- Katılım
- Kas 9, 2010
- Mesajlar
- 16,299
- Tepkime Puanı
- 15
- Puanları
- 0
- Yaş
- 49
Ölüm Aylığının Hak Sahiplerine Paylaştırılması
Ölüm aylığının hak sahiplerine sigortalının vefatı halinde paylaştırılmasında, gelir veya aylık bağlanmasına hak kazanan eş, çocuk, ana ve baba hak sahibi olarak nitelendirilmektedir. Ölümsigortasından eş ve çocuklar ile belirli şartlar dahilinde sigortalının ana-babasına da aylık bağlanabilir.
Ölen sigortalının hak sahipleri
1) Erkek ya da kadın olmasına bakılmaksızın dul eşine, çalışamayacak durumdaki malul çocuklarına,
2) Çalışmayan, çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan çocuklarına, evli olmayan, evli olmakla
birlikte sonradan boşanan veya dul kalan ve çalışmayan, çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarına,
3)On sekiz yaşını, ortaöğretim görmesi halinde 20, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocuklarına,
4)Çalışmayan, çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ana-babasına, – Sigortalının ölümünden sonra doğan çocuklarına, ölüm sigortasından aylık bağlanır. Ölen sigortalının mirasının reddedilmişolması da emekli aylığı bağlanmasına engel değildir. Mevzuatta eş, çocuk ve anne-babaların, ölüm aylığındaki hisseleri birbirinden çok farklıdır. Şayet eş ve çocuklara bağlanan aylıklar toplamı,sigortalının aylığını aşarsa bunların aylıklarından, hisseleri oranında bir indirime gidilir.
Dul Eşin Aylığı
Aktif olarak çalışan sigortalı veya emeklilik sonrası vefat eden kişinin dul eşine yüzde 50, aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise sigortalı olarak çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle SGK Kurumundan emekli aylığı bağlanmamış olması şartıyla yüzde 75 oranında aylıkbağlanır. Ölüm aylığı alan çocuğunun bulunması veya çalışması nedeniyle % 50 oranında ölüm aylığı bağlanan dul eşin, ileride çocuklarının hak sahibi niteliğini yitirmesi halinde aylık oranları, çocukların aylıklarının kesildiği tarihi izleyen ay başından itibaren yüzde 75’e yükseltilir. Çocukların hak sahipliği evlendiğinde, çalıştığında, öğrenimi sona erdiğinde, vefatı ve benzeri durumlarda sona erer ise anne hak sahibi tek kalacağından aylık miktarı buna bağlı olarak artmış olacaktır. Kız çocuğu evlenir ve Kurumdan çeyiz parası alır ise 24 ay (2 yıl) peşin verildiğinden annenin maaşındaki artış ancak 2 yıl sonra geçerlilik kazanacaktır.
Yetim Çocukların Aylığı
Vefat eden sigortalının, erkek, kız ya da malul çocuklarına bağlanan ölüm aylığının oranı yüzde 25’tir. Burada unutulmaması gereken husus çocuklardan, sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenlerle, ana ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan veya sigortalının ölümü tarihinde evlilik bağı bulunmakla beraber ana veya babaları sonradan evlenenler ile kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her biri için ölüm aylığı oranı yüzde 50’dir.
Anne Ve Babanın Aylığı
Sigortalının vefat tarihinde veya sonradan eşine ve çocuklarına bağlanması gereken aylıkların toplamı hesaplanan ölüm aylığından az olursa, artan kısım, ölüm aylığına hak kazanan anne ve babasına eşit oranda paylaştırılır. Anne ve babanın her birinin hissesi ölüm aylığının yüzde 25’inden fazla olamayacağı unutulmamalıdır. Anne ve babanın her ikisine birden aylık bağlandığı taktirde mevcut olan yüzde 25 oranı ikiye bölünerek aylık hisseleri yüzde 12.5 olarak aralarında paylaştırılır. Şayet geride bir artan hisse bulunmaz ise, anne ve babaya aylık bağlanamaz. Anne ve babanın yaşı ilerlemiş ve 65 yaşın üstünde ise bu durumda artan hisseye bakılmadan aylık bağlanır.
Ölüm aylığının paylaşılacak miktarının 1.000,00 TL olduğunu varsayarak örneklendirirsek
Eşe ve ikiden fazla çocuğa aylık bağlandığı durumda, eşe iki hisseye, çocuklara birer hisseye denk gelen meblağlar, ölüm aylığı olarak ödenmektedir. Eş ve üç çocuk olarak değerlendirme yaptığımızda, eşe iki, çocuklara birer hisse aylık bağlanacağından, toplam beş hisse üzerinden hesaplama yapmamız gerekecektir. Aylık bağlamaya esas tutarın 2/5'i (% 40) eşe, kalan 3/5 (% 60) hisse ise çocuk başına 1/ 5 (% 20) olmak üzere üç çocuğa aylık olarak verilmektedir.
-Hak sahiplerine aylık bağlanmasına esas tutarı 1.000,00 TL olduğunu kabul etmiştik, bir hisse 200,00 TL'ye denk geleceğinden, eşe (200,00 x 2=) 400,00 TL, çocuklara 200'er TL (olmak üzere toplam 600 TL ) aylık bağlanacaktır.
-Şimdi bu gruba giren hak sahiplerinden bir çocuğun gelirden düştüğünü ve aylığının kesildiğini, geriye bir eş ve iki çocuk kaldığını düşünelim. Bu durumda, eşe bağlanacak aylık oranı % 40'tan % 50'ye, kalan iki çocuğa bağlanacak aylık oranı % 20'den % 25'e yükselmektedir.
-Hak sahiplerine bağlanacak aylığın hesabına esas tutarı 1.000,00 TL olarak kabul ettiğimizden, bu tutar üzerinden hesaplama yaptığımızda, yeni duruma göre eş (1.000,00 x % 50=) 500,00 TL dul aylığına, çocuklar (1.000,00 x % 25=) 250'şer TL yetim aylığına hak kazanmaktadırlar.
-Eşin de gelirden düşerek aylığının kesilmesi halinde ise, kalan iki çocuğa bağlanacak aylığın hesabına ilişkin oran % 25 olarak kalacağından, çocukların aylık tutarlarında herhangi bir artış meydana gelmeyecektir.
- Ölen sigortalının aylığa hak kazanan bir eşi, ana ve babası olması durumunda, eşe 6/8 (% 75), anaya 1/8 (% 12,5) ve babaya da 1/8 (%12,5) oranlarında ölüm aylığı bağlanmaktadır.
Ölüm aylığının hesaplanmasına esas tutarı 1.000,00 TL olarak temel aldığımızda, eş (1.000,00 x 6/8=) 750,00 TL, ana (1.000,00 x 1/8=)125,00 TL, baba (1.000,00 x 1/8=) 125,00 TL aylığa hak kazanmaktadırlar.
-Bu değerlendirmede, ana yahut babanın gelirden düşerek aylığının kesilmesi halinde eşin aylık oranında ve maaşında değişme meydana gelmezken, gelirden düşmeyen ana-babanın aylık bağlama oranı % 25'e, aylığı da (1.000,00 x % 25=) 250,00 TL'ye yükselmektedir.
-Eşin gelirden düşmesi durumunda da yine anaya bağlanacak aylığın hesabına ilişkin oran % 25'e, babaya bağlanacak aylığın hesabına ilişkin oran % 25'e yükselmektedir. Bu durumda ana-babaya tahsis edilen aylık tutarı, 125'er TL iken 250'şer TL'ye yükselmektedir.
- Bir eş, bir çocuk, ana ve babanın hak sahibi olması halinde, eş 4/8 (% 50), çocuk 2/8 (% 25), ana 1/8 (% 12,5) ve baba 1/8 (% 12,5) oranlarında ölüm aylığına hak kazanmaktadır.
Hak sahiplerinin bir eş, bir çocuk, ana yahut babadan (bunlardan bir tanesinden)oluşması halinde eşe 2/4 (% 50), çocuğa 1/4 (% 25), ana veya babaya 1/4 (% 25) oranlarında ölüm aylığı bağlanmaktadır.
-Bu örnekte ana veya babadan birisinin gelirden düşüp aylığı kesildiğinde, eşin ve çocuğun aylık bağlama oranında değişiklik olmazken, gelirden düşmeyen ana veya babanın aylık bağlama oranı % 12, 5'dan % 25'e yükselmekte, buna bağlı olarak da aylığı (temel aylık miktarı 1.000,00 TL kabul edildiğinde) 125,00 TL'den 250,00 TL'ye çıkmaktadır.
-Sadece çocuğun gelirden düşmesi söz konusu olduğunda ise, eşe bağlanacak aylık oranı % 50'den % 75'e çıkmakta, aylığı ise 500,00 TL'den 750,00 TL'ye yükselmektedir. Buna karşın, çocuğun gelirden
düşmesi, hak sahibi ana ve babaya aylık bağlama oranlarında (her birine % 12,5) ve dolayısıyla ana ve babanın aylık gelirinde herhangi bir artışa sebep olmamaktadır.
SGK Rehberi
Ölüm aylığının hak sahiplerine sigortalının vefatı halinde paylaştırılmasında, gelir veya aylık bağlanmasına hak kazanan eş, çocuk, ana ve baba hak sahibi olarak nitelendirilmektedir. Ölümsigortasından eş ve çocuklar ile belirli şartlar dahilinde sigortalının ana-babasına da aylık bağlanabilir.
Ölen sigortalının hak sahipleri
1) Erkek ya da kadın olmasına bakılmaksızın dul eşine, çalışamayacak durumdaki malul çocuklarına,
2) Çalışmayan, çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan çocuklarına, evli olmayan, evli olmakla
birlikte sonradan boşanan veya dul kalan ve çalışmayan, çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarına,
3)On sekiz yaşını, ortaöğretim görmesi halinde 20, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocuklarına,
4)Çalışmayan, çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ana-babasına, – Sigortalının ölümünden sonra doğan çocuklarına, ölüm sigortasından aylık bağlanır. Ölen sigortalının mirasının reddedilmişolması da emekli aylığı bağlanmasına engel değildir. Mevzuatta eş, çocuk ve anne-babaların, ölüm aylığındaki hisseleri birbirinden çok farklıdır. Şayet eş ve çocuklara bağlanan aylıklar toplamı,sigortalının aylığını aşarsa bunların aylıklarından, hisseleri oranında bir indirime gidilir.
Dul Eşin Aylığı
Aktif olarak çalışan sigortalı veya emeklilik sonrası vefat eden kişinin dul eşine yüzde 50, aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise sigortalı olarak çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle SGK Kurumundan emekli aylığı bağlanmamış olması şartıyla yüzde 75 oranında aylıkbağlanır. Ölüm aylığı alan çocuğunun bulunması veya çalışması nedeniyle % 50 oranında ölüm aylığı bağlanan dul eşin, ileride çocuklarının hak sahibi niteliğini yitirmesi halinde aylık oranları, çocukların aylıklarının kesildiği tarihi izleyen ay başından itibaren yüzde 75’e yükseltilir. Çocukların hak sahipliği evlendiğinde, çalıştığında, öğrenimi sona erdiğinde, vefatı ve benzeri durumlarda sona erer ise anne hak sahibi tek kalacağından aylık miktarı buna bağlı olarak artmış olacaktır. Kız çocuğu evlenir ve Kurumdan çeyiz parası alır ise 24 ay (2 yıl) peşin verildiğinden annenin maaşındaki artış ancak 2 yıl sonra geçerlilik kazanacaktır.
Yetim Çocukların Aylığı
Vefat eden sigortalının, erkek, kız ya da malul çocuklarına bağlanan ölüm aylığının oranı yüzde 25’tir. Burada unutulmaması gereken husus çocuklardan, sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenlerle, ana ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan veya sigortalının ölümü tarihinde evlilik bağı bulunmakla beraber ana veya babaları sonradan evlenenler ile kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her biri için ölüm aylığı oranı yüzde 50’dir.
Anne Ve Babanın Aylığı
Sigortalının vefat tarihinde veya sonradan eşine ve çocuklarına bağlanması gereken aylıkların toplamı hesaplanan ölüm aylığından az olursa, artan kısım, ölüm aylığına hak kazanan anne ve babasına eşit oranda paylaştırılır. Anne ve babanın her birinin hissesi ölüm aylığının yüzde 25’inden fazla olamayacağı unutulmamalıdır. Anne ve babanın her ikisine birden aylık bağlandığı taktirde mevcut olan yüzde 25 oranı ikiye bölünerek aylık hisseleri yüzde 12.5 olarak aralarında paylaştırılır. Şayet geride bir artan hisse bulunmaz ise, anne ve babaya aylık bağlanamaz. Anne ve babanın yaşı ilerlemiş ve 65 yaşın üstünde ise bu durumda artan hisseye bakılmadan aylık bağlanır.
Ölüm aylığının paylaşılacak miktarının 1.000,00 TL olduğunu varsayarak örneklendirirsek
Eşe ve ikiden fazla çocuğa aylık bağlandığı durumda, eşe iki hisseye, çocuklara birer hisseye denk gelen meblağlar, ölüm aylığı olarak ödenmektedir. Eş ve üç çocuk olarak değerlendirme yaptığımızda, eşe iki, çocuklara birer hisse aylık bağlanacağından, toplam beş hisse üzerinden hesaplama yapmamız gerekecektir. Aylık bağlamaya esas tutarın 2/5'i (% 40) eşe, kalan 3/5 (% 60) hisse ise çocuk başına 1/ 5 (% 20) olmak üzere üç çocuğa aylık olarak verilmektedir.
-Hak sahiplerine aylık bağlanmasına esas tutarı 1.000,00 TL olduğunu kabul etmiştik, bir hisse 200,00 TL'ye denk geleceğinden, eşe (200,00 x 2=) 400,00 TL, çocuklara 200'er TL (olmak üzere toplam 600 TL ) aylık bağlanacaktır.
-Şimdi bu gruba giren hak sahiplerinden bir çocuğun gelirden düştüğünü ve aylığının kesildiğini, geriye bir eş ve iki çocuk kaldığını düşünelim. Bu durumda, eşe bağlanacak aylık oranı % 40'tan % 50'ye, kalan iki çocuğa bağlanacak aylık oranı % 20'den % 25'e yükselmektedir.
-Hak sahiplerine bağlanacak aylığın hesabına esas tutarı 1.000,00 TL olarak kabul ettiğimizden, bu tutar üzerinden hesaplama yaptığımızda, yeni duruma göre eş (1.000,00 x % 50=) 500,00 TL dul aylığına, çocuklar (1.000,00 x % 25=) 250'şer TL yetim aylığına hak kazanmaktadırlar.
-Eşin de gelirden düşerek aylığının kesilmesi halinde ise, kalan iki çocuğa bağlanacak aylığın hesabına ilişkin oran % 25 olarak kalacağından, çocukların aylık tutarlarında herhangi bir artış meydana gelmeyecektir.
- Ölen sigortalının aylığa hak kazanan bir eşi, ana ve babası olması durumunda, eşe 6/8 (% 75), anaya 1/8 (% 12,5) ve babaya da 1/8 (%12,5) oranlarında ölüm aylığı bağlanmaktadır.
Ölüm aylığının hesaplanmasına esas tutarı 1.000,00 TL olarak temel aldığımızda, eş (1.000,00 x 6/8=) 750,00 TL, ana (1.000,00 x 1/8=)125,00 TL, baba (1.000,00 x 1/8=) 125,00 TL aylığa hak kazanmaktadırlar.
-Bu değerlendirmede, ana yahut babanın gelirden düşerek aylığının kesilmesi halinde eşin aylık oranında ve maaşında değişme meydana gelmezken, gelirden düşmeyen ana-babanın aylık bağlama oranı % 25'e, aylığı da (1.000,00 x % 25=) 250,00 TL'ye yükselmektedir.
-Eşin gelirden düşmesi durumunda da yine anaya bağlanacak aylığın hesabına ilişkin oran % 25'e, babaya bağlanacak aylığın hesabına ilişkin oran % 25'e yükselmektedir. Bu durumda ana-babaya tahsis edilen aylık tutarı, 125'er TL iken 250'şer TL'ye yükselmektedir.
- Bir eş, bir çocuk, ana ve babanın hak sahibi olması halinde, eş 4/8 (% 50), çocuk 2/8 (% 25), ana 1/8 (% 12,5) ve baba 1/8 (% 12,5) oranlarında ölüm aylığına hak kazanmaktadır.
Hak sahiplerinin bir eş, bir çocuk, ana yahut babadan (bunlardan bir tanesinden)oluşması halinde eşe 2/4 (% 50), çocuğa 1/4 (% 25), ana veya babaya 1/4 (% 25) oranlarında ölüm aylığı bağlanmaktadır.
-Bu örnekte ana veya babadan birisinin gelirden düşüp aylığı kesildiğinde, eşin ve çocuğun aylık bağlama oranında değişiklik olmazken, gelirden düşmeyen ana veya babanın aylık bağlama oranı % 12, 5'dan % 25'e yükselmekte, buna bağlı olarak da aylığı (temel aylık miktarı 1.000,00 TL kabul edildiğinde) 125,00 TL'den 250,00 TL'ye çıkmaktadır.
-Sadece çocuğun gelirden düşmesi söz konusu olduğunda ise, eşe bağlanacak aylık oranı % 50'den % 75'e çıkmakta, aylığı ise 500,00 TL'den 750,00 TL'ye yükselmektedir. Buna karşın, çocuğun gelirden
düşmesi, hak sahibi ana ve babaya aylık bağlama oranlarında (her birine % 12,5) ve dolayısıyla ana ve babanın aylık gelirinde herhangi bir artışa sebep olmamaktadır.
SGK Rehberi
