Diyabet Hastalarının Beslenmesi

En yaygın hastalıklardan biri olan Diyabet (şeker) hastalığında beslenme çok önemlidir. Çoğu diyabet hastalığı uygun beslenme ile yaşam kalitenizi düşürmeden hayatınızı devam ettirmenizi sağlar.

Diyabet tedavisinin amacı kan şekeri kontrolünü sağlayarak diyabetin seyrinde gelişebilecek bozuklukları (komplikasyonları) önlemek veya geciktirmek; böylece yaşam kalitenizi yükseltmektir. Diyabette bu amaca yönelik olarak tedavi,

Sağlıklı beslenme ve egzersiz ile,
Sağlıklı beslenme,ağızdan alınacak antidiyabetik (OAD)
ilaçlar ve egzersiz ile,
Sağlıklı beslenme, insülin tedavisi ve egzersiz ile sağlanabilmektedir.

Diyabet, yaşamınızda başta beslenme planınız olmak üzere bazı değişikliklerin oluşmasını gerektirmektedir. Kan şekerini oluşturan asıl kaynak besinler olduğu için sağlıklı beslenme diyabette tedavinin temelidir.

Sağlıklı beslenmek için vücudun ihtiyacı olan öğeleri içeren besinleri yeterli miktarlarda ve öğün içinde dengeli bir şekilde tüketmeniz gerekmektedir. Sağlıklı beslenmek için ihtiyacımız olan öğeler ve bu besin öğelerini alacağınız temel yiyecek kaynakları şunlardır:

• Karbonhidrat (tahıllar, un ve undan yapılmış yiyecekler, kuru baklagiller, patates, sebze ve meyveler, süt, yoğurt)
• Protein (et, yumurta, peynir, süt, yoğurt )
• Yağ (yağ ve et, yumurta, peynir, süt, yoğurt gibi yağ içeren yiyecekler)
• Vitamin ve Mineral (sebze ve meyveler başta olmak üzere tüm yiyecekler)
• Posa (sebze, meyve, kuru baklagiller ve tam taneli tahıllar)

Sağlıklı beslenmek için her gün çeşitli besinler tüketiniz. Çünkü her bir besinin içindeki besin öğesi farklıdır. Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için vücudunuzun gereksinimi olan besin öğelerini ancak yiyecekleri çeşitlendirerek, yeterli bir şekilde sağlayabilirsiniz.

Diyabetinizin olması yaşamınız boyunca sevdiğiniz yiyecekleri yiyemiyecek olmanız anlamına gelmez. Fakat yediğiniz yiyecek çeşidine ve miktarına daha çok dikkat etmeniz gerekmektedir. Önemli olan kan şekerinin kontrolünü sağlamak için sebze, meyve, tahıl kaynaklarından zengin, ılımlı miktarda protein ve yağ ile kolesterolü sınırlandırılmış bir beslenme planı uygulamanızdır. Bu plan içinde yediğiniz besinlerin çeşidi, miktarı ve zamanı konusunda biliçli olmanız ve bu bilinçe uygun davranmanız gerekir. Vücudunuz için gerekli olan besinlerin zaman ve miktar olarak belirli bir denge içinde alınması hiperglisemi ve hipoglisemiyi önleyerek, kan şekeri kontrolünü sağlayacak kan şekerinin kontrol altına alınması da kısa ve uzun dönemde gelişebilecek komplikasyonları önleyecek veya geçiktirecektir.

Diyabeti olan bir çok kişi beslenme planını uygulamak için aile ile yemek yeme zamanını ve birlikte yedikleri yemek çeşidini değiştirmekte, kendisi için ayrı yemek hazırlamaktadır. Oysa günümüzde diyabeti olan ve diyabeti olmayan bireylere önerilen sağlıklı beslenme önerileri farklı değildir. Diyabet, bireyin temel besin öğelerine olan gereksinim düzeylerini etkilemez. Diyabeti olmayan bir kişinin de rafine şeker tüketimini kısıtlaması, doymuş yağ ve kolesterolden zengin olan et, süt, yoğurt, peynir, yumurta gibi yiyecekleri belirli bir miktarda tüketmesi, az az ve sık sık yemek yemesi gerekmektedir.

Öğünlerden 1,5 saat sonra kan şekerinizi ölçerek farklı yiyeceklerin kan şekerinizi nasıl etkilediğini saptayabilir, farklı yiyecekler ile menü planlaması yapmak için değişim listelerinden faydalanabilirsiniz.
Kaynak: Diyabette Beslenme - Diyabet

Diyabette beslenme

Yapılan birçok çalışma da beslenme tedavisinin Diyabet Hastalığı’nda ne kadar önemli bir yeri olduğu vurgulanmıştır.

Beslenme tedavisinin temel hedefleri nelerdir?

1. İnsülin veya diğer ilaçlar ve fiziksel aktivite düzeyi ile besin alımını dengeleyerek normale yakın kan şeker düzeyini sürdürmek,
2. Yetişkinler için uygun vücut ağırlığını sağlayacak ve sürdürecek, çocuk ve adolesanlarda büyüme ve gelişme hızını sağlayacak düzeyde enerji gereksinimini sağlamak,
3. Komplikasyonları önlemek ve tedavi etmek olarak sıralayabiliriz.

Diyabet hastalığının oluşumunda etkili olan bazı değerlere göz atalım:

Kan Şekeri Kaç Olmalı?

Açlık kan şekeri sağlıklı kişide 90 mg/dl altında olmalı,
Tokluk kan şekeri sağlıklı kişide 2. saatte 140 mg/dl nin altında olmalıdır.

Sağlıklı Kişide Açlık İnsülin Hormonu Kaç Olmalı?
Sağlıklı kişide açlık insülin hormon düzeyi 10 un altında olmalıdır.

Diyabet veya Şeker Hastalarında Kan Şekeri Kaç Olmalı?
Şeker hastalarında ideal olanı açlık kan şekeri 100 mg/dl’nin altında tokluk kan şekeri 2. saat 140 mg/dl altında olmalıdır. 60 yaşın üzerinde bu değerler yüksek tutulabilir. Örneğin 60 yaşın üzerinde açlık kan şekeri 110 mg/dl altında olmalı tokluk kan şekeri 2. saat 160-180 mg/dl altında olmalıdır.

Gebelikte Kan Şekeri Kaç Olmalı?
Gebelikte açlık kan şekeri 90 mg/dl nin altında tokluk kan şekeri 1. saat 130 mg/dl nin altında, tokluk 2. saat kan şekeri 120 mg/dl nin altında olmalıdır.

Beslenme tedavisindeki püf noktalar nelerdir?

1. Tip 2 diyabetli bireylerin %80’den fazlası obezdir. Yeterli ve dengeli beslenme ile enerji düzeyi ayarlanarak oluşturulan diyetlerle kısa dönemde kan glukoz düzeyi düzelir.

2. Tip 2 diyabette basit şeker tüketiminde kısıtlama yapılarak, basit şeker tüketimi yerine kompleks karbonhidratlar tercih edilmelidir. Kompleks karbonhidratlar kana daha yavaş karışarak kan şekerinin dengelenmesini sağlar. Örneğin; Tam tahıllı ekmek, kepekli ekmek, çavdar, yulaf ekmeği, bulgur pilavı ve kepekli makarna grubu, yulaf ezmesi, müsli vb.

3. Beyaz şeker, reçel, bal, tatlı, dondurma vb. basit şeker içeriğinden dolayı diyabetli hastaların uzak durması gereken besinlerdir. Bu ürünlerin diyabetik olanları tercih edilebilir.

4. Karbonhidrat içeriğinin yanı sıra diyetin posa içeriği de ayrı bir önem taşımaktadır. Posadan zengin besinler rafine olanlara göre daha düşük enerji yoğunluğu içerirler ve midede hacim oluşturarak doygunluğu artırırlar. 20-35 gr/gün diyet posası önerilmektedir.

5. Yapılan araştırmalar besin alımı aralıklarının uzun tutulması yerine; öğün sayısı artırılarak besin tüketiminin 6-7 öğüne bölünmesinin kan şekerinin dengelenmesinde önemli olduğunu göstermiştir.

6. Uzun süren açlıklar kan şekerinde dengesizlik ile hipoglisemiye sebep olabilir. Ara öğünlerde protein grubundan bir besin ile karbonhidrat grubundan bir besin birlikte tüketildiğinde kan glukoz düzeylerinin daha iyi dengelendiği görülmüştür. Örneğin; 1 adet galeta + 1 bardak ayran veya 2 ince dilim ekmek + 30 gr az yağlı beyaz peynir ile tost olabilir.