F
Fırtına
Guest
İş dünyasında tutunmak ya da büyümek isteyen şirketler için vazgeçilmez olan teknoloji ve tasarımın geliştirilmesi ve kullanımı, yaşantımızı da her geçen gün daha konforlu ve estetik hale getirmektedir. Diğer yandan özelleşmiş bazı alanlarda, doğru tasarım kriterleri ile doğru malzemelerin birleştiği, ergonomik, işlevsel ve bilişsel fayda sağlayan ürün tasarımlarının önemli bir performans aracı olduğu bilimsel araştırmalarca da saptanmıştır. Spor da bu özelleşmiş alanlardan biridir.
O nedenle aşağıda iki artırmadan bazı bölümleri sizinle paylaşmak istiyorum bu hafta;
Okan Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bülümü’nden Pınar Öztürk'ün "Tasarım ve Teknolojinin Engelli Sporlarında Performansa etkisi" isimli araştırmasına göre;
Sporcunun performansını artırmaya yönelik, estetik değer ve kullanım kolaylığı sağlayan her yeni tasarım spor dallarında büyük önem taşımaktadır. Engelli sporları ise bu önemin daha da artarak öne çıktığı bir alandır. "Engel", engelsiz olarak yapılan her hareketi en iyi şekilde yapabilme doğrultusunda, tasarımı çözümler üretmek için zorlar. Yeni teknolojiler ise tasarımı bu noktada destekler. Günümüzde engelli sporlarında sporcular farklı alanlarda, farklı fiziksel aktiviteler yapmak suretiyle yarışmaktadırlar.
Örneğin; engelli bir koşucu için iyi tasarlanmış bir protez bacak önemlidir, basketbolcu için ise topu sürerken aynı zamanda kolay kontrol edebileceği ve rahat dönüşler yapabileceği bir tekerlekli sandalye vazgeçilmezdir. Bu aletlerin tasarımlarının vücudun bir uzvu gibi davranabilmesi ve rahatlık sağlaması beklenir. Ancak aynı zamanda sadece pratik işlevini yerine getiren fonksiyonel bir alet olmanın yanında kullanıcısını bilişsel anlamda kullanmaya davet eden estetik değerlere de sahip olmalıdır.
Yeni teknolojiler ve geliştirilen malzemeler engelli sporlarında kullanılan araç ve protez tasarımlarında yeni boyutlar kazandırmıştır ve kazandırmaya devam edecektir. Yıllar önce koşmak engelli bir sporcu için çok zor iken, karbon fiber malzemesi tasarımla birleştiğinde ortaya çıkan flex-foot (diğer adı ile cheetah) sprinter protez bacağı, sprint koşucuları için hafif, esnek, engelli dezavantajını ortadan kaldıran bir tasarım olmuştur, öyle ki Güney Afrikalı koşucu Oscar Pistorius'un bu ayakları kullanmasının ona adil olmayan bir avantaj sağladığı bile iddia edilmiştir. Yine karbon fiber ve titanyum teknolojisi ile tekerlekli sandalyeler artık daha hafif, sporcunun enerjisini daha az harcamasını sağlayan, tasarımı ile daha güvenli ergonomik yapılara doğru gitmektedir. Teknolojideki benzer gelişmeler, insan ayağına, kol ve eline ait doğal dönme hareketini sağlayan, daha kullanılabilir tasarımlar üretilmesini sağlayacak ve engelli sporu engelsizleşecektir.
Yeditepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Serap İnal ise "Engelli Sporunda Performans Geliştirme" isimli araştırmasında şu tespitleri yapmaktadır;
Engelli sporcuların çeşitli spor dallarında gösterecekleri başarı, kişisel özellikler ve alacakları teknik-taktik beceri eğitimi yanı sıra kullanılan malzemelerde bağlı olmaktadır. Amputelerin kullandıkları protezler, spinal cord yaralanmaları, spina bifida, serebral palsi, travmatik beyin yaralanmaları, multiple sclerosis'i vb. olan kişilerin kullandıkları tekerlekli sandalyelerin yapılan spora ve atletin fonksiyonel seviyesine göre düzenlenmesi sonucu performansları yüksek seviyelere çekilebilir. Bu durumda atletler daha az enerji harcayarak daha yüksek performans gösterebilecekleri için yorgunluk ve yaralanma riski de daha düşük olacaktır.
O nedenle aşağıda iki artırmadan bazı bölümleri sizinle paylaşmak istiyorum bu hafta;
Okan Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bülümü’nden Pınar Öztürk'ün "Tasarım ve Teknolojinin Engelli Sporlarında Performansa etkisi" isimli araştırmasına göre;
Sporcunun performansını artırmaya yönelik, estetik değer ve kullanım kolaylığı sağlayan her yeni tasarım spor dallarında büyük önem taşımaktadır. Engelli sporları ise bu önemin daha da artarak öne çıktığı bir alandır. "Engel", engelsiz olarak yapılan her hareketi en iyi şekilde yapabilme doğrultusunda, tasarımı çözümler üretmek için zorlar. Yeni teknolojiler ise tasarımı bu noktada destekler. Günümüzde engelli sporlarında sporcular farklı alanlarda, farklı fiziksel aktiviteler yapmak suretiyle yarışmaktadırlar.
Örneğin; engelli bir koşucu için iyi tasarlanmış bir protez bacak önemlidir, basketbolcu için ise topu sürerken aynı zamanda kolay kontrol edebileceği ve rahat dönüşler yapabileceği bir tekerlekli sandalye vazgeçilmezdir. Bu aletlerin tasarımlarının vücudun bir uzvu gibi davranabilmesi ve rahatlık sağlaması beklenir. Ancak aynı zamanda sadece pratik işlevini yerine getiren fonksiyonel bir alet olmanın yanında kullanıcısını bilişsel anlamda kullanmaya davet eden estetik değerlere de sahip olmalıdır.
Yeni teknolojiler ve geliştirilen malzemeler engelli sporlarında kullanılan araç ve protez tasarımlarında yeni boyutlar kazandırmıştır ve kazandırmaya devam edecektir. Yıllar önce koşmak engelli bir sporcu için çok zor iken, karbon fiber malzemesi tasarımla birleştiğinde ortaya çıkan flex-foot (diğer adı ile cheetah) sprinter protez bacağı, sprint koşucuları için hafif, esnek, engelli dezavantajını ortadan kaldıran bir tasarım olmuştur, öyle ki Güney Afrikalı koşucu Oscar Pistorius'un bu ayakları kullanmasının ona adil olmayan bir avantaj sağladığı bile iddia edilmiştir. Yine karbon fiber ve titanyum teknolojisi ile tekerlekli sandalyeler artık daha hafif, sporcunun enerjisini daha az harcamasını sağlayan, tasarımı ile daha güvenli ergonomik yapılara doğru gitmektedir. Teknolojideki benzer gelişmeler, insan ayağına, kol ve eline ait doğal dönme hareketini sağlayan, daha kullanılabilir tasarımlar üretilmesini sağlayacak ve engelli sporu engelsizleşecektir.
Yeditepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Serap İnal ise "Engelli Sporunda Performans Geliştirme" isimli araştırmasında şu tespitleri yapmaktadır;
Engelli sporcuların çeşitli spor dallarında gösterecekleri başarı, kişisel özellikler ve alacakları teknik-taktik beceri eğitimi yanı sıra kullanılan malzemelerde bağlı olmaktadır. Amputelerin kullandıkları protezler, spinal cord yaralanmaları, spina bifida, serebral palsi, travmatik beyin yaralanmaları, multiple sclerosis'i vb. olan kişilerin kullandıkları tekerlekli sandalyelerin yapılan spora ve atletin fonksiyonel seviyesine göre düzenlenmesi sonucu performansları yüksek seviyelere çekilebilir. Bu durumda atletler daha az enerji harcayarak daha yüksek performans gösterebilecekleri için yorgunluk ve yaralanma riski de daha düşük olacaktır.
