Düzenli Uyuyabiliyormusunuz? Uyku Düzeninizi Test Edin

Düzenli uyuyabiliyormusunuz?

Birçoğumuz düzenli uyuduğunu zannetsede aslında olması gereken düzen yoktur. Uyku kalitesinin bozuk olması yada bozulması aslında önemli sağlık sorunları doğurabilir. Uyku kalitenizi kendiniz test edin.



Bayındır Hastanesi / İstanbul Göğüs Hastalıkları Uzmanı ve Uyku Bozuklukları Merkezi Direktörü Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu tarafından hazırlanan bu test, uyku kalitenizin bozulmasından doğabilecek problemlerin farkında olmanızı sağlayacak... Aşağıda yer alan maddelerden "evet" dediklerinizi lütfen not edin ve testin sonunda kendinizi değerlendirin.

1. Uykuya dalmakta güçlük çekiyorum. (EVET / HAYIR)

2. Çeşitli hızlı düşüncelerle zihnim devamlı meşgul olması benim uykuya dalmamı önlüyor. (EVET / HAYIR)

3. Uyumaktan korkuyorum. (EVET / HAYIR)

4. Gece uykudan uyanıyorum ve tekrar uykuya dalamıyorum. (EVET / HAYIR)

5. Endişeli şeyler düşünüyorum ve bir türlü gevşeyemiyorum. (EVET / HAYIR)

6. Sabahları kalkmak istediğim saatten çok daha erken uyanıyorum. (EVET / HAYIR)

7. Uykum gelmesi için yarım saat ya da daha uzun süre yatakta uzanıyorum, hemen uykuya dalamıyorum. (EVET / HAYIR)

8. Sabah uyandığımda kendimi üzgün ve mutsuz hissediyorum. (EVET / HAYIR)

9. Horladığımı söylüyorlar. (EVET / HAYIR)

10. Uykuda nefesimin kesildiğini söylüyorlar. Fakat ben bunu uyanınca hatırlamıyorum. (EVET / HAYIR)

11. Yüksek tansiyonum var. (EVET / HAYIR)

12. Arkadaşlarım ve ailem benim son zamanlarda karakterimin değiştiğini; çabuk sinirlenip, parladığımı, isteksizleştiğimi söylüyorlar. Unutkanlıklarım arttı, konsantre olamıyorum. (EVET / HAYIR)

13. Gece uykumda aşırı terliyorum. (EVET / HAYIR)

14. Gece boyunca kalp çarpıntısı veya kalp atışlarımın teklediğini hissederek uyandığım oluyor. (EVET / HAYIR)

15. Baş ağrısı ile uyanıyorum. (EVET / HAYIR)

16. Otomobil kullanırken uykum geliyor. (EVET / HAYIR)

17. Gece bir - iki defa tuvalete kalkmak için uyanıyorum. (EVET / HAYIR)

18. Gece aniden tıkanma ile uyanıyorum. (EVET / HAYIR)

19. Cinsel arzularım azalmış gibi. (EVET / HAYIR)

20. Gece iyi uyumama rağmen kendimi gün içinde uykulu hissediyorum, sabah çok yorgun kalkıyorum, öğleye kadar kendime gelemiyorum. (EVET / HAYIR)

21. Yemeklerden sonra uykum geliyor. (EVET / HAYIR)

22. Okulda konsantre olmada güçlük çekiyorum, dikkatim dağılıyor, uykum geliyor. (EVET / HAYIR)

23. Aşırı kızdığım ya da şaşırdığımda elim ayağım çekiliyor gevşiyor, bitkinleşiyorum. (EVET / HAYIR)

24. Gün içerisinde karşı koyamadığım uyuklama nöbetlerim oluyor. (EVET / HAYIR)

25. Uykuya dalarken ya da uyanırken, hareket edememe hissine kapılıyorum, sanki felç olmuş gibiyim. (EVET / HAYIR)

26. Uykuya dalarken ya da uyanırken çok canlı yaşarmış gibi rüyalar görüyorum. (EVET / HAYIR)

27. İş yaparken, aniden uykuya dalıyorum. (EVET / HAYIR)

28. Uykuya dalarken rüya benzeri ses, şekil, renk gibi hayaller görüyorum. (EVET / HAYIR)

29. Gülerken y ada ağlarken, aniden uykuya dalıyorum. (EVET / HAYIR)

30. İşimde uykulu olduğum için sıkıntı oluyor. (EVET / HAYIR)

31. Uykuya daldıktan hemen sonra çok canlı kabuslar görüyorum. (EVET / HAYIR)

32. Gün içinde uyukluyorum. (EVET / HAYIR)

33. Misafirlikte, sinemada, uyanık kalmaya çalışsam da hiç farketmiyor, her yerde, her şekilde uykuya dalıyorum. (EVET / HAYIR)

34. Mide ekşimesi ile uyanıyorum. (EVET / HAYIR)

35. Devamlı, kronik bir öksürüğüm var. (EVET / HAYIR)

36. Hemen hemen her hafta mide yanmalarımdan dolayı “antiasit” (talcide, gaviskon ,alka-seltzer .vsr.) kullanıyorum. (EVET / HAYIR)

37. Sabah ses kısıklığı oluyor. (EVET / HAYIR)

38. Gece uykudan öksürükle uyanıyorum. (EVET / HAYIR)

39. Çok sık boğaz ağrısı oluyor. (EVET / HAYIR)

40. Gece ani nefes kesilmeleri,yutkunma ile uyanıyorum. (EVET / HAYIR)

41. Uyumak için uzandığımda bacaklarımda sık sık karıncalanma hissediyorum. (EVET / HAYIR)

42. Gece boyunca kol ve bacaklarımda atmalar olduğu yanımdakini tekmelediğim söyleniyor. (EVET / HAYIR)

43. Gece sık sık bacak kramplarıyla uyanır ve bundan kurtulmak için ayağa kalkıp yürüme ihtiyacı hissederim. (EVET / HAYIR)

44. Bacak kaslarımda ağrı, sızıyla uyanıyorum. (EVET / HAYIR)

45. Bütün gece boyunca uyusam da gün içinde hala uyku halim var. (EVET / HAYIR)

46. Sık sık gördüğüm ürkütücü, kötü rüyalardan rahatsız oluyorum. (EVET / HAYIR)

47. Çalışma programım değiştiğinde ya da uçak yolculuklarından sonra kendimi yorgun ve uykulu hissediyorum. (EVET / HAYIR)

48. Uykum sırasında yürüdüğüm, konuştuğum veya, dişlerimi gıcırdattığım söyleniyor. (EVET / HAYIR)

KENDİ KENDİNİZİNİZİ DEĞERLENDİRİN!

Sorular 1'den 8'e
Eğer üç yada daha fazla soruya "evet" dediyseniz, hastalığınız "insomnia" olabilir. Bu durum uykuya dalma ya da uyku süresinde yetersizlik anlamına gelir.

Sorular 9'dan 21'e
Eğer üç ya da daha fazla soruya "evet" dediyseniz, hastalığınız "uyku apnesi" olabilir. Uyku apnesi, hayatı tehdit eden bir uyku-solunum bozukluğu hastalığıdır. Uykunuz esnasında her gece yüzlerce defa tekrarlayan nefes durmalarına neden olan apneler; kalp, hiper tansiyon, inme ve uyku bozukluklarıyla hayatımızı tehdit edebilir.

Sorular 22'den 33'e
Eğer üç ya da daha fazla soruya "evet" dediyseniz hastalığınız "narcolepsy" olabilir. Bu hastalık, gün içi uyku ataklarıyla karekterize hayat boyu devam eden norolojik bir hastalık olarak tanımlanmakta.

Sorular 34'den 40'a
Eğer üç ya da daha fazla soruya "evet" dediyseniz hastalığınız "gastroesophagel reflux" ( mide ekşimesi) olabilir. Bu, mide asidinin uykuda yemek borusuna gelmesinin neden olduğu bir hastalıktır.

Sorular 41'den 44'e
Eğer üç ya da daha fazla soruya "evet" dediyseniz hastalığınız huzursuz bacak sendromu olabilir. Bu hastalık, bacakta ağrı ya da kasılma hissi olarak tanımlanır. Kan üresini yükselten hastalık durumlarında ya da bazı nörolojik hastalıklarda ortaya çıkabilir. Tedavi edilmediği taktirde uykusuzluğa neden olur.

Sorular 45'den 48'e
Sorulara cevabınız "evet" ise, sizde "parasomnia" adı verilen uyurgezerlik, uykuda konuşma, gece kabusları veya diş gıcırdatma belirtileriyle ortaya çıkan rahatsızlık söz konusu olabilir.

Uyku Testi (Polisomnografi) Nedir? Nasıl Uygulanır?



Uyku testi uyku apnesi açısından bakacak olursak uyku apnesinin varlığını kanıtlamaya yönelik bir testtir. Hasta uyku odası denilen uyku merkezinde uyku testini yapan cihazla birlikte uyur.


Uyku Testi Nedir Nasıl Uygulanır?

Uyku testi (Polisomnografi ) bir uyku çalışmadır. Uyku anında yaşanan normal ve anormal durumların tespit edilmesi ve klinik değerlendirilmesi yapılan hastanın tanısında faydalanılacak paremetrelerin kaydıdır. Polisomnografi genellikle ağız ve burundan hastanın hava akışının izlenmesi, kan basıncı, EKG aktivitesi, kan oksijen seviyesi, beyin dalga hareketleri, göz hareketleri, solunum, kas ve bacaklarda hareket değişikliklerinin kaydını içerir.

Uyku Testi uyku çalışması verileri kayıt edilerek uyku döngüsü ve evrelerini ölçer:

Solunum sırasında akciğerlerin içinde ve dışında hava akışı

Kan oksijen düzeyleri

Vücut pozisyonu

Beyin dalgaları (EEG)

uykuda solunum durması ve oranı

Kasların elektriksel aktivitesi

Göz hareketi

EKG ( kalp elektrosu)

Testin amacı nedir?

Polisomnografi uyku bozukluklarının teşhis ve değerlendirilmesine yardımcı olmak için kullanılmaktadır. Orta yaşlı ve yaşlı kilolu erkeklerde, yaygın bir hastalıktır. Bu yüksek sesle horlama ve gece nefes alamama, tıkanma ile seyreder. Gündüzleri kişi aşırı uykulu olma ve uyuklamasına neden olabilir.

Polisomnografi ile değerlendirilen diğer hastalıklar:

Narkolepsi, insanlar uyku ve / veya katapleksi (geçici, insanda korku, öfke, ya da sürpriz gibi duygusallık anlarında, kas tonusunun kaybı ile düşme sendeleme olduğu yere yığılma hali), uykuda ani saldırılar, felç veya halüsinasyonlar da . Polisomnografi genellikle kişinin uykuda kabuslar ve yatak ıslatması, konuşması, uyurgezerlik gibi parasomnileri (uyku sırasında anormal davranışları veya hareketleri), değerlendirmek için kullanılır. Ayrıca, gecenin ortasında meydana nöbet algılamak veya değerlendirmek için kullanılabilir. Bu durumları hasta ve ailesi bunların farkında olması pek olası değildir.

Test nasıl yapılır?

Uyku merkezinde testin yapılması:

Uyku çalışmaların en yaygın tipi, bir özel uyku merkezinde yapılanıdır. Size yatmadan önce yaklaşık 2 saat önce gelinmesi istenir.

Normal uyku testi genellikle gece boyunca yapılır. Çenenize, saçlı deri ve göz kapaklarınızın dış kenarında elektrotlar yerleştirir. Uyurken Bunlar yerinde kalmalıdır.

Uyanık (gözleriniz kapalıyken) ve uyku sırasında ise elektrotlardan gelen sinyaller kaydedilir.

Kalp hızı ve solunum kaydetmek için monitörler göğüse eklenecektir. Solunum durdurması ve sayısı ölçülecektir. Gece oksijenlenme miktarı, yüzeysel ve derin uyku dönemleri, derinliği, horlama ve diğer pek çok parametre ölçümü yapılacaktır.

Evde testin yapılması:

Bir uyku merkezi yerine ev de test yapılabilir. Taşınabilir uyku cihazları uyku apnesi teşhis yardımcı olmak için kullanılabilir. Eğitimli bir teknisyen cihazı kurmak için evinize gelir. Sabah kayıt tamamlandıktan sonra cihaz bağlantıları sökülür ve merkezde analizleri yapılır.

Taşınabilir cihaz uygulaması:

Bir uyku uzmanının veya deneyimli teknisyeninin gözetiminde
Doktorunuz sizde Tıkayıcı uyku hastalığı ( obstrüktif uyku apnesi )olduğunu düşünüyorsa
Diğer uyku bozuklukları rahatsızlığı yoksa
Kalp hastalığı veya akciğer hastalığı gibi diğer ciddi tıbbi durumlar, yoksa

Teste nasıl hazırlanılır:

Herhangi bir uyku ilacı almayınız ve test öncesi alkol veya kafeinli içecekler içmeyin.

Test niçin yapılır:

Uyku bozuklukları da dâhil olmak üzere, Tıkayıcı uyku hastalığı ( obstrüktif uyku apnesi ) Genellikle, aşağıdaki şüpheli belirtiler varsa

Gündüz uykululuk hali (gündüz uykuya dalma)
Gürültülü horlama
Uykuda Nefesin durması veya kesilmesi
Huzursuz uyku

Polisomnografi de teşhis için yapılan, Diğer uyku bozuklukları şunlardır:

Narkolepsi
Periyodik bacak hareketleri bozukluğu; huzursuz bacak sendromu (genellikle uyku sırasında bacaklarda hareket)
REM davranış bozukluğu


Makale: Op.Dr.Ali Ahmet ŞİRİN
(KBB, Baş, Boyun Cerrahisi Uzmanı)

Düzenli uykunun önemi



Sağlıklı bir uyku için kişi özellikle gece çok dikkatli olması lazım. Yatmadan önce yemek yemek, bir şeyler atıştırmak uykuyu bozan en önemli etkenlerden birisidir. Özellikle gece çay içmek, kahve içmek önemli etmenlerden bazıları..

Sağlıklı bir uyku için neler yapılmalı?


Düzenli uykunun önemi

Düzenli Bir Uyku Sağlıklı Yaşamımız, Bağışıklık Sistemimiz, Beden ve Zihinsel Faaliyetlerimiz İçin Çok Önemli



Günden kazanmak için uykusundan kısanlardan mısınız? O halde size kötü bir haberimiz var; uykunuzdan çaldığınız her saat bedeninizin 24 saatlik uyku ritmine ve düzenine olumsuz bir katkı anlamına geliyor. Daha sağlıklı ve daha kaliteli bir yaşam için uykunuzu ve uykuya ayırdığınız saatleri önceliğiniz haline getirin.

İnsanların 24 saat süren biyolojik saatine verilen isim olan ve ışık, beden ısısı gibi faktörlerden kolayca etkilenen “Sirkadyen Ritm” hormon salınımını, hücre yenilenmesini, beden ısısını, iştah durumumuzu, fiziksel ve zihinsel anlamda zindeliğimizi ve uykumuzun kalitesini etkiler.

Beynimizin bir bölümünde yer alan sirkadyen saatimiz, retinadan gelen bilgiler ışığında gün ve gecelerin uzunluğu hakkında bilgi sahibi olur, bu bilgiyi yorumlar ve pineal bezlerimize aktarır. Bu sayede bedenimiz sirkadyen saatimizden aldığı bilgiler ile hareket etmeye, gün ışığında daha fazla serotonin, adrenalin ve kortizon hormonu salgılamaya başlar. Sabahları uyanmak ve harekete geçmek gibi eylemler işte bu hormonlar sayesinde mümkün olur.

Gün ışığı akşam saatlerine doğru azalmaya başladığında gündüz saatlerinde salgılanan serotonin hormonu yerini uyku hormonu olarak bilinen melatonine bırakır, aktif olan diğer hormonların salınımı yavaşlar ve beden ısımız düşüşe geçer. Gece boyunca salgılanmaya devem eden melatonin, beynimiz göz kapaklarımız sayesinde yeniden gün ışığına kavuşuncaya kadar devam eder.


Denge bozulursa:

Doğa tarafından kurulmuş olan bu mükemmel denge çevre ve iklim değişikliği, seyahat, hastalık, gündüzü gece ve geceyi gündüz gibi yaşanlarda, günlük rutinde yaşanan değişimler sonucu değişimler gösterebilir. Örneğin iki farklı saat dilimi arasında seyahat eden herkes ''jet lag'' olarak bilinen yorgunluk, uykusuzluk, beslenme düzeninde değişiklik, denge bozukluğu ve sindirim sisteminde aksamalar gibi etkileri denetimleyebilir.


Uykunun bağışıklık sistemimiz üzerindeki etkileri:

Belirli bağışıklık hücreleri uyku sırasında artış gösterir, bu sayede gece onarım ve iyileşme açısından en mükemmel zamandır. Ayrıca, uyku hormonu olarak bilinen melatonin serbest radikaller ve diğer toksinlerle savaşan mükemmel bir antioksidandır. Bu sebepleri kaliteli bir uyku, sağlıklı bir bağışıklık sisteminin yapı taşlarının başında gelir.


Erken kalkma sağlığımız ve gelişimimiz üzerindeki etkisi:

Uykunun sağlıklı olabilmesi ve yeterince dinlenilebilmesi için mutlaka sabah erkenden kalkılmalıdır. Araştırmalar sabah uyandıktan sonra tekrar uyuma yoluyla gece boyu yapılan tamiratın tekrar tahrip edildiğini göstermiştir. En büyük hatamız uyku dalgası geldiğinde uyanık olmamız, uyanıklık dalgası geldiğinde uyuyor olmamızdır. Çünkü biz ne yaparsak yapalım beyin sadece yaratıcı tarafından programlandığı dalgaya göre çalışır. Güneşin ilk ışıklarını alan vücut, melatonin hormonu salgılar ve bu hormon biyolojik saatimizi belirler.


Uyku gizli ve gerçek güçtür!

Uyku, bedenimizde dolayısıyla hayatımızda her şeyin düzene konulduğu, tamir ve tedavi edildiği son derece önemli bir süreç olarak yaratılmıştır.

Yetersiz uyku ile zihinsel güç kaybı arasında yakın bir ilişki olduğu da, uykusuz kalan insanların zihinsel çalışmalarının tamamen durduğu ve düşüncelerini hiçbir şeyin üzerinde yoğunlaştıramadıkları da ispat edilmiştir. 48 saat uykusuz bırakılan yüksek öğrenimli kişilerin, ilkokul çocuklarına öğretilen matematik işlemleri yapamadıkları da çalışmalarda görülmüştür.

Düzenli ve kaliteli uyku sadece büyüme çağında değil, bedenin sağlıklı olması için her yaş döneminde son derece önemlidir.


Ritmimizi nasıl koruruz?

Gün boyunca uyanık olun: Gün ışığı sirkadyen ritmimiz üzerinde etkili olan faktörlerin başında gelir. Uyanık kalmanız gereken saatlerde doğal güneş ışığından faydalanın.

Karanlıkta uyuyun: Uyku hormonlarınızdan daha fazla faydalanmak için perdelerinizden veya uyku sırasında takabileceğiniz göz bantlarından yardım alın.

Gün batımını takip edin: İyi bir uyku için en ideal saat akşam 10.00' dur. Gün batımından yaklaşık iki saat sonra uyumaya programlanın.

Uyku saatlerinizi düzene koyun: Akşam öğünlerinizi hafif tutmaya, stres dolu televizyon programlarından kaçınmaya, yorgunluğunuzu geride bırakmaya ve rahat bir uyku düzeni kurmaya özen gösterin.

Güne güzel başlayın: Her yeni güne başlarken perdelerinizi açın ve güneşi içinize çekin. Eğer imkanınız varsa birkaç dakika dışarıda kalarak temiz hava almaya çalışın.

Uyku bireye göre değerlendirilmelidir!

Kısacası uyku, kişiden kişiye değişen ve aynı kişinin yaşamının farklı aşamalarında büyük farklılıklar gösteren bir olaydır. Aslında gerçekte çok uyuyan insanlar ve az uyuyan insanlar var. Günde 8 saat uykunun insan sağlığı için gerektiği kabul edilir. Yapılan araştırmalardaysa çok uyuyan (örneğin günde 9-10 saatten fazla) insanların genel durumlarıyla az uyuyan (örneğin günde 4,5 saatten daha az) insanlarınki arasında bir fark bulunmadığı görülmüştür. Öyle görülüyor ki yeterli uykunun tanımı bu nedenle kişinin geçmişteki uyku durumuna göre yapılmalıdır.

Uyku, beynin dinlenmesi için gereksinim duyulduğu zaman sanılır. Tersine, uyku, beynin, vücudun dinlenme ve tamir işiyle meşgul olduğu zamandır. Beynin elektriksel yapısı üzerinde yapılan araştırmalar zihnimizin uyku esnasında en az uyanık dönemde olduğu kadar yoğun çalıştığını göstermiştir. Aradaki tek fark gece ve gündüz yapılan işlerin farklı olmasıdır.

Tok uyuma tehlikelidir:

Yorgun uyanmanın diğer önemli nedeni tok karnına uyumaktır. Tok karnına uyuduğumuzda beyin sürekli mide ve bağırsaklarda bulunan besinin parçalamasıyla meşgul olacaktır. Dolaşımdaki kanın önemli bir kısmı sindirim bölgesinde odaklaşacaktır. Uykunun durgunluğunda midenin peristaltik hareketi çok zorlaşacaktır. Uyandığımızda ise sanki hiç uyumamış hissine kapılırız.

Sağlıklı ve doğru uyku stratejimizi aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:

Günlük uyku ihtiyacı ne kadardır?


Günde 6-7 saatten fazla uyumamalıyız.

Öğlen 30 dakika (11.00-13.30 arasında) kısa bir uyku ile günün ikinci yarısına hazırlanmakta çok büyük fayda var.

Gece 23.00-5.30 arası (1 saatlik kayma olabilir) uyuyor olmalıyız.


Makale: Prof. Dr. Hüseyin NAZLIKUL

Uyku Nedir? Uykunun Evreleri Nelerdir?



Uyku yaşamımızın yaklaşık üçte birini geçirdiğimiz, ama yaşamımız için çok gerekli olan ve mutlaka fizyolojik olarak yaşamamız gereken bir dönemdir. Çünkü uyku bizim gündüze hazırlanmamız için, uyanık olduğumuz zaman gerekli olan aktiviteleri yürütebilmemiz için şart olan bir dönemdir.

Uyku nedir?


İnsan ömrünün yaklaşık olarak üçte biri uykuda geçmektedir. Vücudumuzun dinlenmesi, beynimizin mola verebilmesi için gerekli olan bir döngüdür uyku.

Hala bilinmezliğini koruyan yanlarıyla incelemeye ve meraka değer bir konudur. Birçok araştırmacı son yıllarda bu konuyla oldukça fazla ilgilenmektir. Uyuduğumuzda meydana gelen değişiklikleri, ortaya çıkan fizyolojik ve nörolojik değişimleri incelemektedir. Nasıl uyuduğumuz konusu açıklığa kavuşturulmuş; fakat niçin uyuduğumuz uykuda neler yaşandığı henüz netleşmemiştir. Uyurken gerçekleşenleri çözemememize rağmen uykunun üzerimizdeki etkilerini net bir şekilde gözlemleyebiliriz. Örneğin kabus görülen bir gece sonrasında yaşanan sersemlik ve düşük enerji herkesçe bilinmektedir. Ya da dinlenemediğimiz bir uyku sonrasında uykumuzu iyileştirmeye, kaliteli bir uyku uyuyabilmek için neler yapabileceğine dair araştırmaya başlarız.

Uyku başladığı anda yaşadığımız iki çeşit uyku vardır. Bilinç düzeyimiz bu iki düzey arasında değişir.

Uykunun evreleri ve çeşitleri nelerdir?


Non-REM uykusu ve REM(hızlı göz hareketleri) ya da paradoksal uyku olarak iki uyku evresi görülür.

Non-REM uykusu 4 evreden oluşur. Evre 0 diye adlandırılan devrede uyanıklık durumu değişmiştir.

Evre 1’de uyku bastırır. Bu devrede uyandırılan kişi uyumadığını uyanık olduğunu söyler.

Evre 2′ de kişi uyandırıldığında uykuda olduğunu fark edebilecek kadar uykuda kalmıştır.

Evre 3 ve Evre 4 esnasında kişinin beyin dalgaları yavaştır.

Rem Uykusu

Bu evrede rüya görülür. Hızlı göz hareketleri vardır. Diğer uyku evrelerinin aralarında kalır. Paradoksal uyku olarak da bilinir. Önceleri araştırmacılar bu uykunun hafif bir uyku olduğunu düşünmüştür. Buna gerekçe olarak da bu evredeki hızlı göz hareketleri ve huzursuzluğu dayanak almışlardır. Daha sonra yapılan araştırmalar ise kas paralizisinin eşlik etmesi aynı zamanda da paradoksal olarak ağır bir uyku olduğunu göstermiştir.

Uykuya dalan bir insan non REM evresinin dördünden hızlı bir şekilde geçer. Uykunun ilk doksan dakikasının çoğu on dakikalık REM evresinin takip edeceği Evre 4’te geçer. Bu döngü her devam edişinde REM uykusunda daha fazla zaman harcanır. Gece boyunca dört beş defa devam eden bir döngüdür. Kişi uyanmadan önce REM uykusunda yaklaşık bir saat harcanmıştır. REM uykusunda geçen zaman kişinin yaşının ilerlemesi ile gittikçe azalır. Yeni doğmuş bir kişide REM uykusu %50 oranında iken 3 yaşında %33, 11 yaşında %27 ve ergenlikte %25 olmaktadır.

Uykunun ritimlerine bakarsak, uykunun sahip olduğu ritmin gün içinde sahip olduğumuz ritimle ilişkisi yakındır. Uyku problemi olan kişiler de uykuları bu ritmin dışında olan kişilerdir. Kişinin uyku ve uyanıklık arasındaki ritmi normal değilse kişi uyku problemi yaşar. Gece vardiyasında çalışanlar, küçük çocuklu ebeveynler, geç yatma alışkanlığı olanlar, uyku saatinde uyumakta güçlük çekenler uyku problemi ile karşılaşan kişilerdir. Bazı bölgelerde yaşanan farklı alışkanlıklar uyku ritmini etkileyen faktörlerdendir. Sıcak bölge insanlarının öğlen güneşin çok etkili olduğu saatlerde uyuması buna örnek gösterilebilir.

Uyuduğumuz esnada adrenalin düzeyi ve kortikostereoid seviyeleri düşer. Büyüme hormonları ve yenileyici hormonların düzeyi ise yüksektir. Melatonin hormonu ise uykuyu tetikleyici olarak bilinir. Uçak yolcularına bu hormona benzeyen ilaçlar verilerek uyku üzerindeki etkileri sağlanır.

Uykuya duyulan ihtiyaç ise kişiden kişiye değişmektedir. Uyku fizyolojik bir ihtiyaçtır ve her insanın fizyolojisi değiştir. Buna bağlı olarak kişilerin uykuda harcadıkları zaman da farklılık gösterir. Bazı kişiler günde 3-4 saat uyku ile yetinebilirken bazıları günde 8-9 saatin de fazlasına ihtiyaç duymaktadır.

Fizyolojik farklılıklara göre değişen uyku yaşa bağlı olarak da değişim gösterir. Yeni doğanlar günde 20 saati uykuda geçir ve yaş arttıkça uykuya gereksinim azalır. Çocukluğun ileri dönemlerinde uykuda geçen saat yetişkinlerinkine oldukça yaklaşmışken, ergenlikte bir istisna söz konusudur. Ergen bir miktar daha fazla uykuya ihtiyaç duyar. Uyku alışkanlığı 45 yaşına kadar büyük oranda oturur.

Yaşlılar daha hafif uykular uyurlar. Uykusuzluktan yakınan yaşlıların uykularını gençliklerindeki uykularının döngüsü ile karşılaştırdıkları için böyle bir yakınma içinde oldukları düşünülür.

Uykunun çevresel koşullardan etkilendiği yadsınamaz bir gerçektir. Elektriğin olmadığı dönemlere göz attığımızda insanların uykularını gün ışığına dayalı bir şekilde ayarladıklarını görürüz. Güneş battığında uyuyan insanlar Güneş doğduğunda uyanarak gün ışığından istifade etmeye çalışmaktadırlar.

Soru ve Cevap:

Alkol tüketimi uyku kalitesini nasıl etkiler?


Beslenme uyku kalitesini nasıl etkiler?


Hangi rahatsızlıklar uykunun kalitesini bozar?


Uykunun kalitesini etkileyen faktörler nelerdir?