Safra kesesinde ne tür sorunlar oluşabilir? Safra kesesi hakkında genel bilgiler

Safra kesesi karaciğerin sağ ve sol lobları arasında yerleşmiş armut şeklinde 15- 20 cm boyunda bir organdır. Asıl görevi safrayı depolamak ve gerektiği zaman oniki parmak bağırsağına safrayı göndermektir.



Safra kesesinde ne tür sorunlar oluşabilir?


Safra kesesi hastalıkları

Safra kesesi karaciğerin sağ ve sol lobları arasında yerleşmiş armut şeklinde bir organdır ve görevi safra depolamaktır. Safra kesesi taşları toplumda çok sık görülen bir hastalıktır. Safra kesesi taşlarının genel anlamda içeriği kolesterol, kalsiyum ve safra pigmentinden oluşur. Safra kesesi taşlarının ilaç ile tedavisi sağlanmaya çalışılmış olsada böyle bir tedavi mümkün görünmemektedir.

Safra Taşı Nedenleri:

Şişmanlık
Hızlı zayıflama
Kafein
Enflematuar Barsak Hastalıkları Olarak sayılabilir.

Safra kesesi taşları hangi hastalıklara neden olabilir?


Safra kesi taşları, benim tarifimle saatli bomba gibidir. Ne zaman patlayacağı, yani ne zaman hastaya problem yaratacağı belli değildir. Safra kesesi iltihabı yapabileceği gibi, safra kanalına düşerek safra kanalı iltihabı, sarılık ve pankreatit gibi problemlere de yol açabilir. Tesadüfen saptanan safra taşlarında ameliyat gerekip gerekmeyeceği konusu doktor muayenesi sonrası doktorunuz tarafından verilebilecek bir karardır. Semptomatik bir hal almışsa, yani hastayı rahatsız edecek düzeyde problemler oluşturmuşsa ameliyat önerilir.

Genellikle ameliyat deneyimli cerrahlar tarafından laparoskopik yöntemle yani kapalı olarak yapılabilmektdir. Bu yöntem hem ağrının az olması, hem estetik olarak sağladığı avantaj, hemde günlük hayata daha hızlı dönme gibi avantajlar sağlamaktadır. Safra kesesi poliplerinde ise polip boyutuna göre takip veya ameliyat önerilmektedir.

Sağlıklı günler dilerim.

Makale: Op. Dr. Çetin ALTUNAL

Safra kesesi hastalıklarında beslenme nasıl olmalı?

Laparoskopik safra kesesi ameliyatlarından sonra ne tür diyet uygulanacağı sıkça hastalarımız tarafından bize yöneltilen sorudur. Burada genelde dikkat edilmesi gereken 2 ay boyunca yağlı, kızartmalı soslar ihtiva eden yiyeceklerden uzak durulmasıdır..



Laparoskopik safra kesesi ameliyatlarından sonra diyet gerekir mi?


Safra kesesi 9-12 cm boyunda , karaciğerin altında , sağ tarafta bulunan bir organımızdır.Karaciğer fonksiyonlarından biri de kandaki toksik maddeleri uzaklaştırmaktır.Karaciğerin tüm topladığı bu toksinler safra içinde toplanır. .Safra ayrıca safra tuzu , lesitin , kolesterol ve diğer maddeleri içerir. Safra ilk önce safra kesesine ulaşır, ince bağırsağa besin ulaşana kadar orada tutulur .Toksinler safra yoluyla ince bağırsağa ulaşır ve gaitayla vücuttan uzaklaştırılır.

Safra taşı ‘ kolelitiasis' olarak adlandırılır. Safra kesesinde taş oluşumunun birkaç sebebi vardır: safra içeriğinin yoğunlaşması ve bu yoğunluğun çökelmesi, safra kesesi ve etrafının iltihapları, bazı kan hastalıkları (sferositoz gibi) ve safra akımının yavaşlamasına sebep olan tıkanıklıklar gibi.10 kişiden birinde safra taşı olduğu sanılmaktadır.Ayrıca safra taşı oluşumu için bazı risk faktörleri vardır: Kadın olmak , 40 yaşın üzerinde olmak , kilolu olmak , ailede bu hastalıkların bulunması , yüksek kolesterol seviyeleri gibi.Yiyeceklerin taş oluşumuna doğrudan bir katkısı yoktur.Safra kesesinden bu taşlar itildiğinde safra yolunu tıkayabilir bu da bulantı , kusma ve sağ üst karında ağrıya neden olur. Genellikle bu semptomlar kişinin kızarmış ve yağlı besinler yemesinden sonra oluşur. Safra taşları ince kum tanesinden bezelye büyüklüğüne kadar olabilir. Safra taşı varlığında kolesistit olarak adlandırılan safra kesesinin inflamasyonu gelişebilir.Bu sağ üst karında ağrıya hatta göğüs ağrısına , ateş,bulantı kusmaya neden olabilir. Ağrı meme altına ,sağ veya sol omuz arkasına yansıyabilir.Ağrı 30 dk ila saatler sürebilir. İdrar çay yada kahve rengine dönebilir. Ciltte ve gözlerde sarılık olabilir. Bu ağrı atakları sıklıkla akşamları görülür.Göğüs bölgesinde şiddetli ağrıya yol açtığı için kalp krizi ile karıştırılabilir. Safra kesesi inflamasyonu acil tedavi gerektirmektedir. Eğer tedavi edilemezse hayatı tehdit edebilir.

Safra kesesi hastalıklarında beslenme

Kronik ve akut safra kesesi iltihabında , uygulanan beslenme programı tek başına hastalığın iyileşmesini sağlamasa da, sindirim güçlüğünü ve ağrıları önleyebilir.

Bazı gıdalar semptomları artırabilir. Proteinler ve yağlı besinler semptomları artırır.Yağların enzimler tarafından işlenerek emilebilmesi için mutlaka safra gereklidir. Safranın bağırsağa akışının azalması ya da durması yağların sindirimini de engeller. Safra kesesi hastalarının yağsız beslenmesi çok önemlidir. Ne var ki, uygulamalar yağsız besinlerdeki tat kaybı nedeniyle zaten iştahsız olan bu hastalarda yetersiz ve dengesiz beslenme gibi önemli bir tehlikeye yol açtığını , bu nedenle yağ yasağının çok katı uygulanmaması gerektiğini göstermiştir. Ayrıca , yağların besinlerden tümüyle çıkarılmasını sakıncalı kılan iki neden daha vardır. Yağlar safra akımını hızlandırdığından , safra kesesinde birikmenin , bunun sonucunda iltihabın artmasını önler; ayrıca , birçok safra kesesi hastası normal düzeyde yağ içeren besinleri kolayca sindirebilir . Koyun , ördek , kaz, domuz ve sığır etlerindeki yağlardan da kaçınmalıdır. Bu nedenle , etleri pişirmeden önce yağlı bölümlerinden iyice ayırmak gerekir.

Safra kesesinde aşırı derecede kasılmaya yol açarak safrakesesi koliğine neden olduğu bilinen yumurta da sınırlandırılmadır. Çok az alındığında bile yakınmalar ortaya çıkıyorsa tümüyle yasaklanmalıdır. Buna karşılık hasta iyi uyum gösteriyorsa yumurta (yağda kızartılarak pişirilmemek koşuluyla) son derece iyi bir besin kaynağıdır.

Genel olarak, sindirimi zor olan yağda kızarmış yiyeceklerin kısıtlanması yararlıdır.

Bazı yağlı balıklar (örneğin somon, ringa, sardalya) yenmemelidir. Yağlı tohumların fazlası zararlıdır. Sebzelerden ıspanak , kuru fasulye, bezelye ve mercimeğin sindirimi güçtür. Ayrıca safrakesesi hastalarında sık sık ve azar azar beslenme önerilir.


Öğün araları uzarsa safra koyulaşarak keseye zarar verir. Bu hastaların beslenmesinde dikkat etmesi gereken başka bir nokta ise hastanın kilosudur. Zayıf ve şişman hastalar uygun diyetlerle normal kiloya getirilmelidir. Son olarak safra yapımını azaltan karbonhidratlar kısıtlanmamalı, buna karşılık, doku yıkımını önleyen vitamin ve minerallere ağırlık verilmelidir. Kabızlık varsa bol posalı yiyecekler ve iltihabın azaltılması için bol sıvı önerilir.

Vitamin –mineraller;

Öğünlerden önce alınan günde 1200 mg lesitin yağların sindirimini kolaylaştırır.

Aç karnına alınacak günlük 500 mg L-Glisin safra asit biyosentezi için gereklidir. Su yada meyve suyu alınabilir.Süt ile alınmamalıdır.

Günlük 25000 IU A vitamini doku onarımı için önemlidir. Gebelerin günlük 10000 IU'i geçmemesi önerilmektedir .

B kompleks vitaminler sindirim için çok önemlidir. Ayrıca kolin ve inositol (500 mg) kolesterol metabolizması ve karaciğer ve safra kesesi fonksiyonları için gereklidir.

C vitamini ve bioflavonoidlerin yetersizliği safra taşları riskini artırır.

D vitamini ( 400 IU/gün) ve E vitamini (600 IU/gün) de karaciğer ve safra kesesi fonksiyonları için çok önemli iki vitamindir.

Sağlıklı ve dengeli bir beslenme ile tüm bu miktarlar karşılanabilir.Bir eksikliği olmadığı sürece ek vitamin takviyesi toksik etki yapabileceği için zararlı olabilir.

Faydalı bitkiler;

Alfalfa karaciğeri temizler .iyi bir vitamin ,mineral kaynağıdır.

Zerdeçal safra kesesi hastalıklarında safra taşı oluşumunu önleyebilir.

Diğer faydalı bitkiler; karahindiba, rezene, zencefil, horsetail (at kuyruğu),maydanoz,tatlı patates.

Gebelik sırasında karahindiba kullanılmamalıdır.

Öneriler;

Elma sirkesi ağrı kesici etkiye sahiptir.1 tatlı kaşığını geçmeyecek şekilde tüketilebilir.

Safra kesesi iltihabı sırasında birkaç gün katı gıda tüketilmemeli ,su, elma, şeftali suyu gibi meyve suları tercih edilmelidir.yavaş yavaş katı gıdalara geçilmelidir.

İşlenmemiş gıdalar tercih edilmelidir.

Hergün en az 1 porsiyon elma ve taze elma suyu tüketilmelidir.

Şeker ve şekerli gıdalardan uzak durulmalıdır.

Hayvansal yağlar, doymuş yağlar, tam yağlı süt ürünleri, kızarmış ve tütsülenmiş besinler alkol, çikolata ve rafine karbonhidratlar uzak durulması gereken besin gruplarıdır.

Aşırı beslenmek ve obezite safra kesesi hastalıkları ile ilişkilidir.

Fiziksel aktivite safra taşı riskini %20-40 azaltmaktadır.

Pigment taşlarında aşırı kalsiyum alımından kaçınılmalı, ek kalsiyum suplementi kullanılmamalıdır.



Makale: Dyt. Bahar DEMİRKIRAN

Safra kesesi iltihabı nedir, belirtileri ve tedavisi nasıl olur

Safra kesesi iltihabı teşhisinde günümüzde en sık kullandığımız fizik muayene sonrası yaptırdığımız ultrasonagrafidir.Safra kesesi iltihabı, kişiler de safra kesesi fosseptik’inin tıkanması sonucunda oluşur.



Safra kesesi iltihabı nasıl teşhis edilir?



Safra kesesi iltihabı, kişiler de safra kesesi fosseptik’inin tıkanması sonucunda oluşur. Genelde bu hastalığa tıp içerisinde ‘’kolesistit’’ adı verilir. Kendi içerisinde 2 türü olan bu hastalığın ilerlemesi ile safra kesesi büzülür ve istenildiği şekilde çalışma gösteremez. Aynı zaman da sürekli safra salgısı, kese de hacmin artışına ve efor sağlamamasına neden olur. Hastanın karın kısmında yemeklerden sonra gaz ve gerginlik gibi olumsuzluklar görülür.

Hastalığın oluşması ile safra kesesi zamanla şişer ve gerilir. Görülen bu gerilme sonucunda ödem ve dolaşım da bozukluk görülür. Bu da iler de safra kesesinde çürümelere ve hatta delinmesine neden olur. Tıkanmalar ileride kesenin içerisinde çamur oluşumuna ve taş birikimine yol açar. Oluşan bu kötü etkenler de safra kesesinin boşaltım yapmasını engeller ve kanalın ağzında birikerek kişileri zor duruma sokar. Zaman, zaman görülen ağrılar sırttan sağ küreğe ve göğse doğru yayılabilir. Ancak bu tür vakalar ‘’kronikleşmiş kolestit’’ hastalarında diğerlerine oranlara daha çok görülür. Genel anlamda bu tür safra kesesi iltihabı 40 yaş üzeri ve oldukça fazla kilolu bayanlar da görülen bir durumdur.

Akut safra kesesi iltihabı ise taşlardan meydana gelen bir hastalıktır. Bu hastalığın ana nedeni olarak safra kesesi taşları ön görülmüş ve tıp içerisinde akut klostit olarak hitap edilmiştir. Bu hastalığı taşıyan kişiler de aniden gelen ve son derece şiddetli olan, çok çabuk gelişen sırt ve omuz kısmında meydana gelen ağrılar görülür. Ateşin seyrinde artış olur ve ilerledikçe kusma ile bulantı gözlenir. Her iki çeşit iltihapta da zaman kaybı yaşamadan doktor kontrolünde bulunmak gerekir.


Safra kesesi iltihabı belirtileri;


Safra kesesi iltihabının apaçık belirtisi karın ağrısıdır. Özellikle karnın sağ tarafında oluşan bu ağrı zamanla ateş faktörüne yol açar. Ağrıların görülüşü, önden göğüs ve sırttan kürek şeklinde gelir, git gide diğer taraflara doğru yayılır. Safra kesesi iltihabının oluşmasına neden olan etkenler, yemeklerin ardından mide bulantısına ve kusmaya da yol açmaktadır. Ağrılar çoğu zaman kişilere dalga, dalga gelir ve gitmesi biraz uzun sürer. Bilhassa safra kesesinin olduğu yere baskı yapınca ağrının şiddetinde artış olur. Aynı zaman da ağrının yaşandığı süreçlerde ten renginde sararmalar ve bazı kişiler de döküntüler oluşur. Hastalık bu şekilde ağır, ağır meydana çıkar ve yaklaşık 4-5 gün boyunca kendini sürekli hatırlatır.

Safra kesesi iltihabı teşhis;

Safra kesesi iltihabının teşhisi için ilk olarak doktor muayenesi tercih edilir. Doktorun elle yapacağı muayenenin yeterli görülmediği durumlarda, laboratuar analizlerine ve klinik tahlillere başvurulur. Hastalığın teşhisinin konulması bu sayede hem kolaylaşmış olur, hem de açıklık kazanıp net bulgular elde edilmiş olunur. Rahatsızlık kendini vermiş olduğu ağrı, ateş, kramp ve sancı sayesinde belli eder. Hastalığının teşhisinin koyulmaması halinde veya ihmal edilmiş olması durumunda safra yoğunlunun artışına, kanda ki bilirubi’nin fazlalaşmasına, ak tabakasının sararmasına ve fecesin renksizliğine yol açmış olunur. Gözün ak tabakasında hastalıktan dolayı oluşmuş sarılık, aynı zamanda klinik muayene ile hastalık rahatlıkla anlaşılır. Genelde kendini apaçık bir şekilde belli eden bir hastalık olduğu için bulgularının aranmasına ve farklı komplikasyonların araştırılmasına gerek yoktur. Hastalığın anlaşılması için tek bir muayene yeterli kalırken, bazı kişiler de hastalığın gelişme evresinde röntgen gibi ilerlemiş cihazlardan faydalanmak en doğrusu olacaktır. Safra kesesi iltihabına neden olan taş röntgen esnasında rahatlıkla görülecektir.

Safra kesesi iltihabı tedavisi;


Safra kesesi iltihabının tedavisi için öncelikle bölgede tıkanmaya neden olan taşın durumuna bakılır. Bunun için hastaya öncelikle muayene yapılır ve ardından röntgen çekilir. Eğer hastanın durumu ameliyat gerektiriyor ise işlem laparoskopi eşliğinde yapılır. Günümüzde ameliyat gerektiren pek çok hastaya uygulanılan laparoskopi tekniği sayesinde bölge tamamen açılmaz ve ufak delikler ile işlem gerçekleştirilir. Laparoskopi yapılırken uç kısmında kamera olan bir alet vasıtasıyla safra kesesinin iltihap kapladığı alana gidilir ve ameliyat bu şekilde tamamlanır. Ameliyata yapan doktor kamarayı büyüterek görmek istediği açıyı kendine doğru yakınlaştırabilir ve bu sayede ufak taşların temizlenmesi daha kolay olur. Cerrah, ameliyatı gerçekleştirirken büyük bir ekrana yaptığı işlemi yansıtır ve bu sayede diğer cerrahların görmesini ve önerisini almış olur. Ameliyatın ardından doktorun yapmış olduğu çekim çoğu zaman hastalara video kayıt şeklinde verilir. Ameliyat esnasında bölgede taş ve çamur kalmamasına özen gösterilir. Eğer uygun görülürse safra bölgeden tamamen alınabilir.

Safra kesesi iltihabı tedavi edilmezse ne gibi sorunlar doğurur?




Makale: safrakesesi.org

Safra kesesi polibi nedir, Ne gibi şikayetlere yol açar?

Safra kesesi polipleri tıpkı kolonda olduğu gibi safra kesesi mukozasından kaynaklanmış küçük tümöral parçacıklardır.Genellikle herhangi bir sebeple yapılan ultrasonda, çoğunlukla tesadüfen görülürler.




SAFRA KESESİ POLİPLERİ

Safra kesesi polipi nedir?

Safra kesesinin iç yüzeyinde oluşan et beni şeklindeki çıkıntılardır.

Safra kesesi polipi oluşumunun sebebi nedir?

Polip oluşumunun belirlenmiş bir sebebi yoktur.

Safra kesesi polipleri ne gibi şikâyetlere yol açar?

Aslında safra kesesi polipleri bariz bir şikâyete sebep olmazlar. Nadiren hazımsızlık sebebi olabilirler.

Safra kesesi polipleri nasıl tespit edilir?

Genellikle herhangi bir sebeple yapılan ultrasonda, çoğunlukla tesadüfen görülürler.

Bu poliplerin tedavisi nasıl yapılır?

Safra kesesi polipleri genel olarak bir şikâyete sebep olmaz; bu yüzden tedavileri şart değildir.

Hangi şartlarda tedavi edilmeleri gerekir?

Safra kesesi polipleri bazı uç durumlarda tedavi edilirler. Eğer bu poliplerin çapı 1 cm'i geçerse kanserleşme riski sebebiyle veya çok sayıda polip olup da hazımsızlığa yol açtığı kanaatine varılırsa ameliyatla tedavi edilirler.

Safra kesesi polipleri kanserleşir mi?

Bu polipler büyüyüp 1 cm'i geçerse böyle bir risk olabilir. Ama pratikte bu nadir görülen bir durumdur.

Ne ameliyatı yapılır?

Safra kesesi ameliyatla alınır ve patolojik olarak incelenir. Patoloji sonucuna göre ek bir tedavi gereği olup olmadığı belirlenir.

Bu poliplerin bir önemi var mıdır?

Aslında safra kesesi poliplerin en önemli tarafı, taş oluşumuna zemin hazırlamalarıdır. Bu poliplerin üzerine biriken safra tuzları zamanla taş haline gelebilir, ya da bu polipler zaten safra kesesi duvarına yapışmış küçük taşlardır ve zamanla büyüyünce taş oldukları anlaşılır.

Safra kesesi poliplerini takip etmek gerekir mi?

Evet, taş oluşumuna zemin hazırladıkları veya taşlarla birlikte görüldükleri için yılda bir ultrason yapmakta fayda var.


Safra kesesi polibi tedavisi gecikir ya da yapılmazsa neler görülebilir?



Makale: Yrd. Doç. Dr. Alaattin ÖZTÜRK

Safra Yolu Yaralanmaları, Nedenleri ve Tedavi Seçenekleri

Güvenli laparoskopik kolesistekomi nasıl yapılmalı? Tanım: Safra kesesi taşı ile ilgili tüm sorunları çözülmeli; Hastanede bir gün yatmalı; Birkaç gün içinde normal yaşantısına dönmeli..



Safra Yolu Yaralanmaları Neden Oluyor ? Nasıl Önlenebilir ?


Safra yolu yaralanmaları ve darlıkları

Kolesistektomi sırasında meydana gelen safra yolu yaralanmaları, ister açık yapılsın, isterse laparoskopik bu ameliyatın en önemli komplikasyonlarından birisidir.

SIKLIK

Kolesistektomi sırasında safra yolu yaralanmalarının sıklığı, açık yapılan olgular için %02-03, laparoskopik yapılan olgular içinse % 04-1,3 oranlarında bildirilmektedir.

NEDENLERİ

Kolesistektomi sırasında ki safra yolu yaralanmalarının nedenleri incelendiğinde çok sayıdaki sebepler iki ana alt başlıkta toplanabilir. Bunlardan birincisi anatomik nedenlerdir, ikincisi ise teknik nedenlerdir.

Teknik nedenler arasında kliplerin emniyetsiz biçimde kapatılması, doğru planda disseksiyon yapılmaması, uygunsuz koter kullanımı, uygunsuz klip kullanımı, sistik kanalın aşırı traksiyonu gibi faktörler sayılabilir.

Anatomik nedenler ise en önemli yaralanma nedenlerindendir. Gerek saraf yolları gerekse karaciğer vasküler yapılarında çok sayıda anomaliler bulunabilir. Bunlar içisinde en önemli varyasyonlardan bir tanesi sağ sektör dallarından birinin çok aşağı seviyeden ana hepatik kanala birleşmesi, hatta sistik kanalın bu kanala açılması söz konusu olabilir. Bu durumda en ufak dikkatsizlikte yaralanma ortaya çıkacaktır.

Ameliyat sırasında safra yolu yaralanması olmasa bile, ameliyattaki aşırı disseksiyon, aşırı koter kullanımı bölgenin kanlanmasını bozacağından geç dönem de safra yolu darlıkları (striktürler) gelişebilir.

YARALANMA TİPLERİ

Yaralanma tipi, tedavi yöntemini, ameliyat riskini ve hastalığın sonraki seyrini belirler. Yaralanmanın tipi ve lokalizasyonu ile ilişkili çok sayıda sınıflandırma sistemi vardır. Klinikte bu sistemlerden en çok “Strasberg klasifikasyon” sistemi kullanılmaktadır.

Ancak basitçe yaralanma seviyesi ne kadar yukarı seviyede ise tamirio kadar güçtür.

KLİNİK TABLO

Safra yolu yaralanması ya ilk ameliyat sırasında farkedilerek tamir edilir ya da farkedilmezse ameliyattan sonraki erken dönemde saptanır. Bu süre çoğu kez 1 hafta ile 10 gün arasında değişir, ancak yaralanma tipine göre 6 aya kadar uzayabilir.

Yaralanma tipine göre değişmekle birlikte çoğu hastada karın ağrısı, ateş ve enfeksiyon tablosu vardır. Kesi yerlerinden safra kaçağı olabilir. Kaçak olan hastalar daha erken saptanırlar. Yavaş gelişen darlık tipi yaralanmalarda aylarca fark edilmeyebilir. Bu geç saptanan olgularda sarılık en sık görülen belirtidir. Eşlik eden karın ağrısı çoğu kez vardır.

TEDAVİ

Kolesistektomi sonrası safra yolu yaralanmasının başarılı tedavisi için dikkatli planlama gerekir. Safra yoluna müdahaleden önce tedavi başarısını düşürecek faktörler ortadan kaldırılmalıdır. Bu nedenle enfeksiyon, lokalize abseler, safra yolu iltihapları, safra kaçakları tedavi edilmelidir.

Gerekli tüm görüntüleme yöntemlerine başvurarak, yaralanmanın yeri ve tipi net olarak ortaya konmalıdır.

Tedavide safra yolu yaralanmasının üzerindeki sağlam alan ile ince barsak arasına yeni bir yol yapılarak tedavi uygulanır. Çoğu kez çok fazla deneyim gerektiren oldukça güç cerrahi işlemlerdir. Bu konuda deneyimli karaciğer safra yolları cerrahisi ile uğraşan cerrahlarca yapılması önerilir.



Makale: Prof. Dr. Metin KAPAN