Enfeksiyonlara karşı organizmanın doğal savunması

İnsan sürekli olarak sayısız mikropla karşılaştığı bir çevrede yaşar. İnsan organizması mikropların zararlarından kendini koruma imkanlarına sahiptir. Bir mikroorganizmanın ilk ağızda deri veya mukoza engelleriyle durdurulabilir. Tehlike orada engellenmiş olur, eğer mikrop bu engelleri aşarak organizmaya girmeyi başarırsa, savunma amaçlı çok geniş bir harekat başlar.

Ateş, yorgunluk mikrop bulaşmış dokuların yaygınlığı ve tahrip olma derecesi hastalığın klinik belirtileridir. Vücudun savunma mekanizmalarının tepki derecesini gösterir. Harekete geçen savunma mekanizmaları gittikce artan bir karmaşıklık içindedir. Önce saldırganın yok edilmesi için alınan genel önlemler olarak, fagositler, sıvısal etmenler, iltihap ve ateş harekete geçirir.

Daha sonra biraz gecikmeyle sözkonusu mikroba özgü ve daha planlı bir koruma sağlamak üzere, sürekli bir savunma düzeni kurulur. Bu savunma işini bağışıklık sağlayıcı hücreler olan B ve T lenfositleriyle antikor denen özel proteinler üstlenir. Buna özgül bağışıklık adı verilir.

Bu sistem önceki enfeksiyonları hatırlayan bir bellekten faydalanır. Organizma aynı mikropla bir kere daha karşılaştığında özgül olmayan savunmaları devre dışı bırakarak bu yoldan hastalığı daha kolaylıkla hafifletir ve önler. Ayrıca bağışıklık sistemi yeterince gelişinceye kadar, enfeksiyonlar antibiyotik, antivirüs, antiparazit ilaçlarla durdurulabilir.

Bu durumun akside olabilir ve özgül bağışıklık aşırı tepki gösterir ve birey için zararlı halede gelebilir. Kuramsal olarak her yabancı cisme karşı bir savaş aracı olan özgül bağışıklık, bazen ve birden bire organizma için zararsız olan maddelere karşıda gelişebilir.

Alerjik bir bronş hastalığı olan astım veya bazı ilaçlara karşı görülen alerjik tepkiler bu halin örnekleridir. Bu tepkiler çok sert olursa daima ağır, bazen de ölümcül bir anafilaksi şokuna da yol açabilir.