Psikolojik Travmalar Nasıl Atlatılır

gülümse_hayata

Üye
Üye
Katılım
Kas 9, 2010
Mesajlar
16,299
Tepkime Puanı
15
Puanları
0
Yaş
49
Psikolojik açıdan travma yaşayan insanlar önce bu gerçekle yüzleşip kabullenip kendisinin bu sorunu aşabileceğine inandırması elzemdir. Herkesin bu tür travmalar yaşayabileceği sadece kendi başına gelmeyeceğini kabullenmesi ve buna göre davranması gerekmektedir. Hayat boyu bir çok kötü olayla karşılaşılabilir ve bu olaylar neticesinde farklı ruh hallerine bürünebiliriz. Bu durum olağandır fakat bu durumu ciddi ruhsal sorunlara kadar götürebilir ve içinden çıkamaz bir hal de aldırabiliriz. İşte ozaman tehlike çanları çalmaya başlayacaktır. Yazımızda bu duruma gelmemesi için neler yapabiliriz bunlardan bahsedeceğiz.



travma_sonrasi_yasanan_stres_bozuklugu_h18147.jpg
Yaşanan facia olaylardan sonra kişinin düştüğü travmatik ruh halinden kurtulmasını sağlayacak öneriler uzmanlarımızdan geldi. Travma olayları nasıl atlatılır, travmadan kurtulmak için ne yapılmalıdır uzman önerilerine göz atarak ve bu önerileri hayatımıza geçirerek psikolojik travmadan kurtulmak mümkündür.

Toplumsal travma, yas ve stres bozukluğu gibi durumlar insanların üzerinde deri etkiler bırakırlar. Olumsuz davranışlar sergileme, yaşa uygun davranmama, herkesten uzaklaşma, beslenmeye dikkat etmeme, şiddete meyilleşme, bakımına ihmal etme gibi birçok etken travma yaşamış olan kişilerde görülen bozukluklardır.

Travmadan kurtulmak için kesinlikle bireyler yalnız kalmamalıdır. Sevdiği şeyleri yapmaya çalışmalı, sevdikleri ile birlikte olmalıdır. Hobiler edinmek, her şeye rağmen hayata devam etmek gerektiğine inanmalısınız.Sizi anlayan ve destekleyen kişilerle bağınızı koparmayın.

Çevrenizden ve gerekiyorsa profesyonelden yardım alarak sıkıntılarınızı paylaşın. Yaşadığınız travma sonrası yasınızı yaşamak için kendinize önce biraz izin verin ve sonra bu durumdan kurtulma çabasına girin. Başınıza gelen olayın herkesin başına gelebileceğini düşünerek, kontrollü olmaya çalışın. Davranışları gözden geçirmek, hayatı düzene sokmak için planlar yapmak, değişiklikler yapmak ve size anlamsız gelen her şeyi hayatınızdan çıkartmak gerekir. Bugünü yaşamaya özen gösterin, geçmişten kurtulun.



Psikolojik Travma Nedir?

Psikolojik travma kişilerin hayatını,vücut bütünlüğünü ya da ruhsal dengesini tehdit eden, ve duygusal anlamda üstesinden gelmekte zorlandığı olaylar, deneyimler veya durumlardır.

Travma Subjektif (Göreceli) Bir Deneyimdir

Bir olayın travmatik etki yaratıp yaratmaması tamamiyle kişinin bu olayı algılayış biçimine ve bu olayın hayatını, duygularını ve düşüncelerini ne kadar olumsuz etkilediğine bağlıdır. Bu anlamda travma kişisel bir deneyimdir ve her birey her olayı farklı değerlendirir.

Olaylar kişileri farklı şekillerde etkileyebilir. Aynı olumsuz deneyimleri yaşamış bireylerin bazıları için bu travma yaratabilirken, bazıları için yaratmayabilir. Bu nedenle yaşanan bir olayın travmatik olup olmadığını ortaya çıkarmaktan ziyade bu olayın kişiyi duygusal anlamda nasıl etkilediğine bakmamız gerekmektedir.

Psikolojik Travma Bize Ne yapar?

Genel olarak, psikolojik travma oldukça stress yaratan durumların kişinin güvende olma duygusunu zedeler ve kişide çaresizlik, yalnızlık ve tehlikeli bir dünyada her an zarar görebileceği hissi uyandırır ve onları tehlikelere açık hale getirir.

Bir olayı travmatik olarak değerlendirmek için nelere bakmak gerekir?


Psikolojik Travmalara Birkaç Örnek

—Fiziksel,duygusal,cinsel istismar
—Fiziksel ve duygusal ihmal
—Aile içi şiddet
—Saldırıya uğramak ya da bir saldırıya tanık olmak
—Trafik kazaları
—Hayatı tehdit edebilecek hastalıklara yakalanmak ya da yakalanan birini tanıyor olmak
—Doğal afetler
—Savaş
—İşkence

Travma Sonrası Stress Bozukluğu Nedir?


Psikolojik travmaların yol açtığı bir kaygı bozukluğudur.

Travma Sonrası Stress Bozukluğu'nın Belirtileri Nelerdir?*

Travma sonrası terapiye ihtiyaç duyulduğu nasıl anlaşılır?


1) Kişinin yaşadığı travmayı zihninde tekrar tekrar yaşıyor olması.

a) Flashbackler
b) Kabuslar
c) Travmayla ilgili gün içerisinde zihne gelen ve durdurulamayan düşünceler

2)Kaçınma davranışları gösteriyor olması

a) Travmatik olaya dair konuşmalardan ve anılardan kaçınma
b) Travmatik olayla başlantılı olan aktivitelerden, yerlerden ve kişilerden uzak durma
c) Travmatik olayla ilgili önemli bir parçayı hatırlayamama
d) Günlük aktivitelere olan ilginin ve katılımın azalması
e) Diğer insanlardan kopmuş olma hissi
f) Duygu göstermekte zorlanma

3) Fiziksel olarak uyarılma belirtileri gösterme

a) Travmatik olay hatırlatılınca vucudun tetikleniyor olması
b) Hypervigilence (Aşırı uyarılmışlık hali)
c) Uyku problemleri (Insomnia)
d) Öfke
e) Konsantrasyon güçlüğü

Travma Sonrası Stress Bozukluğu ile İlgili Bildiklerimiz

1) TSSB tedavi edilmez ise yıllarca sürebilir
2) Genellikle çocuk ve ergenlerde gözden kaçabilir Yaramaz davranış veya ergenlik problemi
3) Çocukluk çağında olan travmalar daha ağır ve karmaşık psikolojik sorunlara yol açar
4) Üst üste gerçekleşen travmalar (Kompleks Travma) daha ağır semptomlarla kendini gösterir ve kişilik yapısına daha ağır hasar verir

TSSB ile İlgili Bilmediklerimiz

Psikolojik travmaya maruz kalan bireylerin sadece 1/3’ü TSSB semptomları geliştirmektedir. Geriye kalan kesimin neden TSSB geliştirmediğini, hangi faktörlerin bunu önlediğini tam olarak bilmemekteyiz.

Üst Üste Gerçekleşen (Kronik) Travmalar Nelere Yol Açar?

1) Kişinin kendisi ve dünya hakkındaki görüşlerini derinden etkiler
2) Kendine zarar verme davranışları görülebilir – kendini kesme, yakma
3) İlişki problemleri yaşayabilir (ya çok yakın ya da çok mesafeli)
4) Kısa süreli psikotik semptomlar da görülebilir (paranoya, delüzyon)


Kişilerin TSSB ile Başa Çıkmada Kullandıkları Sağlıksız Yollar Nelerdir?

1) Alkol ve madde kullanımı ve diğer bağımlılıklar
2) Tehlikeli cinsellik
3) Şiddet
4) Kendine zarar verici davranışlar
5) Aşırı yemek yemek/Hiç yemek yememek
6) Impulsif davranışlar

TRAVMATİK DENEYİM YAŞAMIŞ KİŞİLERE NASIL YARDIM EDEBİLİRİZ?
—Güvenli Ortam Yaratmak (Fiziksel ve duygusal)
—Güvenilir olmak
Seçim yapmalarına izin vermek ve bunu desteklemek
—Seçim yapmalarına izin vermek ve bunu desteklemek
—Travma belirtileri gösteren kişileri gerekli yardımı alabilecekleri ruh sağlığı uzmanlarına yönlendirmek
—Kişilerin travmalarını açmaları ve paylaşmaları konusunda ısrar etmemek
—Onlar için güvenli bir yer yaratabiliyor olmak
—Limitler ve sınırları çizebilmek ve bunun travmaya maruz kalmış kişiler için yararlı olduğunu anlayabilmek
 
Moderatörün son düzenlenenleri:

Murat.Y

Üye
Üye
Katılım
Eyl 9, 2014
Mesajlar
1,998
Tepkime Puanı
0
Puanları
0
Travma Terapileri

Travmaya müdahalemiz olay öncesi, olayın hemen ardından kısa süreli erken müdahaleler, önleyici müdahaleler ve uzun süreli müdahaleler diye ayırırız.

4Işık hızında duygusal iyileşme yeni ve güçlü terapi tekniği  emdr.jpg

En etkin travma terapileri hangileri?



Işık Hızında Duygusal İyileşme Yeni ve Güçlü Terapi Tekniği : EMDR

Herkesin geçmişinde büyüklü küçüklü travma yaşantıları vardır. Deprem, taciz, tecavüz gibi bir defada olan büyük travmalar olabileceği gibi çok göze çarpmayan ama süreklilik sergilediği için kişiyi ilerideki yaşantısında olumsuz etkileyebilecek olan küçük ve orta büyüklükte travmalar da vardır.

Araştırmalar bize çoğu psikolojik problemin temelinde bu travmatik yaşantıların etkileri olduğunu göstermektedir. İnsanlar fiziksel yaralanmalara maruz kalabilecekleri gibi psikolojik yaralanmalara da maruz kalırlar. Beynin kaynakları uygun koşullar olduğunda bu yaraları iyileştirir. Beynimiz nasıl ki fiziksel bir yarayı aşırı olumsuz şartlar olmadığı zaman kendi kendine iyileştirebiliyorsa travmatik olayların yol açtığı psikolojik yaralanmaları da beynimiz iyileştirme potansiyeline ve eğilimine sahiptir.

Bu doğal bir eğilimdir, normal şartlarda harekete geçirilmesi gereken bir süreç değildir. Ancak bazı durumlarda bu doğal iyileşme süreci bazı nedenlerden ötürü kesintiye uğrar. Nasıl ki fiziksel yarayı steril bir ortamda tutamazsak ve olumsuz dış etkilerden koruyamazsak o yaranın iyileşme süreci aksarsa, aynı şekilde yaşanan olumsuz olayın yol açtığı psikolojik yaralanma da uygun olmayan koşulların varlığında kendi kendini iyileştiremez.

EMDR (EyeMovementDesensitizationandReprocessing / Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) hipnoz yada ilaç kullanımını gerektirmeyen danışan merkezli bir tedavi yöntemidir. EMDR, psikodinamik, bilişsel, davranışsal ve danışan merkezli yaklaşımlar gibi çok iyi bilinen farklı yaklaşımların öğelerini bir araya getiren bir yöntemdir. EMDR uygulaması, terapistin, danışanın kendine ait iyileşme mekanizmasını harekete geçirmesine izin vermektedir. EMDR travmatik anıya erişilmesini ve böylece bilgi işlemenin iyileşmesini ve travmatik anı ile daha uygun olan anıların veya bilgilerin arasında ilişki kurulmasını sağlamaktadır.

Psikolojik problemlerde ortak bir durum, mantık ile duyguların eş zamanlı hareket edememesidir. Örneğin, kişi "biliyorum bunu düşünmem/hissetmem hiç mantıklı değil ama engel olamıyorum" der.

Psikolojik problemlerin genelinde sorun, kişinin yaşadığı olumsuz olay ya da olayların duygusal etkilerinin azalmayıp hala devam etmesidir. Yani geçmiş bugünde yaşanmaktadır. EMDR psikolojik travmanın yarattığı duygusal kilitlenmişliği açar ve kişinin doğal iyileştirici kaynaklarının harekete geçmesine izin verir. Böylece beyinde hapsolmuş/kilitli kalmış travmatik yaşantının işlenmesini sağlar. EMDR ile çalışılan kişilerde çalışma bittiğinde, önceden yaşadığı travmatik olayı hatırlasa da bu olayın artık geçmişte kaldığına gerçekten inandığını ve onu etkilemediğini söylediği duyulur..

EMDR bir psikoterapi yöntemidir.. EMDR ile ilgili 15 yılı aşkın klinik pratiğe bakıldığında, EMDR uygulamaları sonucunda, psikolojik sorunların çözülmesinde son derece hızlı ve etkili sonuçlar alındığı görülmektedir.

EMDR'nin Ortaya Çıkışı

Psikolog FrancineShapiro, 1987 senesinde EMDR'nin ortaya çıkmasını sağlayan ilk gözlemini yapmıştır. İstemli göz hareketlerinin, olumsuz ve rahatsız edici düşüncelerin yoğunluğunu azalttığını fark etmiştir.. Dr. Shapiro, bir süre sonra, travmatize olmuş Vietnam gazileri ve cinsel istismara uğramış olan kişilerle EMDR'nin etkinliğini araştırmak üzere bir çalışma yapmıştır. (Shapiro, 1989).

Bu çalışmada, danışanlarından duygusal anlamda kendilerini rahatsız eden materyale odaklanmalarını ve aynı zamanda terapist tarafından yönlendirilen iki yanlı göz hareketlerini (ellere hafifçe vuruş ve sesle uyarım da sıkça kullanılmaktadır) takip etmelerini istemiştir. Çalışmanın sonuçları EMDR'nin, danışanların travma belirtilerini anlamlı derecede azalttığını göstermektedir.

EMDR'nin İşleyişi

EMDR'nin nasıl çalıştığı henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, EMDR'nin yaşantıların yeniden işlenmesini nasıl iyileştirdiğiyle ilgili olası mekanizmalar hakkında devam eden araştırmalar bulunmaktadır. Araştırmacıların hem fikir oldukları konu şudur: Şimdiki zamanda meydana gelenler, geçmiş yaşantılar sonucu ortaya çıkan ve danışan için halen bir üzüntü kaynağı olan olumsuz düşünceleri, duyguları ve fiziksel duyumları tekrar uyarabilmektedir.

Görünen o ki, EMDR bu olaylar arasındaki ilişkiyi değiştirerek, hem geçmiş hem de şimdiki zamanda yaşanan olaylarla ilgili, mevcut olarak yaşanan stresi büyük ölçüde azaltmaktadır. EMDR süresince, terapist müdahalenin odak noktası olacak spesifik problemi belirlemek için danışanla birlikte çalışır. Terapist, yapılandırılmış prosedüre dayanarak, danışanın kendisini rahatsız eden durumu veya olayı tanımlamasına rehberlik eder ve üzücü olan önemli kısımlarını seçmesine yardımcı olur.

Danışan göz hareketlerini takip ederken aynı zamanda hedef anının veya diğer anıların çeşitli kısımlarını deneyimler. Terapist, danışanın kendi başına doğru bir şekilde işleyip işlemediğinden emin olmak için, düzenli aralıklarla göz hareketlerini durdurur. Terapist bu süreçte danışana yardımcı olur ve ne yönde müdahale edileceği hakkında kararlar verir.

Buradaki amaç, danışanın olumsuz deneyimle ilgili bilgiyi hızlı bir şekilde işlemesi ve uygun bir çözülmeyi sağlamaktır. Shapiro'nun deyimiyle bu belirtilerin azalması, danışanın negatif inancının yeni bir pozitif inanç ile yer değiştirmesi ve daha optimal seviyede işlevsellik göstermesi anlamına gelmektedir. EMDR tedavisi tek bir travma söz konusu olduğunda 1 ila 4 seans arasında, daha zor problemler söz konusu olduğunda ise 1 sene veya daha uzun sürebilmektedir.

EMDR Terapisinin Süreci

EMDR ile travma tedavisi prosedürü adım adım tanımlanmış bir süreçtir. EMDR tedavisi sekiz aşamadan oluşur:

1. Danışan Geçmişi
2. Hazırlık
2.1 Danışanla ilişki (rapport)
2.2 EMDR'nin açıklanması ve danışanın onayı
2.3 Özel, ideal veya güvenli bir yerin yaratılması

3. Değerlendirme
3.1 Hedef anının (resmin) belirlenmesi
3.2 Bu durumdaki olumsuz inancın belirlenmesi (şimdi ve şu anda)
3.3 Bu durumdaki olumlu inancın belirlenmesi (şimdi ve şu anda)
3.4 Bu olumlu inancın öznel geçerliliğinin belirlenmesi
3.5 Hedef anıya yönelik duyguların belirlenmesi (şimdi ve şu anda)
3.6 Öznel rahatsızlık ölçeğinde hedef anı ve diğer olumsuz olayların verdiği rahatsızlığın ölçüsünün belirlenmesi
3.7 Tüm bu sıkıntıların bedendeki yer alışının tespit edilmesi (şimdi ve şu anda)
4. Duyarsızlaştırma
5. Yerleştirme
6. Beden Tarama
7. Tamamlama
8. Yeniden Değerlendirme (bu aşama bir sonraki seansta yer alıyor)

EMDR Kullanılan Alanlar

EMDR; endişe, suçluluk duygusu, öfke, travma sonrası reaksiyonları, bazı depresyon çeşitleri, fobi ve yas gibi rahatsızlık veren semptomların azaltılmasında kullanılır. Bunun yanı sıra; performans geliştirme (ör: spor ve buna benzer diğer başarı gerektiren konularda), kendilik değeri ve özgüven gibi yapılandırılması gereken duygusal kaynakların kazanımında her geçen gün daha fazla kullanılmaktadır. EMDR özellikle Travma Sonrası Stres Bozukluğu'nun iyileştirilme sürecindeki başarısıyla bilinmektedir ve bu konuda yapılan bir çok araştırmayla belgelenmiştir.

EMDR'nin Kullanıldığı Alanlar:

Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Depresyon

Kaygı Bozuklukları ( Panik Bozukluk, Genellenmiş Kaygı Bozukluğu vs. gibi)

Tüm Travmatik Yaşantılar (Cinsel Taciz, Tecavüz, Fiziksel Şiddet, Psikolojik Şiddet, Doğal

Afetler, İhanet-Terk, Aldatma vs gibi.)

Kompleks Travma ve buna bağlı kişilik bozuklukları

Fobiler ve Korkular (Sosyal Fobi, Uçak Fobisi, Yükseklik Korkusu vs. gibi)

Yas

Kendilik Değeri ve Özgüven gibi yapılandırılması gereken duygusal kaynakların kazanımında

Performans Kaygısı

Performans Geliştirme (Örneğin spor, sahne sanatları ve buna benzer diğer performans gerektiren konularda)

Öfke ve Stres Yönetimi

Baş Ağrısı ve Migren

Kilo Kontrolü ve Yeme Bozuklukları

Beden Algısı Bozuklukları

Kaynak Davranış Bilimleri Enstitüsü

Travmayı günlük stresten ayıran özellikler nelerdir?


Travmatik olaylardan sadece travmaya maruz kalanlar mı etkilenir?


Travmatik olaylar her zaman travmaya neden olur mu?


Travmaya eşlik eden diğer psikolojik rahatsızlıklar nelerdir?



Makale: Uzm. Psikolog Tülin Çizer (EMDR Terapisti)
 
Tekerlekli Sandalye
Üst