Hamilelikte Bel Ağrısına Dikkat

Gebelerde bel ağrısı görülme sıklığı %40-60 arasındadır.
Haber: Gebelikte Bel Ağrısına Dikkat


Ancak gebelerin sadece % 15-20 kadarında günlük hayatı etkileyecek kadar şiddetli bel ağrısı vardır. Ağrıların büyük çoğunluğu 5. ve 7. aylarda görülür. Hamileliğin her aşamasında ağrılara neden olan farklı faktörler bulunmaktadır. Artmış bel çukurluğu, bel çevresindeki eklem bağlarında gebelik hormonlarına bağlı gevşeklik, rahmin ağırlığı, ağır bebekler, zayıf gövde kasları, damar baskıları, sinir baskıları vs gibi birçok faktör gebelerde bel ve bacak ağrılarından sorumlu tutulmaktadır.

Gebelikte bel ağrısına sebep olan önemli bir faktör, eklemleri bir arada tutan bağlardaki esneklik, uzama, dengesizlikler ve bel eklem zorlanmalarıdır.

Bağlarda zayıflamanın sebebi, bebeğin büyümesine vücudun uyum sağlamasını ve doğum esnasında doğum yolunun genişlemesini kolaylaştıran relaksin hormonunun salgılanmasıdır. Bu hormon gebeliğin ilk üç ayında oldukça yüksek seviyededir. Bu hormonun etkisi ile bebekle leğen kemiği ile uyumlu hale gelir. Bağ dokularını gevşetir. Leğen kemiği çevresindeki eklemlerin esnemesini sağlar. Bu durumda bel ağrısı, leğen kemiği çevresinde ağrılar, kasık ağrıları, bacaklara vuran ağrılar görülebilir.

Gebelikte bel fıtığı gelişme riski çok artmaz. Ancak normalde bel ve bacak ağrısına sebep olmayacak fıtıklar gebelikten dolayı bel ağrısına sebep olabilir. Bunun temel sebebi ise:

Karın kasları ile sırt kasları arasında normalde bir denge vardır. Gebelikte karın kasları uzayarak sırt kasları kısalır ve bu kasların arasındaki denge bozulur. Bu durum beldeki çukurluğun artmasına sebep olur. Gebelik süresince giderek artan beldeki çukurlaşma normalde ağrıya sebep olmayacak küçük fıtıkların bile sinirleri sıkıştırmasına ve ağrıya sebep olur.

Gebelerde bacak ağrısı sinir köklerine direkt baskıya veya yansıyan ağrılara bağlı olarak gelişir. Ayrıca sinirlere olan baskılar sonucu sinirlerdeki beslenemeye bağlı ağrılar da görülebilir. Gebeliğin son üç ayında ağırlaşmış rahmin atardamarlara ve toplardamarlara baskısı sonucu bacak ağrıları olabilir. Bu durumda dolaşım bozukluğu ile ilgili tetkikler istenmelidir. Rahmin idrar yolları üzerine baskı yapması çok ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve asla ihmal edilmemelidir.

Gebelikte görülen bel ağrılarının sanıldığı gibi kilo almayla çok ilgisi yoktur. Gebelikte en fazla kilo alımı son aylarda olur. Gebeliğin son ayında vücut ağırlığı yaklaşık % 20 kadar artar, buna rağmen son iki ayda gebelerde görülen bel ağrısı şiddeti ve sıklığı azalır.

Gebelik süresince görülen tüm bel ağrılarında istirahat çok önemlidir. Gebelerde ilaç kullanılması gerekirse mümkünse kısa süreli kullanılmalı ve dolaşımdan çabuk atılan ağrı kesici ilaçlar tercih edilmelidir. Bu süreçte kas gevşeticiler tavsiye edilmez. Ani başlayan şiddetli bel ağrılarında ve uzayan ağrılarda mutlaka doktora başvurulması gerekmektedir.

Hamilelikte Bel Fıtığı Ağrıları

Hamilelik sırasın da Anne karnındaki bebek büyüdükçe bel bölgesinde bir yük oluşturur ve bu da zamanla ağrıya neden olabilir.


Gebelik döneminde Bebek karın içinde yavaş yavaş büyürken, bel ve sırttaki dokular da bu büyümeye bağlı olarak uyum sağlarlar ve annenin ön kısmındaki bu ağırlığı dengeleyecekşekilde gelişirler.

Konya Medicana Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Tunç Cevat Öğün,Omurga, baştan kalçaya kadar uzanır ve omur olarak adlandırılan kemiklerden ve bunları birbirine bağlayan disklerden oluşmaktadır. Belimizde 5 adet omur kemiği vardır. Bu kemikler arasında da disk adı verilen kıkırdaklar bulunur. Disk, özel bir bağ dokusu organıdır ve omurganın dayanıklılığına, hareketliliğine ve zorlamalara karşı dirençli olmasına, omurgaya uygulanan şok şeklindeki darbelerin emilmesine ve kuvvetin çevre dokulara dengeli bir şekilde dağılmasına hizmet eder. Bel fıtığı, beldeki omur kemikleri arasında bulunan ve adeta bir amortisör gibi görev yapan bu disklerin, herhangi bir zorlanmayla fıtıklaşması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Fıtıklaşma, disklerin içindeki jöleye benzer sıvının dışarıçıkarması ve omuriliğe veya sinirlere baskı yapmasıyla olmaktadır.

Bel Fıtğınız Var İse Gebelikte Yemeklere Dikkat

Gebelikte aşırı kilo almak disklerdeki yükü artırmaktadır. Bu sebeple hamileliğin ilk aylarında hafif egzersizler yapmak ve ani hareketlerden kaçınmak anne adayına büyük avantajlar sağlar. Ancak hamilelikte mevcut bir bel fıtığı varsa anne adayının işi zordur. Bel bölgesinde ve ayaklarda ağrıları artırdığı gibi, uyuşma ve güçsüzlüğe de neden olur.

Dr. Tunç Cevat Öğün,Gebelik döneminde oluşan bel fıtığında teşhis için gerekli röntgen filmi ve bilgisayarlı tomografi tetkiki, bebeğe zararlıolabilecek x-ışınları nedeniyle yaptırılamamaktadır. Gebeliğin getirmiş olduğu ağrı ve omurgadaki anatomik değişiklikler tanıyı koymada zorluklar oluşturmaktadır. Hamilelikte kesin tanıyı koymak için MR çekilmelidir. Ayrıca, özellikle ilk üç ayda hastaya ilaç da verilememektedir. Çok gerek kalmadıkça ameliyat ve özellikle açık bel fıtığıameliyatı tavsiye edilmez. Hamile bir kadında bel fıtığı varsa ve mutlaka ameliyat gerekiyorsa, bu girişim spinal anestezi ile gerçekleştirilmelidir.

Hamilelik Döneminde Nasıl Dinlenmeli

Bel fıtığı bulunan ağrılı bir hamile hasta öncelikle mutlaka yatak istirahatine alınmalıdır. Hasta doktor kontrolünde mümkün olduğunca rahatlatılarak ve fıtığın daha fazla ilerlemesine engel olacak tarzda tedbirler alınarak bu kritik dokuz ayın atlatılması temin edilmelidir. Bel fıtığı önlem alınmaz ve ileri derecede sinir baskısına sebep olur ise, idrar kaçırma, büyük tuvalet yapamama ve ciddi kas güçlüklerine neden olabilir.

Hamilelik döneminde bel fıtığının önlemleri

Öğün,Spor olarak yüzme ve yürüyüşyapılabilir.
Ağrı varsa, hamileler için üretilen özel korseler kullanılabilir.
Ağır kaldırmamak gerekir.
Yüksek yerlere uzanılmamalıdır.
Çok derin ve yumuşak koltuklarda oturulmamalıdır.
Sürekli hareketsiz kalınmamalıdır.
Yatak rahat ve ortopedik olmalıdır.
Otururken bel bölgesine yastık ile destek verilmelidir.
Beslenmeye dikkat edilmeli ve aşırı kilo alımından kaçınılmalıdır.
Devamlı ayakta kalınmamalıdır.
Alçak topuklu ortapedik ayakkabı ve terlikler giyilmelidir.
Doktorun önerdiği egzersizler yapılabilir.
Hamileliğin son haftalarında yataktan kalkarken yardım istenmelidir.
Stres ve gerginlikten uzak durmak gerekir.

Bel fıtığı olan bir hamilenin doğum şekli, kadın doğum uzmanı ve beyin-sinir cerrahının birlikte aldığı karar ile yapılmalıdır. Genelde hafif seyreden rahatsızlıklarda normal doğum gerçekleştirilmektedir. İlerlemiş bel fıtıklarında ise kesinlikle sezeryan yapılmaktadır. Doğumdan sonra ise, hasta tekrar ele alınarak normal şartlarda teşhis ve tedavi metotları uygulanır ve kesin netice de o zaman elde edilir.