- Katılım
- Kas 9, 2010
- Mesajlar
- 16,299
- Tepkime Puanı
- 15
- Puanları
- 0
- Yaş
- 49
Yapay bir kan temizleme işlemi sağlanması için böbrek hastalarının büyük çoğunluğu diyaliz'e girmek zorundadır. Böbreğin yapması gereken fakat yapamadığı bir işlemi yapay olarak yapılması işlemide diyebiliriz. Bu yazımızıda diyalize girmesi gereken fakat bu konuda herhangi bir bilgiye sahip olmayan hastaları bilgilendirmek adına paylaşacağız ve tabiki hepsine şifalar dileriz.
Diyaliz nedir? Diyaliz nasıl yapılır? Diyaliz ne gibi bir fayda sağlar?
Diyaliz böbrek hastalarının kullanmak zorunda oldukları, böbrek yetmezliği sonucunda vücuttaki zararlı maddelerin ve sıvıların uzaklaştırılması için geliştirilen yapay bir kan temizleme makinesidir. İnsanlar kullanıldıklarında, ömürlerinde ve yaşam kalitelerinde artış sağlamaktadır. Bu yolla diyaliz makinesine bağlanılarak kişinin kanının temizlenmesi işlemine hemodiyaliz denmektedir.
Diyaliz makinesi aslında basit bir sisteme sahiptir. Görevi hasta kişilerin kanın temizlemek ve istenen düzeye getirmek için böbreklerin yapmakla görevli olduğu kan filtreleme işlemini vücut dışında yapmaktadır.
Diyaliz makinesi kişinin atardamar ve toplardamarlarından kan alıp bunları temizleyip, vücudun bir parçası gibi tekrardan kan akışını sağlamaktadır. Yapısal olarak, kanı süzmek için çoğunlukla kimyasal veya hayvansal yapıda olan zarlar kullanılır. Makine içinde iki adet tüp vardır bu tüplerde tuzlu solüsyon bulunur. Zararlı maddeler zar yardımı ile ayrılarak birinci tüpe alınır ve temizlenen kan vücuda geri pompalanarak süreklilik sağlanır. Damardan olan diyaliz için kanın alınmasının 3 yolu vardır. Kollardan alınırsa fistül, boyun bölgesinden alınırsa jugular vene, boyun veya bacaktan alınması fark etmeksizin sentetik bir malzeme kullanılarak alınmasına ise sant denir. Hastanın durumu acil ise genellikle boyun-omuz bölgesinden kolayca atar ve toplardamarlardan alınır. Hastanın acil bir durumu yoksa ön kol bölgesinden bir toplar bir atar damar seçilir. Fistül alınan bölgeye hasta özen göstermelidir. Açılan damar yolu devamlı olarak kullanılacağından dolayı her seferinde tekrar açmak yerine bir kereye mahsus kapaklı bir sistem ile bir seferde açılıp her seferinde kullanılabilmektedir.
Hemodiyaliz gören hastalar bu işleme tek sefer tabi tutulmazlar. Kanın sürekli olarak temizlenmesi ve akışın sağlanması gereklidir. Bu nedenle damar yolu için açılan sant, fistül ve jugular venenin korunması gereklidir. Hasta kişi haftada bir diyalize alınır. Kandaki yabancı madde miktarına göre haftada 3-4 defa ve günlük 3-4 saat boyunca makineye bağla kalmak zorunda kalabilir.
Dikkat edilmesi gereken bazı konular vardır. Kanın alındığı kolun ağırlık kaldırmaması, saat, bilezik, kayış gibi aksesuarlar taşımaması, dar ve sıkı kıyafetlerin giyilmemesi gereklidir. Ayrıca fistül ile oynanmamalı, hareket ettirilmemelidir. Kan yapısı gereğince pıhtılaşmak istemekte ve fistülün olduğu bölgeyi tıkanmasına neden olmaktadır. Bunları engellemek amacıyla bazı damar genişletici kremlerin kullanılması, sıcak su kullanılarak ovulması gerekmektedir.
Diyalizin ilkeleri
İki ana türde diyaliz mevcuttur, bunlar periton diyalizi ve hemodiyalizdir. Hangi tür seçilirse seçilsin, diyalizin amacı ortaktır, diyaliz makinesi çeşitli böbrek fonksiyonlarını yerine getirmek amacıyla tasarlanmıştır. Tedavi, atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasını, fazla sıvının atılmasını ve vücuttaki kimyasalların (elektrolitler) ve diğer maddelerin kandaki miktarının dengelenmesini kapsar. Etkin bir diyaliz şunları gerektirir. Bunlar yarı geçirgenlikte bir membran, kan, diyaliz sıvısı ve fazla sıvıyı atmak için bir metottur.
Yarı geçirgen membran
Diyalizde, yarı geçirgen membran sayesinde kan ile diyaliz sıvısı birbirinden ayrılır. Bu membran bazı maddelerin içinden geçmesine izin verirken yani bu maddeler için geçirgen iken bazı maddelerin geçmesini engeller. Difüzyon adındaki bir işlemle atık maddelerin, suyun, elektrolitlerin ve diğer maddelerin kandan ayrılmasına ve diyaliz sıvısına geçişine (ve bazen de tam tersinin gerçekleşmesine) izin verir. Atık maddelerin ve diğer maddelerin hareketi membranın geçirgenliğine, çeşitli maddelerin boyutuna ve yapısına, diyaliz sıvısının yapısına ve membrana gönderilen kanın miktarına bağlıdır.
Kan miktarı
Membrana olan kan beslemesi ne kadar çok ise, diyaliz tedavisi o kadar iyi olur. Hemodiyalizde, kan miktarı diyaliz makinesinden kontrol edilir.
Diyaliz sıvısı
İki diyaliz çeşidinde de, diyaliz sıvısı atık maddelerin kandan uzaklaştırılmasını sağlar. Buna ilave olarak diyaliz sıvısı, böbrek yetmezliği sonucu oluşan dengesizliklerin giderilmesine de yardımcı olan çeşitli maddeler de içerir.
Sıvı atımı
Sıvı atımı, hemodiyalizde ve periton diyalizinde çok çeşitli süreçler yoluyla gerçekleştirilir. Hemodiyalizde, diyaliz makinesi sıvıyı membrandan çekerek kanın içerisinden almak ve diyaliz sıvısına aktarmak için basınçtan faydalanır. Periton diyalizinde ise, diyaliz sıvısının içinde glikoz kullanılır. Glikoz, fazla sıvının kandan ayrılarak periyodik olarak tahliye edilen diyaliz sıvısının içine girmesini sağlar.
Diyaliz neden yapılır, kaç çeşit diyaliz yöntemi vardır?
Böbrek yetersizliğinin ilerlemesi durumunda son dönem böbrek yetersizliği dediğimiz tablonun oluşması durumunda ki tedavi yöntemlerinden biride diyaliz. Ülkemizdeki bu tabloya ulaşan hastaların yaklaşık yüzde 80 kadarı hatta yüzde 90 kadarı bu yontemle hayatını sürdürüyorlar. Diyalizin 2 tane tipi var.
1 tanesi hemodiyaliz dediğimiz hastaneye bağımlı olan makineler vasıtasıyla yapılan diyaliz yöntemi bu yöntemle, genellikle böbrek yetersizliği son aşamaya ulaşmış hastalarımız haftada 3 kez 4 er saat süreyle hastane yada diyaliz merkezindeki makineye bağlı olarak kanlarının temıizlenme işlemine tabi tutuluyorlar.
Diğer iki günlük süreçte serbest bir şekilde yaşıyabiliyorlar.
Diğer diyaliz yöntemi periton diyaliz yöntemi burada da karındaki periton dediğimiz bir zar aracılığıyla hastaların kanlarının temizlenme işlemi yapılıyor. Bu işlemde biraz daha hastayı bağımsızlığa iten daha rahat davranabilen bir sistem, çünkü bu sistemde hasta kendi tedavisini evinde yönlendirebiliyor karnına takılan küçük bir katetler vasıtasıyla karnına belli aralıklarla sıvı verip periton zarı vasıtasıyla, kanının temizlenmesi sağlanıyor dolayısıyla hastane bağımlılığı yok, diyaliz merkezi bağımlılığı yok, biraz daha liberal olan bir tedavi yöntemi periton diyalizi.
Diyaliz nedir? Diyaliz nasıl yapılır? Diyaliz ne gibi bir fayda sağlar?
Diyaliz böbrek hastalarının kullanmak zorunda oldukları, böbrek yetmezliği sonucunda vücuttaki zararlı maddelerin ve sıvıların uzaklaştırılması için geliştirilen yapay bir kan temizleme makinesidir. İnsanlar kullanıldıklarında, ömürlerinde ve yaşam kalitelerinde artış sağlamaktadır. Bu yolla diyaliz makinesine bağlanılarak kişinin kanının temizlenmesi işlemine hemodiyaliz denmektedir.
Diyaliz makinesi aslında basit bir sisteme sahiptir. Görevi hasta kişilerin kanın temizlemek ve istenen düzeye getirmek için böbreklerin yapmakla görevli olduğu kan filtreleme işlemini vücut dışında yapmaktadır.
Diyaliz makinesi kişinin atardamar ve toplardamarlarından kan alıp bunları temizleyip, vücudun bir parçası gibi tekrardan kan akışını sağlamaktadır. Yapısal olarak, kanı süzmek için çoğunlukla kimyasal veya hayvansal yapıda olan zarlar kullanılır. Makine içinde iki adet tüp vardır bu tüplerde tuzlu solüsyon bulunur. Zararlı maddeler zar yardımı ile ayrılarak birinci tüpe alınır ve temizlenen kan vücuda geri pompalanarak süreklilik sağlanır. Damardan olan diyaliz için kanın alınmasının 3 yolu vardır. Kollardan alınırsa fistül, boyun bölgesinden alınırsa jugular vene, boyun veya bacaktan alınması fark etmeksizin sentetik bir malzeme kullanılarak alınmasına ise sant denir. Hastanın durumu acil ise genellikle boyun-omuz bölgesinden kolayca atar ve toplardamarlardan alınır. Hastanın acil bir durumu yoksa ön kol bölgesinden bir toplar bir atar damar seçilir. Fistül alınan bölgeye hasta özen göstermelidir. Açılan damar yolu devamlı olarak kullanılacağından dolayı her seferinde tekrar açmak yerine bir kereye mahsus kapaklı bir sistem ile bir seferde açılıp her seferinde kullanılabilmektedir.
Hemodiyaliz gören hastalar bu işleme tek sefer tabi tutulmazlar. Kanın sürekli olarak temizlenmesi ve akışın sağlanması gereklidir. Bu nedenle damar yolu için açılan sant, fistül ve jugular venenin korunması gereklidir. Hasta kişi haftada bir diyalize alınır. Kandaki yabancı madde miktarına göre haftada 3-4 defa ve günlük 3-4 saat boyunca makineye bağla kalmak zorunda kalabilir.
Dikkat edilmesi gereken bazı konular vardır. Kanın alındığı kolun ağırlık kaldırmaması, saat, bilezik, kayış gibi aksesuarlar taşımaması, dar ve sıkı kıyafetlerin giyilmemesi gereklidir. Ayrıca fistül ile oynanmamalı, hareket ettirilmemelidir. Kan yapısı gereğince pıhtılaşmak istemekte ve fistülün olduğu bölgeyi tıkanmasına neden olmaktadır. Bunları engellemek amacıyla bazı damar genişletici kremlerin kullanılması, sıcak su kullanılarak ovulması gerekmektedir.
Diyalizin ilkeleri
İki ana türde diyaliz mevcuttur, bunlar periton diyalizi ve hemodiyalizdir. Hangi tür seçilirse seçilsin, diyalizin amacı ortaktır, diyaliz makinesi çeşitli böbrek fonksiyonlarını yerine getirmek amacıyla tasarlanmıştır. Tedavi, atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasını, fazla sıvının atılmasını ve vücuttaki kimyasalların (elektrolitler) ve diğer maddelerin kandaki miktarının dengelenmesini kapsar. Etkin bir diyaliz şunları gerektirir. Bunlar yarı geçirgenlikte bir membran, kan, diyaliz sıvısı ve fazla sıvıyı atmak için bir metottur.
Yarı geçirgen membran
Diyalizde, yarı geçirgen membran sayesinde kan ile diyaliz sıvısı birbirinden ayrılır. Bu membran bazı maddelerin içinden geçmesine izin verirken yani bu maddeler için geçirgen iken bazı maddelerin geçmesini engeller. Difüzyon adındaki bir işlemle atık maddelerin, suyun, elektrolitlerin ve diğer maddelerin kandan ayrılmasına ve diyaliz sıvısına geçişine (ve bazen de tam tersinin gerçekleşmesine) izin verir. Atık maddelerin ve diğer maddelerin hareketi membranın geçirgenliğine, çeşitli maddelerin boyutuna ve yapısına, diyaliz sıvısının yapısına ve membrana gönderilen kanın miktarına bağlıdır.
Kan miktarı
Membrana olan kan beslemesi ne kadar çok ise, diyaliz tedavisi o kadar iyi olur. Hemodiyalizde, kan miktarı diyaliz makinesinden kontrol edilir.
Diyaliz sıvısı
İki diyaliz çeşidinde de, diyaliz sıvısı atık maddelerin kandan uzaklaştırılmasını sağlar. Buna ilave olarak diyaliz sıvısı, böbrek yetmezliği sonucu oluşan dengesizliklerin giderilmesine de yardımcı olan çeşitli maddeler de içerir.
Sıvı atımı
Sıvı atımı, hemodiyalizde ve periton diyalizinde çok çeşitli süreçler yoluyla gerçekleştirilir. Hemodiyalizde, diyaliz makinesi sıvıyı membrandan çekerek kanın içerisinden almak ve diyaliz sıvısına aktarmak için basınçtan faydalanır. Periton diyalizinde ise, diyaliz sıvısının içinde glikoz kullanılır. Glikoz, fazla sıvının kandan ayrılarak periyodik olarak tahliye edilen diyaliz sıvısının içine girmesini sağlar.
Diyaliz neden yapılır, kaç çeşit diyaliz yöntemi vardır?
Böbrek yetersizliğinin ilerlemesi durumunda son dönem böbrek yetersizliği dediğimiz tablonun oluşması durumunda ki tedavi yöntemlerinden biride diyaliz. Ülkemizdeki bu tabloya ulaşan hastaların yaklaşık yüzde 80 kadarı hatta yüzde 90 kadarı bu yontemle hayatını sürdürüyorlar. Diyalizin 2 tane tipi var.
1 tanesi hemodiyaliz dediğimiz hastaneye bağımlı olan makineler vasıtasıyla yapılan diyaliz yöntemi bu yöntemle, genellikle böbrek yetersizliği son aşamaya ulaşmış hastalarımız haftada 3 kez 4 er saat süreyle hastane yada diyaliz merkezindeki makineye bağlı olarak kanlarının temıizlenme işlemine tabi tutuluyorlar.
Diğer iki günlük süreçte serbest bir şekilde yaşıyabiliyorlar.
Diğer diyaliz yöntemi periton diyaliz yöntemi burada da karındaki periton dediğimiz bir zar aracılığıyla hastaların kanlarının temizlenme işlemi yapılıyor. Bu işlemde biraz daha hastayı bağımsızlığa iten daha rahat davranabilen bir sistem, çünkü bu sistemde hasta kendi tedavisini evinde yönlendirebiliyor karnına takılan küçük bir katetler vasıtasıyla karnına belli aralıklarla sıvı verip periton zarı vasıtasıyla, kanının temizlenmesi sağlanıyor dolayısıyla hastane bağımlılığı yok, diyaliz merkezi bağımlılığı yok, biraz daha liberal olan bir tedavi yöntemi periton diyalizi.
