F
Fırtına
Guest
Bir varsayıma göre buğday, arpa, yulaf ve çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten ile sütte bulunan kazein maddesi bazı çocuklarda otizme yol açmaktadır. Gluten ve kazein tahıl ve sütte bulunan protein maddeleridir. Tahıl, süt ve süt ürünlerini tüketen bazı çocukların, bu ürünlerde bulunan proteini iyi tolere edemediği için çeşitli davranış problemleri gösterdiği iddia edilmektedir; çünkü bu çocukların gluten ve kazeine karşı alerjileri bulunduğu öne sürülmektedir.
Teoriye göre gluten ve kazein maddeleri bu çocukların bağırsaklarında çözünerek peptidlere dönüşür, sonra kana karışarak beyne ulaşır ve beyinde ciddi hasarlara yol açar. Beyni bir çeşit uyuşturarak, çocuğun çevresiyle olan bağlantısını zayıflatır veya kopartır.
Bazı testlerle çocuğun duyarlı olduğu maddelerin tespit edilebildiği belirtilmektedir. Belli bir süre bir uzman denetiminde gluten ve kazein maddelerinin bulunmadığı bir diyet uygulanır. Diyetle beraber çocuğun davranışlarında olumlu ve anlamlı farklılıklar görülürse diyete devam edilir.
Bazı belirti ve problem davranışlara, gıdalardan kaynaklanan alerjilerin yol açtığı düşünülmektedir. Özellikle şeker, hazır yiyeceklerde bulunan koruyucular ve salisilat gibi maddelerin otizmli davranışlara ve aşırı hareketliğe yol açtığı hipotezine dayanır. Tedavi sürecinde, alerjiye neden olduğu tahmin edilen gıdaların tüketilmesi yasaklanır ve çocuk belli bir süre gözlenir. Olumlu farklılıklar görülürse diyete devam edilir.
Aşağıda Cem Kınacı’nın (2006) hazırladığı gluten, kazein ve soya içermeyen diyet listesi yer almaktadır;
Yasak Besinler
*Süt ve türevleri (yoğurt, peynir, tereyağı, kaymak vb.)
*Süt ve türevlerini içeren besinlerin tamamı,
*Soya fasulyesi, buğday, arpa, yulaf, çavdar ve unlarından yapılmış ekmekler,
*Erişte, makarna,
*Şehriye, tarhana, un çorbaları, (buğday, arpa, yulaf, çavdar unları)
*Buğday unu ve kesilmiş yufkadan yapılan her türlü tatlı,
*(baklava, un ve irmik helvası, kadayıf, tulumba tatlısı vb.)
*Sucuk, pastırma,
*Etli pide, etli börek,
*Bayat ekmek içi konmuş yemekler, köfteler,
*Bulgur konmuş kıymalı yemekler,
*Bulgur konmuş sebze sarma ve dolmaları,
*Kurutulmuş meyveler,
*Deniz ürünlerinin tamamı.
Serbest Besinler
*Kırmızı et,
*Tavuk eti, ördek eti, hindi eti,
*Yumurta,
*Pirinç, nişasta, Pirinç pilavı,
*Pirinç unundan yapılmış kek, çörek,
*Mısır ve unlarından yapılmış ekmekler,
*Kuru baklagiller,
*Pirinç ve sebze çorbaları (patates dahil)
*Serbest olan tahıllardan yapılmış çorbalar (sade ve et sulu)
*Her türlü sebze ve meyve,
*Pekmez, bal, reçel, marmelat,
*Et yağları,
*Bitkisel sıvı yağlar,
*Kuruyemişler,
*Tatlı su havuzunda yetiştirilen balıklar.
Önerilen Besinler (Antioksidan Gıdalar)
*Mercimek,
*Kuru fasulye,
*Nohut,
*Taze fasulye, bezelye vb.
*Ceviz, fındık, fıstık, badem vb. sert kabuklu yemişler,
*Turunçgiller,
*Kayısı, karadut, kızılcık, kiraz, vişne, kuş üzümü, kırmızı ve kara üzüm ve diğer meyveler,
*Lahanalar,
*Karnıbahar,
*Ispanak, pazı,
*Turp ve pancar yaprakları,
*Şalgam,
*Hardal yaprağı,
*Nane, maydanoz vb. yabani yenebilen otlar,
*Sarımsak, soğan,
*Pırasa.
Çetin Özbey
Teoriye göre gluten ve kazein maddeleri bu çocukların bağırsaklarında çözünerek peptidlere dönüşür, sonra kana karışarak beyne ulaşır ve beyinde ciddi hasarlara yol açar. Beyni bir çeşit uyuşturarak, çocuğun çevresiyle olan bağlantısını zayıflatır veya kopartır.
Bazı testlerle çocuğun duyarlı olduğu maddelerin tespit edilebildiği belirtilmektedir. Belli bir süre bir uzman denetiminde gluten ve kazein maddelerinin bulunmadığı bir diyet uygulanır. Diyetle beraber çocuğun davranışlarında olumlu ve anlamlı farklılıklar görülürse diyete devam edilir.
Bazı belirti ve problem davranışlara, gıdalardan kaynaklanan alerjilerin yol açtığı düşünülmektedir. Özellikle şeker, hazır yiyeceklerde bulunan koruyucular ve salisilat gibi maddelerin otizmli davranışlara ve aşırı hareketliğe yol açtığı hipotezine dayanır. Tedavi sürecinde, alerjiye neden olduğu tahmin edilen gıdaların tüketilmesi yasaklanır ve çocuk belli bir süre gözlenir. Olumlu farklılıklar görülürse diyete devam edilir.
Aşağıda Cem Kınacı’nın (2006) hazırladığı gluten, kazein ve soya içermeyen diyet listesi yer almaktadır;
Yasak Besinler
*Süt ve türevleri (yoğurt, peynir, tereyağı, kaymak vb.)
*Süt ve türevlerini içeren besinlerin tamamı,
*Soya fasulyesi, buğday, arpa, yulaf, çavdar ve unlarından yapılmış ekmekler,
*Erişte, makarna,
*Şehriye, tarhana, un çorbaları, (buğday, arpa, yulaf, çavdar unları)
*Buğday unu ve kesilmiş yufkadan yapılan her türlü tatlı,
*(baklava, un ve irmik helvası, kadayıf, tulumba tatlısı vb.)
*Sucuk, pastırma,
*Etli pide, etli börek,
*Bayat ekmek içi konmuş yemekler, köfteler,
*Bulgur konmuş kıymalı yemekler,
*Bulgur konmuş sebze sarma ve dolmaları,
*Kurutulmuş meyveler,
*Deniz ürünlerinin tamamı.
Serbest Besinler
*Kırmızı et,
*Tavuk eti, ördek eti, hindi eti,
*Yumurta,
*Pirinç, nişasta, Pirinç pilavı,
*Pirinç unundan yapılmış kek, çörek,
*Mısır ve unlarından yapılmış ekmekler,
*Kuru baklagiller,
*Pirinç ve sebze çorbaları (patates dahil)
*Serbest olan tahıllardan yapılmış çorbalar (sade ve et sulu)
*Her türlü sebze ve meyve,
*Pekmez, bal, reçel, marmelat,
*Et yağları,
*Bitkisel sıvı yağlar,
*Kuruyemişler,
*Tatlı su havuzunda yetiştirilen balıklar.
Önerilen Besinler (Antioksidan Gıdalar)
*Mercimek,
*Kuru fasulye,
*Nohut,
*Taze fasulye, bezelye vb.
*Ceviz, fındık, fıstık, badem vb. sert kabuklu yemişler,
*Turunçgiller,
*Kayısı, karadut, kızılcık, kiraz, vişne, kuş üzümü, kırmızı ve kara üzüm ve diğer meyveler,
*Lahanalar,
*Karnıbahar,
*Ispanak, pazı,
*Turp ve pancar yaprakları,
*Şalgam,
*Hardal yaprağı,
*Nane, maydanoz vb. yabani yenebilen otlar,
*Sarımsak, soğan,
*Pırasa.
Çetin Özbey
