- Katılım
- Kas 9, 2010
- Mesajlar
- 16,299
- Tepkime Puanı
- 13
- Puanları
- 0
- Yaş
- 49
Her yaşta başa gelebilecek bir sorun olan Kalça kırıklarından bahsetmek istiyorum.Kimi zaman düşme bir travma kimi zaman kemik zayıflığına bağlı altta yatan bir hastalık sebebiyeti ile yaşanabilen kalça kırıkları ciddiye alınması gereken oldukca ağrılı sağlık sorunlarından bir tanesidir.
Bu yazımızda kalça kırığı tiplerinden,belirtisine,teşhisi ve tedavisi hakkında oldukca faydalı bilgilerin yer aldığı bir makaleyi paylaşmak istedim. Dileğimiz kimsenin başına gelmemesi fakat gelmesi halindede ne yapılıp yapılmayacağı hakkında bilgi sahibi olunmasıdır.
Kalça kırıkları nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Kalça kemiğindeki kırıklar her yaşta görülebilir. Lakin, yaşlılıkta özellikle bayanlarda kemik erimesine (osteoporoza) bağlı olarak kemikler daha zayıftır ve ileri yaşlardaki kişiler düşme gibi travmalar yaşadıklarında gerek kemikleri daha zayıf olduğundan, gerekse hareket kapasitesi daha azaldığı için düşmelerde kalça kırıkları daha kolay meydana gelir.
Kalça kırıkları tipleri
Kalça kemiği kırığı denildiğinde akla üst uyluk kısmında oluşan çeşitli kırıklar gelmelidir. Kalçada femur başı kırıkları yüksek enerjili travmalar sonucu oluşur ve buna travmatik kalça çıkığı ve femur boynu kırığı veya gençlerde asetabulum kırığı eşlik edebilir. Kalça kırıkları, kendi aralarında sınıflandırıldığında en sık karşılaşılan kırılma tipi, uyluk kemiğinin boyun kırıkları dır. İkinci kırılma tipi, trokanter denilen bölgenin kırılmasıdır.
Diğer kırık tipi ise patolojik kırıklar yani altta yatan herhangi bir nedene bağlı kırıklardır. Örneğin kemik uru, ileri derecede kemik erimesi, kemik kisti veya başka bir yerden gelen kanserin o bölgeye metastaz (sıçrama) yapması gibi nedenlerden dolayı normal yürürken bile kalça kırılmaları meydana gelebilir.
Kalça kemiği kırılması belirtileri
Kişi yere düştüğü zaman eğer kalçası kırılır ise o anda çok şiddetli bir ağrı hisseder ve kırılan kalça ile kalkıp yürüyemez. Hasta kırıldığı yerde kalır ve bacağını hiç bir şekilde oynatamaz. Sırt üstü yatıldığında kalça kırıklı bir bacakta ayak dış yana doğru dönerek yere yapışır. Kalçanın kırıldığını hasta kendi bile anlayabilir.
Fakat bazı durumlarda kalça kırıldığı halde kısmen kırık veya çatlak denilecek durumlar vardır. Bu şekildeki kırılmalarda hastalar başkalarınında biraz yardımı ile çok ağrılı bir şekilde bir kaç adım yürüyebilirler. Böyle durumlarda mutlaka bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına görünmek gereklidir. Çünkü kalçada çok fazla ağrı ile bir kaç adım atmak kırılmadığı anlamına gelmez.
Kalça kırıkları teşhisi
Kalça kırıkları tanısında kişi düşmüş ise öncelikle fizik muayenede hastanın bacağının duruş pozisyonundan kalçada kırık olduğu genelde anlaşılır. Hastanın bacağını hafifçe oynatma esnasında ağrısı çok şiddetlenir ise bu bir kırıktır. Bunun dışında hastaya hastanede röntgen tetkiki yapılır ve röntgende kırığın tipi, yeri görülür. Bunların yanı sıra bilgisayarlı tomografi görüntüleme yöntemi ile kırık tipinin yanı sıra interpoze olmuş dokular eklem içi serbest fragmanlar daha net görülebilir.
Kalça kırıkları tedavisi
Kalça kırıkları her yaşta görülebilir. Çocuklarda oluşan kalça kırıklarında, eğer kırık ayrılmamış ise bu kırık alçıya alınarak tedavi edilebilir ve iyileşme süresi 4-6 hafta arasındadır. Fakat yaşın ilerlemesi sonucu ameliyat dışı tedaviler ile kırığı iyileştirmek oldukça zordur. Günümüzde ileri yaş hastalarda alçı tedavisi dünya genelinde çok fazla tercih edilmeyen tedavi yöntemi olarak kabul görmektedir.
Kalça kırıklarında alçı göğüs kafesinin altından ayak parmaklarına kadar alçı yapılır. Böyle bir alçının, hasta tarafından taşınması çok uygun değildir. Özellikle yaz aylarında bu şekilde bir alçı tedavisi başka komplikasyonları da ortaya çıkarabilir. Bu nedenle artık günümüzde kalça kırıklarında alçı tedavisi uygulanmamaktadır.
Bazı hastalarda özellikle dahili problemleri olan hastalarda ameliyat öncesi 3 gün veya iki hafta arasında sürede ameliyata hazırlanması gerekir. Ameliyat edilemeyecek hastalarda çekme tedavisi denilen cilt üzerinden ya da kemikten bazı cihazlar eklenerek bacağın ağırlık ile sabit pozisyonda kalması sağlanır ve bu şekilde kırığın iyileşmesi beklenir. İyileşebilecek kırıklar bu şekilde tedavi edilir iken iyileşmeyecek kırıklar genellikle ameliyat edilir. İyileşecek olan kırıklar 6 ile 8 hafta süresince hareketsiz şekilde bırakılır.
Kalça kırıkları ameliyatı nedir?
Günümüzde kalça kırıklarında, cerrahi tedavi ile yaklaşık hepsinde de iyileşme sağlanır. Cerrahi tedavi yapılmasının en önemli nedeni hastanın bir an önce hareket ettirilmesi ve yataktan çıkarılmasıdır. Çünkü ileri yaştaki hastalarda uzun süre yatıldığında, başka organlarında veya sistemlerinde bazı olumsuz sorunlar meydana gelir. Akciğer, kalp, böbrek ve yatak yaraları gibi problemler ortaya çıkabilir. Bu nedenle kalça kırığı olan hasta mümkün olduğunca erken dönemde ameliyata hazırlanıp, ameliyata alınmalıdır.
Ameliyatlar genellikle epidural anestezi denilen hastanın belinden aşağısını uyuşturarak yapılan ameliyatlardır. Lokal anestezi yapılamayan hastalarda genel anestezi uygulanır. Kalça kırıkları kırığın yerine göre iki türlü tedavi edilir. Bu yöntemler halk arasında platin denilen kemiğin iki ucunu birleştirerek vidalar ile tespit edilen tedavi ya da çok yaşlı hastalarda durum uygun ise protez tedavisi denilen yöntemler şeklinde kalça kırıkları tedavisi uygulanır.
Kalça kırıklarında iyileşme süreci nedir?
Kalça kırıklarında iyileşme süreci yapılan tedaviye göre değişiklik göstermektedir. Tedavi plak ve vidalar kullanarak ve hastanın kendi kemiği korunarak yapıldı ise kırık kaynayana kadar hastanın üzerine basıp dolaşması, normal hayatına dönmesi en başta mümkün değildir. Ancak hasta koltuk değnekleri veya yürüteç kullanarak kendi ihtiyaçlarını karşılayabilir. İkinci yöntem olan protez tedavisi uygulandığında iyileşme süreci daha hızlı olur. 3-4 hafta süresinde hasta yine destek yardımı ile kendi ihtiyaçlarını giderecek kadar ayağa kalkabilir.
Kalça kırıkları riskleri nedir?
Kalça kırıklarında riskler, en çok korkutan risk damarlarda pıhtı oluşması ve bu pıhtının hareket ederek akciğere veya beyine giderek ölümcül risklere yol açmasıdır. Bu risklerden korunmak için ameliyat ile başlayan ve bir bir buçuk ay civarı kullanılması gereken kan sulandırıcı ilaçlar vardır. Bunun yanı sıra her ameliyatta olduğu gibi kalça kırığı ameliyatlarında da enfeksiyon riski vardır.
Enfeksiyon ameliyatın yerine, süresine, ameliyathanenin temizliğine, doktorun başarısına ve hastanın genel durumuna göre değişiklik gösterir ve bu risk % 1-2 veya % 5-10 civarında değişir. Bunların dışında yapılan uygulamanın kırık kaynamadan dağılması veya uygulanan protezin yerinden oynaması veya erken gevşemesi ve protez konan hastanın basmaya başladıktan sonra protezin çevresinde kırıkların meydana gelmesi gibi istenmeyen riskler de vardır.
Bu yazımızda kalça kırığı tiplerinden,belirtisine,teşhisi ve tedavisi hakkında oldukca faydalı bilgilerin yer aldığı bir makaleyi paylaşmak istedim. Dileğimiz kimsenin başına gelmemesi fakat gelmesi halindede ne yapılıp yapılmayacağı hakkında bilgi sahibi olunmasıdır.
Kalça kırıkları nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Kalça kemiğindeki kırıklar her yaşta görülebilir. Lakin, yaşlılıkta özellikle bayanlarda kemik erimesine (osteoporoza) bağlı olarak kemikler daha zayıftır ve ileri yaşlardaki kişiler düşme gibi travmalar yaşadıklarında gerek kemikleri daha zayıf olduğundan, gerekse hareket kapasitesi daha azaldığı için düşmelerde kalça kırıkları daha kolay meydana gelir.
Kalça kırıkları tipleri
Kalça kemiği kırığı denildiğinde akla üst uyluk kısmında oluşan çeşitli kırıklar gelmelidir. Kalçada femur başı kırıkları yüksek enerjili travmalar sonucu oluşur ve buna travmatik kalça çıkığı ve femur boynu kırığı veya gençlerde asetabulum kırığı eşlik edebilir. Kalça kırıkları, kendi aralarında sınıflandırıldığında en sık karşılaşılan kırılma tipi, uyluk kemiğinin boyun kırıkları dır. İkinci kırılma tipi, trokanter denilen bölgenin kırılmasıdır.
Diğer kırık tipi ise patolojik kırıklar yani altta yatan herhangi bir nedene bağlı kırıklardır. Örneğin kemik uru, ileri derecede kemik erimesi, kemik kisti veya başka bir yerden gelen kanserin o bölgeye metastaz (sıçrama) yapması gibi nedenlerden dolayı normal yürürken bile kalça kırılmaları meydana gelebilir.
Kalça kemiği kırılması belirtileri
Kişi yere düştüğü zaman eğer kalçası kırılır ise o anda çok şiddetli bir ağrı hisseder ve kırılan kalça ile kalkıp yürüyemez. Hasta kırıldığı yerde kalır ve bacağını hiç bir şekilde oynatamaz. Sırt üstü yatıldığında kalça kırıklı bir bacakta ayak dış yana doğru dönerek yere yapışır. Kalçanın kırıldığını hasta kendi bile anlayabilir.
Fakat bazı durumlarda kalça kırıldığı halde kısmen kırık veya çatlak denilecek durumlar vardır. Bu şekildeki kırılmalarda hastalar başkalarınında biraz yardımı ile çok ağrılı bir şekilde bir kaç adım yürüyebilirler. Böyle durumlarda mutlaka bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına görünmek gereklidir. Çünkü kalçada çok fazla ağrı ile bir kaç adım atmak kırılmadığı anlamına gelmez.
Kalça kırıkları teşhisi
Kalça kırıkları tanısında kişi düşmüş ise öncelikle fizik muayenede hastanın bacağının duruş pozisyonundan kalçada kırık olduğu genelde anlaşılır. Hastanın bacağını hafifçe oynatma esnasında ağrısı çok şiddetlenir ise bu bir kırıktır. Bunun dışında hastaya hastanede röntgen tetkiki yapılır ve röntgende kırığın tipi, yeri görülür. Bunların yanı sıra bilgisayarlı tomografi görüntüleme yöntemi ile kırık tipinin yanı sıra interpoze olmuş dokular eklem içi serbest fragmanlar daha net görülebilir.
Kalça kırıkları tedavisi
Kalça kırıkları her yaşta görülebilir. Çocuklarda oluşan kalça kırıklarında, eğer kırık ayrılmamış ise bu kırık alçıya alınarak tedavi edilebilir ve iyileşme süresi 4-6 hafta arasındadır. Fakat yaşın ilerlemesi sonucu ameliyat dışı tedaviler ile kırığı iyileştirmek oldukça zordur. Günümüzde ileri yaş hastalarda alçı tedavisi dünya genelinde çok fazla tercih edilmeyen tedavi yöntemi olarak kabul görmektedir.
Kalça kırıklarında alçı göğüs kafesinin altından ayak parmaklarına kadar alçı yapılır. Böyle bir alçının, hasta tarafından taşınması çok uygun değildir. Özellikle yaz aylarında bu şekilde bir alçı tedavisi başka komplikasyonları da ortaya çıkarabilir. Bu nedenle artık günümüzde kalça kırıklarında alçı tedavisi uygulanmamaktadır.
Bazı hastalarda özellikle dahili problemleri olan hastalarda ameliyat öncesi 3 gün veya iki hafta arasında sürede ameliyata hazırlanması gerekir. Ameliyat edilemeyecek hastalarda çekme tedavisi denilen cilt üzerinden ya da kemikten bazı cihazlar eklenerek bacağın ağırlık ile sabit pozisyonda kalması sağlanır ve bu şekilde kırığın iyileşmesi beklenir. İyileşebilecek kırıklar bu şekilde tedavi edilir iken iyileşmeyecek kırıklar genellikle ameliyat edilir. İyileşecek olan kırıklar 6 ile 8 hafta süresince hareketsiz şekilde bırakılır.
Kalça kırıkları ameliyatı nedir?
Günümüzde kalça kırıklarında, cerrahi tedavi ile yaklaşık hepsinde de iyileşme sağlanır. Cerrahi tedavi yapılmasının en önemli nedeni hastanın bir an önce hareket ettirilmesi ve yataktan çıkarılmasıdır. Çünkü ileri yaştaki hastalarda uzun süre yatıldığında, başka organlarında veya sistemlerinde bazı olumsuz sorunlar meydana gelir. Akciğer, kalp, böbrek ve yatak yaraları gibi problemler ortaya çıkabilir. Bu nedenle kalça kırığı olan hasta mümkün olduğunca erken dönemde ameliyata hazırlanıp, ameliyata alınmalıdır.
Ameliyatlar genellikle epidural anestezi denilen hastanın belinden aşağısını uyuşturarak yapılan ameliyatlardır. Lokal anestezi yapılamayan hastalarda genel anestezi uygulanır. Kalça kırıkları kırığın yerine göre iki türlü tedavi edilir. Bu yöntemler halk arasında platin denilen kemiğin iki ucunu birleştirerek vidalar ile tespit edilen tedavi ya da çok yaşlı hastalarda durum uygun ise protez tedavisi denilen yöntemler şeklinde kalça kırıkları tedavisi uygulanır.
Kalça kırıklarında iyileşme süreci nedir?
Kalça kırıklarında iyileşme süreci yapılan tedaviye göre değişiklik göstermektedir. Tedavi plak ve vidalar kullanarak ve hastanın kendi kemiği korunarak yapıldı ise kırık kaynayana kadar hastanın üzerine basıp dolaşması, normal hayatına dönmesi en başta mümkün değildir. Ancak hasta koltuk değnekleri veya yürüteç kullanarak kendi ihtiyaçlarını karşılayabilir. İkinci yöntem olan protez tedavisi uygulandığında iyileşme süreci daha hızlı olur. 3-4 hafta süresinde hasta yine destek yardımı ile kendi ihtiyaçlarını giderecek kadar ayağa kalkabilir.
Kalça kırıkları riskleri nedir?
Kalça kırıklarında riskler, en çok korkutan risk damarlarda pıhtı oluşması ve bu pıhtının hareket ederek akciğere veya beyine giderek ölümcül risklere yol açmasıdır. Bu risklerden korunmak için ameliyat ile başlayan ve bir bir buçuk ay civarı kullanılması gereken kan sulandırıcı ilaçlar vardır. Bunun yanı sıra her ameliyatta olduğu gibi kalça kırığı ameliyatlarında da enfeksiyon riski vardır.
Enfeksiyon ameliyatın yerine, süresine, ameliyathanenin temizliğine, doktorun başarısına ve hastanın genel durumuna göre değişiklik gösterir ve bu risk % 1-2 veya % 5-10 civarında değişir. Bunların dışında yapılan uygulamanın kırık kaynamadan dağılması veya uygulanan protezin yerinden oynaması veya erken gevşemesi ve protez konan hastanın basmaya başladıktan sonra protezin çevresinde kırıkların meydana gelmesi gibi istenmeyen riskler de vardır.
