Omuz Sıkışma Hastalığı (İmpingement Sendrom)

Sporcular, endüstri işçileri, ev bakım elemanları ciddi omuz ağrılarından sıklıkla yakınırlar. Bunun nedeni rotator manşetin ve omuz başının bulunduğu aralıkta sıkışmasıdır.

Omuz sıkışma sendromu nedir

Omuz sıkışma hastalığı bir veya daha fazla problemin bir arada bulunması ile gelişir.
Nedenler

Bursa denilen yağlayıcı keseceğin şişmesi ki bursitis denilir. Omuzun yüksek yüklenme altında hızla uzatılması sırasında sıktır. Bu en sık fırlatmaya dayanan sporlarda görülür. Spor dışında boya, cam silme gibi aktivitelerde de olabilir. İleri yaşlarda kendiliğinden de gelişebilir.
Rotator manşet tendonlarının şişme- ödem-iltahabı ki tendinit denilir. En sık ani ve yüklenme ile başlanılan sportif aktivitelerde başlar. Buradaki neden adelelerin henüz bu aktiviteye hazır olmamasıdır.
Tendonlardaki aşınma ve yırtıklar sanrası kireç depolanması ki Dupley Hastalığı denir.
Köprücük kemiği ile kürek kemiği arasındaki eklem kireçlenerek tendonların deçtiği boşluğu daraltır. Bu da sürtünme ile tendonlarda tendinit gelişir.
Omuz başının üzerindeki çatının ön kısmının (akromion) aşırı kıvrık olması da kolu yukarıya kaldırma sırasında tendonların buraya sıkışmasına neden olur ve tendinit, ileri vakalarda yırtık gelişir.

Belirti ve bulgular

Hastalar genellikle ilk belirtileri görmezden gelirler. Genellikle başlangıçta küçük bir ağrı ve adelelerde hafif bir güç kaybı vardır. Omuz hareket kısıtlılığı ve baş üzeri hareketlerde ileri ağrı daha sonra başlar.

Bursitis te orta-ileri derecede ağrı ve hareket kısıtlılığı vardır.
Tendinitte ise bazı kesin pozisyonlarda keskin bir ağrı olur. Tekrarlayıcı tendinit atakları rotator manşet yırtığına neden olabilir.

Ağrı

- Ön tarafta
- Ön ve yandan kola yayılır.
- Gece artar

Hareket kısıtlılığı

- Omuzu öne (Fleksiyon) ve yana (abduksiyon) kaldırma hareketlerinde üst açılarda kısıtlılık görülür.
- Kolu içe çevirme, sırta götürme, suyen açma-takma gibi hareketlerde kısıtlılık vardır,
- Rotator manşet denilen tendonların yırtıklarında kuvvetsizlikle birlikte görülür.

Tanı

- Direkt grafiler (AP, skapula Y, axiller)
- MRG
- Lokal anestezik ile test "impingement testi" ; Bu omuz başı ile çatı arasına lokal anestezik bir ilaç enjekte edilir. Sıkışmadan doğan ağrılar tama yakın geçer ve omuz hareketleri artar. Ağrı geçmesine rağmen hareket artmaz ise bir tendon yırtığı düşünülür. Ağrı geçmez ise ya sıkışma sorununuz yoktur ya da enjeksiyon yapılan bölge doğru değildir.
köprücük kemiği kireçlenmesi tendonların geçtiği boşluğu daraltır
Başlangıçta tedavi

Bursitte tanıdan hemen sonra ilk olarak istirahat önerilir. Buz uygulaması, ödem giderici ilaçlar, kortikosteroid enjeksiyonları, ultrasonografi etkin bir tedavi sağlayabilir. Bazen geçici olarak kol askısı kullanılması gerekebilir. Ağrı azalınca omuz güçlendirme ekzersizlerine başlanmalıdır.

Tendinitte olayı ortaya çıkaran hareketler yeterince uzun süre bırakılırsa iyileşme başlar. Hasta daha sonra tedrici olarak germe ve güçlendirme ekzersizlerine başlar. Ekzersiz öncesi sıcak sonrasında soğuk uygulaması iyi sonuç verir. Daha ciddi vakalarda ilaç ve kortikosteroid enjeksiyonları yararlıdır.

Lokal steroid enjeksiyonu;

Genç-sporcularda kaçınılmalı
Rotator manşet tendonlarında yırtık olmamalıdır. Yırtık durumunda yapılırsa yırtığı büyütebilir. İleri yaşlarda ki hastalarda yırtık olmasına rağmen kortizon ağrıyı gidermek için yapılabilir.
Öncesinde lokal anestezik ile test yapılması hastanın fayda görüp görmeyeceğini hakkında bilgi verir.
Maksimum 3 enjeksiyon yapılmalıdır.

Başlangıç tedavisi işe yaramazsa ?

Bursitis' te cerrahi tedavi uygulanır.
Tendinitiste doktor ek tanı yöntemleri ile etkili diğer faktörleri tesbit etmeye çalışır ve tüm nedenler bir arada düşünülerek cerrahi tedavi önerilir.

Muhtemel bir yaralanmadan nasıl korunulur?

İleri yüklenme yapılan sporcularda dikkatli olmalıdır. Bu vakalarda muhtemel saktlanmalara karşı takımların tıbbi ekipleri uyanık olmalıdır. Ağrı başladığı anda önlemler alınmalıdır. Omuzunuzu rahatsız hissederseniz tenis veya golf oynamaya devam etmeyin. Limitlerinizi zorladığınızda karşılaştığınız omuz ağrılarına ilgisiz kalmayın, dinlenin. Nüks ederse mutlaka ortopediste başvurun.

Omuz Sıkışma Sendromuna Manuel Tedavi

Yatarken, çalışırken ya da kolunuzu kaldırdığınızda omzunuzda ağrı hissediyorsanız 'omuz sıkışma sendromu' ile karşı karşıyasınız demektir.


Vakit geçirmeden doktorunuza başvurun.

Özellikle 25 yaş altı atletik gençlerde görülen omuz sıkışma sendromu hakkında bilgi veren Dr. Fzt. Gamze Şenbursa, toplumun yüzde 16-40'ını etkileyen hastalığın önenmesi gerektiğini söyledi

Omuz sıkışma sendromunun daha çok boyama, marongozluk, yüzme, depolama, ev onarımı gibi kolunu tekrarlı ve kuvvet gerektirecek şekilde baş üstünde kullanan bireyde sıklıkla rastlandığını belirten Dr. Fzt. Gamze Şenbursa, 1972 yılında Charles Neer tarafından tanımlanan sendromun aşamaları hakkında şu bilgileri verdi:

OMUZ SENDROMUNUN 3 AŞAMASI

"25 YAŞ ALTI: Birinci fazda, şişlik, yanma, iltihaplanma ve kanama oluşur. 25 yaş altı genç ve atletik bireylerde görülür. Omuzun kemik ya da yumuşak dokusunda hiçbir radyolojik değişiklik yoktur fakat eklem aralığı değişmiştir geri dönüşümlü bir lezyondur. Provake edici hareketlerden kaçınıldığında hastalık hafifler.

25-40 YAŞ ARASI: İkinci faz, fibrozis (bağ doku iltihabı) ve tendinit (tendonun iltihabı) oluşur. 25 -40 yaş arası aktif bireylerde görülür. Omuz manşetinde rahatsızlık hissi, skar ve kas liflerinde ayrılma vardır. Daha kronik ve tekrarlayıcı karakterdedir. Geri dönüşümlü olabileceği gibi hasar da bırakabilir. Omuzdan farklı sesler duyulabilir.

40 YAŞ ÜZERİ: Üçüncü fazda kemikte dejenerasyon ve tendonda yırtık görülür. 40 yaş üzeri bireylerde görülür. Omuz kaslarında kısmi ya da tam kat yırtığı oluşabilir. Kas hareketlerinde zayıflık, kemikte ekstra oluşumlar görülebilir."

Sıkışma sendromunun çok çeşitli semptom ve belirtileri olduğuna dikkati çeken Dr. Fzt. Şenbursa, en çok bilinen belirtilerin omuz üzerine yatamama, baş üstü yapılan aktivitelerde kısıtlanma ve gece uykusundan uyandıracak kadar yaygın ağrılar şeklinde görülebileceğini belirtiyor. Bunlara psikolojik ve uyku bozukluklarının da eklenebileceğini belirten Dr. Şenbursa, en uygun ve etkin tedavi yöntemleri hakkında şu bilgileri verdi:

MANUEL TEDAVİ YENİDEN YAPILANMAYI SAĞLIYOR

"Sıkışma sendromunda standart tek bir tedavi tekniği bulunmuyor. Analjezik ilaçlar, kortikosteroid enjeksiyonu, soğuk uygulama, yumuşak doku mobilizasyon teknikleri ve çeşitli egzersiz formları, manipulasyon ve cerrahi tekniklerden oluşan birçok yaklaşım bulunuyor. Profesyonel spor yapanlar için tedavinin ileri aşaması için proprioseptif eğitim, yaptığı spora göre özel egzersizler, hız endurans ile ilgili egzersizlerden oluşan fonksiyonel tedavi uygulanabilir. Bütün bu tedavilerin amacı ortopedik teknikleri kullanarak, ağrıyı azaltmak ve fonksiyonu tekrar restore etmektir.

Eklem hareketliliğinin kazanılması ve devamlılığı, ekleme binen yükün azaltılması ve kasların gerekli kuvvete ulaşması için omuz kasları için yapılan pasif, aktif yardımlı, aktif ve dirençli egzersizlerin ve germe egzersizlerinin tedavinin seyrinde önemli rolü bunmaktadır.

Omuz sıkışma sendromunda çok etkin olan manuel tedavi diğer bilinen adıyla chiropraksis çok eski bir tedavi yöntemidir. Manuel tedavinin genel amacı yeniden yapılanmayı sağlamak, oluşan yapışıklıkların açılmasını hızlandırmak ve dokunun iyileşme kapasitesini arttırarak kişinin günlük veya spor yaşantısına dönüşü hızlandırmaktır. Manipulatif tedavinin yumuşak dokulardaki (kas, bağ, tendon, eklem kapsülü, cilt) kısalan yapıların uzaması, problem olan bölgeye olan kan akışının artmasından psikolojik faktörlere kadar uzanan birçok etkisi sebebiyle yeniden yapılandırma ve ağrı üzerinde olumlu etkileri vardır."

HACETTEPE'DE 77 HASTA ÜZERİNDE UYGULADI

Manuel tekniklerin etkinliğini araştırmak üzere Hacettepe Üniversitesinde 77 omuz sıkışma sendromu tanısı konulmuş hasta üzerinde araştırma yapan Dr. Şenbursa, şu sonuçlara ulaştı:

"Hastalar 8 seans manuel tedavi veya egzersiz tedavisi almıştır. 2 senelik çalışmanın sonucu göstermiştir ki; uygulanan bütün teknikler hastaların ağrı ve hareket kapasitesi üzerinde etkin sonuçlar vermiştir. Fakat kısa sürede tedavinin sonuçlandırılmasında etkili olan manuel tedavi uzun süre etkilerini devam ettirmektedir."