Dializ Hastalarında Beslenme

gülümse_hayata

Üye
Üye
Katılım
Kas 9, 2010
Mesajlar
16,299
Tepkime Puanı
15
Puanları
0
Yaş
49
Dializ hastalarında beslenme çok önemlidir. Dializ böbreklerin işlevini yerine getirir. Ancak bu görevi sağlıklı bir insan böbreği kadar iyi yapamaz. Vücuttaki artık ve zararlı maddeler tam olarak temizlenemez.

Doğru beslenmeyle biriken bu zararlı maddeler daha az olur ve ortaya çıkan rahatsız edici şikayetler (bulantı, kusma, tansiyon yüksekliği, nefes darlığı) uygun bes-lenme ile hafifletilebilir. Sağlıklı insanlarda olduğu gibi, dializ hastaları da gerekli olan enerjiyi öncelikle karbonhidrat ve yağlardan sağlar. Eğer gerekli miktarda kaloriyi sağlayabilecek be-sin alınmazsa vücut enerji ihtiyacını karşılamak için kendi yapı taşlarını yıkacaktır. Buna bağlı olarak da ileri derecede halsizlik, zayıflık ve enfeksiyonlara karşı dirençsizlik ortaya çıkar.

Enerji (kalori) ihtiyacı yaş, kilo ve günlük faaliyet durumuna göre değişir. Ortalama olarak bir günde vücudunuzun her kg 'ı için 35-40 kalori almalısınız. Örneğin 70 kg ağırlığındaysanız 70x35=2450 bir günde ortalama olarak 2400-2700 kalori almanız gereklidir.

Her hastanın kalori ihtiyacı farklıdır. Zayıfsanız fazla kalori almalısınız. Kilolu iseniz daha az kalori alıp hem de egzersiz yapmalısınız. Çünkü böbrek hastalarının hem çok zayıf hem de çok kilolu olmaları sakıncalıdır.

Dialize giren hastalarda protein ihtiyacı artar. Bunun en önemli ne-deni dializ sırasında protein yapımında yer alan maddelerin kaybedilmesidir. Dialize başladı-ğınızda alacağınız protein miktarını fazlalaştırmalısınız. Bunun için günde kg başına 1.5 gr pro-tein yeterlidir. Örneğin 70 kg iseniz yaklaşık 100 gr protein yeterli olur. Alacağınız proteinlerin hayvansal kaynaklı olmasına özen gösteriniz.

Çünkü hayvansal kaynaklı proteinler bitkisel kaynaklılara göre daha değerlidirler. Protein yönünden en zengin ve değerli besinlerden biri yumurtadır. Yumurtanın sarısı fazla miktarda kolesterol içerdiğinden kan yağları yüksek olan hastalar için uygun değildir. Fakat yumurta beyazı her gün alınması gereken önemli bir gıda-dır.Dializ hastalarının diyetinde karbonhidratlar;

karbonhidrattan zengin gıdalar günlük ener-jimizin büyük kısmını oluşturur ve çok tüketilir. Ekmek, makarna, yufka, pasta, börek, pilav; tatlı olarak bal, pekmez, reçel yoğun karbonhidrat kaynaklarıdır. Bu gıdaların çok tüketilmesi hem sağlıksızdır hem de kilo alımına yol açar. Kilo durumunuza göre yiyeceğiniz karbonhidratlı gıdaları ayarlamalısınız.

Karbonhidratlardaki (ekmek, makarna, pirinç, bulgur ve özellikle kuru bakliyat) protein miktarı ile ette bulunan protein benzerlik gösterir. Bundan dolayı kurubaklagil aldığınızda o gün yiye-ceğiniz et miktarına dikkat etmelisiniz. Dializ hastalarının diyetinde yağlar; önemli kalori kay-nağı olduğu için dikkat edilmesi ve kilo durumuna göre ayarlanması gereken besinlerdir.

Bazı yağlarda bulunan kolesterol sağlığınızı olumsuz yönde etkiler. Kan kolesterolünün yüksek ol-ması, kalp ve damar hastalıklarının ortaya çıkması için önemli bir risk faktörüdür. Bu nedenle diyetinizde kolesterol yönünden kısıtlama yapmalısınız.

Hayvansal kaynaklı yağlar (tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı vb.) fazla kolesterol içerirler. Zeytin yağı ve çiçek yağlarını tercih ede-bilirsiniz. Dializ hastalarının diyetinde su ve sıvı gıdalar; En sık rastlanılan sorun alınan sıvının miktarı ile ilgilidir. Dializde geçen süre ilerledikçe pek çok hastanın idrarı tamamen kesilir.

İçilen su ve diğer alınan sıvılar vücutta birikir.1-2 gün içinde kilonuzun artması ve vücudu-nuzda şişliklerin ortaya çıkması aldığınız suyun çok fazla olduğunu gösterir. Genel olarak ye-meklerde dahil bir günde 1000 - 1500 ml civarında sıvı almalısınız. Ancak değişik nedenlerle dialize yeterli sıklıkta giremiyorsanız daha da az sıvı almalısınız.
İki dializ arasında 1.5-2 kg dan fazla kilo almamaya çalışmalısınız.

Bu durumda hem su fazla-lığına bağlı sorunlar (bacaklarda şişlik, tansiyon yüksekliği, nefes darlığı vb.) ortaya çıkar; hem de dializ sırasında fazla suyun çekilmesine bağlı olarak, adale krampları ve tansiyon dü-şüklüğü gibi rahatsız edici belirtiler görülür.
Dializ hastalarının diyetinde tuz; yeterli miktarda atılamayacağı için vücudunuzda birikir ve bu durum suyunda birikmesine yol açar.

Tansiyonunuzu yükseltir ve kalp yetersizliğine sebep olabilir. Bu nedenle tuz kısıtlaması yapmak gereklidir. Bu diyetlerde bir günlük tuz alımı 1-2 gr dolaylarındadır. Yemeklerinize ilave tuz atmayınız; yiyeceklerinizi zeytin, turşu, konserve gibi çok tuz içeren besinlerden seçmeyiniz; baharat ve çeşnilerle tatlandırabilirsiniz; hazır çorba ve yemeklerde gereğinden fazla tuz bulunduğunu unutmayınız.

Dializ hastalarının diyetinde potasyum ;idrarla atılamadığı için kan potasyum düzeyi yükselir ve hayati tehlikeler yaratır. Dikkat etmeniz gereken nokta aldığınız besinlerdeki potasyum miktarıdır. Fazla potasyum içeren (süt, patates, muz, portakal, kurutulmuş meyveler, bakla-giller, özellikle unutulmamalı hazır meyve suları) besinlerden kaçınmalısınız.

Öncelikle doktoru-nuzdan kan potasyum seviyenizin durumunu öğrenmelisiniz. Besinlerdeki potasyum miktarını iyi bilmeli ve diyetinizi ona göre düzenlemelisiniz. Doktorunuz size yardımcı olacaktır. Ayrıca kan potasyumunu düşürecek bazı ilaçları gerektikçe size verecektir.

Dializ hastalarının diye-tinde kalsiyum; Böbrek hastalığının seyri sırasında kemik zayıflığını önlemenin en iyi yolların-dan biri yeterli miktarda kalsiyum almaktır. Diyet ile yeterli kalsiyum miktarlarına erişilemiyor ise doktorunuz size kalsiyum içeren ilaçlar verecektir. Bunları düzenli bir şekilde kullanınız. Çok nadir de olsa bazı hastalarda kalsiyum seviyesi yüksek seyreder, bu durumda diyetteki kalsiyum ve ilaçlar problem yaratabilirler.

Muhakkak doktorunuzun önerilerine uyunuz. Dializ hastalarının diyetinde fosfor; yeterli miktarda atılamadığı için kan fosfor düzeyi yüksek olur. Bu durumda kemik zayıflığı, kas güçsüzlüğü, eklem ağrıları ve kolay kırılmalar ortaya çıkabilir. Besinlerle aldığınız fosfor düzeyine dikkat etmelisiniz. Doktorunuz size gıdalarla alınan fosfo-run kana geçmesini önleyecek ilaçlar verecektir. Bu ilaçları her zaman aynı miktarda kullan-mayınız. Fosfor içeriği yüksek gıdalar aldığınızda daha yüksek dozda ilaç kullanınız. Bu ilaçları her zaman yemek yerken alınız.

Dializ hastalarının diyetinde demir ve vitaminler; bulantı ve kusmaya bağlı olarak ve iştah-sızlık nedeniyle yeterli düzeyde beslenemezseniz vücudunuzda demir ve vitamin eksiklikleri o-lacaktır. Bu maddeleri içeren ilaçları almanızla eksiklikler tamamlanacaktır. Dializ sırasında bir miktar demir vücuttan kaybedilir.

Bunun için dializ hastalarının çoğuna demir içeren iğneler ve haplar uygulanır. Pek çok vitamin ve mineral de dializ esnasında kaybedilir. Dializ hasta-larında D vitamini eksikliği olur ve ilaçla takviye edilir. Böbrek yetersizliğinde A vitamini artar ve bu vitamini içeren ilaçları almak zararlı olabilir. Doktorunuzun size önerdiği vitaminleri dü-zenli şekilde alınız. Kendi başınıza ve diğer hastaların önerileriyle ilaç almayınız.

Dializ hastalarının bir günde almaları gereken vitamin miktarları:
Vitamin B1
1,5 mg

Vitamin B2
1,8 mg

Vitamin B6
10 mg

Vitamin B12
3 mcg

Vitamin C
60 mg

Vitamin D
0,25-1 mcg

Vitamin E
15 ünite

.renindializ
 
Tekerlekli Sandalye
Üst