Emeklilik imkansızsa, bir çare daha var!

Emekli olmak için tüm yolların tükendiğine inanan ancak SGK’ya primi yatan sigortalı, para iadesi alabilir. Peki nasıl?

Çalışanların emekli olabilmeleri için belli gün sayısında prim ödemeleri gerekiyor. Tabi bunun yanında yaş ve yıl şartını da yerine getirmeleri lazım. Bazı sigortalılar yeterli çalışma imkanı bulamadıkları için gereken prim gününü dolduramıyor. Bu sigortalıların emekli olmaları için sistem askerlik, doğum borçlanması gibi imkanlar da sunuyor.

Buna rağmen yine de şartları tamamlayamayan milyonlarca vatandaş var. Bu vatandaşların çalışma imkanları da yoksa ödedikleri primler boşa gitmiyor. SGK bu primleri toplu olarak sigortalıya geri ödüyor. Memurlarda ise bu durum kesenek iadesi şeklinde oluyor. Toplu parayı alabilmek için 2 şart gerekiyor.

Şartlardan ilki sigortalı olarak bir işyerinde çalışmıyor olmak ya da kendi işini (Bağkur) yürütüyor olmamak.

İkincisi ise emeklilik için gerekli olan üç şarttan ikisini yani yıl (erkekler için 25, kadınlar için 20) ve yaş şartını tamamlamış olmak. Bu şartları taşıyanlar eğer gerekli primleri tamamlamışlarsa zaten emekli oluyorlar.

MÜRACAAT DİLEKÇEYLE

Ancak primleri eksik ise ve tamamlama imkanı da hiç yoksa paralarını geri alabiliyorlar. Bu hak vefat eden sigortalıların kanuni mirasçılarına da tanınıyor. Bu durumda kanuni mirasçılarına ölüm aylığı yani dul ve yetim maaşı bağlanmamış olması gerekiyor. SGK toplu ödemeyi kendiliğinden yapmıyor. Dilekçeyle başvurmak şart.

Ödenen primlerin geri alınmasının, belli şartlarla mümkün olduğunu ben ilk defa bugün öğrendim ve çevremde emekliliği imkansız olan çok sayıda tanıdığım var. Bu yüzden önce kendime, sonra sizlere daha çok bilgiyi paylaşmam gerektiğini düşündüm.

Ödenen SSK Primleri Geri Alınabilir mi?

Primlerin geri alınması,

Yaşlılık toptan ödemesi
Ölüme bağlı toptan ödeme

olmak üzere iki şekilde oluyor.

Yaşlılık toptan ödemesi, sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan sigortalının, yaşlılık (emekli) aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde, malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamaması durumunda söz konusu olabiliyor.

Ölüme bağlı toptan ödeme ise, sigortalının ölümü halinde, ölen sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda söz konusu oluyor. Bu durumda, ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla hesaplanan ölüm toptan ödeme tutarı, sigortalının eşine, çocuklarına, ana ve babasına Kanun’da belirtilen hisseler oranında paylaştırılıyor.

Yalnızca Emeklilik Primleri İade Edilebilir!!!

Peki, yaşlılık toptan ödemesi nasıl uygulanıyor?

Altını çizmek gerek, yalnızca emeklilik için alınan uzun vadeli sigorta kolları primleri geri ödenebiliyor, o da sigortalı hissesi oranınca.

Kısa vadeli risklere karşı uygulanan kısa vadeli sigorta kolları primleri ile GSS primlerinin ise geri alınabilmesi mümkün değil.

Bu şekilde ödenen primlere yasal ya da temerrüt faizi uygulanmıyor. Ancak geri ödenecek bu primlerin her yıla ait tutarı, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncelleniyor.

Bu şekilde prim iadesi alabilmek için yaş şartını doldurmuş olmak gerek…

Yani bu primler her isteyen tarafından hele de zaten halen sigortalı çalışan bir kişi tarafından geri istenilemiyor…

İADE EDİLECEK PRİMLER

4/a (SSK) kapsamında ödenen primlerin iadesinde; 1 Ekim 2008 tarihinden önceki döneme ilişkin sigortalının kendisinin ve işverenlerinin ödediği, 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki döneme ilişkin ise sigortalının kendisi adına bildirilen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi iadeye konu oluyor.

4/b (Bağ-Kur) kapsamında ödenen primlerin iadesinde; 1 Ekim 2008 öncesi ve sonrası ayrımı olmaksızın sigortalının ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi iadeye konu oluyor.
Sigortalının, varsa hizmet borçlanmaları ile isteğe bağlı sigorta primleri de toptan ödemelerine dahil ediliyor. Ancak kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık ve analık sigortası) ile genel sağlık sigortası primleri iade edilmiyor.

1 EKİM 2008 ÖNCESİ İÇİN FAİZ YOK

İade edilecek primlerin 1 Ekim 2008 tarihinden önceki döneme ait kısmı için, 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmıyor. Faiz (güncelleme katsayısı), 1 Ekim 2008 tarihinden önce ödenmiş olan primlerin 1 Ekim 2008 tarihindeki tutarı ile 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ödenmiş primlere uygulanıyor.

Buna göre, 1 Ekim 2008 tarihinden önceki döneme ilişkin iade edilecek primlerin 1 Ekim 2008 tarihindeki tutarı, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren; 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki her yıla ait prim tutarları ise primin ait olduğu yıldan itibaren, yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek, toptan ödeme şeklinde ödeniyor.

GÜNCELLEME KATSAYISI

Güncelleme katsayısı; her yılın aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan en son temel yıllı (2003) TÜFE değişim oranının yüzde 100’ü ile sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) gelişme hızının yüzde 30’nun toplamına (1) tam sayısının ilave edilmesi sonucu bulunan değeri ifade diyor.

İADE İÇİN BAŞVURU

Sigortalıya yapılacak iade için, 4/a sigortalılarının çalıştığı işten ayrıldıktan, 4/b sigortalılarının işyerini kapattıktan sonra, örneği SGK’ca hazırlanan tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi ile başvurması gerekiyor.

Hak sahiplerine yapılacak ölüm toptan ödemesi için ise hak sahiplerinin, örneği SGK’ca hazırlanan tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi ile başvurmaları gerekiyor. Tahsis talep dilekçesine ayrıca;

18 yaşını doldurmayanlar hariç, ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocukların ilgili öğretim kurumundan alacakları öğrenci belgesi,

Malul çocuklar için sağlık kurulu raporu, eklenmesi gerekiyor