Malulen emeklilikte neler değişmiştir?

Önemli bir sosyal güvenlik hakkı olan malûllük ile ilgili 02.08.2013 tarihli RG’de önemli bir Yönetmelik yayımlanmış bulunuyor. Yürürlük tarihi 01.09.2013 olan "Malûliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği" 11.10.2008 tarihli ve 27021 sayılı RG’de yayımlanmış bulunan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğini yürürlükten kaldırmıyor, bazı hükümlerini değiştirip bazı maddelerini ise yürürlükten kaldırıyor. Peki, bu değişiklik neleri içeriyor? Onu irdeleyelim.

Malûlen emeklilik şartları​

Malûlen emeklilik için en az 10 yıldan beridir sigortalı olma, en az bin 800 gün prim ödeme gün sayısına sahip olma ve çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirmiş olma şartları birlikte aranıyor. Bunlara ek olarak diğer önemli dördüncü koşul ise malûliyet gerektirir durumun ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra oluşmuş olması. En çok anlaşmazlığa düşülen konu ise çalışma gücü kaybı oranı ile ilk defa çalışma başladığı tarihten önce malûliyet gerektirir durumda olmama şartında yaşanıyor. Bir de organ nakli halinde kontrol muayenesiyle çalışma gücü kaybının yüzde 60’ın altına düştüğüne kara verilen sigortalıların malûllük aylıklarının kesilmesi oluyordu.


Sağlık kurulu raporlarında birden fazla hastalık mevcut ise çalışma gücünün en az %60’ını kaybedip kaybetmediğine dair değerlendirmede en ağır sekel bulgu dikkate alınıyor ve muhtelif nedenlerle oluşan çalışma gücü kayıplarını birleştirmeye yarayan Balthazard Formülü uygulanmama kuralı korunurken yeni olarak “birden fazla hastalığın bir arada olduğu ve tedaviye rağmen çalışma olanağı vermediğine SGK sağlık kurulunca karar verilenlerin malûl sayılacağı belirtiliyor.
Malûliyet gerektiren haller tek cetvelde toplanıyor

Yönetmelik eki Ek-1’de malûliyet gerektiren haller toplanıyor, böbrek, kalp, akciğer, karaciğer, kemik iliği nakli gibi organ nakli olma hali malûliyet gerektiren hallerde vurgulanıyor. Sara hastalığı da kapsam içine alınıyor.


Malûliyet tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkili,
a) Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri,
b) Devlet üniversite hastaneleri,
c) Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri,
ç) Sigortalıların ikamet ettikleri illerde (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen hastanelerin bulunmaması durumunda sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkili Sağlık Bakanlığı Devlet hastanelerine ek olarak
d) Belgelenmesi kaydıyla, herhangi bir üniversite hastanesi veya devlet hastanesinde; yoğun bakımda tedavisi devam eden ve yatmakta olduğu hastaneden başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyorsa yatmakta olduğu hastaneler ile
e) Belgelenmesi kaydıyla (a), (b), (c) ve (ç) bentleri dışında kalan yataklı sağlık hizmet sunucularında yoğun bakımda tedavisi devam ederken yatmakta olduğu hastaneden başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyanlara yatmakta olduğu hastaneler de yetkili kılınıyor.


Sağlık hizmeti sunucusu sağlık kurulu; iç hastalıkları, göz hastalıkları, kulak-burun-boğaz, genel cerrahi veya ortopedi, nöroloji veya ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanlarından oluşacağı,
Değerlendirilecek hastalık, bu uzmanlık dallarının dışında ise ilgili dal uzmanının da kurulda bulunması şarttır. Kurulda bulunan hekimler birbirlerinin yerine karar veremeyecekleri,
Sadece bir organ ya da sistemi ilgilendiren hastalığı bulunanlar için sağlık kurulu, o hastalığı ilgilendiren branştan üç uzman ile oluşturulabileceği, Kayda bağlanıyor.
12.08.2013

01 Ağustos 2013 Perşembe 13:13:42 (Başka kaynaktan alıntı)

Malulen emekliliğin kapsamı genişletiliyor...

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), malulen emeklilikle ilgili değişiklik planını Başbakanlık 'a gönderdi.

Yeni düzenleme, malulen emeklilikte kapsamı genişletiyor. Düzenlemede Bazı kronik hastalıklar da maluliyet kapsamına giriyor.

Bu çerçevede şeker, tüberküloz ve sara gibi hastalıklar da malullük tanımına girecek.

Böbrek hastalarının şikayetlerine yol açan nakil sonrası maluliyetin sona ermesi durumu da ortadan kaldırılıyor.

Diğer organ nakillerinde de malulen emeklilik hakkı sağlanması öngörülüyor.

Malulen emekliliğin detayları belli oldu

Malulen emekliliğin detayları belli oldu 21 çeşit hastalıktan emekliye ayrılacaklara 971 lira maaş ödenecek...


Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) malulen emekliliğin kapsamını genişletmesiyle 4 bin 250 kişi emekli olabilecek. 1 Eylül'den itibaren yürürlüğe girecek olan düzenleme ile malulen emekli sayısı 114 bin 624'ten 119 bine çıkacak. Malulen emekliler aylık 971 lira maaş alacak. SGK'nın kapsamını genişlettiği malulen emeklilik listesinde kanserden organ nakline, diyabetten çalışmaya engel teşkil edebilecek genetik hastalıklara kadar 21 çeşit rahatsızlık yer aldı. Eski yönetmeliğe göre malullük başvurusu yapıp reddedilenlere tekrar başvuru yapma hakkı getiren düzenleme, 1 Eylül'den itibaren yürürlüğe girecek. Emekli olabilmek için 'çalışma gücünün' veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte 'kazanma gücünün' en az yüzde 60'ını veya tamamını kaybettiği sağlık kurulunca raporlanacak. Ayrıca en az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak bin 800 gün sigorta primi ödenmiş olma şartı da var.

ŞARTLAR DEĞİŞİYOR

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın bin 800 gün sigorta primi bildirilmiş olması gerekiyor. Tüm organ nakilli (kemik iliği nakli hariç) hastalara koşulsuz maluliyet verildi. Böbrek nakli sonrası uygulanan kontrol muayeneleri de kaldırıldı. Tüm kanser hastaları tanı aldıktan sonra koşulsuz olarak malul kabul edildi.

Maluliyet Tespiti Yönetmeliği Doğrultusundaki Hazırlanan Hastalık Listesi

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre sigortalı sayılanlar ve bunların bakmakla yükümlü oldukları veya hak sahibi çocuklarının maluliyetinin tespitine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Maluliyet Tespit Yönetmeliği'nde değişikliğe gidildi.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ortak çalışması ile süreğen hastalığı olanları da içeren çalışamaz durumdaki engellilerin maluliyet haklarını düzenleyen yeni Maluliyet Tespit Yönetmeliği, 03 Ağustos 2013 tarih ve 28727 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı. Yönetmelik 1/9/2013 tarihinden sonra uygulanmaya başlayacak.

Yönetmelik değişikliği ne gibi yenilikler getirdi;

Hastalık listesi esas alınacak; Yönetmelik doğrultusunda sigortalıların çalışma gücünün en az %60’ını kaybedip kaybetmediklerinin tespitinde yönetmelik eki olarak yayınlanan hastalık listesi esas alınacak. Hastalık Listesi’nde bulunan tıbbi kriterler Sosyal Güvenlik Kurumunca en geç 3 yılda bir gözden geçirilecek.

Malul sayılmaya ilişkin usul ve esaslar ayrıntılı olarak belirlendi;

1-Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların çalışma gücü kaybı tespiti:

a) Hastalık Listesi’nde belirtilen hastalıkların meydana geldiği,

b) Eski ve çalışmaya engel olmayan bir hastalığın, Hastalık Listesi’nde belirtilen seviyelere yükseldiği,

c) Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmiş haliyle ilk defa çalışmaya başlayan, ancak daha sonra ortaya çıkan farklı bir hastalık nedeniyle bu Yönetmelik hükümlerine göre çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği,

ç) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybettiği,

Kurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılır.

2-Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendindeki sigortalıların çalışma gücü kaybı tespiti:

İlk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra vücutlarında oluşan ve tedavi edilemeyen hastalıkları nedeniyle, çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılır.

Bu kapsamda alınacak maluliyet kararlarında; Hastalık Listesi, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği, Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte belirtilen sağlık şartları, Vazife malullüğü halinde ise, Vazife Malullüklerinin Nevileri ile Dereceleri Hakkında Nizamname esas alınır.

Yeni hastalıklar eklendi; Hayati organ nakilleri sonrasına, tedaviye dirençli tüberküloz hastalarına, şeker hastalığından dolayı 3 veya daha fazla komplikasyonu olanlara, orta ve ileri düzeyde organ rahatsızlığı olanlara, böbrek süzme hızı 30 ml/dk’nın altında olanlara, tek tarafı felçliler, sara hastaları, spastik çocuklar ve otizm gibi romatizmal ve nörolojik hastalara da maluliyet hakkı getirildiği görülmektedir. Ayrıca, kalp, akciğer, karaciğer ve bağırsak nakli yapılan hastalara kontrolsüz maluliyet hakkı verildiği görülmektedir.

Birden fazla hastalığı olanlara ilişkin düzenlemeler yapıldı; birden fazla hastalığı olup çalışamaz durumda olan vatandaşlar için de düzenlemeler yapıldığı görülmektedir. Hastanın genel durumunun değerlendirilerek çalışamaz durumda olduğu görülürse bu kişilere maluliyet maaşı bağlanabilecek.

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç olma halleri ayrıntılı olarak belirlendi;

· Kuadripleji, parapleji, dipleji ve sigortalının yaşamını kendi başına yürütmesine engel hemipleji veya merkezi sinir sisteminin sfinkter bozuklukları ile birlikte olan diğer hastalıklar,

· Süreli veya sürekli ruh sağlığı ve hastalıkları kliniğinde kalmayı gerektiren ve tedavi edilemeyen psikotik hastalıklar,

· İki gözde de yüzde yüz (tam) görme kaybı,

· İki elin kaybı, bir kolun omuzdan ve bir bacağın kalçadan kaybı,

· Her iki bacağın alttan en az 1/3’ünün kaybı,

· Tedavisi olanaksız bir hastalıktan ileri gelen ağır beslenme bozuklukları ve kaşeksiler,

· Solunum yetmezliği nedeniyle yardımcı solunum cihazlarının sürekli kullanılması,

· Giyinme, beslenme, fonksiyonel mobilite, bağırsak ve mesane bakımı, kişisel hijyen ve tuvalet ihtiyaçları gibi günlük yaşam aktivitelerinin sağlanamaması

· Burada sayılan hastalıklar dışında kaldığı halde tedavi edilemeyen, başka birinin sürekli bakımına muhtaç olan ağır hastalıklara

Sahip sigortalıların ve kadın sigortalıların malul çocuklarının başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduğu kabul edilecek.

Erken yaşlanma tespiti istenebilecek; Kanunda yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen yaş şartı dışındaki diğer şartları taşıyan ve 55 yaşını dolduran sigortalıların; dikkat, algı, bellek, kavrama ve soyutlama gibi işlevlerin kaybı olan bilişsel yaşlanma ile fizyolojik ve psikolojik yaşlanma hali tayin ve tespit edilenler, erken yaşlanmış sayılacaklar. Bu tespitlerde; nöroloji, psikiyatri, fiziksel tıp ve rehabilitasyon, iç hastalıkları, göğüs hastalıkları ve kardiyoloji başta olmak üzere ilgili branşlarca düzenlenen sağlık kurulu raporları esas alınır.

İstenildiğinde kontrol muayenesine tabi tutulabilinecek; Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmesi nedeniyle malul sayılanlar ile Kanunun 28 inci maddesinin 5 inci fıkrası kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılar; Kurumca yürütülen soruşturma nedeniyle, maluliyete ilişkin Kurumca verilen karar gereği, malullük, vazife malullüğü aylığı bağlanmış sigortalıların, malullük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduklarına ilişkin talepleri ile ihbar ve şikayet halinde kontrol muayenesine tabi tutulabilecekler.

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca kontrol muayenesi kararı verilmesi halinde bu kontrol muayenesine ilişkin değerlendirme Kurum sağlık kurullarınca yapılacak. Bu karara itiraz olması halinde ise konu, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanacak.

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu kararları bağlayıcı olacak; Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tarafından verilen kararlar Kurum sağlık kurullarını bağlayıcı olacak.

Farklı sigortalılıklardan maluliyet talep edilebilecek; Maluliyet değerlendirmesi sonucunda, ilk işe girdiği tarihte de malul olduğuna karar verilen sigortalılar, anne ve/veya babalarının sigortalılıklarından dolayı hak sahibi olarak maluliyet tespiti talep ettiklerinde, buna göre oluşturulacak dosya ile birlikte kendi sigortalılıklarından dolayı alınan kararlar, buna esas sağlık kurulu raporları ve diğer belgeleri içerir dosya Kurum sağlık kuruluna gönderilecek.

İşe başladığı tarihten önce çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybetmiş olanlar bu haktan yararlanamayacak. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamayacak.

Engellilerimizin kendi durumlarını ilgilendiren hususları daha iyi analiz edebilmeleri açısından HASTALIK LİSTESİ ayrıntılı olarak aşağıda sunulmuştur.

HASTALIK LİSTESİ

A. NÖROLOJİ

Epilepsi – konvülsif epilepsi: (grand mal veya psikomotor) Tipik bir nöbetin detaylı bir şekilde tarif edilerek belgelendirildiği, ilişkili olan tüm olayları içeren; en az 3 aylık tedaviye rağmen ayda üç ve üçten fazla yaşanan ve beraberinde;

Gündüz yaşanan ataklar (bilinç kaybı ve konvülsif nöbetler)

veya

Gün boyunca aktiviteyi belirgin olarak kötüleştiren artçıları bulunan gece atakları.

Epilepsi – nonkonvülsif epilepsi: (petit mal, psikomotor, fokal) İlişkili olan tüm olayları içeren tipik bir nöbet şeklinin detaylı bir şekilde tarif edilerek belgelendirildiği, en az 3 aylık tedaviye rağmen haftada birden daha sık ortaya çıkan ve beraberinde

A. Bilinç değişiklikleri veya bilinç kaybı ve atipik davranış gibi geçici postiktal bulguların olması

veya

B. Gün boyunca aktiviteyi belirgin olarak kötüleştirmesi.

Santral sinir sistemi vasküler hastalıkları: Aşağıdakilerden biri ile beraber en az 1 yıldır olan post-vasküler hastalık:

Sekel halini almış, başarısız konuşma veya iletişime neden olan duyusal veya motor afazi;

veya

Kaba ve beceri gerektiren hareketlerde veya yürüme ve duruşta devamlı bozukluğa neden olan, etkilenen vücut yarısında veya tek ekstremitede motor fonksiyonun belirgin ve kalıcı olarak bozulması ve efektif ambulasyonun[1] ve kendine bakım aktivitelerinin sağlanamaması. (Bozukluğun değerlendirilmesi parmak, el ve kol kullanım engeli ve/veya hareket engeli derecesine bağlıdır.)

Benign beyin tümörleri: 1, 2, 3. başlıkları altında veya etkilenen vücut sistemi kriterleri içinde değerlendirilir.

Parkinson Sendromu: Tek başına veya diğer bulgular ile beraber kaba ve beceri gerektiren hareketlerde veya yürüme ve duruşta devamlı bozukluğa neden olan, iki ekstremitede belirgin rijidite, bradikinezi veya tremor ile giden ve tedaviye yanıt vermeyen olgular.

Serebral Palsi:

IQ düzeyi 50 veya altında

veya

Zarar vericilik veya duygusal instabilite gibi anormal davranış şekilleri

veya

Konuşma, işitme veya görsel kusur nedeniyle olan belirgin iletişim bozukluğu

veya

3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

Spinal kord, sinir kökü lezyonları, dejeneratif nörolojik hastalıklar veya herhangi bir nedene bağlı olan:

3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

veya

Anal inkontinans

veya

Daimi sonda kullanmayı gerektiren

veya

Günde 3 kez ve üzeri TAK yapmak zorunda olan idrar inkontinansı.

Multiple Skleroz:

3B’de tarif edildiği şekilde olan kalıcı motor fonksiyon bozukluğu

veya

Görme veya mental bozukluğun bulunması.(Bu durumlarda değerlendirme ilgili vücut sistemine göre yapılır)

veya

Multiple skleroz sürecinde patolojik olarak etkilendiği bilinen santral sinir sistemi alanlarındaki nörolojik işlev bozukluğundan kaynaklanan, fizik muayene ile gösterilen, motor fonksiyonda belirgin yorgunluk ile tekrarlayıcı aktivitedeki anlamlı kas zayıflığı

veya

EDSS 5,5 ve üzeri olması.

Amyotrofik lateral skleroz

Anterior poliomyelit ile birlikte:

Konuşma, yutma veya nefes almada belirgin güçlük olması

veya

3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

Myastenia gravis ile birlikte:

Tedavi altında olmasına rağmen konuşma, yutma veya nefes almada belirgin güçlük olması

veya

Tedavi altında olmasına rağmen, dirence karşı olan tekrarlayıcı eylemde yer alan ekstremite kaslarında belirgin motor zayıflık olması.

Müsküler distrofi ile birlikte: 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

Periferal nöropatiler ile birlikte:

Tedaviye rağmen sekel halini almış 3B’de tarif edildiği şekilde motor fonksiyon bozukluğu

veya

Tek veya çift taraflı sekel halini almış total brachial plexus lezyonu(EMG ile kanıtlanmış)

Tedaviye rağmen anlamlı düzelme göstermeyen subakut kombine kord dejenerasyonu (pernisiyöz anemi v.b) ile birlikte 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu.

Huntington Koresi, Friedrich ataksisi gibi dejeneratif hastalıklar, spino-serebellar dejenerasyon veya serebellar hastalıklar: Beraberinde;

Başkasının yardımını gerektirecek düzeyde denge bozukluğu, 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu,

veya

Kronik beyin sendromu (Bulgular Psikiyatri bölümünde yer alan maddelere göre değerlendirilir)

Serebral travma:

Bu bölümde yer alan 1, 2, 3 maddelerine ve Psikiyatri bölümünde ki kriterlere göre değerlendirilir.

Syringomyeli:

Ciddi bulbar belirtiler

veya

3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

Demans:

Günlük yaşam aktivitelerini yapabilmesi için yönlendirme ve destek gerektirecek düzeyde kognitif bozulma (ileri derecede demans)

B. PSİKİYATRİ

(IQ 50 ve altı) Zeka gerilikleri

Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen şizofreni ve alt tipleri

Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen şizoafektif bozukluk

Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen sanrısal bozukluklar

Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen atipik veya başka türlü sınıflandırılamayan psikozlar

Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen progresyon gösteren ve çalışma olanağı vermeyen bipolar bozukluk

Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen beyin hasarı, beyin işlev bozukluğuna bağlı davranış bozuklukları (organik kişilik ve davranış bozukluğu, frontal lob sendromu, v.b.)

Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen psikotik özellikli kronik obsesif kompulsif bozukluk, kronik travma sonrası stres bozukluğu ve komorbiditesi[2]

Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen beyin hasarı, beyin işlev bozukluğu ve bedensel hastalıklara bağlı ruhsal bozukluklar (organik bipolar tiplerini içerir, organik sanrılı bozukluk, demansiyel ve amnestik v.b. tablolar)

Yaygın gelişimsel bozukluklar (otistik bozukluk, asperger v.b.)

C. GÖZ HASTALIKLARI

Görme azlığı

Bariz bir patolojinin varlığını ileri tetkiklerin de desteklediği en iyi düzeltmeyle bile artmayan, her bir gözün görme keskinliğini ileri derecede bozan görme azlığı (Bilateral 0,1 [20/200] ve bu seviyenin altında görme keskinliği olması)

Bu madde kapsamında yer alan katarakt, üveit, glokom, retina hastalıkları tedavi sonrası değerlendirilir.

Pterjium ve semblafaron

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan korneada ileri derecede bulanıklığa neden olan, tekrarlayan, tedaviden fayda görmeyen iki taraflı pterjium veya semblafaron

Keratitler ve grefon hastalığı

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan keratitler veya grefon hastalığı

Keratokonus

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, kontakt lensten yararlanmayan iki taraflı keratokonus

Üveitler

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, tekrarlayan, tedaviden fayda görmeyen üveitler

Retina Kanamaları

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, sık tekrarlayan, sekel bırakmış, tedavisi güç retina kanamaları

Orbita Patolojileri

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, her iki göz yuvarlağını hareketsiz kılan, sekel bırakmış orbita travmaları, iltihapları veya tümörleri

Retinopatiler

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, tedaviden fayda görmeyen retinopatiler, retina dejeneresansları, makülopatiler

Görme alanı patolojileri

Her iki gözde periferik görme alanının 10°’ye kadar daralarak sekel oluşturması ve tübüler görme seviyesine düşmesi

Ptozis

Cerrahi tedaviden yarar görmeyen, görüş alanına engel olan, sekel halindeki bilateral göz kapağı düşüklüğü

Diplopi

Primer pozisyonda çift görmeye neden olan, sekel halindeki her iki göz kaslarının paralizisi

D. KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI

Komplikasyonlu sağırlık

Yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte olan, ameliyat ve işitme cihazlarıyla düzeltilemeyen kalıcı iki taraflı çok ileri düzeyde işitme kaybı

Dil

Etiyolojisine bakılmaksızın dilin en az 2/3 ünün alınması

Larenks

Etiyolojisine bakılmaksızın sürekli kanül kullanmayı gerektiren total yada kısmi larenks yokluğu

Ses organları

Düzeltilemeyen ağır dispne ve afoni ile birlikte olan iki taraflı hastalık, travma ve tümörleri

E. ONKOLOJİ[3]

Baş ve boyunun yumuşak doku ve diğer malign tümörleri : Tüm kulak (iç,orta,dış), burun, paranasal sinüs, nazofarenks, dudak, yanak, dil, ağız tabanı, çene (tükrük bezleri ve tiroid bezi hariç)

A. Antineoplastik tedaviyi takiben ilerleyen hastalık

veya

B. Antineoplastik tedavi sonrasında rekurrens gösteren (gerçek vokal kordlarda olan rekürrens hariç) hastalık

veya

C. Bölgesel lenf nodları dışındaki uzak organ veya uzak lenf nodları metastazı varlığı

Cilt

A. Sarkom veya karsinom: Anrezektabl lokal veya anrezektabl metastatik hastalık

B. Melanoma: 1 veya 2’de tanımlandığı şekilde;

1. Geniş eksizyon sonrası metastaz yapmış (rekürren hastalık olarak kabul edilmeyen, başka bir bölgede ortaya çıkan primer melanoma hariç)

2. a veya b’de tanımlanan metastazları bulunan;

a. Anrezektabl 2 veya daha fazla değişik anatomik bölgede lenf bezi metastaz varlığı (Görüntüleme yöntemleri veya fizik muayene ile saptanabilmelidir)

b. Anrezektabl komşu cilde veya daha uzak bölgelere olan metastazlar

Yumuşak Doku Sarkomu

A. Anrezektabl bölgesel veya uzak metastazlar ile beraber olan

veya

B. Antineoplastik tedavi sonrasında ilerleyen veya tekrarlayan anrezektabl hastalık

Lenfoma (T-hücreli Lenfoblastik Lenfoma hariç)

A. Non-Hodgkin lenfoma: 1 veya 2’de tanımlanan şekliyle;

1. Agresif lenfoma (diffüz büyük B-hücreli lenfoma dahil), başlangıç antineoplastik tedavi sonrasında ilerleyen hastalık

2. 12 aylık periyot süresince birden fazla antineoplastik tedavi başlanması gereksinimi olan, yavaş ilerleyen lenfomalar (mikozis fungoides ve foliküler küçük çentikli hücreli dahil)

B. Hodgkin hastalığı: Antineoplastik tedaviden sonra ilerleyen hastalık

C. Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan lenfomalar: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

Lösemiler

A. Akut lösemi (T-hücreli lenfoblastik lenfoma dahil): tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

B. Kronik myelojenöz lösemi: 1 veya 2’de tanımlanan şekliyle;

1. Hızlanmış (akselere) veya blast fazı; tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle, kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

2. Kronik faz; a veya b’de tanımlanan şekliyle:

a. Kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

b. Antineoplastik tedaviye rağmen progresif seyreden hastalık

C. Kronik lenfositer lösemi:

1. Akut lösemiye dönüşüm gösteren

veya

2. 12 aylık periyod süresince birden fazla antineoplastik tedavi başlanması gereksinimi olan

Multipl Myelom

A. Antineoplastik tedavi sonrasında tedaviye yanıtın alınamadığı veya progresif seyrettiği

veya

B. Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan durumlar; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

Tükrük bezleri

Anrezektabl uzak metastazları bulunan karsinom veya sarkom

Tiroid bezi

A. Anaplastik (andiferansiye) karsinom

veya

B. Anrezektabl ve bölgesel lenf nodlarını aşan metastazları bulunan ve radyoaktif iyot tedavisine cevap vermeyen progresif seyreden karsinom

veya

C. Anrezektabl uzak metastazı bulunan medüller karsinom

Meme (sarkoma hariç)

A. Anrezektabl lokal olarak ilerlemiş karsinom (inflamatuar karsinom, göğüs duvarı veya cilde doğrudan uzanımı bulunan herhangi bir boyuttaki tümör, aynı taraftaki internal mamarian lenf nodlarına metastazı bulunan herhangi bir boyuttaki tümör)

veya

B. Lokal ileri evre veya metastatik hastalıkta verilen antineoplastik tedaviye rağmen ilerleyen hastalık

İskelet sistemi sarkomu

A. İnoperabl veya anrezektabl hastalık

veya

B. Antineoplastik tedavi sonrası tekrarlayan ve anrezektabl olan hastalık

veya

C. Anrezektabl uzak metastazı bulunanlar

Maxilla, orbita veya temporal fossa

A. Anrezektabl bölgesel veya uzak metastazı bulunan, herhangi bir tip sarkom veya karsinom

veya

B. Orbitaya veya etmoid veya sfenoid sinuslere uzanımı bulunan antrum karsinomu (nazofarinks tümörü hariç)

veya

C. Kafa tabanına, orbitaya, meninkslere veya sinuslere uzanımı bulunan tümörler

Sinir sistemi

A. 1 veya 2’de tanımlanan şekliyle, santral sinir sisteminin (beyin ve spinal kordun) malign tümörleri:

1. Medulloblastom veya diğer primitif nöroektodermal tümörler (PNET) gibi oldukça malign olan, belgelenmiş metastazı olan tümörler, glioblastome multiforme, ependimoblastom, diffüz intrinsik beyin sapı gliomları veya primer sarkomlar

2. Antineoplastik tedaviyi takiben progresif olan veya rekürrens gösteren anrezektabl hastalık

veya

B. 1 veya 2’de tanımlanan şekliyle, periferal sinir veya sinir kökü malign tümörleri:

1. Metastazı bulunan

2. Antineoplastik tedaviyi takiben progresif olan veya rekürrens gösteren

Akciğerler

A. Akciğerin küçük hücreli olmayan karsinomları

İnoperabl, anrezektabl, rekürens gösteren veya hiler nodlara veya daha uzağa metastazı bulunan

veya

B. Küçük hücreli karsinom: Toraksa sınırlı hastalıkta uygulanan tedavilere rağmen ilerleyen veya yaygın hastalık olması

veya

C. Anrezektabl superior sulcus karsinomu (pancoast tümörleri dahil)

Plevra veya mediasten

A. Antineoplastik tedaviye rağmen ilerleyen plevranın malign mezotelyoması

B. 1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, mediastenin malign tümörleri:

1. Bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan (germ hücre tümörleri hariç)

2. Başlangıç antineoplastik tedaviyi takiben progresif olan veya rekürrens gösteren

Malullük Kapsamı

Ösefagus veya mide

A. Ösefagusun karsinomu veya sarkomu (gastrointestinal stromal tümör hariç)

B. 1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, mide karsinomu veya sarkomu;

1. İnoperabl, anrezektabl, komşu yapılara uzanımı bulunan veya rekürrens gösteren

2. Uzak organ ve uzak lenf nodlarına metastazı bulunan

C. Antineoplastik tedavilere dirençli veya ilerleyen gastrointestinal stromal tümör

İnce barsağın karsinomu, sarkomu veya karsinoid tümörleri

A. İnoperabl, anrezektabl veya rekürrens gösteren (gastrointestinal stromal tümör hariç)

veya

B. Bölgesel lenf nodlarından daha uzağa metastazı bulunan (gastrointestinal stromal tümör hariç)

veya

C. Antineoplastik tedavilere dirençli veya sistemik tedaviye cevap vermeyen ilerleyen gastrointestinal stromal tümör

Kalın barsak (ileoçekal valvden itibaren, anal kanal dahil)

A. İnoperabl, anrezektabl veya rekürrens gösteren adenokarsinom

veya

B. Cerrahi sonrası rekürrens gösteren anüsün skuamoz hücreli karsinomu

veya

C. Bölgesel lenf nodlarından daha uzağa metastazı bulunan

Karaciğer, safra kesesi, safra yolları

A. Anrezektabl karaciğerin malign tümörleri

B. Anrezektabl safra kesesinin malign tümörleri

C. Anrezektabl safra yollarının malign tümörleri

Pankreas

A. Anrezektabl karsinom (adacık hücreli karsinomlar hariç) veya relaps hastalık

veya

B. Fizyolojik olarak aktif, inoperabl veya anrezektabl olan adacık hücreli tümörler

Böbrekler, adrenal bez veya üreterlerin karsinomu

A. İnoperabl, anrezektabl hastalık

veya

B. Cerrahi olarak çıkarılamayan nüks veya uzak metastazı olan karsinomlar

Mesanenin karsinomu

A. Mesane dışına taşan hastalık

veya

B. Total sistektomi sonrası rekürrens gösteren

veya

C. İnoperabl veya anrezektabl olan

Kadın genital yollarının karsinomu veya sarkomu

A. 1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle uterin korpus:

1. Antineoplastik tedavilere cevap vermeyen ilerleyen lokal ileri hastalık veya antineoplastik tedaviye cevap vermeyen uzak organ metastazları

2. Antineoplastik tedaviyi takiben progresif olan veya rekürrens gösteren

B. 1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle uterin serviks:

1. Pelvik duvara, vajinanın alt bölümüne veya komşu veya uzak organlara metastazı bulunan

2. Antineoplastik tedaviyi takiben progresif olan veya rekürrens gösteren

C. 1 veya 2 veya 3’de tanımlandığı şekliyle vulva veya vajina:

1. Komşu organlara invazyon gösteren

2. Bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan

3. Antineoplastik tedaviyi takiben progresif olan veya rekürrens gösteren

D. Fallop tüpleri: Antineoplastik tedaviyi takiben progresif olan veya rekürrens gösteren

E. 1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, overler:

1. Aşagıdakilerden en az bir tanesinin bulunduğu germ hücreli tümörler dışındaki tüm malign tümörlerde:

a. Pelvis dışına uzanım gösteren tümör(örneğin; periton, omentum veya barsak yüzeylerinde tümör implantlarının bulunması)

b. Antineoplastik tedaviyi takiben rekürrens gösteren

2. Germ hücreli tümörler; antineoplastik tedaviyi takiben progresif /nüks gelişen ve anrezektabl olanlar

Prostat bezinin karsinomu

A. Hormon tedavisine rağmen progresyon gösteren ileri evre hastalık

veya

B. Kemik dışı visseral metastazı bulunan (iç organlara olan metastazlar)

Testis: Antineoplastik tedaviyi takiben progresif olan veya cerrahi olarak çıkartılamayan rekürrens veya metastatik tümör

Penis: Anrezektabl bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan karsinom

Uygun incelemeye rağmen primer kaynağın bilinmediği durumlar

Cerrahi, radyoterapi, antineoplastik tedaviye yanıt vermeyen, ilerleyici hastalık gösteren boyun lenf nodlarına yayılmış, metastatik karsinom veya sarkom

Kemik iliği veya kök hücre nakli ile tedavi edilmiş malign neoplastik hastalıklar

A. Allojenik transplantasyon: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

veya

B. Otolog transplantasyon: Nakil de dahil olmak üzere, tedavi planı altında tedavinin başladığı ilk tarihten itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

28. Diğer maddelerde maluliyet süresi belirtilmeyen ve “İyi diferansiye tiroid kanserleri ve derinin bazal hücreli kanseri” dışındaki tüm malign hastalıklar teşhis tarihinden itibaren 18 ay süresince malul kabul edilir ve bu süre sonunda hastalık durumuna göre maluliyet yönünden tekrar değerlendirilir

F. HEMATOLOJİ

Anemiler

A. Ağır aplastik anemi (nötrofil 200-500, trombosit 20000’in altı); sık transfüzyon gereksinimi[4]

B. Fankoni aplastik anemisi ve diğer konjenital aplastik anemiler; sık transfüzyon gereksinimi olan

C. Diamond Blackfan anemisi (konjenital hipoplastik anemi); tedavilere yanıt vermeyen

D. Eritrosit enzim ve membran defektleri ile seyreden, Hb<8 g/dl olan ağır anemiler

E. Ağır ve terminal dönem Paroksismal Nokturnal Hemoglobinüri

F. Oto-immün hemolitik anemiler(İdiyopatik ve sekonder otoimmün hemolitik anemiler) Tedaviye yanıt vermeyen ve Hb<8 g/dl ile seyreden

G. Orak hücre hastalığı veya varyantları: Aşağıdakilerden biri ile beraber

1. 5 ay boyunca en az 3 kez olduğu tespit edilen ağrılı trombotik krizler

2. 12 ay boyunca en az 3 kez uzamış hospitalizasyona (acil bakımın dışında) ihtiyaç duyulması

3. Htc seviyesinin %26 veya altında seyrettiği kronik ciddi anemi

4. Kalıcı bozuklukların değerlendirilmesi; etkilenen vücut sistemi kriterleri altında yapılır.

H. Thalassemi majör ve/veya intermedia

1. Sık transfüzyon gereksinimi olan homozigot talasemi majör

veya

2. Hipersplenizm bulguları olan, Fe şelasyon tedavisi gerektirecek düzeyde serum Fe ve Ferritin değerlerinde yükselme olması

İ. Myelodisplastik sendrom; IPSS’e göre orta risk olarak değerlendirilen beraberinde kompleks sitogenetik bozukluk veya standart tedaviye yanıt vermeyen ağır sitopenisi olan

J. Primer Myelofibrozis; COLOGNE kriterlerine göre evre 3-4 olan

Ağır ve remisyona girmeyen Malign Monoklonal Gammapatiler

Primer Hemofagositik Sendrom

Kronik granülositopeni : A ve B’ deki maddelerle beraber

A. Kesin nötrofil sayısının tekrarlayan sayımlarda mm3 de 1000’in altında olması

B. 5 ay boyunca en az 3 kez oluştuğu tesbit edilen rekürren sistemik bakteriel enfeksiyonlar

Esansiyel trombositemi, esansiyel polistemi, polistemia vera v.b. myeloproliferatif hastalıklar; (KML ve KLL dışında) Hayatı tehdit eden tromboz ve/veya kanamaya neden olan veya lösemik dönüşüm gösteren

Hemostaz bozuklukları (İTP, trombosit fonksiyon bozuklukları, vasküler nedenler); Ağır ve hayati kanamalar ile seyreden primer hemostaz bozuklukları (tedavinin bitiminden bir yıl sonra kontrol)

Koagülasyon defektleri (hemofili veya benzer hastalıklar)

A. 5 ay içinde en az 3 kez transfüzyona ihtiyaç duyan spontan hemoraji ile beraber

veya

B. Faktör aktivitesi % 3’ün altında olan (en az iki kez , farklı zamanda ölçülmüş)

Kemik İliği/ Kök Hücre Nakli: Onkoloji bölümünde yer alan kriterlere göre değerlendirilir.

G. ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ

Amputasyonlar

A. Üst Ekstremite Amputasyon Düzeyi

1. Skapulotorasik (tek taraflı)

2. Omuz dezartikülasyonu (tek taraflı)

3. Kol (omuz ile dirsek arası) (tek taraflı)

4. Dirsek dezartikülasyonu (tek taraflı)

5. Bilateral ön kol

6. Bilateral el bileği

7. Bilateral metakarpofalangiyal eklemden tüm parmaklar

8. Bilateral metakarpofalangiyal eklemden baş parmak dahil 8 parmak

B. Alt Ekstremite Amputasyon Düzeyi

1. Hemipelvektomi

2. Kalça dezartikülasyonu (tek taraflı)

3. Diz üstü

a. Proksimal (tek taraflı)

b. Bilateral orta ve distal

4. Bilateral diz dezartikülasyonu

5. Diz altı

a. Bilateral proksimal

b. Bilateral orta

c. Bilateral distal

6. Ayak - Bilateral Syme

C. Dizaltı veya üstündeki seviyelerden bir alt ekstremite amputasyonu ve bir el bileğinin amputasyonu sonucu efektif ambulasyonun sağlanamaması

Eklemlerin Majör Disfonksiyonları

Herhangi bir sebebe bağlı olarak etkilenen eklemlerde ciddi anatomik deformite (subluksasyon, kontraktür, osseöz veya fibröz ankiloz, instabilite v.b.) ile beraber hareket kısıtlılığı veya anormal hareketlerin bulunduğu durumlar.

A. Bilateral kalça ekleminin tam ankilozu

B. Bilateral diz ekleminin 30° ve üzerinde fleksiyon pozisyonunda ankilozu

C. Kürek kemiğinin sabit hale gelmesine neden olan iki taraflı omuz eklem ankilozu

D. Bilateral üst ekstremite eklemlerin tutulumu sonucu ince ve kaba hareket becerilerinin kaybı ve kendine bakım aktivitelerinin gerçekleştirilememesi

Skolyoz, kifoz, kifoskolyoz gibi omurganın anormal eğrilikleri sonucu kardiyak veya solunum sisteminin etkilendiği durumlar (değerlendirme ilgili vücut sistemine göre yapılır.)

H. ROMATOLOJİ[5]

Sistemik Sklerosis (skleroderma)

A. 3 veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması(organ/vücut sisteminden birinin tutulma derecesi en az orta düzeyde olmalı)

veya

B. Aşağıdakilerden birinin bulunması.

1. Ayaklarda parmak kontraktürü veya sabit deformite sonucu efektif ambulasyonu sağlayamama

2. Her 2 elde parmak kontraktürleri veya sabit deformiteler nedeniyle ince ve kaba hareket becerilerini efektif yapamama.

3. Alt ekstremitelerde atrofi ile beraber irriversible hasarlar sonucu efektif ambulasyonu sağlayamama

4. Her 2 üst ekstremitede atrofi ile beraber irriversible hasarlar sonucu ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlayamama.

veya

C. Raynaud’s fenomeni

1. En az 2 ekstremiteyi etkileyen gangren

veya

2. El veya ayak parmaklarındaki iskemiyle beraber bulunan ülserler nedeniyle efektif ambulasyonu veya ince, kaba hareket becerilerini sağlayamama

Polimyozit ve Dermatomyozit: Aşağıdakilerden birinin bulunması;

A. Proksimal kuşak (pelvis veya omuz) kalıcı kas gücü kaybı nedeniyle efektif ambulasyon veya ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlayamama.

B. Kas zayıflığına bağlı tedaviye cevap vermeyen aspirasyon ile beraber yutma güçlüğü (disfaji)

C. İnterkostal ve diyaframatik kaslarda güç kaybına bağlı solunum bozulması.

D. Diffüz kalsinosis sonucu efektif ambulasyonu veya ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlamasına engel olacak eklem limitasyonları

Sistemik Lupus Eritamatozis, Sistemik Vaskülit, Sjögren Sendromu, Undifferansiye ve Mixed Konnektif Doku Hastalığı v.b.

3 veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması(organ/vücut sisteminden birinin tutulma derecesi en az orta düzeyde olmalı)

Behçet Hastalığı

Vena cava superior ve/veya vena cava inferior sendromu gibi vasküler komplikasyonlar, görme kaybıyla sonuçlanan göz tutulumu veya pulmoner veya SSS gibi en az 2 veya daha fazla sistem/organın en az orta düzeyde tutulması.

İnflamatuar Artritler

A. İnatçı inflamasyon veya kalıcı deformite nedeniyle

1. Ağırlık taşıyan majör periferal eklemlerin tutulumu ile efektif ambulasyon sağlanamaması

veya

2. Her iki üst ekstremitede majör periferal eklem tutulumu ile ince ve kaba hareket becerisinin kaybı.

B. Bir veya daha fazla periferal eklemde inflamasyon veya deformite ile beraber birinin en az orta derecede olmak üzere iki veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması.

C. Ankilozan spondilit veya diğer spondiloartropatilerde omurga tutulumunda

1. Dorsolomber veya servikal omurganın uygun görüntüleme tetkikleri ve fiziksel muayenede vertikal pozisyondan (sıfır dereceden) 50° veya daha fazla fleksiyonda ankiloze olması.

veya

2. Dorsolomber veya servikal omurganın uygun görüntüleme tetkikleri ve fiziksel muayenede vertikal pozisyondan (sıfır dereceden) 30° veya üzerinde (50°’den az) fleksiyonda ankiloze olması ve herbiri en az orta derecede olmak üzere iki veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması.

I. GASTROENTEROLOJİ VE HEPATOLOJİ

Gastrointestinal Kanamalar

Portal Hipertansiyona bağlı olarak gelişen, endoskopik ve medikal tedavi ile hastaneye yatış gerektiren;

A. TİPS veya cerrahi tedavi gerektiren

veya

B. Aşağıdakilerden en az birinin varlığı

1. Parasentez gerektiren asit,

2. Torasentez gerektiren hepatik hidrotoraks,

3. Spontan bakteriyel peritonit,

4. Hepatik ensefalopati,

5. Hepatorenal sendrom,

6. Hepatopulmoner sendrom

Karaciğer Sirozu

A. Aşağıdakilerden birinin varlığı

1. Son 1 yılda en az 2 defa hastaneye yatış ve terapötik parasentez gerektiren asit

2. Son 1 yılda en az 2 defa hastaneye yatış gerektiren spontan bakteriyel peritonit

3. Hepatopulmoner Sendrom

4. Hepatik Ensefalopati

5. Hepatik Hidrotoraks

6. Portopulmoner hipertansiyon

7. Hipersplenizm

B. End Stage Karaciğer Sirozu (SSA CLD skoru 22 veya üzeri olanlar)

Karaciğer transplantasyonu

İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları

A. Stenotik lezyonu olan inflamatuvar barsak hastalığı: Endoskopik veya radyolojik olarak ince barsak ve kolonda ortaya konmuş proksimalindeki dilatasyonun olduğu stenotik lezyonu olan hastaların (Adhesiv stenozlar hariç) hastaneye yatırılarak uygun medikal, endoskopik dekompresif tedaviler ile kontrol edilemeyen ve son altı ay içinde en az iki defa cerrahi tedavi ihtiyacı olmuş crohn hastalığı.

B. Stenozan olmayan inflamatuvar barsak hastalığı

Son 6 aylık takipte aşağıdakilerden en az ikisinin varlığı

1. Medikal ve cerrahi tedavi ile kontrol edilemeyen fistülizan tip hastalık

2. VKI 17,5 in altında olması (bir yıl sonra kontrol gerekir)

3. Günlük beslenme ihtiyacının gastrostomi veya venöz kateter yoluyla total parenteral nutrisyonla sağlanması

4. Son iki ay içinde en az 3 farklı zamanda narkotik analjezikler ile kontrol altına alınamayan karın ağrısı, hassasiyet veya ele gelen kitle olması

5. Son iki ay içinde yapılan tedavilere rağmen Albumin’in 3gr/dl, Hemoglobinin 10gr/dl’in üzerine çıkarılamaması (transfüzyonsuz)

6. Son iki ay içinde en az 3 farklı zamanda perianal fistül veya drene edilen perianal absenin narkotik analjeziklere rağmen ağrı kontrolünün sağlanamaması

Kısa Bağırsak Sendromu

Cerrahi olarak ince barsakların en az 2/3’ünün rezeke edildiği ve günlük beslenme ihtiyacının venöz kateter yoluyla total parenteral nutrisyon ile sağlanması.

A. Sifinkterektomi ile birlikte subtotal kolektomi

B. Total kolektomi

C. Anal inkontinans veya anal sfinkter yokluğu

D. Kalıcı ileostomi veya kolostomiler

Bağırsak transplantasyonu

Tanımlanmış bir gastrointestinal hastalığa bağlı olarak; son 6 ayda uygun tedaviye rağmen son 2 ay içinde en az 2 değerlendirmede VKI 17,5 in altında olması. (Bir yıl sonra kontrol gerekir)

Malabsorbsiyonlarla seyreden kronik pankreatit: Radyoloji ve laboratuar yöntemleri ile saptanan birden fazla kalıcı komplikasyonu gelişen veya tedavi ile kontrol altında tutulamayan ağrı ile seyreden

Total pankreatektomi

Whipple operasyonu: Etiyolojisine bakılmaksızın

J. DERMATOLOJİ

Yama, plak, papül, tümor, Sezary sendromu şeklinde kendisini gösteren, patoloji pozitif lenf nodu: Evre IVA, IVB olan Kütanöz T Hücreli Lenfoma

Yaygın deri lezyonu olan, uzak metastazlı mycosis fungoides dışı diğer kutanöz lenfomalar

Belirti ve bulguları sürekli olarak mevcut olan, aralıklı veya sürekli tedavi gerektiren, uygun medikal tedaviye cevap vermeyen, günlük aktivitelerin tamamına yakınını etkileyen, hastanın çalışmasına olanak vermeyen veya hastane ya da evde uzun süreli mahsur kalmasına yol açan

A. Porfirialar

B. Artropatik şekil gösteren ağır sedef hastalığı (psoriazis) (Değerlendirme romatoloji bölümünde yer alan kriterlere göre yapılır)

C. Pemfigus grubu, büllöz pemfigoid, dermatitis herpetiformis v.b. Otoimmün büllöz hastalıklar

D. İktiyozis grubu hastalıklar

E. Epidermolizis büllosa

F. Kseroderma pigmentozum, Rothmund-Thompson Sendromu, Diskeratozis konjenita, Werner Sendromu ve benzeri genetik geçişli hastalıklar

Sistemik tutulumu olan atrofiyle seyreden ve trofik bozukluklar gösteren skleroderma. (Değerlendirme romatoloji bölümünde yer alan kriterlere göre yapılır)

Mutulasyon evresindeki cüzzam (Lepra)

K. KARDİYOLOJİ

Kardiyak Aritmiler

A. İlaç tedavisi, kateter ile ablasyon, cerrahi girişim, kalıcı kalp pili uygulanması ve ICD implantasyonu yöntemlerinden en az ikisinin uygulanmasına rağmen hayatı tehdit eden ventriküler aritmiye bağlı semptomların devam etmesi.

veya

B. İlaç tedavisi, kateter ile ablasyon, cerrahi girişim yöntemlerinden en az ikisinin uygulanmasına rağmen Avrupa kalp ritim derneği (EHRA) skoru EHRA IV olan kronik atriyal fibrilasyon

veya

C. Ejeksiyon fraksiyonu %30’un altında olan hastalarda medikal tedaviye dirençli ventriküler aritmilerin varlığı

veya

D. Ani kalp ölümü sonrası başarılı resüsite edilmiş yaşayan ve medikal veya girişimsel veya cerrahi tedavi yöntemlerle tedavisi olmayan kalp hastalıklarının varlığı

Pulmoner Hipertansiyon: Medikal ve cerrahi tedaviye rağmen kateterle ölçülen Mean pulmoner arter basıncının 50 mmHg’ nın üzerinde olduğu (kalp kateterizasyonunun mümkün olmadığı durumlarda ekokardiografik olarak sistolik pulmoner arter basıncının 75 mmhg’nın üzerinde olduğu hastalar), NYHA evre 3-4 semptomları veya ciddi sağ ventrikül yetmezlik belirti ve bulgularının olduğu primer ve sekonder pulmoner arteriyel hipertansiyon hastaları

Konstrüktif Perikardit: Opere edilmesine ve medikal tedaviye rağmen bulguları devam eden veya inoperabl olup NYHA evre 3-4 konstriktif perikardit hastaları

Hipertrofik ve Restruktif Kardiyomyopati: Fizik muayene ve laboratuar sonuçlarıyla hipertrofik kardiyomiyopati tanısı konulan, uygun medikal, cerrahi veya invaziv tedaviye rağmen NYHA evre 4 semptomları olan hastalar

Kalp Yetmezliği

A. Maksimum medikal, cerrahi ve perkutan tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptom ve bulguları olan ve ejeksiyon fraksiyonu %30’un altında olan kalp yetmezliği

veya

B. Maksimum medikal, cerrahi ve perkutan tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptom ve bulguları olan İnvaziv olarak ölçülmüş kardiyak indeksi 2.2 nin altında, pulmoner kapiller kama basıncı 18 mmHg üzerinde olan kalp yetmezliği

Konjenital Kalp Hastalıkları

A. Maksimum diyet, ilaç, perkutan veya cerrahi tedavisine rağmen NYHA evre 3-4 konjestif kalp yetersizliği semptomları olan konjenital kalp hastalıkları

veya

B. Cerrahi yada perkutan tedaviye rağmen kalp boşluklarında ciddi dilatasyon veya disfonksiyonu olan, ciddi kapak yetersizliği veya darlığı olan konjenital kalp hastalıkları

veya

C. Sağ-sol şant gelişen hastalar yada cerrahi ile düzeltilemeyen doğuştan sağ sol şantı olan hastalar

veya

D. Eisenmenger sendromu gelişen konjenital kalp hastalıkları

veya

E. Operasyon yapılmış hastalarda aşağıdakilerden en az biri ile beraber;

1. NYHA evre 3-4 konjestif kalp yetersizliği semptomları olan hastalar

2. Siyanozu devam eden hastalar

3. Önemli sol-sağ şantı devam eden ( Qp/ Qs >2:1), hastalar

4. Sağ-sol şantı bulunan hastalar

5. Pulmoner vasküler rezistansı sistemik vasküler rezistanstan büyük olan hastalar

Kalp Kapak Hastalıkları

A. Medikal tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptomları ve laboratuvar bulguları ile ortaya konmuş ciddi ventrikül fonksiyon bozukluğu saptanan orta-ciddi düzeyde darlığı ya da yetmezliği olan cerrahi veya medikal nedenlerle opere edilemeyen (inoperabl) kalp kapak hastalıkları

veya

B. Perkutan girişimsel yöntem uygulanan veya opere edilen hastalarda medikal tedaviye rağmen NYHA evre 4 semptomları devam eden veya operasyon sonrası en az 1 yıl sonra yapılan takipte ciddi ventrikül fonksiyon bozukluğu devam eden kalp kapak hastalıkları.

Koroner Arter Hastalıkları

A. Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina ile birlikte, medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen miyokard perfüzyon sintigrafisinde sol ventrikülün en az %30’unu etkileyen iskeminin saptandığı koroner arter hastalığı

veya

B. Medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen, bir veya daha fazla koroner arterde en az %50 oranında darlığın anjiyografik olarak gösterildiği Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina pektorisi olan koroner arter hastalığı

veya

C. Medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen, Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina ile birlikte ciddi sol ventrikül fonksiyon bozukluğunun (EF<%30) olduğu koroner arter hastalığı

Kalp Transplantasyonu

L. DAMAR HASTALIKLARI

Sistemik kökenli ve tedavisi mümkün olmayan, çalışmayı etkileyen, kısa mesafe kladikasyonu olan, iskemik yara ve trofik bozukluğa yol açan arteriyel tıkanıklık (ABI 0.5’den az)

Tedavisi mümkün olmayan büyük arter anevrizmaları (aort v.b.)

Tedaviye rağmen tekrarlayan veya inatçı, geniş ülserasyona neden olan venöz staz

Tedavisi mümkün olmayan ağır lenfödem ve elefantiyazis

M. GENİTOÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARI

Böbrek fonksiyon bozukluğu:

A. Kronik hemodiyaliz veya periton diyalizi

veya

B. Böbrek transplantasyonu

veya

C. En az 3 ay boyunca serum kreatinin düzeyinin sürekli 4 mg/dl (en az 3 kez 3 farklı zamanda) veya üzerinde olması veya kreatinin klirensinin 30 ml/dk veya altında bir değere düşmesi ile beraber aşağıdakilerden en az ikisi;

1. Patolojik kırıklar

2. Kalıcı motor ve duyusal nöropati (EMG ile tespit edilen)

3. Kalıcı aşırı sıvı yüklenmesi sendromu beraberinde:

a. Diastolik kan basıncının 110 mmHg veya üzerinde olduğu diastolik hipertansiyon olması ( ambulatuar kan basıncı monitörizasyonu ile tespit edilen)

veya

b. Tedaviye rağmen devam eden inatçı vasküler konjesyon bulguları (telegrafi, ekokardiografi ve klinik bulgular ile desteklenen)

4. Takip eden 6 aylık süreçte en az 30 günlük ara ile değerlendirme sonrası hesaplanan ve vücut kitle indeksinin 18.0’in altında olması ile tanımlanan kilo kaybının olduğu inatçı anoreksi.

Nefrotik sendrom; anazarka tarzı ödem ile birlikte tedaviye rağmen en az 3 ay süren ve;

A. Serum albümin düzeyinin 3.0 gram/desilitre (100 ml) veya altında ve 24 saatlik proteinüri miktarının 3.5 gram veya üzerinde olması

veya

B. 24 saatlik proteinüri miktarının 10.0 gram ve üzerinde olması

Üretra darlıkları sürekli sonda kullanmayı gerektiren veya sürekli sistostomi

Üreterosigmoidostomi, üreterokuteneostomi, post operatif kalıcı fistüller, total inkontinans

Penis ve testislerin birlikte yokluğu ve idrarın sürekli akması

N. ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI

Hipofiz ve Hipotalamus Bez Hastalıkları

Cerrahi ve tıbbi tedaviye cevap vermeyen hastalıklar. (Çevre dokulara invaze olan, körlüğe v.b. neden olan adenomlar)

Tiroid ve Parotiroid Bez Hastalıkları

A. Hipoparatiroidiye bağlı tedaviyle düzeltilemeyen hipokalsemi, hiperfosfatemi ve yumuşak doku kalsifikasyonları

B. Hiperparatiroidiye bağlı tedaviye cevap vermeyen ağır hiperkalsemi (kan kasiyum düzeyi ?14 mg/dl )

C. Kanserlerin yol açtığı malign hiperkalsemiler

Adrenal Bez Hastalıkları

A. Tedavi edilemeyen fonksiyonel adrenal bez adenomları

B. Cerrahi ve medikal tedaviyle kontrol altına alınamayan endokrin hipertansiyon (Feokromasitoma, hiperaldosteronizm v.b.)

Cerrahi ve medikal olarak tedavi edilemeyen gastrointestinal nöroendokrin tümörler

Diabetes Mellitus Kronik hiperglisemi veya hipoglisemiye bağlı en az 3 sistemi etkileyen orta-ağır komplikasyonların bulunması (görme kaybı, nöropatiler, periferik damar hastalıkları, retinopatiler ve nefropatiler v.b.)

Metabolizma Hastalıkları

A. Tedaviye rağmen kırıklara yol açan ve sekel bırakan metabolizma hastalıkları(osteogenezis imperfekta, genetik ağır osteomalaziler v.b.)

B. Porfiria (konjenital eritropoetik porfiria)

O. SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI

Kronik Pulmoner Yetmezlik: Kronik obstruktif akciğer hastalığı, kronik restriktif akciğer hastalığı, klinik olarak belgelenmiş akciğer hastalığına bağlı olarak gaz değişiminde kronik kalıcı bozulma olan durumlar

A. Ağır fonksiyonel etkilenme; istirahat PO2 değeri 50 mmHg’dan az veya 60 mmHg’nın altında ve beraberinde pulmoner hipertansiyon, kor pulmonale, egzersizle artan ağır hipoksemi bulgularının olması

veya

B. İdame tedaviye rağmen ağır veya çok ağır dispne (Modified medical research council, MMRC 3-4), şiddetli fizik muayene bulguları ve spirometride hastalıkların tanısı dikkate alınarak; FEV1<%45; FVC<%45; DLCO<%45 veya VO2 maks<15ml/kg-dk olması

Bronş Astımı

A. Birer hafta arayla usulüne uygun yapılan 3 spirometri ölçümü ile kalıcı ağır fonksiyonel bozukluğun gösterilmesi ( FEV1/FVC<%55, FEV1<%40)

veya

B. Spirometriye uyum sağlayamayan hastalarda; hastanın yılda en az 6 kez astım atağı ile acil servise başvurmuş olması ve arteriyel kan gazlarında en az hafif veya orta dereceli hipoksemisi bulunması

(Astımda maluliyet için rapor düzenlenmeden önce optimal tedavi yapılmış ve klinik stabil dönem sağlanmış olmalı ve değerlendirme en az 12 haftalık tedaviden sonra yapılmalıdır.)

Uykuda solunum bozuklukları

A. Ağır fonksiyonel kayıp; uykuda solunum bozukluğunda polisomnografide belirgin noktürnal desaturasyon bulunması ve bu kronik noktürnal hipoksemiye bağlı pulmoner hipertansiyon veya kor pulmonale gelişmesi

veya

B. Apne hipopne indeksi (AHİ) >30 olup CPAP tedavisini tolere edememesi veya yeterli kompliyans sağlanamaması

Tüberküloz

Çoklu ilaca dirençli tüberküloz (İki yıl sonra tekrar değerlendirilir.)

Bronşektazi

A. Yaygın hastalığa bağlı olarak pulmoner fonksiyonun bozulması, (kronik pulmoner yetmezlik bölümünde yer alan uygun kriterler altında değerlendirilir.)

veya

B. Hastane başvurusu gerektiren , pnömoni veya hemoptizi ataklarının veya solunum yetmezliğinin yılda en az 6 kez tekrarlaması.

(Bu değerlendirmenin yapılmasına esas sağlık kurulu raporunda hastanın ardışık olarak en az 12 ay izlendiği belirtilmiş olmalıdır.)

Kistik Fibrozis

A. Yaygın hastalığa bağlı olarak pulmoner fonksiyonun bozulması (kronik pulmoner yetmezlik bölümünde yer alan kriterler altında değerlendirilir.)

veya

B. Hastane başvurusu ile intavenöz veya nebulizer antibiyotik tedavisi gerektiren; pnömoni ve enfeksiyon atakları veya solunum yetmezliğinin yılda en az 6 kez tekrarlaması

(Bu değerlendirmenin yapılmasına esas sağlık kurulu raporunda hastanın ardışık olarak en az 12 ay izlendiği belirtilmiş olmalıdır.)

7. Akciğer Transplantasyonu

Not;

- Arter kan gazları için kan alınırken hastanın en az 15 dakikadır istirahat halinde olması, 30 dakikadır oksijen tedavisi almıyor olması ve hastanın optimal tedavi altında bulunması gereklidir. En az bir gün arayla tekrarlanmış iki ayrı arter kan gazı(AKG) sonucu olmalıdır.

- Spirometrik incelemeler hastanın sağlık durumunun en iyi olduğu zamanda ve obstruksiyon bulgusu varlığında kısa etkili bronkodilatör inhalasyonundan en az 10 dakika sonra yapılmalıdır.

- Dispnenin değerlendirilmesi MMRC dispne skalasına göre yapılır. Klinik, spirometrik ve arteriyel kan gazı bulguları ile fonksiyonel etkilenmenin derecesinde netlik sağlanamazsa kişilerde pulmoner egsersiz testi sonuçları dikkate alınır (kardiyo pulmoner egzersiz testi (KPET) ve 6 dak. yürüme testi)

P. DİĞER

AIDS

A. Tedaviye rağmen CD4 kan lenfosit sayısının<200 mm³

veya

B. Ağır immünyetmezlik semptomları görülen hastalar (fırsatçı enfeksiyon, kanser, kaposi sarkomu v.b.)

Mevcut hastalık listelerinin dışında kalan, tedaviye rağmen çalışma olanağının bulunmadığı hastalıklar.

Birden fazla hastalığın bir arada olduğu, tedaviye rağmen çalışma olanağının bulunmadığı durumlar.

[1] Efektif ambulasyon sağlayamama, ince ve kaba hareket becerilerini efektif yapamama

Efektif ambulasyon, günlük yaşam aktivitelerini devam ettirebilmek için yeterli bir mesafeyi makul bir yürüme hızıyla sağlayabilme yeteneğine sahip olmayı ifade eder. Efektif ambulasyon sağlayamama, yürüme yeteneğinde ciddi kısıtlanma olduğunu ve genellikle her iki alt ekstremitenin yetersizliği sonucu kullanılan yardımcı cihaz/cihazlar ile her iki üst ekstremite fonksiyonun limitlendiğini gösterir.

Aşağıdakilerle sınırlı kalmamak üzere, efektif ambulasyonu sağlayamama şu örnekleri içerir.

- Tekerlekli sandalye düzeyinde olmak,

- İki baston, iki kanadyen, walker v.b. mekanik destek ve/veya yardımcı cihaz olmadan yürüyememek,

- Tek el desteğine rağmen yardım olmaksızın yürüyememek, standart toplu taşım araçlarını kullanamamak, rutin aktiviteleri sürdürememek v.b.

- Bilateral üst ekstremite yardımcı cihaz/cihazlarına ihtiyaç duyulmadığı veya uygun olmadığı hallerde de (ankiloz, diz kalça ve ayak bileğinin kontraktürü, ileri düzeyde kas hastalıkları, Parkinson v.b.) efektif ambulasyon sağlanamayabilir.

Evde yardımcı cihaz kullanmadan bağımsız yürümek ambulasyonu efektif sağladığı anlamına gelmemektedir.

İnce ve kaba hareket becerilerini efektif yapamama, her iki üst ekstremite fonksiyonlarında ciddi kayıp sonucu, kişinin etkilenmiş ekstremiteleri kendine bakım veya günlük yaşam aktivitelerinde kullanamadığını ifade etmektedir. (El beceri testleri, günlük yaşam aktivitesi ölçekleri ile değerlendirilerek.)

[2] Tedaviye direnç protokollerinin uygulandığını gösteren tıbbi belge ve dokümantasyonlarının dosyada mevcut olması gerekir.

[3] Antineoplastik tedavi: Cerrahi, radyoterapi, sistemik antikanser tedavilerinin tümünü içerir.

[4] İki ayda bir, en az bir kez

[5] Efektif ambulasyon sağlayamama, ince ve kaba hareket becerilerini efektif yapamama

Efektif ambulasyon, günlük yaşam aktivitelerini devam ettirebilmek için yeterli bir mesafeyi makul bir yürüme hızıyla sağlayabilme yeteneğine sahip olmayı ifade eder. Efektif ambulasyon sağlayamama, yürüme yeteneğinde ciddi kısıtlanma olduğunu ve genellikle her iki alt ekstremitenin yetersizliği sonucu kullanılan yardımcı cihaz/cihazlar ile her iki üst ekstremite fonksiyonun limitlendiğini gösterir.

Aşağıdakilerle sınırlı kalmamak üzere, efektif ambulasyonu sağlayamama şu örnekleri içerir.

- Tekerlekli sandalye düzeyinde olmak,

- İki baston, iki kanadyen, walker v.b. mekanik destek ve/veya yardımcı cihaz olmadan yürüyememek,

- Tek el desteğine rağmen yardım olmaksızın yürüyememek, standart toplu taşım araçlarını kullanamamak, rutin aktiviteleri sürdürememek v.b.

- Bilateral üst ekstremite yardımcı cihaz/cihazlarına ihtiyaç duyulmadığı veya uygun olmadığı hallerde de (ankiloz, diz kalça ve ayak bileğinin kontraktürü, ileri düzeyde kas hastalıkları, Parkinson v.b.) efektif ambulasyon sağlanamayabilir.

Evde yardımcı cihaz kullanmadan bağımsız yürümek ambulasyonu efektif sağladığı anlamına gelmemektedir.

İnce ve kaba hareket becerilerini efektif yapamama, her iki üst ekstremite fonksiyonlarında ciddi kayıp sonucu, kişinin etkilenmiş ekstremiteleri kendine bakım veya günlük yaşam aktivitelerinde kullanamadığını ifade etmektedir. (El beceri testleri, günlük yaşam aktivitesi ölçekleri ile değerlendirilerek

Malüllük Yönetmeliğindeki Değişiklik Maaş Alan Sayısında Artışa Neden Olmadı

Malullük aylığı almanın üç temel şartı var. Bunlardan ilki sigortalılık süresi, diğeri prim gün sayısı ve sonuncusu da sağlık kurulu raporu.


Malullükte yönetmelik değişti ama maaş alan sayısı artmadı

Cem Kılıç

Malullük aylığı almanın üç temel şartı var. Bunlardan ilki sigortalılık süresi, diğeri prim gün sayısı ve sonuncusu da sağlık kurulu raporu. Bu sayılanlar vatandaş tarafından çok iyi bilinmediği için, herhangi bir hastalık veya kaza geçiren sigortalılar, sigortalılık süreleri veya primlerini hiç hesaba katmadan malulen emekli olabileceklerini düşünüyorlar. Oysa ki durum hiç de sanıldığı gibi değil.

Malulen emeklilikte en kritik nokta çalışma gücü kaybının ispatı. Çalışma gücünü herhangi bir hastalık veya kaza ile kaybedenler SGK'nın yetkili kıldığı hastanelerden aldıkları rapor ile bu kayıplarını tespit ettirdiklerinde malullük aylığı alabilir. Raporda çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunun tespiti şart. Diğer yandan tek başına sağlık kurulu raporu da malullük aylığı alabilmek için yeterli değil.

Çalışma gücünde en az yüzde 60 veya üzerinde kaybı olduğu tespit edilenlerin, malullük aylığı alabilmeleri için en az 10 yıldır sigortalı olmaları ve asgari 1.800 gün prim ödemiş olmaları gerekiyor. Aksi taktirde aylık alamıyor. Bu konuda tek istisna rapora göre, 'başka birisinin sürekli bakımına muhtaç' durumda bulunan kişiler için söz konusu. Bu kişiler 10 yıldır sigortalı olmak şartı aranmaksızın en az 1.800 gün prim ödemişlerse aylık alabilir.

Malul sayılmasına sebep olan rahatsızlığı çalışmaya yani sigortaya girmeden önce gerçekleşenlerin de malullük aylığı alma imkanları yok.

Malullük işlemlerinin yürütülmesine esas olan 'Malullük Tespit Yönetmeliği' bir yıl önce değişti. O dönem bu değişikliği duyurmuş, sigortalılar için önemli bir avantajın geldiğini ifade etmiştik. 60 yıla yakın bir süre aynı kalan yönetmelik ortadan kalkmış ve tek bir hastalığa göre değil, birden çok hastalığı birlikte değerlendiren çalışma gücü kaybının hesaplanması yöntemine geçilmişti. Buna göre, şeker hastalığı ve yüksek tansiyonu olan bir kişinin iki rahatsızlığı birlikte düşünülerek çalışma gücü kaybının değerlendirilmesi mümkün hale gelmişti. Ancak bir yıl sonraki en son istatistikler bu değişikliğin beklendiği kadar çok kişiye malullük aylığı bağlanmasına imkan vermediğini gösteriyor.

Sadece 1.000 kişi arttı

2012 yılı sonunda malullük aylığı alan kişi sayısı 112 bin 241'di. 2014 yılının nisan ayında bu rakam 113 bin 243'e çıktı. Yani yönetmelik değişikliğinin üzerinden 1.5 yıl geçmesine rağmen sadece 1.000 kişiye malullük aylığı bağlanabilmiş. Malullük maaşı alan kişi sayısındaki artışın beklentilerin altında kalmasının önemli bir nedeni sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartı. Yeni yönetmeliğe göre yüzde 60 raporu alabilecek çok sayıda sigortalı ne yazık ki bu iki koşula yani sigortalılık süresi ve prim gün sayısına takılıyor.

Aylık alan çalışırsa maaşı kesilir

1 Ekim 2008'den sonra malullük aylığı bağlanmış kişiler, çalışmaya başlamaları halinde aylıklarını kaybediyor. Bu kişiler adına sigorta kolları primlerinin tamamı ödenmeli. Dolayısıyla şeker ve tansiyon hastası olan bir kişi eğer genç yaşta malullük aylığına hak kazanmış ve tekrar çalışmak durumunda kalmışsa aylığını kaybedecek. 1.10.2008 tarihinden önce sigortalı olup, malullük aylığı almakta iken tekrar çalışma yaşamına girenlerin malullük aylığına dair durumları şöyle özetlenebilir:

Malullük aylığının miktarı kişiden kişiye değişir

Malullük aylığının miktarı malul kişinin prim ödeme gün sayısına göre değişir. Dolayısıyla tek bir malulluk aylığından bahsetmek mümkün değildir. Prim ödeme gün sayısı 9.000 günden az olan malullere ödedikleri prim sayısı üzerinden emekli maaşı bağlanır gibi hesaplanan malullük aylığı bağlanır. Prim ödeme gün sayıları 9.000 günün üzerinde olanlar için ise 9.000 gün üzerinden hesaplanan malullük aylığı bağlanır.

Dolayısıyla 10 yıl sigortalılık ve 5 yıl prim ödemek suretiyle malullük aylığına hak kazanan bir kişiye bağlanacak malullük aylığı ile 25 yıl prim günü ile bağlanacak malullük aylığı birbirinden oldukça farklı olacaktır. Malullük aylığı düşük kalan sigortalıların yeniden çalışmaya başlamak istemesi de bu nedenledir.