Dış Gebelik Belirtileri ve Nedenleri

Dış gebelik nasıl ve nerede oluşur?

Dış gebelik döllenmiş yumurtanın rahim dışında üreme sisteminin başka bölgesine yerleşmesidir.Dış gebeliklerin tamamına yakını fallop tüplerinde meydana gelir.Fallop tüpleri embriyo büyümesine uygun kas yapısına sahip olmadığından döllenmiş yumurta gelişimini normal olarak sağlayamaz ve tüpte harabiyet ile birlikte iç kanamaya kadar varan ciddi sorunlara yol açar.Dış gebeliklerin %80’i tüpün son 1/3 kısmında oluşur.Tüp dışında diğer yerleşim alanları karın içi,yumurtalıklar ve serviks (rahim ağzı) dır.

Dış gebelik ,ektopik gebelik neden meydana gelir?

Fallop tüplerinin enfeksiyon sonucu tamamen veya kısmen tıkanması,

Geçirilmiş operasyon (yumurtalık kisti,apandisit gibi) yada enfeksiyona bağlı oluşan nedbe (skar) dokusunun döllenmiş yumurta hareketini kısıtlaması,

Tüp yapısının doğumsal olan yapı bozuklukları sonucu dış gebelik meydana gelir.

Kimler dış gebelik riski taşımaktadır?

35-45 yaş arası gebeler

Geçirilmiş dış gebelik öyküsü

Geçirilmiş genital organ veya karın içi organ operasyonu

Karın içi veya genital organların daha önce geçirilmiş enfeksiyonu

Spiral + gebelik .Spiral ile gebelik oranı %2’dir. Fakat bu oluşan gebeliklerin %30 ‘ u dış gebelik olmaktadır.

Tüpleri bağlattıktan sonra gebelik.

Dış gebelikte bulgu ve belirtiler nedir?

Dışgebelik erken dönemde gebelik bulgularını (adet gecikmesi,bulantı,kusma meme hassasiyeti) taklit eder.Tüplere yerleşen gebelik büyümeye başlayınca tüpler gerilir,yırtılır ve kanamaya neden olur.Bu durum fark edilmezse iç kanama gerçekleşir.

Dış gebeliğin en önemli belirtileri nelerdir;

Değişik yoğunlukta keskin,bıçak saptanır gibi gelip geçen ağrı.Ağrı kasıklarda, karın alt kısımda hatta boyun ve omuzlarda hissedilir.

Vaginal kanama.Normal adetten az yada çok olabilir.Sıklıkla lekelenme tarzında görülür.Aralıklı yada devamlı koyu kahverengidir.

Mide bağırsak bulguları

Baygınlık hissi ,göz kararması,sersemlik ,halsizlik

Klasik üçlü bulgu; Adet gecikmesi sonrası anormal vaginal kanama+ kasık-karın ağrısı + yumurtalıklar bölgesinde hassas kitle-oluşum.

Tüm bulgular değişken olup tüpün rüptüre (patlaması ) olup olmamasına bağlı olarak değişir.

Dış gebeliğin tanısı nasıl konulur?

Fizik muayenede ağrının ,hassasiyetin tespiti

Gebelik testinin (+) çıkmasına rağmen ultrasonografide gebelik kesesinin görülmemesi

B-hCG (beta hcg)düzeyinin beklenen düzeyde olmayışı ve 48 saat ara ile takibinde sabit düzenli artış göstermeyişi

Ultrasonografide rahim dışında tüplerde gebelik kesesinin görülmesi (her zaman görülmeyebilir)

Ektopik gebelikte tanıya yardımcı yöntemler nedir?

Tanıyı koymada ultrasonografi, B-hCG kullanılır.Klinik takibe yardımcı olan bazı işlemler vardır;

Kuldosentez:Özel bir iğne ile vagina arka kısmından karın boşluğuna girilip rahim arka kısmından sıvı örneği alınır.Karın içine kanama olup olmadığını tespite yardımcı olur.Artık rutin kullanılmamaktadır.

Kürtaj: Teşhise yardımcı olması için kürtaj yapılır. Çıkan parça patolojiye gönderilir. Patoloji sonucu kanamanın ve gebeliğin bir dış gebelikten mi, yoksa bir düşük sonucu mu olduğu konusunda tanıda yardımcı olur.

Tanısal laparaskopi; tanı tam olarak konulamıyor ve teşhiste şüphe var ise şikayetlerin sebebini anlamak için diagnostik (tanısal) laparaskopi yapılabilinir.

Ektopik gebelik (dışgebelik) başka ne ile karışabilir ?

Normal bir erken gebelik,düşük tehlikesi,tam olmayan düşük,akut apandisit,karın içi iltihabı ile karışabilir. Bazen dış gebeliğin teşhisini koymak çok zordur.Uzun süren takipten sonra ancak konabilir.

Dış gebelik tedavisinde ne yapılır?Dış gebelik tedavisi ve alternatif yöntemler...

Eğer tüpte yırtılma olmuşsa muhtemelen karın içine kanama vardır.Tedavisi cerrahidir.Laparoskopik yada açık cerrahi ile var olan dış gebelik materyali temizlenir.Uygun durumlarda tüp korunmaya çalışılır, fakat maalesef ameliyatların büyük bir kısmında tüpü almak gerekebilir.

Eğer tüpte yırtılma olmamışsa hasta durumu hakkında iyice aydınlatılıp bilinçlendirilerek takibe alınabilinir.Amaç tüpteki gebelik ürününün vücut tarafından emilerek yada karın içine düşük yaparak sonlanmasını ve hastayı bir operasyondan korumayı sağlamaktır.Bu grup hastaya gün aşırı ultrasonografi ve B-hCG takibi yapılır.Bu takip B-hCG değerinin gebelik öncesi değere düşene dek sürdürülür. Bazı doktorlar tüpte yırtılma olmamışsa takip yerine laparaskopik cerrahi ile müdahale etmeyi tercih edebilirler. Bu durum tamamen doktorunun yaklaşımına ve dış gebelik hastasının genel durumuna bağlıdır.

Diğer tedavi yaklaşımı belli kriterlere göre iyi seçilmiş hastada methotrexate isimli bir kanser tedavisinde kullanılan ilacı uygulayarak dış gebeliğin bozulmasını ve tüplerde kendinden emilerek ameliyata gerek kalmadan yok olmasını sağlamaktır.

Sonuç olarak;

Dış gebeliğin tanısını koymak ve hemen tedaviye gitmek her zaman kolay olamamaktadır.Maalesef tedavi ne kadar başarılı olursa olsun veya teşhis ne kadar erken konursa konsun dış gebeliğin oluştuğu tüp genellikle ciddi bir şekilde zarar görmektedir.Dıs gebelik sonrası toplam gebe kalma oranı düşer ve %60’tır . Diğer gebelikte tekrar olma ihtimali de %20 ‘ler civarındadır.

Dış gebelikte ölüm riski

Türkiye'de kadınların yüzde 2'sinde dış gebelik görülmektedir. Tüp içinde geliştiğinde iç kanamalara neden olabilmektedir. Yanlış tanıysa ölüme kadar varan olumsuz sonuçlar doğurabilir....

Erken dönemde normal gebeliklerde de olan adet gecikmesi olur. Yalnız kısa dönemde, içinde büyüyen gebelik ürününe bağlı olarak tüp, gerilmeye başlar ve gerilmeye bağlı ağrılar en sık şikayet olarak karşımıza çıkar. Anormal vajinal kanamalar da bu arada görülebilir. Hasta bu dönemde başvurursa en başarılı şekilde tedavi edilir. Türkiye'de kadınların yüzde 1-2'si dış gebelik sorunuyla karşı karşıyadır.

AĞRILAR GÖRÜLEBİLİR
Tüp içinde büyümeye başlayan gebelik ürünü (embriyo) çevre dokunun beslenmesini bozarak yırtılmasına ve ciddi iç kanamalara yol açar. Hastalıktan en sık ölüm nedeni bu iç kanamadır. Eğer tüp yırtılır ve kanama olursa hasta bıçak saplanır tarzında çok şiddetli ağrı ve iç kanamaya bağlı baş dönmesi, bayılma yakınmalarıyla hastaneye müracaat eder. Bazı kadınlar böyle bir durumda ağrı ile birlikte ishal, bulantı, kusma ile gelebilirler. Böyle bir tablo gastroenterite çok benzediğinden, yanlış tanı ne yazık ki dış gebelikten ölüme yol açabilir.

ULTRASONDA ANLAŞILIR
1- Jinekolojik muayene
2- betaHCG testi
3- Transvajinal ultrason
Yukarıdakilerin sonrasında gerekirse vajinal renkli doppler ultrason, progesteron ölçümü, dilatasyon küretaj, laparoskopi yapılır.

Dış gebelikle ilgili bilgilendirici bir video.

DIŞ GEBELİK

Eğer kadının yumurtası erkeğin spermi ile birleşir ve rahimden başka dokulara yerleşir ve orada gelişirse buna dış gebelik denir. Tüpler, yumurtalık, rahim ağzı ve karın içi dış gebeliğin oluştuğu bölgelerdir. Bunların içerisinde en çok kadının tüplerine yerleşmiş dış gebelik görülür. Bazı durumlarda dış gebelikle birlikte normal bir gebelik de olabilir.

Oldukça tehlikeli bir sorun olan dış gebelikte, bebek kaybedilir. Anne hayatı tehlikededir fakat tedavi yöntemlerinin gelişmesi ve bu problemin erken dönemde teşhis edilebilmesiyle artık bu sorun aşılabilmektedir. Erken tanının konmasıyla hastaların tüpleri korunur ve hem de tedavi daha kolay yapılır. Eğer bir bayanın adet kanaması gecikiyorsa doktora başvurmalıdır. Çünkü hem normal gebelikte hem de dış gebelikte adet kanaması gecikir ve hamilelik testi pozitiftir. Bu yüzden adet gecikmesinin sebebi mutlaka araştırılmalıdır.
DIŞ GEBELİĞİN NEDENLERİ

Kadının fallop tüpleri tıkanır ya da hareketi kısıtlanırsa bu durumda dış gebelik görülebilir. Dış gebeliğin en çok görülen neden geçirilmiş genital enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonların sonucu tüpler hasar görür. Ayrıca bu enfeksiyonlar arttıkça, enfeksiyonun ağırlığına göre, tüpün iç ve dış kısmında yapışıklıklar oluşur. Bu da tüpün tıkanmasına ve yapısının bozulmasına yol açar. Sonuçta spermler tüpün kanallarından geçemez ve kısırlık ortaya çıkar. Sperm geçse bile bu defa da dış gebelik tehlikesi vardır.

Ameliyatlar da dış gebeliğe yol açabilir. Rahim ya da yumurtalık ameliyatları, daha önce geçirilmiş dış gebelik geçirenlerde veya bu sebeple ameliyat olanlarda, apandisit ameliyatı sonucu dış gebelik oluşabilir. Ayrıca tüplerde doğuştan olan anormallikler de dış gebeliğe yol açar.
disgebelik Dış Gebelik (Ektopik Gebelik): Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi ve Tedavisi

Bunların dışında rahim içi araç kullanımı bir risk faktörüdür. Bunlar gebe kalma ihtimalini oldukça azaltılır. Fakat bu kişiler gebe kalırsa, bunun dış gebelik olma riski fazladır. Sigara kullanımı, bazı doğum kontrol hapları da dış gebeliğe neden olabilen faktörler arasında yer almaktadır.
BELİRTİLERİ

Dış gebeliğin en belirgin belirtisi adet gecikmesidir. Mide bulantısı, kusma gibi normal gebelikte görülen belirtilerin hepsi dış gebelikte de görülür. Bu durum hastaları yanıltır. Yapılan tahlil ve tetkikler sonucu hamilelik testi pozitif çıkar. Adet gecikmesi sonucu az miktarda kanamalar ortaya çıkar.

Bu belirtilerden sonra eğer hala doktora başvurulmadıysa, karın ağrısı ve anormal kanamalar görülür. Hasta bayılmak üzere olduğunu hisseder. Kişide iç kanama belirmiş ve akut batın oluşmuştur. Görüntüleme yöntemlerinde rahimde gebelik torbası tespit edilemez. Hastanın hayati tehlikesi vardır. Fallop tüpleri yırtılmıştır.
DIŞ GEBELİK NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Dış gebeliğin teşhis edilmesinde kullanılan yöntemlerden birisi ultrason görüntülemedir. Vajinanın görüntülenmesiyle gebelik kesesinin oluşmadığı anlaşılır. Ayrıca tüplerin etrafında bir kitle tespit edilir. Karın bölgesinde kanama olabilir.

Tanıda kullanılan diğer bir yöntem ise beta hCG düzeyinin ölçülmesidir. Bu ölçüm hastadan kan alınarak yapılır. Bu maddenin düzeyi belli bir değerin üstündeyse dış gebelik tanısı için oldukça önemlidir. Daha doğrusu bu maddenin artışı dış gebelikte yavaştır. Normal gebeliklerde bu madde iki kat artmıştır. Hem ultrason görüntüleme hem de kanda hCG ölçümü büyük olasılıkla dış gebelik teşhisi koydurur. Ayrıca bu yöntemlerle erken teşhis yapılır ve hayati tehlikenin önüne geçilir.

Bunların dışında kanda progesteron hormonunun düzeyi ölçülür. Belli bir değerin altında ise gebeliğin normal olmadığı öngörülür. Bu durumda dış gebelikten başka anormallikler de düşünülür. Teşhis koymakta zorlanılıyor ise laparoskopi yöntemi uygulanır.
DIŞ GEBELİĞİN TEDAVİSİ

Dış gebelik gelişen hastaların bir kısmına acil müdahale gerekir. Hasta hemen ameliyata alınır. İç kanamanın olduğu durumlarda hastaya kan ve sıvı verilir. Kanama durdurulmaya çalışılır. Ameliyat sonucu hastanın gebelik maddesi tüpten çıkarılır. Laparoskopi ise acil müdahale gerektirmeyen vakalarda uygulanır ve böylece tüpteki hasar engellenir veya yok edilir.

Diğer bir tedavi şekli ise ilaç tedavisidir. Bu genelde erken tanı konmuş, kanaması olmayan hastalara uygulanır. Hastaya verilen ilaçlarla gebelik sonlandırılır. Bu hastalar sürekli gözetim altında tutulur. Çünkü tedavinin geleceği açısından iç kanama olup olmadığı bilinmelidir. Kan tetkikleri belirli aralıklarla yapılır. Böylece hCG düzeyi ölçülür ve takip edilir.

Bunların dışında rahimden dış gebelik maddesi çekilerek tedavi uygulanabilir.