak bu işlemi yapabilirsiniz.
8. Ani olarak yapılan sert ve ters hareketler boyun ve kollardaki kasların ağrılı spazmlarına neden olur.Ani, sert ve ters boyun hareketlerinden sakınınız.
9. Eller omuz hizasında daha yukarıda iken iş yapılması omuzdaki kasları belirli bölgelerde sıkıştırarak ağrı ve hareket kısıtlığına yol açabilir.Kollarınızı, omuz hizasından yukarıda kullanmayınız.Yüksekte iş yapmanız gerekiyorsa, merdiven kullanarak iş yapacağınız yüksekliğe yakın olmaya çalışınız.
10. Sigara, hem genel sağlık problemine neden olduğundan, hem de öksürüğe neden olarak ağrı yakınmalarınızı arttıracağından sizi fazlasıyla rahatsız edicektir. Sigara kullanmayınız, sigara içilen ortamlardan uzak durunuz.
11. Fazla kilo, özellikle yük binen eklemlerde eklemlerin ve eklem çavresinin yapısını bozarak kıkırdak hasarına neden olur, duruşu bozar.Boyun ve kol ağrılı hastalar fazla kilo aldıklarında yakınmaları daha da artar.Fazla kilolarınızdan düzenli bir tedavi ile kurtulunuz.
12. Giysilerinizin rahatlığı çok önemlidir.Özellikle iş yaparken rahat ve sıkmayan giysiler giyiniz.Sıkı ve dar sütyenler kollarınızın damar, sinir ve kaslarını sıkıştırarak beslenmelerini bozacağından tercih etmeyiniz.
13. Banyo yaparken, duşlu sistemleri tercih ediniz.Saçınızı yıkarken, kurularken veya tararken normal ve dik duruşu tercih edin ve yavaş hareketler yapınız.
14. El işi, dikiş-nakış yapma, yemek yeme, bulaşık işleri, temizlik işlerini yorucu ve zorlayıcı hale getirmeyiniz.
15. İşlerinizi bitirmede aceleci olmayınız.
16. Öksürme ve hapşırma ile boyun omurgalarındaki basıncın artmasına neden olursunuz.Bu durumda disk ve omurlardaki ani basınç artışı ile çeşitli yaralanmalar meydana gelebilir.Boynunuzu bir elinizle tutarsanız bu riskleri önlemiş olursunuz.
17. Ani ısı değişiklikleri yakınmalarınızı arttırır.Evin ısısını sabit bir değerde tutunuz.Kışın giyebileceğiniz boğazlı giysiler boynunuzun sıcak kalmasını sağlar.Yazın boyun ve baş kısmınızın terlememesine dikkat ediniz, çünkü terli ya da ıslak boyun ile hava akımına maruz kalmak yakınmalarınızı arttırır.
18. Sandelyede dik oturunuz.Omuzlar geride, sırt ve bel arkadan destekli, ayaklar yere düz basmış şekilde olmalıdır,ensenize bir yastık koyarak destek sağlayabilirsiniz.
19. Boyun ağrısı ile baş dönmesi birlikte ise dengeyi sağlamak için baston kullanabilirsiniz.
20. Uzun süre ders çalışmak , bilgisayar kullanmak, kitap, gazete okumak ve televizyon seyretmekten sakınınız.Masaya eğilmeyiniz, eğimli masalar kullanınız.
21. Araçta yolcu iseniz, şişme boyun simidi veya yastık kullanabilirsiniz.Yolunuz kısa ise, araçtaki el askısına tutununuz, böylelikle sarsıntılardan etkilenmezsiniz.
22. Araç içinde oturduğunuz koltuğun yüksek olmasına dikkat ediniz.
23. Yüzüstü yatmayınız, yan yatmak ideal olandır.İnce , geniş, yumuşak bir yastık kullanabilirsiniz.Üzerinde rulo şeklinde havlu konularak boyun desteklenmelidir.
24. Aynı pozisyonda devamlı kalmayınız, ideal dinlenme şekli yatar pozisyondur.
25. Prensip olarak, en uygun pozisyon ağrısız veya en az ağrılı olan pozisyondur.
Bu kavisin arkaya doğru giderek açı kaybetmesine ise halk dilinde "boyun düzleşmesi" denir. Boyun düzleşmesi tek başına bir hastalık olmayıp boyunda meydana gelen bazı hastalıklar, kas, tendon veya bağlardaki istenmeyen değişiklikler sonucu ortaya çıkan klinik bir tablodur. Boyun düzleşmesi esasında ve sıklıkla kaslarla ilgili bir sorunun cevabıdır. Kaslar spazma girdiği için omurgayı sürekli arkaya doğru çeker, daha net bir ifadeyle boyun kasları tarafından oluşturulan sürekli bir tehdide karşı boyun düzleşir. Düzleşmede omurgadaki kavis ters yönde işler. Bu rahatsızlığın esas sebebi kişinin vücuduyla ilgili ergonomisine dikkat etmemesidir. Kişiler bu rahatsızlığı gün içerisinde yaptıkları yanlış hareketlerle; tv karşısında koltukta uyuyakalmak, uzun seyahatlerde boynun aniden düşmesi, masa başında klavye de yazı yazarken ya da yemek yaparken boyun önde uzun süreli kalarak tetiklemiş olurlar. Dikkat edilmezse ilerleyen aşamalarda boyun fıtığına da dönüşebilir. Tek başına boyun ve kol ağrısı ile semptom verdiği gibi baş dönmesi ile birlikte baş ağrısı, unutkanlık, kulaklarda çınlama, bulantı, uyku bozukluklarıyla da görülebilir. Baş dönmesi ile birlikte olan boyun düzleşmesi genel olarak ; boynunu sabit pozisyonda tutmak suretiyle uzun süre çalışan kişilerde sıklıkla ortaya çıkan bir durumdur. Boyun düzleşince beyine giden dört damardan ikisi (vertebral arterler) gerilir ve beyine yeterince kan gitmez, bu da beraberinde başdönmesini getirir.
Tedavisinde; hastanın eğitimi, özel manuel tedavi teknikleri, akupunktur, yüzeyel ve derin sıcak uygulamalar, manyetik alan tedavisi, elektroterapi, traksiyon, medikal masaj ve gevşeme egzersizleri başta olmak üzere birçok fizik tedavi yöntemleri yer almaktadır. Hastaların şikayetleri fizik tedavi ile tamamen geçse bile, ergonomi eğitimiyle günlük yaşantısı düzenlenmeli ve ağrıyı azaltan ve artıran durumlar kendisine hatırlatılmalıdır.
Öneriler
1. Boyun ve kol ağrılarında tedavinin en önemli basamaklarından biri egzersizdir.Doktorunuzun veya fizyoterapistinizin size önerdiği egzersizleri düzenli yapınız. Egzersiz öncesi ve sonrası ısınma ve soğuma dönemlerine dikkat ediniz.
2. Ayakta dik dururken normal duruşunuza dikkat ediniz.Ayakta iken, başınız ve göğsünüz dik, karın ve kalçalar içerde ve hafif önde durunuz.Sırtın doğal kamburluğunu doruyunuz.
3. Yerden yüksekliği 50 cm. civarında olan alafranga tuvalet kullanınız.Bu yüksekliği sonradan ilave edebilen cihazlarla sağlayabilirsiniz.Tuvaletin kenarında tutanakların olması oturup kalkmanızı kolaylaştıracaktır.
4. Sandalyeden kalkarken, öne doğru kayarak kalkınız.Otururken ayaklarınız yere değmelidir.
5. Kol destekli sandelyelerde oturunuz.
6. Araçta, başınızı koltuk boyunluğuna yaslayınız ve emniyet kemerini bağlayınız.Gövdenizi hafif sağa ve sola eğik tutunuz.
7. Araç sürücüsü iseniz, koltuğunuz rahat olmalı, her iki el direksiyonu kavramalıdır.Baş ve boyun boşta kalmamalıdırAyakkabı ve çorap giyerken, aşağıya doğru çok fazla eğilmeyiniz.Ayağınızı bir tabureye koyarak veya oturarak bu işlemi yapabilirsiniz.
8. Ani olarak yapılan sert ve ters hareketler boyun ve kollardaki kasların ağrılı spazmlarına neden olur.Ani, sert ve ters boyun hareketlerinden sakınınız.
9. Eller omuz hizasında daha yukarıda iken iş yapılması omuzdaki kasları belirli bölgelerde sıkıştırarak ağrı ve hareket kısıtlığına yol açabilir.Kollarınızı, omuz hizasından yukarıda kullanmayınız.Yüksekte iş yapmanız gerekiyorsa, merdiven kullanarak iş yapacağınız yüksekliğe yakın olmaya çalışınız.
10. Sigara, hem genel sağlık problemine neden olduğundan, hem de öksürüğe neden olarak ağrı yakınmalarınızı arttıracağından sizi fazlasıyla rahatsız edicektir. Sigara kullanmayınız, sigara içilen ortamlardan uzak durunuz.
11. Fazla kilo, özellikle yük binen eklemlerde eklemlerin ve eklem çavresinin yapısını bozarak kıkırdak hasarına neden olur, duruşu bozar.Boyun ve kol ağrılı hastalar fazla kilo aldıklarında yakınmaları daha da artar.Fazla kilolarınızdan düzenli bir tedavi ile kurtulunuz.
12. Giysilerinizin rahatlığı çok önemlidir.Özellikle iş yaparken rahat ve sıkmayan giysiler giyiniz.Sıkı ve dar sütyenler kollarınızın damar, sinir ve kaslarını sıkıştırarak beslenmelerini bozacağından tercih etmeyiniz.
13. Banyo yaparken, duşlu sistemleri tercih ediniz.Saçınızı yıkarken, kurularken veya tararken normal ve dik duruşu tercih edin ve yavaş hareketler yapınız.
14. El işi, dikiş-nakış yapma, yemek yeme, bulaşık işleri, temizlik işlerini yorucu ve zorlayıcı hale getirmeyiniz.
15. İşlerinizi bitirmede aceleci olmayınız.
16. Öksürme ve hapşırma ile boyun omurgalarındaki basıncın artmasına neden olursunuz.Bu durumda disk ve omurlardaki ani basınç artışı ile çeşitli yaralanmalar meydana gelebilir.Boynunuzu bir elinizle tutarsanız bu riskleri önlemiş olursunuz.
17. Ani ısı değişiklikleri yakınmalarınızı arttırır.Evin ısısını sabit bir değerde tutunuz.Kışın giyebileceğiniz boğazlı giysiler boynunuzun sıcak kalmasını sağlar.Yazın boyun ve baş kısmınızın terlememesine dikkat ediniz, çünkü terli ya da ıslak boyun ile hava akımına maruz kalmak yakınmalarınızı arttırır.
18. Sandelyede dik oturunuz.Omuzlar geride, sırt ve bel arkadan destekli, ayaklar yere düz basmış şekilde olmalıdır,ensenize bir yastık koyarak destek sağlayabilirsiniz.
19. Boyun ağrısı ile baş dönmesi birlikte ise dengeyi sağlamak için baston kullanabilirsiniz.
20. Uzun süre ders çalışmak , bilgisayar kullanmak, kitap, gazete okumak ve televizyon seyretmekten sakınınız.Masaya eğilmeyiniz, eğimli masalar kullanınız.
21. Araçta yolcu iseniz, şişme boyun simidi veya yastık kullanabilirsiniz.Yolunuz kısa ise, araçtaki el askısına tutununuz, böylelikle sarsıntılardan etkilenmezsiniz.
22. Araç içinde oturduğunuz koltuğun yüksek olmasına dikkat ediniz.
23. Yüzüstü yatmayınız, yan yatmak ideal olandır.İnce , geniş, yumuşak bir yastık kullanabilirsiniz.Üzerinde rulo şeklinde havlu konularak boyun desteklenmelidir.
24. Aynı pozisyonda devamlı kalmayınız, ideal dinlenme şekli yatar pozisyondur.
25. Prensip olarak, en uygun pozisyon ağrısız veya en az ağrılı olan pozisyondur.