Cilt kanserini önlemenin 5 yolu

Güneş bizlere enerji, ışık sunarken ve sağlığımız için D vitamini sağlarken, bir yandan da özellikle son yıllarda ozon tabakasındaki incelmenin etkisiyle cilt kanserine yol açıyor. Kanser riskini ortadan kaldırmak için yapılması gerekenler şöyle:

Güneş bizlere enerji, ışık sunarken ve sağlığımız için D vitamini sağlarken, bir yandan da özellikle son yıllarda ozon tabakasındaki incelmenin etkisiyle cilt kanserine yol açıyor. Peki bu duruma yol açan güneş ışığındaki potansiyel tehlike nedir?

Bu zararlı etki görünmez olan ultraviyole ışınıdır. Amerika'da en yaygın kanser cilt kanseridir. Her yıl 1 milyondan fazla yeni cilt kanseri vakası teşhis ediliyor. Ve cildi etkileyen 200'den fazla kanser türü bulunuyor.

Ancak güneş ışığı tek başına suçlu değil, cilt kanserine yakalanma riskinizi artıran birçok risk faktörü bulunuyor: işiniz gereği sürekli güneş altında çalışmak, fiziksel özellikler (kızıl saç, açık renk ten, mavi ya da yeşil göz), hassas ve kolay yanan cilde sahip olmak, ailenizdeki kanser geçmişi, solaryum kullanmak ve benlerinizin yoğunluğu.

Çeşitli cilt kanserleri arasında melanom en yaygın üçüncü kanserdir. Kötü huylu olan bu kanser türü nedeniyle 2005 yılında 8 bin 345 Amerikalı hayatını kaybetti. Her yıl yaklaşık 55 bin insan kötü huylu melanoma yakalanıyor.

Diğer 2 yaygın cilt kanseri türü ise bazal hücreli karsinom ve skuamöz hücreli karsinomdur. İkisi de erken teşhis edildiğinde tedavi edilebiliyor. Peki kansere yakalanmadan bunu önleyebilir misiniz? İşte kanserden korunmanın yolları:

1.Güneşten uzakta kalın:
Melanom görülme oranı Amerika'da 80'lerin başından beri arttı. Fakat birçok potansiyel kanser kurbanı güneşten uzak durarak kolayca kendisini koruyabilir. Cilt kanseri yüz, boyun ve kollar gibi vücudun en çok doğrudan güneş ışığı alan bölümlerinde görülüyor. UV ışınlarına maruz kalmanız veya güneş yanığı olmanız için tüm gün güneşli havada kalmanız gerekmiyor. Gün boyunca okyanusta gemiyle yolculuk yaparken, karda kayarken ya da bulutlu bir havada bile yanabilirsiniz.

Özellikle çocukları aşırı güneş ışığından korumak önemlidir. Bu nedenle, çocuklarınızın saat 10.00 ile 16.00 arasında dışarıda oynamasına izin vermeyin.

2. Solaryum kullanmayın:
Amerika'da bulunan Department of Health and Human Services, solaryumlarda kullanılan solar radyasyonun kansere yol açtığını açıkladı. Benzer şekilde Uluslararası Kanser Araştırmaları Dairesi, solaryumları insanlar için kanserojen olarak ilan etti.

Solaryumlar ve güneş lambalarının UV ışını yayması, bunları tehlikeli hale getiriyor. Hatta bu cihazlar doğal güneş ışığından bile daha zararlı olabilir. 30 yaşından önce düzenli olarak solaryum kullananlarda melanom kanserine yakalanma şansının yüzde 75 daha fazla olduğu belirtiliyor. Örneğin, İngiltere'de 1979 ile 2009 yılları arasında melanom kanserinin yüzde 400 oranında arttı.

3. Koruyucu giysiler giyin:
Geniş siperli şapka takarsanız yüzünüzü ve boynunuzu güneşten koruyabilirsiniz. Güneş gözlükleri ise yüzünüzün bir bölümünü ve gözlerinizi koruyacaktır. Ayrıca ince düz bir beyaz tişört giyerek güneşten korunabilirsiniz. Giysiler ıslandıkları zaman veya eskidikleri zaman koruyucu özelliklerini kaybediyorlar. Fakat deterjanınıza eklemek için satın alacağınız çeşitli maddeler ile giysilerinize ekstra koruma sağlayabilirsiniz.

4. Her gün güneş kremi sürün:
Güneş kremini sadece sahile gittiğinizde kullanmamalısınız. Ozon tabakasının incelmesiyle dünyamızda güneşin zararlı ışınlarına karşı daha az bir koruma var. UVA ve UVB ışınları için koruma sağlayan güneş kremi kullanın. En az 15 faktör ve üstü koruma sağlayan güneş kremi tercih edin. Eğer hassas bir cildiniz varsa, PABA (para-aminobenzoik asit) içermeyen güneş kremi alın. Etiketinde uzun süreli koruma sağlar yazısı olmasına rağmen, güneş kreminizi birkaç saatte bir tekrarlayın. Özelikle suya girip çıktıktan ve terledikten sonra tekrar krem sürün.

5. İlaçlarınızı kontrol edin:
Bazı ilaçlar cildinizin güneşe karşı hassasiyetini artırabiliyor, bu da daha hızlı yanmanıza yol açıyor. Güneş yanıkları da ilerleyen yıllarda kanser olma riskinizi artıyor. Bu nedenle ilaçlarınızın böyle bir etkisi olup olmadığını doktorunuza sorun. HIV gibi ciddi sağlık sorunu olanların en fazla risk altında olduğu belirtiliyor. Bazı bölgesel ilaçlar, ultraviyole ışığıyla temas halinde fotoalerjik reaksiyona yol açabiliyor. Bu reaksiyon egzamaya benzer bir kızarıklık olarak kendini gösteriyor.

Zaman

Solaryum, cilt kanseri riskini 3 kat artırıyor

ABD'de yapılan bir araştırmada, solaryumda bronz ten sahibi olma alışkanlığının öldürücü bir kanser türü olan melanoma riskini büyük ölçüde artırdığı belirlendi.

Minnesota Üniversitesinden araştırmacılar, solaryum cihazlarında bronz tene sahip olanların, solaryuma girmeyenlere göre yüzde 74 daha yüksek melanomaya yakalanma riskine sahip olduklarını tespit etti.

Solaryumu çok kullananların melanomaya yakalanma ihtimallerinin hiç kullanmayanlara oranla 2,5 ila 3 kat fazla olduğunu da tespit eden cilt hastalıkları uzmanları, araştırmalarında Minnesota'da 2004'ten 2007'ye kadarki melanoma vakalarını inceledi.

1167 melanoma hastasının yüzde 63'ünün solaryum kullandığını gören araştırmacılar, solaryum kullananlar arasında melanomaya yakalanma riskinin de yüzde 74 olduğunu belirledi.

Araştırmanın içeriğinde, solaryumu çok kullanma, toplamda en az 50 saat veya 100 kullanım olarak belirtildi.

Araştırma, ABD'deki "Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention" dergisinin dünkü sayısında yayımlandı.

.haber7

10 Soruda cilt kanseri

Cilt kanseri son 20 yılda bir önceki yıla göre yüzde dört oranında artış gösteriyor.Bu artışı,durdurmak mümkün olmasa bile,erken teşhis ve güneşle olabildiğince az ilişkiye girmek,hastalığa yakalanma riskini minumuma indiriyor.Öğetim üyesi Yrd.Doç.Dr.Melisa Eczacıbaşı sizler için anlattı

1- Cilt kanserleri neden oluşur,daha çok vücudun hangi kısımlarında görülür?

Cilt kanserlerinin en önemli nedeni,cildimizde oluşan güneşe bağlı hasarlardır.Buna fotoyaşlanma denilmektedir.Cilt kanserleri vücudumuzun her yerinde görülmekle birlikte en sık fotoyaşlanmanın,yani güneş hasarlarının yoğun olduğu yerlerde görülür.Güneşe en sık maruz kalan yüz,boyun,kol ve bacaklar cilt kanserlerinin en sık raslandığı yerlerdir.

2- Ne zaman cilt kanserlerinden şüphelenilmeli,belirtileri nelerdir?

Gövdemizde yeni çıkan,hızla büyüme gösteren,deriden kabarık,kanayan lezyonlar ve siyah renkli benler olduğunda,şüphe duymalı ve dermatoloğa başvurmalıyız.

3- Kaç tür Cilt kanseri vardır?

Üç tür cilt kanseri vardır.Bazal hücreli karsinom,skuamöz hücreli karsinom,malign melanom.

4- En çok risk altında olanlar kimlerdir,kalıtımsal faktörler etkili midir?

Cilt kanserleri en sık tip bir deri denilen beyaz ten,sarı saç,açık renkli gözlülerde görülür.Malign melanom türü cilt kanserlerinde de kalıtımsal faktörlerin önemli olduğu düşünülmektedir.Ailesinde malign melanom olanlarda bu kansere yakalanma riski ,olmayanlara göre daha yüksektir.

5- Görülme sıklığı erkeklerde mi kadınlarda mı fazladır?

İki cinsiyet arasında görülme sıklığı açısından bir fark yoktur.

6- Diğer kanserlere göre görülme sıklığı ne kadardır?

ABD’de cilt kanserleri en sık görülen kanserlerin başında gelmektedir.Ülkemizde kesin istatistiksel sonuçlar olmamakla beraber oran yüksek değildir.Son 20 yılda ,deri kanserleri her yıl bir önceki yıla kıyasla yüzde dört oranında artmıştır.Bunun başlıca nedenleri olarak;ozon katının incelmesi,ultraviyole ışınlarına maruz kalınması ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebep olan kronik böbrek yetmezliği ve AİDS gibi hastalıklardaki artış sayılabilir.İnsanların yaklaşık yarısında 65 yaşına kadar deri kanseri gelişmektedir.Yetmiş milyon nüfuslu bir ülkede her yıl yaklaşık 2500 kişi deri kanseri nedeniyle yaşamını yitirmektedir.Bunların yaklaşık yüzde 75’i melanom nedeniyle,geri kalan yüzde 25’i de diğer deri kanseri türleri nedeniyle olmaktadır.Bazal hücreli kanserler ortaya çıktıkları bölede tekrar belirme eğilimlidirler ve uzak organlara yayılmazlar.Skuamöz hücreli kanserler de benzer seyir göstermekle birlikte uzak organlara yayılmazlar.Skuamöz hücreli kanserler de benzer seyir göstermekle birlikte uzak organ ve lenf bezlerine yayılabilirler.Melanomlar ise ölümcül seyirli olup,erken tedavi edilmemeleri durumunda lenf bezlerine ve uzak organlara yayılırlar.

7- Bitkisel tedaviler cilt kanserinde nekadar başarı sağlıyor?

Bitkisel tedavilerle cilt kanserlerinin tedavisi mümkün değildir.

8- Nüks etme riski var mıdır?

Cilt kanserleri tedaviden sonra hem ilk çıktıkları bölgede nüks edebilirler.hemde uzak organlara yayılabilirler cerrahi tedavi sırasında kanser tam çıkarılmışsa ya da,dar sınırlarla çıkarılmışsa nüks riski daha yüksektir.Bu nedenle ilk tedavi büyük önem taşır.Benzer şekilde nüks durumunun erken tanı ve tedavisi için,hastaların tedaviden sonra 6-12 ayda bir doktorları tarafından kontrol edilmesi çok önemlidir.

9- Cilt kanserlerinden korunmak için nelere dikkat etmeliyiz?

Cilt kanserlerinin oluşmasında en önemli faktör güneş ışınıdır.Güneşe maruz kalma süremiz arttıkça cit kanserlerine yakalanma ihtimalimiz de o oranda artar.Bu nedenle doğal ve suni güneş yanıklarının oluşmasına izin vermemeliyiz.Yaz aylarında mutlaka açık alanlardaki sosyal aktivitelerde ve deniz kenarında güneş koruyucuları kullanmalı.Ama en önemlisi kullanılan güneş koruyucularının hem UVA,hem de UVB’ye karşı etkili olduğuna,suda koruyucu özelliklerini yitirmediğine dikkat etmeliyiz.Yüz ve ellere 20 faktörün üstünde koruyucu krem sürmek,geniş şapka ve uzun kollu giysiler giymeye dikkat etmek de diğer önemli hususlardır.Bunun dışında,tüm cilt düzenli aralıklarla kontrol edilmeli ve herhangi bir lezyonun ortaya çıkması halinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.

10- Cilt kanserlerinin tedavisi nedir?yeni geliştirilen yöntemler hangileridir?

Cilt kanserlerinin en temel tedavisi cerrahi tedavidir.Erken dönemde yapılacak cerrahi tedaviler kesin tedaviyi sağlayacaktır.Hastanın yaşam kalitesi ve sağ kalımı etkilenmeyecektir.Sistemik olarak yayılmış ve cerrahi yapılamayacak kadar ilerlemiş

Ben nedir ve nasıl oluşur?

Ben derinin rengini veren melanin pigmentinin aynı yerde aşırı çoğalması ve toplanması yüzünden kendisini kahve rengi ve ya siyah şeklinde gösteren oluşumlardır,genelde özellikle güneşe maruz kalan el,yüz.boyun ve dekolte bölgelerinde görülür,ama hiç güneş almayan bölgelerde de bu oluşumlara rastlamak mümkün.bazen genetik bazen ise daha sonrakı yaşlarda oluşur ve artış gösterir.benlerdeki 5 değişiklik benler için çok iyi belirtiler olmayıp bu tip değişiklikler gözlemlendiğinde uzman bir dermatoloğa görünmenizde yarar olacaktır,

1.renk değişikliği ,benin renginde koyulaşma koyu kahve ve ya siyaha doğru bir renk değişimi

2.benin boyutunda değişme,kısa sürede aşırı derecede büyümesi

3.çevre dokunun düzensizleşmesi ,benin çevresi genelde düzgün görüntüde der,girintili,çıkıntılı bir dış yüzey ben için iyi bir belirti değildir

4.benin çevresi kaşıntı,kanama,yara

5.benin üst düzeyinin düzensiz bir görüntü alması

Et benleri en çok nerede görülüyor?

ET benleri en çok güneşe maruz kalan ve ince bir deri yapısına sahip olan boyun ,dekolte gibi yerlerde görülmekle birlikte vücudun değişik yerlerindede görülebilirler,tedavilerinde koterizasyon(yakma)ve kriyoterapi(dondurma)gibi yöntemler uygulanır.

Yrd.DOÇ.Dr.Melisa ECZACIBAŞI

haber7

Vücudumuzdaki benler cilt kanserinin erken teşhisinde önemli rol oynuyor.

İnsan güzelliğini tamamlayan bir unsur olduğu kadar bazı cilt kanserleri açısından öneme sahip olabilen benler, vücutta doğuştan var olabildiği gibi sonradan da oluşabiliyor. Benlerin büyüklüğünde, şekil ya da renginde görülen herhangi bir değişikliğin ise iyi takip edilmesi gerekiyor. Memorial Antalya Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Lütfiye Çoban, benler konusunda nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkında bilgi verdi.


35 yaşından sonra çıkan benleri önemseyin


Cilt kanseri açısından benler 2 yönden önem taşımaktadır: Melanom türü deri kanserleri ilk evresinde yeni çıkan bir ben gibi algılanabilir. İkinci olarak da daha önceden varolan benlerden bazı deri kanserleri gelişebilir. Deriye renk veren hücrelerin kanseri olan “Melanom” deri kanserleri içinde en ciddi seyirli olanı ve tüm kanser türleri arasında, artış hızı en hızlı olan kanserdir. Böylesine önemli bir hastalığın erken tanı ile tam tedavisi ise mümkündür. Melonom hastalarının yarıdan daha az kısmında, hastalık eski bir ben üzerinden gelişir. Eski bir Benin renk değiştirmesi, büyüklüğünün artması, üzerinde kabarıklık, kanama olması ya da yara açılması melanom için işaret olabilir. Bunun yanında yeni ben oluşumunun hayatın ilk 30 yılında gerçekleştiği unutulmamalı; bu nedenle 35 yaşından sonra çıkan yeni benler önemsenmelidir.


50 yaş üzerinde herkes deri muayenesi olmalı


Tüm kanserlerde olduğu gibi cilt kanserinde de erken tanı çok önemlidir. Erken tanı için yeni ben çıkıp çıkmadığı, eski benlerde değişiklik olup olmadığına dikkat edilmelidir. Eski benlerde görülen asimetri, benlerin kenarlarında düzensizlik, renk değişikliği, ben çapının 6mm den büyük olması, kaşınma, kanama, ağrıma, üzerinde yara açılması gibi değişikliklerin görülmesi durumunda dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır. 50 yaşın üzerinde olanlar, vücudunda 50’nin üzerinde ben olanlar, ailesinde melanom öyküsü bulunanlar, daha önce melanom geçirmiş olanlar ya da diğer türde cilt kanseri geçirenler, yılda bir kez deri muayenesi olmalıdır.


Vücudunuzda bulunan benleri tanıyın


Vücuttaki benlerin yerlerinin bilinmesi, yapılarının tanınması çok önemlidir. Bunun için yer ve yapılarını tanıyana kadar haftada bir kez daha sonra ise 1-2 ay aralarla kendi kendine ben muayenesi yapılmalıdır. İyi aydınlanan bir odada, bir adet boy aynası ve bir adet el aynası yardımı ile yeni çıkan benlerin olup olmadığına ve eski benlerdeki değişikliklere dikkat edilmelidir. Vücut, bölgelere ayrılarak incelenmelidir. Ağız içi, kulak içi ve arkası, koltukaltı, parmak araları gibi bölgeler unutulmamalıdır. Sırt ve bacakların arka kısmı için el aynasının yardımına başvurulmalıdır. Saç dipleri için aile bireylerinden yardım alınabilir. Daha sonraki muayenelere kılavuz olması bakımından bir şema üzerine işaretlemeler yapılabilir.


Dijital dermatoskopi cihazı ile benleriniz mercek altında
Muayenede dermatoloji uzmanı genel olarak tüm benleri değerlendirdikten sonra dermatoskopi adı verilen deri yüzey mikroskobisi ile şüpheli benleri detaylı olarak inceler. Dijital dermatoskopi deri yüzey mikroskobisidir. Benlerin 20-70 kat kadar büyütülerek alınan görüntüsünün yüksek çözünürlüklü bir bilgisayar ortamında değerlendirilmesini sağlar. Bu görüntüler arşivlenir ve her kontrolde eski ve yeni görüntüyü karşılaştırarak yeni oluşan bir beni veya eski bir bendeki değişikliği takip ederek melanomun erken tanısı mümkün olmaktadır.


Memorial Antalya Hastanesi
Dermatoloji Bölümü
Uz. Dr. Lütfiye Çoban