Kansızlığı Ciddiye Alın!

KANSIZLIĞI CİDDİYE ALIN !



Kansızlık ciddi hastalıkların habercisi olabilir!

Genellikle hava değişimine ya da iş hayatının yoğunluğuna bağlanan sürekli halsiz ve yorgun hissetme hali kansızlığın habercisi olabilir.
Kansızlık, özellikle kadınların en önemli sağlık sorunlarının başında geliyor. En önemli belirtileri arasında halsizlik ve yorgunluk olan kansızlık, zaman zaman çok ciddi hastalıkların da ön göstergesi olabiliyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Türker Kundak, kansızlığın asla ihmal edilmemesi gerektiğine dikkat çekerek, “Çünkü kansızlık kimi zaman ilaç tedavisine bile gerek olmayan nedenlerden kaynaklanırken, kimi zaman ise erkeklerde mide, bağırsak ve prostat kanserleri ile kadınlarda rahim ve rahim ağzı kanserlerinin bile belirtisi olarak karşımıza çıkabiliyor” dedi.

Halsizlik şikâyeti yaşayan bir kişinin mutlaka bu durumu önemsemesi ve uzman bir hekime muayene olması gerekiyor. Yapılan ön tetkiklerde kansızlığın sebebi ortaya çıkartılıyor ve bu doğrultuda bir tedavi uygulanıyor. Ülkemizde ve tüm dünyada kansızlığın en sık nedenlerinin başında demir, B12 vitamini ve folik asit eksikliği geliyor.

Demir eksikliğinin altında yatan 10 neden
1-Gebelik, emzirme, büyüme-gelişme gibi ihtiyacın arttığı dönemler,
2-Düzensiz adet kanamaları,
3- Mide bağırsak sisteminin ülser, gastrit, kolit, hemoroit, polip ve kanser türü hastalıkları,
4-Bağırsak parazitleri,
5-Aspirin veya benzeri ilaç kullanımı,
6-İdrar yolları ve akciğer hastalıkları,
7-Bazı kan kanseri türleri,
8-Vejetaryen tipi beslenme,
9-Çay ve çok fazla tahıl tüketimi,
10- Buz, kil ve toprak yeme alışkanlıkları,

Demir eksikliğinde ortaya çıkan sorunlar
• Saçlarda dökülme, kırılma ve matlaşma,
• Tırnaklarda incelme,
• Dilde ağrı, acı ve tat kaybı,
• Halsizlik yorgunluk.
• Eksikliğin uzun sürmesine bağlı kalp, akciğer, karaciğer- dalak büyümesi, kas-iskelet sistemi hastalıkları ve merkezi sinir sistemi bozuklukları.



Demir eksikliği olan bir kişide mutlaka bu soruna sebep olan durumun saptanması gerekiyor. Çünkü nadir de olsa kanser gibi bazı önemli hastalıkların ilk göstergelerinden biri demir eksikliği olabiliyor. Gerekli durumlarda endoskopi, bilgisayarlı tomografi gibi ayrıntılı incelemelerin yapılması ve sonuca göre tedavi uygulanması gerekebiliyor.

Et,balık ve sütten az beslenmenin sonucu
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Türker Kundak’ın verdiği bilgilere göre, kansızlığın bir diğer nedeni ise B 12 eksikliği. B 12 eksikliği sık karşılaşılan bir durum olmasına rağmen bazı durumlarda bu vitamin eksikliğine bağlı kansızlık da oluşabiliyor. Et, balık, süt, süt ürünleri ve yumurtanın az tüketilmesi B12 eksikliğinin en önemli sebepleri arasında yer alıyor. Ayrıca vücutta yetersiz emilimin olması da B12 eksikliğine zemin hazırlıyor. Vejetaryenler, hamileler ve mide –bağırsak sisteminde emilim sorunu olan kişilerde bu soruna sıklıkla rastlanabiliyor.

B12 eksikliği mide kanserine bile neden olabiliyor
Ayrıca B12 vitamini eksikliği zaman zaman bağırsaklarda aşırı bakteri çoğalması, pankreas hastalıkları ve bazı kanser hastalarında karşımıza çıkabiliyor. Bunun yanı sıra mide- bağırsak sistemine ait B 12 eksikliği mide yüzeyindeki hücrelerin ve bazı taşıyıcı moleküllerin atrofik gastrit -çölyak hastalığı gibi bazı önemli hastalıkların sonucunda oluşabiliyor. Bu eksikliğin bir kısmı da bir çeşit mide- bağırsak kanseri ile ilişkili olabiliyor. B12 vitamini eksikliği görülen bir kişide tüm bu sorunlar göz önünde bulundurularak detaylı inceleme yapılması gerekiyor.

B12 eksikliğinin 8 belirtisi
- Halsizlik ve yorgunluk,
- El ve ayaklarda güç kaybı ve uyuşmalar,
- Dengesizlik,
- İdrar tutamama,
- İştahsızlık,
- Duygu, durum bozuklukları,
- Dilde yanma ve tat kaybı,
- Eksikliğin uzun sürmesine bağlı kalp damar hastalıkları.





Folik asit eksikliği depresyona neden olabiliyor
Yetişkinlerin günde 400 mikrogram folik asit gereksinimi bulunuyor. Gebelik ve emzirme döneminde ise bu gereksinim 800 mcg’ye kadar çıkabiliyor. Folik asitin az olması durumunda anemi ortaya çıkıyor. Folik asit eksikliğinin olduğu durumlarda kişide uyuşukluk, yorgunluk, nefes darlığı, deride ve mukozada solgunluk gibi belirtiler yaşanıyor. Ağız kenarlarındaki çatlakların folik asit yetersizliğinden ileri geldiği bilinirse de bu durum, demir, B2 ya da B6 yetersizliğinden de olabiliyor. Folik asit eksikliğinde dil kızarıyor, pürtükleri kayboluyor ve ağrı yaşanıyor. Hafif eksikliklerde kişide depresyon görülebiliyor. Daha ağır eksikliklerde ise sinirler hasara uğruyor ve ciddi psikolojik sorunlar yaşanabiliyor.

Folik asit en çok hangi besinlerde bulunuyor?
Folik asit en fazla yapraklı yeşil sebzeler, bira mayası, karaciğer, böbrek, yumurta, zarı alınmamış tahıllar, ceviz, badem, fındık, fıstık, mercimek, ıspanak, yonca, mavi-yeşil alg (yosun), maydanoz, nane, kuru fasulye (baklagiller) ve tohumlu gıdalarda bulunuyor. Ayrıca keçi sütü de bu vitamin bakımından fakir olup, bu sütle beslenen çocuklara da folik asit takviyesi yapılması gerekiyor. Unutulmaması gereken önemli bir ayrıntı da folik asit vücutta depolanmıyor. Bu nedenle de her gün alınması gerekiyor.



Sigara ve alkol kullananlarda ihtiyaç artıyor
Sağlıklı beslenenlerde ancak yaşanan bir sindirim bozukluğu ya da hamilelik döneminde folik asit eksikliği yaşanabiliyor. Bira, şarap, rakı gibi alkollü içecekleri içenlerde ve sigara kullananlarda da bu vitamin eksikliği oldukça sık görülüyor. Ayrıca sigara ile folik asit arasında ilginç bir bağlantı bulunuyor. Sigara ve alkol kullanan kişilerde görülen folik asit eksikliği akciğer kanserinin oluşumunda rol oynayabiliyor.

Kaynak: ntvmsnbc

Kansızlığı ihmal etmeyin!

Kansızlık sorunu yaşıyorsanız yalnız değilsiniz. Bu soruna toplumda çok sık rastlanıyor. Kansızlık kadınlarda jinekolojik, erkeklerde mide-bağırsak sistemi, çocuklarda hızlı büyüme kaynaklı olabildiği gibi bunların dışında kalan farklı nedenler de bulunuyor.

Kansızlık tıp dilinde, 'anemi' olarak adlandırılıyor ve kana rengini verip kırmızı kan hücreleri olarak adlandırılan alyuvarların (eritrosit) azalması olarak tanımlanıyor. Bu sorunun bir hastalık değil, bir laboratuvar bulgusu olduğuna dikkat çeken Hematoloji ve Hücresel Tedaviler Koordinatörü Prof. Dr. İhsan Karadoğan, " Kansızlık sorunu yaşayan bir hastada öncelikle kansızlığa neden olan hastalığın bulunması gerekir" diyor.

Bu nedenle hastaya asıl tanının konulabilmesi için öncelikle var olan kansızlığa yol açan hastalığın araştırılması gerekiyor. Kansızlığa yol açabilen yüzlerce hastalık konusu olduğu için aynı anda olası tüm hastalıkları saptamaya yönelik testlerin yapılması hem zaman hem de ekonomik açıdan mümkün olmuyor. Bu nedenle hastanın cinsiyeti ve o sıradaki yaşında en sık görülen hastalıklar dikkate alınarak, bu hastalıkları saptamaya yönelik değerlendirmelerin adım adım yapılması büyük önem taşıyor.

Bunun için öncelikle hastanın öyküsü ve muayenesinde saptanan anormalliklerin belirlenmesi ve ardından tanı amaçlı çeşitli laboratuvar testlerin yapılması gerekiyor. Yapılan testlerin birincil amacının hastada gerçekten bir kansızlık olup olmadığının saptanması, eğer kansızlık varsa derecesinin belirlenmesi olduğu belirtiliyor. İkinci aşamada ise kansızlığa yol açan asıl hastalığın adının konabilmesi için gereken testler yapılıyor.

TAM KAN SAYIMI KANSIZLIĞA İLİŞKİN BİLGİ VERİYOR

Bir hastada kansızlık olup olmadığının ortaya konulması için yapılması gereken ilk kan testi "tam kan sayımı" olarak adlandırılıyor. Tam kan sayımı günümüzde otomatik kan sayım cihazları ile yapılıyor. Bu cihazlar hızlı, ucuz ve pratik olarak hem kansızlık derecesi hem de kansızlığa yol açan hastalıklar hakkında önemli ipuçları sunuyor. Cihazdan çıkan veriler, kansızlığın derecesiyle ilgili de bilgiler veriyor.

Buna örnek olarak, "eritrosit sayısı denilen ve 1 milimetre küpte bulunan hücre sayısı, hemoglobin düzeyi ve hematokrit oranı en sık kullanılan parametrelerdir" diyen Karadoğan, elde edilen değerlerin normalin altında olmasının bir kansızlık göstergesi olduğunu söylüyor. Bunlara bakarak kansızlığın düzeyi saptanmış oluyor. Bu ilk aşamadan sonra yapılacak diğer testler kansızlığa yol açan hastalıkların saptanması için gerçekleştiriliyor. Bu yapılırken bu soruna yol açabilecek yüzlerce çeşit hastalık olduğunun unutulmaması gerekiyor.

BİRÇOK HASTALIĞIN KANSIZLIK YAPICI ETKİSİ VAR

Kansızlığa yol açacak birçok hastalık bulunuyor. Kadınlarda, erkeklerde ve farklı yaş gruplarında kansızlık yapan hastalıklar birbirinden farklılıklar gösteriyor. Dr. Karadoğan demir eksikliğine bağlı kansızlığın toplumda en sık görülen kansızlık nedeni olduğunu belirtiyor.

Demir eksikliği dışında folik asit ve B 12 vitamini eksikliği gibi vitamin eksiklikleri de en sık görülen kansızlık nedenleri arasında yer alıyor. Kansızlık birçok kronik gidişli hastalığa da eşlik edebiliyor. Romatizmal hastalıklar, otoimmün hastalıklar, kronik seyreden enfeksiyon hastalıkları, bir çok kanser türleri, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, karaciğer hastalıkları ve hipotroidi gibi bazı endokrin hastalıklar da kansızlığa yol açabiliyor.

Akdeniz anemisi olarak bilinen talasemi gibi birçok kalıtsal hastalık da özellikle çocuklarda kansızlık yapan önemli hastalıklar arasında yer alıyor. Travma veya mide-bağırsak kanaması gibi nedenlerle oluşabilen akut kanamalar da önemli bir kansızlık nedeni olabildikleri gibi şok tablosu yaratarak yaşamı tehdit edebildikleri için ayrı bir önem taşıyor. Özellikle kadınlarda en sık görülen kansızlık türü, demir eksikliği anemisinden kaynaklanıyor. Bu sorunla her üç kadından birinde karşılaşıldığı belirtiliyor.

Prof. Dr. İhsan Karadoğan, demir eksikliği anemisinin bir tanı olmadığını söylüyor. Kansızlığın demir eksikliğinden kaynaklandığı gösterildikten sonra buna yol açan nedenin mutlaka ortaya çıkarılması gerekiyor. Doğurganlık çağındaki kadınlarda kan değeri düşüklüğünün en önemli nedeninin her ay adet kanamaları nedeniyle yaşanan kan kayıpları olduğu belirtiliyor. Gebelik sırasında annenin depolarında bulunan önemli miktarda demir bebeğe aktarıldığı için tekrarlayan doğumlar kadın için risk anlamına geliyor.

En önemli neden kadın hastalıkları

Kadınlardaki kansızlığın en önemli kayıp kaynağını jinekolojik nedenler oluşturuyor. İkinci sırada gelen kan kayıp nedeni ise mide bağırsak sisteminden kaynaklanan kanamalar olarak görülüyor. Midede ülser nedeniyle gizli ya da açık kanama, bağırsakta olabilecek ülser, polip, divertikül, hemoroid gibi iyi huylu hastalıkların yanında mide ve bağırsakta gelişen kanserler de vücutta kan kayıplarına neden olabiliyor. Bu nedenle demir eksikliği tanısı konulan kişide mutlaka bunun altında yatan nedenin araştırılması gerekiyor.

Erkeklerde ilk sırada mide-bağırsak hastalıkları var

Erkeklerde demir eksikliği kadınlara göre daha az oranda görülüyor. En önemli nedenin, mide bağırsak sisteminden kaynaklanan kanamalar olduğu belirtiliyor. Bu soruna; mide ülserleri, hemoroid, alkol ve sigara tüketimi fazla olan kişilerde gastrit nedeniyle oluşan yaralar neden oluyor. Erkeklerde demir eksikliğine bağlı kansızlık saptanması durumunda öncelikle mide ve bağırsak sisteminde görülebilecek sorunların araştırılması gerekiyor.

Erkekler ve 40 yaş üzeri kadınlar dikkatli olmalı

Mide ve bağırsaktan olan kanamalar hem erkek hem de kadınlarda önemli bir demir eksikliği nedeni. Ne iyi ki bu problemlerin altında hastaların çoğunda kolay tedavi edilebilen ülser, gastrit, hemoroid gibi iyi huylu hastalıklar yatıyor. Ancak erkekler ve 40 yaş üzeri kadınların yüzde 10 kadarında mide ve bağırsak sisteminden kaynaklanan kanserler kendini demir eksikliğine bağlı kansızlık şeklide gösterebiliyor. Demir eksikliğine yol açan nedenin zamanında saptanması bu tür kanserlerin erken tanınmasına yol açarak tedavi şansını yükseltiyor. Ancak tanıda geç kalınması hastanın kanser açısından tedavi şansını yitirmesine ve yaşamını yitirmesine yol açabiliyor. Prof. Dr. İhsan Karadoğan, demir eksikliği saptanan erkek ve 40 yaş üzeri kadınlarda mide-bağırsak sistemine ait bir yakınma olmasa bile bu sistemin endoskopik yöntemlerle taranmasının çok önemli olduğunu belirtiyor.

Kanserin ilk belirtisi olabilir

Kanamaya bağlı gelişen demir eksikliği dışında başka mekanizmalarla gelişen kansızlıklar da bazı kanserlerin ilk belirtisi olabiliyor. Örneğin başta kan kanserleri olmak üzere çeşitli kanserlerin kemik iliğini işgal etmesi kansızlık nedeni olabiliyor. Bu nedenle, sorunun ortaya çıkış nedeninin ayrıntılı şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Kansızlığın nedeninin saptanması bazen kolay olabildiği gibi bazı durumlarda tanı haftalar sonra konabiliyor.

Çocuklarda kansızlık hızlı büyüme kaynaklı olabilir

Vücudun demir ihtiyacı hızlı büyüme sırasında artıyor. Çocukluktan gençliğe hızlı geçiş dönemi olan ergenlikte, eğer besinlerden alınan demir yeterli olmuyorsa, yine bir kansızlık tablosu oluşabiliyor. Demir emilimini bozan nedenlerden biri olan kronik ishal ve emilim bozuklukları gibi nedenler bu tip sorunlara yol açsa da bunların nadir görüldüğü belirtiliyor. Kansızlık bazı durumlarda doğuştan kalıtsal hastalıklar nedeniyle de oluşabiliyor. Bu tip hastalıklar özellikle çocuk çağında tanınıyor. Bu nedenle hastanın kansızlığının nedeninin kalıtsal mı yoksa sonradan başka bir nedenle mi ortaya çıktığının detaylı şekilde araştırılması gerekiyor.