İlk Müslüman Türk Devletleri'nde Yazı, Dil, Bilim ve Sanat

Halil Yılmaz

Admin
Yönetici
Katılım
May 19, 2010
Mesajlar
14,505
Tepkime Puanı
189
Puanları
63
Yaş
50
Resmi dilin Türkçe olduğu Karahanlılarda yazışmalarda Uygur alfabesi kullanılmaktaydı. Yusuf Has Hacib'in yazdığı Kutadgu Bilig ve Kaşgarlı Mahmut'un yazdığı Divan-ı Lügat'it Türk, bu dönemin en önemli eserlerindendir. Türkçe'nin zenginleşmesini sağlayan bu eserler ilk yazılı Türk – İslam eserleri özelliğine de sahiptirler. Gaznelilerde ise resmi dil Arapça'ydı. Halkın bir kısmı ile ordu ve saray dili Türkçe'ydi. Bilim dili olarak Arapça, edebi dil olarak Farsça kullanılmıştır. Gaznenilerin en önemli eseri Firdevsi'nin Türk – İran savaşlarını konu alan “Şehname”sidir. Selçuklulardan kalma en önemli eserler; Nizam'ül Mülk'e ait “Siyasetname” ve Hoca Ahmet Yesevi'ye adit “Divan-ı Hikmet”tir. Memlüklerde resmi dil, ordu ve saray dili Türkçe, bilim dili ise Arapça'ydı.

Türk – İslam devletlerinde hükümdarlar ve devlet adamları, bilim adamlarını korumuşlar, onları her konuda desteklemişler ve sohbetlerine katılmışlardır. İlk olarak Karahanlılar zamanında kurulan medreseler, Selçuklular döneminde yaygınlaşmış ve dünyanın ilk üniversitesi olarak kabul edilen Bağdat'taki ünlü Nizamiye Medresesi yine bu dönemde açılmıştır. Medreselerde Tefsir, Hadis, Fıkıh, Kelam gibi dini derslerin yanında Matematik, Tıp, Astronomi gibi fen ve sosyal dersler de okutulmuştur.

Medreselerde yetişen birçok alim İslam kültür ve uygarlığını geliştirdi. Bunlar arasında İbn-i Sina Tıp, Farabi Felsefe, Birüni Matematik, Fizik, Gazali Kelam, Tefsir, Harezmi Matematik, Felsefe, Ömer Hayyam Tıp ve Tarih alanında eserler vermişlerdir.
 
Tekerlekli Sandalye
Üst