- Katılım
- Kas 9, 2010
- Mesajlar
- 16,299
- Tepkime Puanı
- 15
- Puanları
- 0
- Yaş
- 49
Mesane (idrar kesesi) içinde yer alan taşlara, taş benzeri kalsifikasyonlara mesane taşları diyoruz. Normal şartlarda böbrek taşları mesaneye takılmadan idrar yoluyla atılıyor. Kısaca mesanede taş varsa akla gelen ilk ihtimal: idrar boşaltım problemleri. Peki nedir bunlar? Prostat hastalığı. İdrar yolu darlıkları. Anatomik bozukluklar. Mesanede yabancı cisim. Geçirilmiş operasyonlara ait dikiş materyalleri. Mesanede kronik enfeksiyon. Elbette bunlarla bitmiyor. Liste uzayıp gidiyor.
Gelişmiş ülkelerde mesane taşlarına daha nadir rastlanıyor. Nedeni açık: bu ülkelerde idrar yolu hastalıkları çok daha iyi tedavi ediliyor. Mesane taşları özellikle çocuk yaşlarda kötü bakım ve beslenmeye bağlı oluşuyor.
Erkeklerde prostat büyümesi idrar akımını engelleyerek mesaneye gelen böbrek taşlarının düşmesini engelleyebilir. Mesanede sıkışan taşlar üzerine yeni katmanlar biriktikçe zamanla çok büyük boyutlara gelebilir.
Kadınlarda mesane sarkması, sistosel enterosel oluşumları, geçirilmiş üretra cerrahileri durağan idrara yol açarak mesanede taş oluşumuna neden olabilir. Nadiren de olsa, geçirilmiş operasyonlar sonrası mesanede kalan yabancı cisimler de taş yapabilir.
Mesane taşlarının çoğu mesane içinde, bir kısmı da böbrekten gelen taşların etrafının kaplanmasıyla oluşuyor. Normal şartlarda üreterden mesaneye düşen taşın büyüklüğü mesaneden de rahatlıkla çıkabilecek boyuttadır ama şartlar anormalse iş değişiyor.
Ürik asit taşı mesane taşından yakınanların yarısında gözlemlenen en yaygın taş türü. Bunun dışında kalsiyum oksalat, kalsiyum fosfat, amonyum ürat, sistin, magnezyum amonyum fosfat taşlarına da rastlanabilir.
Çocuklarda görülen mesane taşları çoğunlukla amonyum, ürik asit ve kalsiyum oksalat içeriyor. Bu tür taşların nedenine ilişkin açıklamayı aktaralım: fosfat fakiri yiyecekler amonyum atılımını arttırıyor, oksalattan zengin sebzeler çok tüketiliyor, hayvansal gıdalar aşırı alınıyor, sitrat düzeyi azalıyor. Sonuç: dev gibi mesane taşları.
Spinal kord yaralanmalı hastalardaki mesane boşaltım problemleri genellikle struvite ya da kalsiyum fosfat taşı oluşumuna neden oluyor. Mesane taşı tüm mesaneyi dolduran dev bir kitle biçiminde olabileceği gibi, mesane içine dağılmış ufak parçalar halinde, ancak çok sayıda da olabilir.
Mesane taşları genellikle mesane içinde hareket eder. Hareket yoksa mesane taşı bir tümör, mesaneden geçen dikiş materyali veya unutulmuş bir DJ stent üzerinde gelişmiş olabilir.
Belirtiler
Mesane taşları hiç belirti vermeyebilir. Ancak çoğu hastada karın alt kısmında ağrı, idrarda yanma, kesik idrar yapma, sık idrara çıkma, idrara başlamada zorlanma, gece idrara kalkma veya idrarın tamamen kesilmesi gözlemlenebilir. Çocuklarda geceleyin altını ıslatma ve priapizm görülebilir. İdrarda kan olabilir. Penis ucunda, skrotumda, perinede ağrı hissedilebilir. Bu ağrı genellikle künt ya da yada keskin olup hareket ettikçe, örneğin egzersiz yaptıkça daha da artabilir. Hasta pozisyon değiştirince taş mesane boynundan kurtularak ağrının azalmasına neden olabilir. Mesane taşları idrar yolu enfeksiyonları başlatabilir. Hastanın geçirdiği pelvik cerrahi müdahaleler sonrası mesaneden geçen sentetik iplik materyalleri de taş oluşturabilir.
Mesane taşlarını tanılamada radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılıyor. Direkt film, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi yada sistoskopi yöntemleriyle tanı kesinleşiyor. Ayırıcı tanıda mesanede yer alan kan pıhtılarını, üzeri kireçlenmiş mesane tümörlerini dikkate almak kritik önem taşıyor.
Mesane taşları uzun süre mesanede kalırsa, uygun biçimde tedavi edilmezse mesane içinde squamoz metaplazi ve tümör oluşturabilir.
Nasıl Tedavi Ediliyor?
Tedavi sürecinde taşı oluşturan nedeni ortaya çıkarmak (ve sorunu gidermek) önemli. Mesane taşı tedavisinde sistoskopi yaygın kullanılan yöntemlerden. Açık operasyon nadiren uygulanıyor. O da çok büyük taşlar için.
Farmakolojik Tedavi
Mesane taşlarının ilaçla tedavisinde ispatlanmış tek ajan, ürik asit taşlarını eritebilen potasyum sitrat içerikli ilaçlar. Bu ilaçlar idrarı alkali hale getirerek ürik asit taşını eritiyor ancak fazla kullanımda mesanede kalsiyum fosfat taşları oluşturuyor.
Renacidin fosfat ve struvit taşlarını çözebilen maddelerden. Her uygulamada sonda gerekmesi ve tedavinin çok sürmesi büyük dezavantaj. Yan etkileri de fazla. Kısaca renacidin kuvvetli olmasına kuvvetli ama kullanımı pek yaygın değil.
Cerrahi Tedavi
Yaygın uygulanan 3 yöntem var. Transüretral sistolitolapaksi. Perkütan sistolitolapaksi. Açık cerrahi.
Transüretral sistolitolapaksi yönteminde sistoskopi yapılıyor. Mesanedeki taş lazer, pnömotik, elektrohidrolik, ultrasonografik ya da manuel cihazlarla kırılıyor. Kırılan parçalar endoskoptan çıkarılarak işlem tamamlanıyor. Günümüzde en etkili yöntem: lazer. Vücut dışından taş kırma (ESWL) yöntemi mesane tedavisinde genellikle başarısız oluyor.
Gelişmiş ülkelerde mesane taşlarına daha nadir rastlanıyor. Nedeni açık: bu ülkelerde idrar yolu hastalıkları çok daha iyi tedavi ediliyor. Mesane taşları özellikle çocuk yaşlarda kötü bakım ve beslenmeye bağlı oluşuyor.
Erkeklerde prostat büyümesi idrar akımını engelleyerek mesaneye gelen böbrek taşlarının düşmesini engelleyebilir. Mesanede sıkışan taşlar üzerine yeni katmanlar biriktikçe zamanla çok büyük boyutlara gelebilir.
Kadınlarda mesane sarkması, sistosel enterosel oluşumları, geçirilmiş üretra cerrahileri durağan idrara yol açarak mesanede taş oluşumuna neden olabilir. Nadiren de olsa, geçirilmiş operasyonlar sonrası mesanede kalan yabancı cisimler de taş yapabilir.
Mesane taşlarının çoğu mesane içinde, bir kısmı da böbrekten gelen taşların etrafının kaplanmasıyla oluşuyor. Normal şartlarda üreterden mesaneye düşen taşın büyüklüğü mesaneden de rahatlıkla çıkabilecek boyuttadır ama şartlar anormalse iş değişiyor.
Ürik asit taşı mesane taşından yakınanların yarısında gözlemlenen en yaygın taş türü. Bunun dışında kalsiyum oksalat, kalsiyum fosfat, amonyum ürat, sistin, magnezyum amonyum fosfat taşlarına da rastlanabilir.
Çocuklarda görülen mesane taşları çoğunlukla amonyum, ürik asit ve kalsiyum oksalat içeriyor. Bu tür taşların nedenine ilişkin açıklamayı aktaralım: fosfat fakiri yiyecekler amonyum atılımını arttırıyor, oksalattan zengin sebzeler çok tüketiliyor, hayvansal gıdalar aşırı alınıyor, sitrat düzeyi azalıyor. Sonuç: dev gibi mesane taşları.
Spinal kord yaralanmalı hastalardaki mesane boşaltım problemleri genellikle struvite ya da kalsiyum fosfat taşı oluşumuna neden oluyor. Mesane taşı tüm mesaneyi dolduran dev bir kitle biçiminde olabileceği gibi, mesane içine dağılmış ufak parçalar halinde, ancak çok sayıda da olabilir.
Mesane taşları genellikle mesane içinde hareket eder. Hareket yoksa mesane taşı bir tümör, mesaneden geçen dikiş materyali veya unutulmuş bir DJ stent üzerinde gelişmiş olabilir.
Belirtiler
Mesane taşları hiç belirti vermeyebilir. Ancak çoğu hastada karın alt kısmında ağrı, idrarda yanma, kesik idrar yapma, sık idrara çıkma, idrara başlamada zorlanma, gece idrara kalkma veya idrarın tamamen kesilmesi gözlemlenebilir. Çocuklarda geceleyin altını ıslatma ve priapizm görülebilir. İdrarda kan olabilir. Penis ucunda, skrotumda, perinede ağrı hissedilebilir. Bu ağrı genellikle künt ya da yada keskin olup hareket ettikçe, örneğin egzersiz yaptıkça daha da artabilir. Hasta pozisyon değiştirince taş mesane boynundan kurtularak ağrının azalmasına neden olabilir. Mesane taşları idrar yolu enfeksiyonları başlatabilir. Hastanın geçirdiği pelvik cerrahi müdahaleler sonrası mesaneden geçen sentetik iplik materyalleri de taş oluşturabilir.
Mesane taşlarını tanılamada radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılıyor. Direkt film, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi yada sistoskopi yöntemleriyle tanı kesinleşiyor. Ayırıcı tanıda mesanede yer alan kan pıhtılarını, üzeri kireçlenmiş mesane tümörlerini dikkate almak kritik önem taşıyor.
Mesane taşları uzun süre mesanede kalırsa, uygun biçimde tedavi edilmezse mesane içinde squamoz metaplazi ve tümör oluşturabilir.
Nasıl Tedavi Ediliyor?
Tedavi sürecinde taşı oluşturan nedeni ortaya çıkarmak (ve sorunu gidermek) önemli. Mesane taşı tedavisinde sistoskopi yaygın kullanılan yöntemlerden. Açık operasyon nadiren uygulanıyor. O da çok büyük taşlar için.
Farmakolojik Tedavi
Mesane taşlarının ilaçla tedavisinde ispatlanmış tek ajan, ürik asit taşlarını eritebilen potasyum sitrat içerikli ilaçlar. Bu ilaçlar idrarı alkali hale getirerek ürik asit taşını eritiyor ancak fazla kullanımda mesanede kalsiyum fosfat taşları oluşturuyor.
Renacidin fosfat ve struvit taşlarını çözebilen maddelerden. Her uygulamada sonda gerekmesi ve tedavinin çok sürmesi büyük dezavantaj. Yan etkileri de fazla. Kısaca renacidin kuvvetli olmasına kuvvetli ama kullanımı pek yaygın değil.
Cerrahi Tedavi
Yaygın uygulanan 3 yöntem var. Transüretral sistolitolapaksi. Perkütan sistolitolapaksi. Açık cerrahi.
Transüretral sistolitolapaksi yönteminde sistoskopi yapılıyor. Mesanedeki taş lazer, pnömotik, elektrohidrolik, ultrasonografik ya da manuel cihazlarla kırılıyor. Kırılan parçalar endoskoptan çıkarılarak işlem tamamlanıyor. Günümüzde en etkili yöntem: lazer. Vücut dışından taş kırma (ESWL) yöntemi mesane tedavisinde genellikle başarısız oluyor.
