Küçük şeyler üzerine bir öykü. İki dost, bir kuş

"Bir zamanlar... " diye baslayacaklar. Madem fiyle,
eskitilmis tahtalar gibi, öykümü simdiden eskiterek
baslayalım söze:
Bir zamanlar bir ülkede iki arkadas varmıs. Bunlar pek
haylazmıs, üstelik sürekli gevezelik ederlermis.
Çevrelerindeki büyükler bunlara o kadar çok "Evladım az
ve öz konusun" demisler ki, sonunda adlan Az ve Öz
kalmıs.

Az, çok haylazmıs; Öz de haylazmıs ama, iyi--kötü
ucundan kenarından okurmus. Eski Yunan'dan, Eski
Roma'dan, Eski Türk'ten kitaplar okurmus Öz. Aisopos'u
bile tanırmıs. (Yüz yüze görüsmemisler ama kalpten
tanısmıs, o kısa, kambur, kekeme, ama tatlı dilli Aisopos
ustayla.)
Neyse lafı uzatmayalım, Az ile Öz günlerden bir gün kötü
islere bulasmıslar, kötü adamlarla dalasmıslar. Ve bir gün
olanlar olmus. Haydutlar Az'ın ve Öz'ün gözlerini
baglayıp kaçırmıslar. Öyle az öteye degil; bir araca
bindirip günlerce uzaktaki bir yere götürmüsler. Tastan bir
odaya kapatmıslar. Odanın duvarında ufak bir pencere
varmıs. Demirli. Bu pencereden bakınca yalnızca gökyüzü
gözüküyormus.

Günlerdir gözleri baglı yolculuk eden Az ile Öz çok
yorgun düsmüsler ve nerede bulundukları konusunda en
küçük bir bilgileri yokmus. Haydutlar iki arkadası tas
odaya koyduklarında gözlerini açmıslar.
Öz hemen uyumus. Az ne olur ne olmaz diye uyumadan
beklemis. Bir süre sonra Öz uyanmıs ve Az'a "Ben
uyurken ne oldu?" diye sormus. Az, hiçbir sey olmadıgını
söylemis. Öz "Hiçbir sey duymadın mı, görmedin mi?"
demis. Az, "Hayır, sadece pencereye bir kus kondu"
demis. Öz heyecanla "Nasıl bir kustu?" demis. Az
"Bilmiyorum dikkat etmedim, basbayagı bir kustu, tam
göremedim, sadece gagası gözüktü" demis. Öz "Gagası
nasıldı?" diye devam etmis. Az, "Ne bileyim dikkat
etmedim" demis.
Öz bu duruma çok üzülmüs. "Hay ben sana ne diyeyim;


eger o kusun gagasına dikkatli baksaydın, simdi nerede
oldugumuzu bilebilirdik" demis. Az "Saçma, bir gaga çok
küçük bir sey. Ona bakıp nerede bulundugumuzu nasıl
anlayabiliriz ki?" demis.
Öz "Bu dünyada küçük seyler yoktur. Bakmasını bilen göz
için her seyin bir anlamı vardır" demis ve devam etmis:

Bu dünyada küçük seyler yoktur.
Bakmasını bilen göz için her seyin bir anlamı vardır.

"Bak eger kusun gagası uzun ise bizi Alma'nın (Alma yola
çıktıkları kasaba imis) kuzeydogusundaki bataklık bölgeye
getirmisler demektir. Uzun gagalı kuslar suyun dibindeki
solucanları, küçük kabuklan toplar çünkü, Eger kusun
gagası, kısa, ince ve sivri ise agaç kabuklarındaki
böcekleri yiyordur; Sögüt Bülbülü'dür örnegin. Bu
durumda bizi güneydeki ormanlık bölgeye getirmislerdir.
Eger gagası egri, çapraz uçlu ise, çam kozalaklarının
pullarını ayıran bir çapraz gagadır. Bu durumda batıdaki
çamlık bölgeye getirmislerdir bizi. Eger gagası kısa, kalın,
güçlü ise tohumların, yemislerin sert kabuklarını
kırıyordur. Bu durumda Alma'nın kuzey batısındayız
demektir. Nerede bulundugumuzu bilmek ise kurtulma
yolunda ilk adım olabilir."

Az duydukları karsısında hayretler içinde kalmıs, Öz'e
"Küçük bir seyden böyle büyük sonuçlar çıkarabilecegini
hiç düsünmemistim. (yi de bütün bunları simdiye kadar
niçin bana ögretmedin?" Öz, "Simdiye kadar böylesine zor
durumda hiç kalmadık da o yüzden. Bu dünyada her
durumda ise yarayacak küçük bilgiler vardır. Uygun
durumda uygun bilgiyi kullanırsan büyük sonuçlar çıkar
ortaya. Küçük, büyügün anasıdır. Azlık çoklugun özüdür"
demis.

Küçük, büyügün anasıdır. Azlık çoklugun özüdür.

Kıssadan Hisse (Öyküdeki Önem):
Büyük seylere küçük adımlarla ulasılır. Ve insan,
bedenine ve dünyaya hapsedilmistir; tastan bir hücrede
gibidir. Çevresindeki pek çok küçük seyi fark ettikten
sonra özgürlügüne kavusabilir. Bir gün yıldızlara
ulasabilmek için, bugün yeryüzündeki her seyi
degerlendirmeniz gerekir. Azlık çoklugun özüdür. Ve bir
de su: Evren, bir bütündür, tektir. Belki bu yüzden evrende
birbiriyle tamamen iliskisiz iki sey yoktur. iliskileri
görebildiginizde, evren kalbini açar size. İste Az ile Öz'ün
öyküsü bunları anlatıyor bize.

Prof. Üstün DÖKMEN