Tüm illerdeki Arkadaşlara Sesleniyorum ... Bu Başlık Altında ÖMSS Kurslarında İşlenen Dersler, İşlenen Konular, Çözülen Testler vs paylaşmanızı istiyoruz.. Hatay İlinden ozlem31 Hanım bu paylaşımı yapan ilk arkadaşımız oldu, kendisine teşekkür ediyoruz ..
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
İNKİLAP TARİHİ
FRANSIZ İHTİLALİ (14 Temmuz 1789)
>Kral devrildi
>Cumhuriyete geçildi
>Milliyetçilik Akımı
Avrupalı krallar devrilmekten korktuğu için Fransaya saldırdılar.Fransız halkının halkının ülkesini koruma düşüncesine Milliyetçilik adı verildi.
Milliyetçilik akımından en çok Osmanlı Devleti ve Avusturya Macaristan İmparatorluğu etkilendi.(Çok uluslu olduğuklarından)
Fransada kurulan ‘Cumhuriyeti’ilk tanıyan devlet Osmanlıdır.
-Bu durum Osmanlı devletinin ‘ileriyi göremediğinin’ispatıdır.
Osmanlı devleti Fransız ihtilalinin getirdiği milliyetçilik akımlarını önlemek için çalışmalar yaptı.Öncelikle:
1-Islahat Fermanı (1839)
2-Tanzimat Fermanı (1856)
3-Meşrutiyetin ilanı(1876)
4-II.Meşrutiyetin ilanı(1908)
Ancak hiçbiri etkili olamamış ve azınlıklar isyana devam etmiştir.
Meşrutiyet;Hem padişahın hem Kralın aynı anda ülkeyi yönetmesidir.
I.Meşrutiyette : 2 meclis var.
-Ayanı mebusan(padişah atar)
-Meclisi mebusan(halk seçer)
Dağılma Dönemi….
Rusyanın Sıcak denizlere inmesinin iki yolu var
1-Boğazları almak için Osmanlı devletine savaş açmak
2-Balkanlarda bulunan Bulgar,roman,yunan sırp,Karadağlıları osm.ya karşı kışkırtmak.
Neden inmek istiyor?(Akdeniz Ticaret yolları)
Ruslar = Irk:Slav
Din:Hristiyan
Mezhep:Ortodoks
Sırp :
Karadağ : Irk din mezhep
Yunan: Aynı
Bulgar
Romanya vs:
>>>>Panislavizm>>>>
Sonuç olarak Rusya panislavizm akımı ile bu amaca ulaşmak istiyor.
Panislavizm:Tüm Slavları tek çatı altında toplamak.=Milliyetçilik.
(Osmanlı dağılma döneminde olduğu için ayaklanmaları bastıracak gücü yok.)
*Rusyanın Akdenize inmesini engelleyen sebep neydi?
>İngiltere ve Fransa Akdeniz Ticaret yollarının yüzde ellişer hissesin sahip.Bu yüzden Fransa ile İngiltere 3.ortak istemiyor.
1.Dünya savaşına kadar Rusyaya karşı Osmanlıyı Fransa ve İngilte destekledi.Ne oldu da bu destekten vazgeçti ve Rusyayı desteklediler?
Sebebi;Osmanlıların Almanyayı desteklemesidir.Çünkü Almanya tüm Akdeniz ticaretini ele geçirmek istiyordu….
*Almanya ,İngiltere Fransa ve Rusya yı geçemeyeceği için 1.dünya savaşında aynı afta yer alan Osmanlı,Almanya savaşı kaybedecek.Bunu bu zamanda tek gören M.k Atatürk oluyor.
II.Meşrutiyet 1908
Amaç azınlıkların Osmanlıdan ayrılmasını engellemek.
1 ve 2. meşrutiyet arasındaki farklar.
>II.meşrutiyette tüm yetkiler padişahın elinden alınıp mebusan meclisine verildi.
>II.meşrutiyette,meclisi ayan yoktur.
31 MART VAKASI:
Meşrutiyet yönetimine karşı yapılmıştır.Padişah desteklemiştir.İsyanın kol ağası olan Mustafa Kemal İstanbula gelerek isyanı bastırmıştır.Bu olayda ordunun adını ‘Mustafa Kemal hareket ordusu ‘ adını verdiği birlik bastırdı.(13 Nisan 1909)
Sonuç Padişah tahttan indirildi =))
Trablusgarp Savaşı:
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TÜRKÇE
SES BİLGİSİ
Ünlüler Ve Özellikleri:
Türkçe de sekiz ünlümüz vardır.Bunlar: a,e,ı,i,o,ö,u,ü ünlüleridir.Bu sesler bir çırpıda çıkan seslerdir.Hiç bir engele takılmadan ağzımızdan çıkarlar.
Bu ünlüler Türkçede belli bir uyum içinde kullanılır.
1-Büyük ünlü uyumu:Türkçede bir sözcüğün ilk hecesi kalın bir(a,ı,o,u)ünlü iseidaha sonraki hecelerde bulunan ünlüler de kalın ünlü olmalıdır.
Bu sözcüğün ilk hecesi ince ünlü (e,i,ö,ü) ile başlıyorsa,daha sonra ki hecelerde bulunan ünlüler de ince ünlü olmalıdır.Türkçede bu uyuma kalınlık-incelik durumu da denir.
Ör:
a –ra –ba –lar
(k) (k) (k) (k) (uyar)
Ör:
Çi –çek –çi – lik (uyar)
(i) (i) (i) (i)
Uyarı :Büyük ünlü uyumuna uymayan kelimelerin çoğu Türkçe değildir.
Ör: Ör:
Ki – tap te – le - fon
(i) (k) (uymaz) (i) (i) (k) (uymaz)
Ör:
Ka – lem
(k) (i) (uymaz)
Uyarı:Öz Türkçe kelimeler olmasına rağmen büyük ünlü uyumuna uymayan kelimeler de vardır.
Ör: Ör: Ör:
El – ma (alma) Han – gı (hangi) An – ne (ana)
(i) (k) (uymaz) (k) (i) (uymaz) (k) (i) (uymaz)
Ör: Ör:
Ka – le (kala) Kar – deş (kardeş)
(k) (i) (uymaz) (k) (i) (uymaz)
Uyarı:Türkçede bazı ekler büyük ünlü uyumuna uymasını engeller.
( -gıl , - (m)trak, -ken, - leyin, - (ı)yor,- ki, - taş )
Ör: Ör:
Ba – bam – gil (uymaz) Sa – bah – leyin (uymaz)
(k) (k) (i) (k) (k) (i)
Ör: Ör:
Sa – bah – ki (uymaz) Ye – şim – t(ı)rak (uymaz)
2-Küçük Ünlü Uyumu:
-Kelimenin ilk hecesi düz ünlüler (a,e,ı,i)ile başlıyorsa sonraki heceler de düz ünlü olmak zorundadır.
-Kelimenin ilk hecesi yuvarlak ünlülerle başlıyorsa (o,ö,u,ü)daha sonraki heceler ya düz geniş(a,e)ya da dar yuvarlak(u,ü)ile devam etmelidir.
Ör: Ör: Ör:
Te – le – viz – yon (uymaz) Po – lis (uymaz) Ü – mit (uymaz)
(düz)(düz)(düz)(yuv.) (yuv.)(düz) (yuv)(düz)
Ör: Ör:
Ün – lü – ler – le (uyar) Ke – li – me – nin (uyar)
(yuv)(yuv)(düz)(düz) (düz)(düz)(düz)(düz)
Uyarı:Tek heceli ve bileşik yapılı sözcüklerde ünlü uyumu kuralı aranmaz
Ör:
Bingöl Biraz Çanakkale Pek
Uyarı:Türkçe oldukları halde küçük ünlü uyumuna uymayan sözcükler de vardır.
Ha – vuç A – vuç (uymaz) Yağ – mur (uymaz)
(düz)(yuv) (düz)(yuv) (düz)(yuv)
Örnek:
1-Çelebi Sultan Mehmet tahta çıkmış bir hünkar idi.
2-Bir kısırlık çığlığı,bir ölüm türküsü rüzgar idi.
3-Su başlarında bıyık buran sipahiler var idi.
4-Çarşıda bir lonca kesmiş pirinden ümidi. (ü – mid – i /yuv,düz,düz)
5-Yağmur çiseliyordu Serez çarşısında. (çi – se – li – yor – du /düz,düz,düz,yuv,yuv)
Cvp: 4 ve 5 te(ümidi,yağmur,çiseliyordu.)
GENİŞ / DAR
Kalın İnce Kalın İnce
DÜZ
YUV. a e ı i
o ö u ü
Ünsüzler:
Türkçede 29 ses vardır.Bunların 21’i ünsüz,8 ‘i ise ünlüdür.
SÜREKSİZ SÜREKLİ
SERT P,ç,t,k F,s,ş,h
YUMŞAK B,c,d,g Ğ,j,l,m,n,r,v,y,z
Uyarı:Türkçede bir sözcük sürekli yumuşak bir ünsüzle bitmez.
Ör: Kitab > kitap ilac >ilaç kalb >kalp
SES OLAYLARI:
1- Ünlü düşmesi:İkinci hecedeki dar ünlü(ı,i,u,ü)en az iki heceli sözcükler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında,bu dar ünlüleri düşürürler.Buna ünlü(ses)düşmesi denir.
Beyin > beyn-i
Fikir > fikr-i
Akıl > aklı
Uyarı:Ünlü düşmesindeki ünlülerin düşürülmemesi yazım yanlışına sebep olur.
Uyarı:Ünlüyle başlayan kimi sözcükler yapım eki aldığında son ünlüsünü düşürür.Burada ünlü düşmesi yapım ekinden kaynaklanır.
İlerlemek > iler i- lemek koklamak > koku – la…. Ayrılmalı > ayır – ılmalı
Süprüntü > süpür ün tü
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
İNKİLAP TARİHİ
FRANSIZ İHTİLALİ (14 Temmuz 1789)
>Kral devrildi
>Cumhuriyete geçildi
>Milliyetçilik Akımı
Avrupalı krallar devrilmekten korktuğu için Fransaya saldırdılar.Fransız halkının halkının ülkesini koruma düşüncesine Milliyetçilik adı verildi.
Milliyetçilik akımından en çok Osmanlı Devleti ve Avusturya Macaristan İmparatorluğu etkilendi.(Çok uluslu olduğuklarından)
Fransada kurulan ‘Cumhuriyeti’ilk tanıyan devlet Osmanlıdır.
-Bu durum Osmanlı devletinin ‘ileriyi göremediğinin’ispatıdır.
Osmanlı devleti Fransız ihtilalinin getirdiği milliyetçilik akımlarını önlemek için çalışmalar yaptı.Öncelikle:
1-Islahat Fermanı (1839)
2-Tanzimat Fermanı (1856)
3-Meşrutiyetin ilanı(1876)
4-II.Meşrutiyetin ilanı(1908)
Ancak hiçbiri etkili olamamış ve azınlıklar isyana devam etmiştir.
Meşrutiyet;Hem padişahın hem Kralın aynı anda ülkeyi yönetmesidir.
I.Meşrutiyette : 2 meclis var.
-Ayanı mebusan(padişah atar)
-Meclisi mebusan(halk seçer)
Dağılma Dönemi….
Rusyanın Sıcak denizlere inmesinin iki yolu var
1-Boğazları almak için Osmanlı devletine savaş açmak
2-Balkanlarda bulunan Bulgar,roman,yunan sırp,Karadağlıları osm.ya karşı kışkırtmak.
Neden inmek istiyor?(Akdeniz Ticaret yolları)
Ruslar = Irk:Slav
Din:Hristiyan
Mezhep:Ortodoks
Sırp :
Karadağ : Irk din mezhep
Yunan: Aynı
Bulgar
Romanya vs:
>>>>Panislavizm>>>>
Sonuç olarak Rusya panislavizm akımı ile bu amaca ulaşmak istiyor.
Panislavizm:Tüm Slavları tek çatı altında toplamak.=Milliyetçilik.
(Osmanlı dağılma döneminde olduğu için ayaklanmaları bastıracak gücü yok.)
*Rusyanın Akdenize inmesini engelleyen sebep neydi?
>İngiltere ve Fransa Akdeniz Ticaret yollarının yüzde ellişer hissesin sahip.Bu yüzden Fransa ile İngiltere 3.ortak istemiyor.
1.Dünya savaşına kadar Rusyaya karşı Osmanlıyı Fransa ve İngilte destekledi.Ne oldu da bu destekten vazgeçti ve Rusyayı desteklediler?
Sebebi;Osmanlıların Almanyayı desteklemesidir.Çünkü Almanya tüm Akdeniz ticaretini ele geçirmek istiyordu….
*Almanya ,İngiltere Fransa ve Rusya yı geçemeyeceği için 1.dünya savaşında aynı afta yer alan Osmanlı,Almanya savaşı kaybedecek.Bunu bu zamanda tek gören M.k Atatürk oluyor.
II.Meşrutiyet 1908
Amaç azınlıkların Osmanlıdan ayrılmasını engellemek.
1 ve 2. meşrutiyet arasındaki farklar.
>II.meşrutiyette tüm yetkiler padişahın elinden alınıp mebusan meclisine verildi.
>II.meşrutiyette,meclisi ayan yoktur.
31 MART VAKASI:
Meşrutiyet yönetimine karşı yapılmıştır.Padişah desteklemiştir.İsyanın kol ağası olan Mustafa Kemal İstanbula gelerek isyanı bastırmıştır.Bu olayda ordunun adını ‘Mustafa Kemal hareket ordusu ‘ adını verdiği birlik bastırdı.(13 Nisan 1909)
Sonuç Padişah tahttan indirildi =))
Trablusgarp Savaşı:
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TÜRKÇE
SES BİLGİSİ
Ünlüler Ve Özellikleri:
Türkçe de sekiz ünlümüz vardır.Bunlar: a,e,ı,i,o,ö,u,ü ünlüleridir.Bu sesler bir çırpıda çıkan seslerdir.Hiç bir engele takılmadan ağzımızdan çıkarlar.
Bu ünlüler Türkçede belli bir uyum içinde kullanılır.
1-Büyük ünlü uyumu:Türkçede bir sözcüğün ilk hecesi kalın bir(a,ı,o,u)ünlü iseidaha sonraki hecelerde bulunan ünlüler de kalın ünlü olmalıdır.
Bu sözcüğün ilk hecesi ince ünlü (e,i,ö,ü) ile başlıyorsa,daha sonra ki hecelerde bulunan ünlüler de ince ünlü olmalıdır.Türkçede bu uyuma kalınlık-incelik durumu da denir.
Ör:
a –ra –ba –lar
(k) (k) (k) (k) (uyar)
Ör:
Çi –çek –çi – lik (uyar)
(i) (i) (i) (i)
Uyarı :Büyük ünlü uyumuna uymayan kelimelerin çoğu Türkçe değildir.
Ör: Ör:
Ki – tap te – le - fon
(i) (k) (uymaz) (i) (i) (k) (uymaz)
Ör:
Ka – lem
(k) (i) (uymaz)
Uyarı:Öz Türkçe kelimeler olmasına rağmen büyük ünlü uyumuna uymayan kelimeler de vardır.
Ör: Ör: Ör:
El – ma (alma) Han – gı (hangi) An – ne (ana)
(i) (k) (uymaz) (k) (i) (uymaz) (k) (i) (uymaz)
Ör: Ör:
Ka – le (kala) Kar – deş (kardeş)
(k) (i) (uymaz) (k) (i) (uymaz)
Uyarı:Türkçede bazı ekler büyük ünlü uyumuna uymasını engeller.
( -gıl , - (m)trak, -ken, - leyin, - (ı)yor,- ki, - taş )
Ör: Ör:
Ba – bam – gil (uymaz) Sa – bah – leyin (uymaz)
(k) (k) (i) (k) (k) (i)
Ör: Ör:
Sa – bah – ki (uymaz) Ye – şim – t(ı)rak (uymaz)
2-Küçük Ünlü Uyumu:
-Kelimenin ilk hecesi düz ünlüler (a,e,ı,i)ile başlıyorsa sonraki heceler de düz ünlü olmak zorundadır.
-Kelimenin ilk hecesi yuvarlak ünlülerle başlıyorsa (o,ö,u,ü)daha sonraki heceler ya düz geniş(a,e)ya da dar yuvarlak(u,ü)ile devam etmelidir.
Ör: Ör: Ör:
Te – le – viz – yon (uymaz) Po – lis (uymaz) Ü – mit (uymaz)
(düz)(düz)(düz)(yuv.) (yuv.)(düz) (yuv)(düz)
Ör: Ör:
Ün – lü – ler – le (uyar) Ke – li – me – nin (uyar)
(yuv)(yuv)(düz)(düz) (düz)(düz)(düz)(düz)
Uyarı:Tek heceli ve bileşik yapılı sözcüklerde ünlü uyumu kuralı aranmaz
Ör:
Bingöl Biraz Çanakkale Pek
Uyarı:Türkçe oldukları halde küçük ünlü uyumuna uymayan sözcükler de vardır.
Ha – vuç A – vuç (uymaz) Yağ – mur (uymaz)
(düz)(yuv) (düz)(yuv) (düz)(yuv)
Örnek:
1-Çelebi Sultan Mehmet tahta çıkmış bir hünkar idi.
2-Bir kısırlık çığlığı,bir ölüm türküsü rüzgar idi.
3-Su başlarında bıyık buran sipahiler var idi.
4-Çarşıda bir lonca kesmiş pirinden ümidi. (ü – mid – i /yuv,düz,düz)
5-Yağmur çiseliyordu Serez çarşısında. (çi – se – li – yor – du /düz,düz,düz,yuv,yuv)
Cvp: 4 ve 5 te(ümidi,yağmur,çiseliyordu.)
GENİŞ / DAR
Kalın İnce Kalın İnce
DÜZ
YUV. a e ı i
o ö u ü
Ünsüzler:
Türkçede 29 ses vardır.Bunların 21’i ünsüz,8 ‘i ise ünlüdür.
SÜREKSİZ SÜREKLİ
SERT P,ç,t,k F,s,ş,h
YUMŞAK B,c,d,g Ğ,j,l,m,n,r,v,y,z
Uyarı:Türkçede bir sözcük sürekli yumuşak bir ünsüzle bitmez.
Ör: Kitab > kitap ilac >ilaç kalb >kalp
SES OLAYLARI:
1- Ünlü düşmesi:İkinci hecedeki dar ünlü(ı,i,u,ü)en az iki heceli sözcükler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında,bu dar ünlüleri düşürürler.Buna ünlü(ses)düşmesi denir.
Beyin > beyn-i
Fikir > fikr-i
Akıl > aklı
Uyarı:Ünlü düşmesindeki ünlülerin düşürülmemesi yazım yanlışına sebep olur.
Uyarı:Ünlüyle başlayan kimi sözcükler yapım eki aldığında son ünlüsünü düşürür.Burada ünlü düşmesi yapım ekinden kaynaklanır.
İlerlemek > iler i- lemek koklamak > koku – la…. Ayrılmalı > ayır – ılmalı
Süprüntü > süpür ün tü