- Katılım
- Kas 9, 2010
- Mesajlar
- 16,299
- Tepkime Puanı
- 13
- Puanları
- 0
- Yaş
- 49
Bu yazımızda kemik iliği hakkında bilgiler vereceğiz. Günümüzde kök hücre olarakta adlandırılan aslında kemiğin içinde bulunan kök hücrelerin alınması işlemidir. Adı kemik iliği nakli olmakla beraber 1960 larda kemiğin içindeki ilik nakledilmesiyle bu adı taşımaya başlamıştır. Günümüzde doğrudan kemiğin içindeki iliği alma işlemi artık uygulanmamaktadır. Günümüzde nakledilen kemik iliğinin içine yerleşen kök hücrelerdir. Kemik iliğinde kan hücrelerinin farklı tiplerini üreten ana hücrelerin nakledilmesidir bu duruma kemik iliği nakli denmektedir.
KEMİK İLİĞİ NASIL NAKLEDİLİR?
Kemik iliğinden iğne yardımıyla alınan kandan daha kıvamlı bir kan olarakta tanımlanabilir. Alınan bu sıvı haldeki kemik iliği yani kök hücreler yine sıvı halde uygulanacak hastaya nakledilmesi işlemidir. Belli bir teknolojiyle özel tıppi makinalarla kan yapıcı kök hücreleri belli bir katman halinde toplanıp nakledilmesidir. Kısacası kemik iliği nakli kan yapıcı kök hücrelerin nakledilmesidir.
KİMLERDEN KEMİK İLİĞİ ANA-KÖK HÜCRELERİ ALINIR?
1- Doku grupları (HLA) uygun kardeşlerden veya nadiren diğer aile bireylerinden (ALLOJENİK).
2- Doku grupları (HLA) uygun akraba olmayan vericilerden (Kemik İliği Doku Bilgi Bankası aracılığıyla).
3- Hastanın kendi kemik iliğinin dondurularak saklanması ve gerektiğinde verilmesi.
4- Damarlarımızda dolaşan kanın içindeki ana-kök hücrelerin özel bir yöntemle toplanarak hastaya verilmesi.
5- Göbek Kordonu Kanı: Yeni doğan kardeşin ana-kök hücrelerden zengin plasentasından (eş) toplanan kanın kullanılması.
KAÇ ÇEŞİT KEMİK İLİĞİ NAKLİ VARDIR?
Kemik iliği kökenli yani doğrudan kemik iliğinden alınıp nakledilmesidir. (günümüzde çok fazla uygulanmamaktadır).
Bir diğer çeşidi ise periferik kök hücre nakli denilen çevre kanına kök hücreleri ilikten hareketlendirip toplanan ve en sık uygulanan işlemdir.
Diğer çeşit ise bebekler doğduğu zaman kordon kanından toplanarak kullanılan kordon kaynaklı nakil çeşididir özellikle çocukluk yaşı hastalıklarında kullanılan bir nakil çeşididir.
Dördüncü çeşit ise Singeneik kemik iliği nakli vardır aynı yumurta ikizlerinden biri rahatsızlanınca diğerinden nakledilen kök hücre naklidir.
Bir başka yöntem ise Otolog kök hücre nakli insanın kendi kemik iliğindeki kök hücreleri yine kendisini tedavi etmek için kullanılmasıdır.
Diğer bir yönteme bakacak olursak ALLOJENİK Hastanın genellikle kardeşinden eğer kardeş verici yoksa akrabalarından yine bulunamazsa akraba dışı bir vericiden 'kemik iliği' veya 'çevre kanı' kök hücre alması işlemidir.
HAPLOİDENTİK burada tam uyan doku tipi bulunamazsa yarı uyumlu bir nakil tipidir. Hastayı kurtarmak için denenen bir yoldur.
Son olarakta hayvanlardan yapılmaya çalışılan kemik iliği nakilleri vardır. Klinik olarak uygulanmayan fakat labratuvar deneyleri sürdürülen bir işlemdir.
KEMİK İLİĞİNE İHTİYAÇ DUYULAN HASTALIKLAR NELERDİR?
Kemik iliği nakline ihtiyaç duyulan hastalıklar öncelikle kemik iliği köken alan hastalıklardır. Bunlara LÖSEMİ yani kan kanseri dediğimiz hastalık grubudur. Bu hastalık grubunda öncelikle ALLOJENİK yöntemi tercih edilmektedir.
Yine nakil işleminin sıklıkla kullanıldığı hastalık ise LENFOMA yani Lenf kanserleri bu hastalıklarda ise genellikle bir kemoterapi işlemi sonrasında hastalığı gerilettikten sonra uygulanmaktadır.OTOLOG veya ALLOJENİK nakil işlemi uygulanmaktadır.
Bir başka hastalık grubu ise plazma hücreleri dediğimiz kan hücrelerinden oluşan hemotolojik hastalık grubundan Multiple Miyelom dediğimiz hastalık grubunada OTOLOG veya ALLOJENİK nakil sistemini uygulamaktadırlar.
KEMİK İLİĞİ NASIL NAKLEDİLİR?
Kemik iliğinden iğne yardımıyla alınan kandan daha kıvamlı bir kan olarakta tanımlanabilir. Alınan bu sıvı haldeki kemik iliği yani kök hücreler yine sıvı halde uygulanacak hastaya nakledilmesi işlemidir. Belli bir teknolojiyle özel tıppi makinalarla kan yapıcı kök hücreleri belli bir katman halinde toplanıp nakledilmesidir. Kısacası kemik iliği nakli kan yapıcı kök hücrelerin nakledilmesidir.
KİMLERDEN KEMİK İLİĞİ ANA-KÖK HÜCRELERİ ALINIR?
1- Doku grupları (HLA) uygun kardeşlerden veya nadiren diğer aile bireylerinden (ALLOJENİK).
2- Doku grupları (HLA) uygun akraba olmayan vericilerden (Kemik İliği Doku Bilgi Bankası aracılığıyla).
3- Hastanın kendi kemik iliğinin dondurularak saklanması ve gerektiğinde verilmesi.
4- Damarlarımızda dolaşan kanın içindeki ana-kök hücrelerin özel bir yöntemle toplanarak hastaya verilmesi.
5- Göbek Kordonu Kanı: Yeni doğan kardeşin ana-kök hücrelerden zengin plasentasından (eş) toplanan kanın kullanılması.
KAÇ ÇEŞİT KEMİK İLİĞİ NAKLİ VARDIR?
Kemik iliği kökenli yani doğrudan kemik iliğinden alınıp nakledilmesidir. (günümüzde çok fazla uygulanmamaktadır).
Bir diğer çeşidi ise periferik kök hücre nakli denilen çevre kanına kök hücreleri ilikten hareketlendirip toplanan ve en sık uygulanan işlemdir.
Diğer çeşit ise bebekler doğduğu zaman kordon kanından toplanarak kullanılan kordon kaynaklı nakil çeşididir özellikle çocukluk yaşı hastalıklarında kullanılan bir nakil çeşididir.
Dördüncü çeşit ise Singeneik kemik iliği nakli vardır aynı yumurta ikizlerinden biri rahatsızlanınca diğerinden nakledilen kök hücre naklidir.
Bir başka yöntem ise Otolog kök hücre nakli insanın kendi kemik iliğindeki kök hücreleri yine kendisini tedavi etmek için kullanılmasıdır.
Diğer bir yönteme bakacak olursak ALLOJENİK Hastanın genellikle kardeşinden eğer kardeş verici yoksa akrabalarından yine bulunamazsa akraba dışı bir vericiden 'kemik iliği' veya 'çevre kanı' kök hücre alması işlemidir.
HAPLOİDENTİK burada tam uyan doku tipi bulunamazsa yarı uyumlu bir nakil tipidir. Hastayı kurtarmak için denenen bir yoldur.
Son olarakta hayvanlardan yapılmaya çalışılan kemik iliği nakilleri vardır. Klinik olarak uygulanmayan fakat labratuvar deneyleri sürdürülen bir işlemdir.
KEMİK İLİĞİNE İHTİYAÇ DUYULAN HASTALIKLAR NELERDİR?
Kemik iliği nakline ihtiyaç duyulan hastalıklar öncelikle kemik iliği köken alan hastalıklardır. Bunlara LÖSEMİ yani kan kanseri dediğimiz hastalık grubudur. Bu hastalık grubunda öncelikle ALLOJENİK yöntemi tercih edilmektedir.
Yine nakil işleminin sıklıkla kullanıldığı hastalık ise LENFOMA yani Lenf kanserleri bu hastalıklarda ise genellikle bir kemoterapi işlemi sonrasında hastalığı gerilettikten sonra uygulanmaktadır.OTOLOG veya ALLOJENİK nakil işlemi uygulanmaktadır.
Bir başka hastalık grubu ise plazma hücreleri dediğimiz kan hücrelerinden oluşan hemotolojik hastalık grubundan Multiple Miyelom dediğimiz hastalık grubunada OTOLOG veya ALLOJENİK nakil sistemini uygulamaktadırlar.
