Doğum borçlanmasına Yargıtay'dan vize yok?

2 yılı aşkın bir süredir, annelerin doğum borçlanması yaparak emekli olabilmeleri konusu gündemde. Yasa koyucu, doğum yaptığı için çalışmayan annelerin, emeklilik hakkını devam ettirebilmeleri, gün sayısını artırmaları için bir hak tanımak istemiş ve bu yönde düzenleme yapmıştı.

Ancak, özellikle sigortalı olduğu tarihten önce doğum yapmış annelerin borçlanma yapıp yapamayacağı konusunda ihtilaflar yaşanmıştı.

Konuyla ilgili olarak daha önce 300 gün şartını yanlış bulan Yargıtay, bu sefer annelere vize vermedi.

Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin, 05.04.2010 tarihli ve 2009/17858 E., /4907 K. sayılı kararında, “ 5510 sayılı Kanun’un 41/1-a düzenlemesinde, “a” bendinin ilk kısmında yer verilen borçlanma imkanı, çalışırken ücretsiz doğum ya da analık izni kullanılan sürelere ilişkindir ki, bu doğal olarak daha önce sigortalı olmayı gerektirir. Aynı bendin ikinci kısmındaki borçlanma imkanı ise doğrudan ve sadece 41/1-a kapsamındaki sigortalı kadına tanınmış ve borçlanacağı süre (doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmayacağı süre) olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla bu imkandan yararlanabilmek için de, geçmişte hizmet akdine dayalı olarak zorunlu sigortalılık tescilinin yapılmış olması, gerekli sayılmalıdır.

Somut olayda, ilk kez 506 sayılı Kanun kapsamında 20.06.1993 tarihinde zorunlu sigortalı olduğu anlaşılan davacının, 22.12.1980 ve 24.04.1983 tarihlerinde gerçekleştirdiği doğumlar sebebiyle doğum borçlanması yapamayacağı gözönünde tutulmaksızın yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.” denilmek suretiyle sigortalı olunan tarihten önceki doğumların borçlanamayacağı yönünde görüş belirtmiştir.

Aynı karara göre, bu borçlanmanın 1.10.2008 tarihinden önceki doğum olaylarına uygulanmasını engelleyen bir düzenlemenin olmaması da gözetildiğinde, 5510 sayılı Kanun’ndan önce meydana gelmiş doğum olaylarına da uygulanabileceği kabul edilmiştir. Zaten SGK’da .10.2008 tarihinden önceki doğumların borçlanmasına imkan tanımaktadır.

Bu konuyla ilgili olarak sosyal güvenlik çevreleri Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin görüşünü bekliyor. Umarız 21. Hukuk Dairesi sigortalı olunan tarihten önceki doğumların borçlanabilmesine yeşil ışık yakar ve annelerin mağduriyetine son verir.


Resul Kurt

SGK’nın tuzağına düşmeyin.!

TBMM SSK’lı kadınların da doğum nedeniyle çalışamadıkları süreler için eksik günlerini borçlanarak emekli olabilmesi için yasal düzenleme yaptı. Ancak gelin görün ki, bürokrasi kadınları emekli etmemek için ne gerekiyorsa yapıyor, her türlü zorluğu çıkarıyor.

Neredeyse 2,5 yıldan bu yana SSK’lı kadınların bitmeyen çilesidir “doğum borçlanması..”

TBMM SSK’lı kadınların da doğum nedeniyle çalışamadıkları süreler için eksik günlerini borçlanarak emekli olabilmesi için yasal düzenleme yaptı. Ancak gelin görün ki, bürokrasi kadınları emekli etmemek için ne gerekiyorsa yapıyor, her türlü zorluğu çıkarıyor.

SGK, önce “1 Ekim 2008 öncesini borçlandırmayız” diyecek oldu, baktı ki ayan beyan hukuksuz olacak, vazgeçtiler… Bürokrasi çalışmaya devam etti, SSK sigortalılığından önceki doğumlara borçlanma olmaz dediler. Yahu, sigortalılık öncesi askerlik borçlanmasını neden yaptırıyorsunuz deyince, “o iş başka, bu iş başka” dediler..

Sonra bir “işten ayrıldıktan sonra 300 gün geçtikten sonra borçlanma yapılamaz” hikayesi uydurdular, yargıdan dönünce vazgeçtiler. İşten ayrıldıktan sonra 300 günden fazla süre geçse de kabul ederiz dediler. Olan 2 yıl önce emekli olabilecekken mahkeme kapılarında süründürülen annelere oldu. 2 yıl sonra emekli olabildiler.

Bu da olmayınca bir başka formül buldular. Önce, “2008-111 sayılı genelge ile Bağ-Kur sigortalısı iken doğum borçlanması talebinde bulunanların, borçlandığı süreler hizmet ve kazanç olarak 4/a (SSK) bendine tabi sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir” dediler. Baktılar ki kadınların işini daha fazla çıkmaza sokmak gerekiyor hemen “borçlanma yapılan tarihte hangi statüye tabi iseniz, doğum borçlanmanız o statüye sayılır” denilerek isteğe bağlı sigorta primi ödeyen annelerin mağduriyetine sebep oldular.

SGK’da çarpık uygulama;

SGK’nın 2008/111 sayılı genelgesinde, açık bir şekilde, Bağ-Kur kapsamında sigortalı iken doğum borçlanması yapanların doğum borçlanması başvurusunun 4-a yani SSK kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği belirtilmiştir. Ancak iki yıl sonra 2010/106 sayılı genelge ile de sigortalıların aleyhine görüş değişikliği yapılarak bağ-kur hizmeti olarak değerlendiriliyor.

Star 6 Kasım’da yazmıştı;

Star’ın 6 Kasım 2010 tarihli nüshasında yayınlanan “Doğum borçlanmasında aylık tehlikede” başlıklı köşe yazımda hem anneleri hem de SGK’yı uyarmıştım.

Yazımızda aynen; “Özellikle 2008 yılının ekim ayından itibaren isteğe bağlı prim ödeyenlerin SSK yerine Bağ-Kur kapsamına alınması ileride mağduriyetleri daha da artıracak. Yargıtay’ın bu konuda verilmiş ve borçlanmaları fiili çalışma süresinden saymayan çok sayıda kararı vardır. Anneleri mahkeme kapılarında süründürüp, üstüne SGK’nın mahkeme masrafı ödemesinden kimseye yarar gelmez. Bu basit sorun idari yoldan çözülmelidir” demiştik.

Umarız SGK annelerin bu sesine kulaklarını tıkamaya devam etmez. Hukuksuz uygulamalarını değiştirir ve doğum borçlanmalarını 4-a (SSK) kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirir. Annelerin doğum borçlanma çilesini bitirir.

Yazının başlığında dediğimiz gibi, SGK’nın tuzağına düşmeyin. Doğum borçlanması yapmak isteyenler isteğe bağlı sigortalı iken borçlanma yapmasın… Önce bir işte SSK’lı çalışmaya başlasın ve SSK’lı çalışmaya başladıktan sonra doğum borçlanması yapsın. Yoksa SGK’nın hukuksuz tuzağına düşmüş olursunuz.


Resul Kurt

SGK doğum borçlanma tuzağını gevşetti.!

Habertürk'ün ısrarlı haberlerinden sonra SGK doğum borçlanması yapanlara kurduğu tuzağı biraz gevşetti. 16 Haziran 2011 günü Resmi Gazetede yayınlanan SSİY değişiklik yönetmeliği ile SGK doğum borçlanması tuzağını gevşetti. Buna göre gerek Bağ-Kur ve gerekse de isteğe bağlı Bağ-Kur’lu iken doğum borçlanması parası ödeyen ve bu sebeple son 7 yıllık sürede Bağ-Kur süresi çoğunluğu elde ettiği için SSK’dan emeklilik haklarını kaybettirdiklerine haklarını birazcık verdi.

Yeni yönetmeliğin değişik 66. maddesine göre, “(11) 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi halinde bir defaya mahsus olmak üzere iade edilir..”

Denildiğinden artık Bağ-Kur’a sayılan doğum borçlanmasının parasını alabilirsiniz. Sonrasında da birkaç gün SSK’lı çalışıp yeniden doğum borçlanması yaptığınızda SSK’dan emekli olacaksınız.



Ali Tezel

Doğum Borçlanması Mağdurlarına Çözüm Geldi.!

5510 sayılı Kanunla kadınlara SSK sigortalılığı başlangıcından sonraki doğumlarını borçlanma hakkı getirilmiş aynı kanunla isteğe bağlı SSK sigortalılığı 01.10.2008 tarihinden itibaren kaldırılarak bu sigortalılar isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olarak sayılmaya başlanmışlardı.

5510 sayılı Kanunun borçlanma hakkını düzenleyen 41. maddesi gereği borçlanılacak süreler borçlanma başvuru tarihindeki sigortalılık türüne bağlı olarak değerlendiriliyordu.

Doğum borçlanması hakkından yararlanmak amacıyla isteğe bağlı sigortalıyken başvuranlar sonradan mülga olan 2008/111 sayılı SGK Genelgesindeki yanlış örnekten hareketle bu sürelerinin SSK süresi olarak sayılacağını zannettiler.

Oysa o tarihte bir yıldan fazla süre önceleri (Örneğin; 12.05.2010) bizi okuyan sigortalıları uyardığımız gibi doğum borçlanması başvurusunu bilfiil SSK sigortalısı iken yapanlar kazasız belasız bu hakkı kullanmışlar, fakat isteğe bağlı sigortalı iken doğum borçlanması yapıp bu borçlandıkları doğum sonrası süreler “Son yedi yıl” kavramı içinde olanlar emeklilik başvurularında hayal kırıklığına uğramışlardı.

Zira emeklilik bakımından Bağ-Kur statüsüne geçtiklerinden ve Bağ-Kur emeklilik için SSK’ya nazaran daha fazla gün sayısı aradığından bu kişiler emeklilik hakkını geçici olarak kaybediyorlardı. SGK da yasa gereği bu borçlanma bedellerini geri vermeyince adeta travma yaşıyorlardı.

SGK nihayet mağduriyet üreten bu durumu düzeltti ve 16.06.2011 tarihli RG’de yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile borçlanılan bedellerin başvuru halinde bir defaya mahsus iade edilmesinin önü açılmış oldu. Bu durumdakiler isteğe bağlı sigortalı iken yaptıkları doğum borçlanma bedellerini geri alabilecek ve daha sonra bilfiil SSK sigortalısı olarak çalışıyor iken yeniden başvuru yaptıklarında doğum borçlanma sürelerini SSK süresi olarak saydırmak hakkına sahip olarak borçlanabilecek ve girdikleri geçici travmadan kurtularak emekli olabilecekler.


Şevket Tezel