Hiperaktivite İle Yaramazlık Aynı Şey Mi?

  • Konuyu başlatan Fırtına
  • Başlangıç tarihi
F

Fırtına

Guest
Bazı çocuklar aileye özel şartlar nedeniyle şımartılmış, uyumsuz ve haylaz olabilir. Bu özel şartlar arasında geçim problemleri, tek ve kıymetli çocukları sayabiliriz.

Böyle çocuklar genellikle bulundukları mekan ve etrafındaki insanlara göre değişen hareketler sergiler. Anne ve babasının yanında sergiledikleri tutumu arkadaşlarının evinde terk ettikleri ve hoşlandıkları ortamlarda çok uyumlu oldukları gözlenir. Okul çağına geldiklerinde bir kısmının okulda bu tavırları terk ettiği ve dersleri dinleyerek başarılı oldukları görülmektedir.

Oysa, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), anne ve babanın ciddi olarak zorlandığı problemli tavırların her mekan ve ortamda aralıksız 6 aydan uzun olmak üzere devam ettiği, çocukların eğitim çağında zorlu bir süreç yaşadıkları, zeka seviyelerinin normal olmasına karşılık başarısız oldukları, ergenlikten sonraya kadar devam eden bir rahatsızlığın adıdır. Sebepleri arasında genetik faktörler, hamilelik sırasındaki travma, ilaç, sigara ve alkol kullanımı, beynin frontal bölgesindeki bazı elektrofizyolojik bozukluklar sayılmaktadır.

DEHB nasıl fark edilir?

DEHB genellikle 3-4 yaşlarında fark edilir. Hatta böyle çocukların daha süt çocukluğu dönemlerinde çok ağlayan, huzursuz bebekler oldukları, yürüme çağında ele avuca sığmaz şekilde çok hareketli oldukları görülmektedir. DEHB, adından da anlaşılacağı gibi, iki temel özellik göstermektedir. Bunlardan biri dikkat eksikliği, diğeri hiperaktivitedir.

Dikkat eksikliği olan çocuk, karşısında konuşan kim olursa olsun onu dinlemiyor ve kafası başka yerde gibidir. Anne-babasının verdiği bir talimatı dinleyip anlamada ve yerine getirmede zorluk yaşar. Bakkala gönderildiğinde yoldaki dikkatini dağıtan birçok objeye takılıp evdekileri uzun süre sofrada beklettikten sonra ekmeği almadan eve döner. Sınıfta dersi takip etmekte sıkıntı yaşar. Zeka seviyesi normal olmasına rağmen dersi takip edemediğinden başarısız olur. Diğer arkadaşlarının fark etmedikleri ayrıntılara dikkatini verip dersi kaçırır. Çantasında gereksiz birçok malzeme vardır ama öğretmenin o gün özellikle istedikleri yoktur.

Bütün bu özellikler tamamen çocuğun yapısından kaynaklanmaktadır. Aile ve öğretmen tarafından azarlandıkça bu problemler daha da artar ve ağırlaşır. Sonunda çevresinden soyutlanmış, depresyona meyilli, içine kapanmış çocuklar olarak karşımıza çıkarlar. Oysa bu özelliklerin tamamen yapısal bir bozukluktan kaynaklandığı bilinerek tedavi edildiklerinde başarılı olmakta ve kendilerini depresyona, bazen ergenlikte bağımlılıklara iten bu kısır döngüyü kırmaktadırlar.

Tedavi, ekip çalışması ile yürütülmeli;

Belirtiler fark edildiğinde hemen çocuk psikiyatristi ile temasa geçilmeli. Tanı hekim tarafından konulmalı; tedavi aile ve öğretmenin de katıldığı bir ekip çalışması ile yürütülmelidir. Fark edilip tedavi edilmediklerinde bu çocuklar başarısız ve toplumdan itilmiş olarak depresyona ve madde bağımlılıklarına aday hale gelir.

Başlangıçta verilen görevleri yapamama endişesi ile reddeden bu çocuklar sorgulayan ve azarlayan tavırlar sonunda ya her şeye itiraz eden antisosyal, ya da kendini çevresinden soyutlamış depresif bireyler olarak karşımıza çıkar. Oysa aile, öğretmen ve hekim işbirliği ile tedavi ve rehabilite edilebilir, topluma kazandırılabilirler. Öğrencilik dönemi dikkat artırıcı yaklaşımlar, davranış terapileri ve gerekirse ilaç tedavileri ile başarılı kılınabilir.

Her türlü başarısı fark edilip onore edilen, hassas, duygusal aynı zamanda üretken ve çalışkan yapıda olan bu çocuklar bir kısır döngüye düşmeden topluma kazandırılmalıdır.

Erkekler hiperaktif, kızların dikkati eksik;

Hiperaktif çocuk, uzun süre oturamaz, çok konuşur ve çok soru sorar. Devamlı kıpır kıpır, hareket halindedir. Misafirliğe gittiği evde mobilyaların tepesine çıkar, evin çocuklarına istemeden zarar verir. Dolayısıyla anne ve babalar bu çocukları misafirliğe ve alışverişe götürmek istemez.

Bu da çocuğu sosyal çevreden uzaklaştırıp kendi içine kapatan ve bazen madde bağımlılıklarına iten bir kısır döngünün başlangıcı olur. Dürtülerini kontrol edemez. Örneğin sırasını bekleyemez, kendisine sorulmayan sorulara cevap verir. Erkek çocuklarda daha çok hiperaktivite, kızlarda dikkat eksikliği ön plandadır.

DEHB hakkında bilinmesi gerekenler;

DEHB'nin uzun süren, mekandan ve ortamdan bağımsız olan belirtileri diğer antisosyal tavırlardan ayırt edilecek şekilde bilinmelidir.

DEHB yapısal, psikolojik bir problemdir. Öğrenme ve eğitim bu çocuklar için zorlu bir süreç oluşturmaktadır.

Tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır;

Bu çocuklar hayata kazandırılmaları için aile ve çevresinden sabır ve özenle süslenmiş bilinçli bir ilgi beklemektedir.

Uygun yaklaşım ve tedavi ile karşılaşmadıklarında kolayca hayata küsecek kadar kırılgan ve hassas, tersi durumlarda çevresine çok şey verecek kadar renkli kişilikte ve üretkendirler.
 

gülümse_hayata

Üye
Üye
Katılım
Kas 9, 2010
Mesajlar
16,299
Tepkime Puanı
15
Puanları
0
Yaş
49
Haylaz" dediğiniz çocuğunuz hiperaktif olabilir

Son dönemlerde çocuğunun hareketli olduğunu görüp, bu hıza yetişemeyen ebeveynlerin “Çocuğum hiperaktif, yapacak bir şey yok” söylemlerine sıkça rastlamak mümkün


Oysa ki hiperaktivite doğru tanı ve tedavi yöntemleri uygulanmadığı takdirde çocuğun ileriki yıllardaki yaşamını olumsuz etkileyebilecek önemli bir sorundur ve dikkat gerektirir. Uz. Psikolog Sevda S. Yurtseven, çocuklarda hiperaktivite ve dikkat eksikliği tedavisi hakkında bilgi verdi.

Hiperaktif çocuk çizgi filme dahi dikkatini veremez

Çocuklar sıklıkla hareketlidir, hareket özgürlüktür ve bağımsızlığını, yapabilirliğini sınamak isteyen çocuk hareket eder. Çocuğunuz sevdiği aktivitelerde, mesela çizgi film izlerken veya oyun oynarken dikkatini verebiliyorsa, yerinde durabiliyorsa sadece konsantrasyonunun diğer alanlarda da geliştirilmesine çalışılabilir. Hiperaktivite aileyi ve çevreyi rahatsız edecek boyutlarda görülüp çocuğun psikolojisini de olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle hiperaktivite ve dikkat eksikliğine doğru yaklaşım çok önemlidir.

3 yaştan itibaren anlaşılabiliyor

Dikkat eksikliği ile hiperaktivite bozukluğunun temel özelliği, dikkat süresinin kısalığı, engellenmeye yönelik denetim eksikliği nedeniyle davranışlarda ya da bilişte ortaya çıkan ataklık ve huzursuzluktur. Başlangıcı genellikle 3 yaş dolaylarında olmakla birlikte tanı ilkokul yıllarında konulur. En sık görülen semptomlar; aşırı hareketlilik ve kıvranma, yerinde oturmada güçlük, çok konuşma, dikkatini sürdürmede güçlük, dikkatin kolay dağılması, sıklıkla bir şey kaybetme, sorulara birden atlayıp cevap verme, kuralları takip etmede güçlük, sessizce oynamada güçlük, oyunlarda sırasını beklemede güçlük, bir aktiviteden diğerine kayma, sıklıkla ne söylediğini bilememe, tehlikeli aktivitelerle uğraşma olarak sıralanabilir.

Çocuğunuz ödevlerini yapmayıp kendini okula veremiyorsa “tembel” değil hiperaktif olabilir

Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan çocuklarda genellikle agresiflik, anksiyete tabloya eşlik eder. Bu çocuklar arkadaşları tarafından reddedilme sorunları yaşarlar, bunun nedeni karşı gelme davranışı, düşük toleranslı olmaları, inatçılık ve azalmış güven duygularıdır. Çocuğun ödevlerini yapmaması, kendini vermemesi tembellik olarak düşünülür. Yukarıdaki belirtilerin her zaman kendini göstermemesi ebeveynin çocuğun bunu istemli yaptığını düşünmesine sebep olur.

Aile ve okul dayanışmasına ek olarak uzman yardımı alınması şart

Bu rahatsızlıkta tek başına ilaç tedavisinin başarı oranı düşüktür. Aile ve okul ile beraber davranışları düzenleyici bir çalışma gereklidir. Belirtiler çok önemli sorunlara sebep olmadıkça bu çocukların normal sınıf ortamında okumaları ve en ön sırada oturmaları tercih edilir. Çocuğun dürtü ve öfke yönetimi kazanmasına çalışılması, yaz için programlar düzenlenmesi, zaman kullanımı ile ilgili çalışmalar yapılması önemlidir.

haberturk
 

gülümse_hayata

Üye
Üye
Katılım
Kas 9, 2010
Mesajlar
16,299
Tepkime Puanı
15
Puanları
0
Yaş
49
Hiperaktif çocuğa nasıl davranmalı?

Çocuklar çoğu zaman hareketlidirler ve yerlerinde duramazlar. Aileler bu durumu genellikle sadece yaramazlık olarak düşünerek, çözümü olmadığına inanırlar. Uzmanlar ise bu durumun haylazlık olarak düşünülmemesi gerektiğini belirterek çocukta hiperaktivite sorunu olabileceğine dikkat çekiyor.

DAVRANIŞ SORUNU
Psikolog Ayşe Yanık Knudsen, çocuklarda görülen hiperaktivite sorununun, sadece çocuğun hareketli olması olarak düşünülmemesi gerektiğini ifade ediyor ve ekliyor:
“Hiperaktivite, bir davranış sorunudur ve diğer davranış sorunlarına da neden olabilir.”

Başlangıç yaşı 3-4 olarak kabul edilse de belirtiler, daha küçük yaşlarda da kendini belli ediyor. Bu dönemlerde bebeklerde uykusuzluk, huzursuzluk sorunu baş gösteriyor. Hiperaktif çocuklar çok hareketli oluyor ve genellikle yaptıkları davranışın sonunu düşünmeden davranıyor.

Dikkatlerini herhangi bir noktada toplamada güçlük çekiyor ya da birkaç dakikadan fazla yoğunlaşmada sorun yaşıyorlar. Bu sebeple eğitim ve sosyal ilişkiler anlamında başarısızlık kaçınılmaz oluyor. Hiperaktivite sorununa okul çağındaki çocukların yüzde 3-5’inde rastlanıyor. Erkek çocuklarda daha fazla rastlanan bir davranış bozukluğu olarak ortaya çıkıyor.

Hiperaktif çocuğun büyüdüğünde sorunun kendiliğinden ortadan kalkacağı düşünülüyor ancak bu gerçek bilgi değil. Hiperaktif olan çocuğun tedavi olması gerekiyor. Aksi durumda yapılan araştırmalara göre bu çocuklarda, madde bağımlılığı, şiddete ve suça eğilim, kişilik bozuklukları, anti sosyal kişilikler gelişebiliyor.

AİLEYE ÇOK İŞ DÜŞÜYOR
Bu süreçte bir uzmana danışmak gerekiyor. Erken tedaviyle daha olumlu sonuçlar alınabiliyor. Hiperaktif bir çocuğunuz varsa bunlar sizlere yardımcı olabilir:

1. Öncelikle sorunu bir davranış bozukluğu olarak kabul edin ve çözümü olduğunu bilin.
2. Hiperaktivite, aile için sorun olduğu kadar çocuk için de stres kaynağıdır. Hiperaktif çocuklar genellikle davranışlarının rahatsız edici olduğunu bilirler fakat engellemekte güçlük çekerler. Bu nedenle ebeveyn olarak çocuğunuza sevgi göstermeli ve destek olmalısınız.
3. Çocuğunuzun yaptığı olumlu davranışları ödüllendirerek, bu davranışları destekleyin.
4. Anne ve baba olarak davranışlarınızda tutarlı ve sabırlı olun.
5. Hiperaktif çocuğunuz için öğretmeninden de yardım talep edebilirsiniz. Öğretmenden, çocuğunuz için sınıf içinde etkin olabileceği bir görev vermesini rica edin.

Öğretmeninden, yakın ve samimi bir arkadaşıyla beraber kendisinin göz kontağında bulunabileceği bir yerde oturtmasını isteyebilirsiniz.
 
Tekerlekli Sandalye
Üst