İşsizlik Maaşı Şartları Yeniden Değerlendiriliyor

Hükümet, işsizlik maaşında müjde hazırlığında. İşsiz kalanlara 15 ay süreyle 2 bin liraya varan maaş ödenmesi üzerinde duruluyor. İşsizlik maaşı alabilmenin şartları da azaltılıyor




İşsiz kalanlara sağlanan imkanlar artırılıyor. İşçilere işsiz kaldıklarında ödenen maaşın artırılması, süresinin uzatılması, yararlanmanın kolaylaştırılması için düğmeye basıldı. Mevcut sistemde, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenler; son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış ve son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olmak şartıyla maaş alıyor. Edinilen bilgiye göre; işten ayrılmadan önce son 120 gün olan eksiksiz prim ödeme süresinin 30 güne, son 3 yılda 600 gün prim ödeme şartının da 100 güne çekilmesi, kendi kusuru dışında işten çıkarılma şartının kaldırılması üzerinde duruluyor. İşsizlik maaşının süresinin uzatılması ve tutarının artırılması da gündemde. Mevcut sistemde işsizlik maaşı bağlanırken son 4 aylık dönemdeki ortalama brüt kazanca bakılıyor. Kazancın yüzde 40'ı kadar maaş ödeniyor. Maaş, brüt asgari ücretin yüzde 80'ini aşamıyor.

KADEMELİ ARTACAK

Halen işsizlik maaşı damga vergisi düşüldükten sonra en düşük 653, en yüksek ise bin 307 lira seviyesinde bulunuyor. İşsizlik maaşında üst sınırın kademeli olarak artırılması formülü üzerinde duruluyor. Uzmanlar, işsizlik maaşının üst sınırının öncelikli olarak bin 500 liraya, sonrasında ise 2 bin liraya kadar çıkarılabileceğini belirtiliyor. Ayrıca halen işsiz kalanlara 10 aya kadar süreyle maaş ödenirken, 15 aya kadar çıkarılması üzerinde duruluyor.

BAĞ-KUR'LU İÇİN DE FON GELİYOR

İşçiler işsiz kaldığında devreye giren 'işsizlik fonu'nun esnaf için de oluşturulması amacıyla çalışma yapılıyor. Sistemin detayları henüz netleşmedi ancak fon kurulduğunda esnaf her ay işsizlik sigortası primi ödeyecek. İşsiz kaldığında da fondan para alabilecek. Fona devlet katkısı da sağlanması üzerinde duruluyor. Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, esnaf için işsizlik fonu oluşturulmasına yönelik bir çalışmanın bulunduğunu belirterek, "Bunun bir ayağı esnaf, bir ayağı devlet. Devlet katkı vermeye hazır" demişti.

İşsizlik Maaşında Düzenleme

İşten ayrılan sigortalılar için işsiz oldukları süre boyunca ödenen işsizlik maaşı maalesef ülkemizde yeterli seviyede değil. Sigortalı çalışırken prime esas kazancınız tavandan bile yatsa işsizlik maaşınız asgari ücretin brüt tutarının %80’inden fazla olamıyor. Örneğin 2016 yılında tavan ücret ile (10.705,50 TL) çalışan bir sigortalının işten ayrılması halinde alabileceği en yüksek işsizlik maaşı tutarı ne yazık ki 1.317,60 T.L. olabilmekte. Sistemin en bozuk tarafı da bu işte.




Siz çalışırken 5-6 Bin TL net maaş alacaksınız ama işten çıkışınız verilirse en fazla 1.317,60 TL alacaksınız. Bunun neresinde adalet. İşte tam da bu yüzden işsizlik maaşında yeni şartların getirilmesi ve maaş hesabının farklılaştırılması gündemde.

İşsizlik maaşı üzerinde çalışılan yeni sisteme göre işten ayrılacak sigortalılara ödenecek işsizlik maaşının çalışırken alınan kazanca yakın bir maaş olarak ödenmesinin önü açılacak. Yapılacak düzenleme ile işsizlik maaşı şartları esnek hale getirilecek, işsizlik maaşı alınacak süre arttırılacak ve daha yüksek maaş alınabilmesi sağlanmış olacak. Yapılacak düzenlemeyle işsizlik maaşında tavan oranının arttırılması sağlanacak. Böylece 2000 TL’ye kadar işsizlik maaşı alınabilecek.

Mevcut Düzenlemede İşsizlik Maaşı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

· Yürürlükteki düzenlemeye göre sigortalıların işsizlik maaşından faydalanabilmesi için; Kendi isteği ve kusuru dışında işsiz kalması, İşten ayrılış tarihinden önceki 120 gün kesintisiz çalışmış olması, İşten ayrılış tarihinden önceki son 3 yıl en az 600 gün işsizlik priminin yatmış olması, İşten ayrılış tarihinden sonra 1 ay içinde İŞKUR’a işsizlik maaşı başvurusunda bulunması gerekmektedir.

· İşsizlik maaşının bağlanacağı süre sigortalının işten ayrılış tarihinden önceki son 3 yıllık çalışmasına göre değişiyor. Buna göre işten ayrılış tarihinden önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün olanlara 180 gün, 900 günü olanlara 240 gün, 1080 günü olanlara ise 300 gün süreyle işsizlik maaşı bağlanır.

· Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçememektedir.

· İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değildir, nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.

· İşsizlik ödeneği alanlar genel sağlık sigortası kapsamında olup bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir. İşsizlik ödeneği ödenirken, ilgililer adına sadece genel sağlık sigortası primleri yatırıldığı için, emeklilik yönünden dikkate alınmamaktadır.

· işsizlik ödeneği alınan süre içinde; ikamet adresinin değişmesi, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması, yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması, silahaltına alınılması, yurtdışına çıkılması, bir işte çalışmaya başlanması ve mahkeme kararıyla işe iade edilmesi hallerinde durum en yakın İŞKUR birimine 15 gün içinde bildirmelidir Sigortalı işsiz kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.