F
Fırtına
Guest
Bilindiği üzere, 12 Eylül 2010 tarihinde "Halk Oylaması"na sunularak kabul edilen 5982 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" hükümleriyle Anayasamızın 10 uncu maddesine eklenen fıkralarda yer alan; "Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz." hükmü ve "Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malûl ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz." hükmü ile özürlüler lehine pozitif ayrımcık içeren ayrıcalıklar tanınmasının eşitlik ilkesine aykırı olmayacağı anayasal güvence altına alınmıştır.
Bu itibarla, özürlü bireylerin ve özel ihtiyaç grubunda yer alan kişilerin sağlık hizmeti taleplerinin, beklentilerinin tam ve sürekli karşılanması, sağlık hizmeti talep eden özürlü kişilerin bu ihtiyaçlarının durumlarına uygun ortamlarda, hızlı, verimli ve mağdur edilmeden karşılanarak, sağlık bakım kalitesinin yükseltilebilmesine yönelik olarak aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır;
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2010/80 sayılı Genelgesi ile hastane poliklinik uygulamalarında öncelik sırası alacak gruplar arasında özürlü vatandaşlarımız da yer almaktadır. Ayrıca 2010/20 sayılı Hasta Taşıma Hizmeti Alımı Genelgesinde ilgili uzman tabip tarafından belirlenen tedavi planı kapsamında belirli aralıklarla, hastaneye yatışı gerekmeksizin ayaktan günü birlik tedavi uygulanması gereken; kas sistemi, nörolojik, ruh sağlığı ve benzeri kronik hastalığı bulunan hastalar, kanser hastalarının kemoterapi ve radyoterapi tedavileri, ayaktan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulanan hastalar, organ ve doku nakli yapılmış veya yapılacak olan hastalar ile doğum yapmış olupta hastaneden taburcu edilen anne ve bebekler gibi sosyal ve tıbbi endikasyonlarına bağlı olarak hastaneye gidiş - dönüş ulaşımında sorun bulunan hastaların evden ilgili sağlık kurumuna ve sağlık kurumundan da eve nakillerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde kullanılmak üzere hasta nakline uygun şartları haiz hasta nakil aracı temininin hizmet alım yolu ile sağlanması yoluna gidilmesi Bakanlığımızca uygun ve gerekli görülmüştür.
Özel sektöre ait sağlık kuruluşları da bu Genelgede tanımlanan hastalara ulaşım amaçlı servis hizmeti sunabilecektir. Hasta taşıma amaçlı ulaşım hizmetleri karşılığı hastalardan her hangi bir ad altında kesinlikle ücret talep edilmeyecektir.
Diğer taraftan, söz konusu hastaların, önceden belirlenmiş randevu saatlerinde, bekletilmeksizin tedaviye alınmaları esastır. Bu amaçla, gerektiğinde evde sağlık hizmet birimleri ve sosyal hizmet birimleri ile koordinasyon ve işbirliği yapılarak hasta refakati sağlanacak, sağlık tesisleri yönetimlerince işlemlerin hızlandırılması ve kolaylaştırılmasına yönelik gerekli idari ve fiziki düzenlemeler yapılacaktır.
Ayrıca Bakanlığımıza bağlı sağlık kurumları bünyesinde; sağlık kurullarınca düzenlenen sağlık kurulu raporlarına ait giderlerin, her rapor için istisnaların bulunması, ücretlendirilmesi kişi veya kurumlara fatura edilmesi ve benzeri hususlara ilişkin, sağlık kurumları ile kişi veya geri ödeme kuruluşları arasında uygulama birliği sağlamak amacıyla; gerek ilgili mevzuat gerekse aşağıda belirtilen hususlara açıklık getirilmesi amacı ile 2010/31 sayılı Genelgemiz yayınlanmıştır.
Buna göre;
Bilindiği üzere, yürürlükte bulunan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin “4.2. Finansmanı Sağlanan Sağlık Hizmetlerinin Sağlanma Yöntemleri ve Ödeme Kuralları” başlıklı maddesinde;
“(14) Kişilere sağlanan sağlık hizmetlerine ilişkin düzenlenen sağlık raporu bedelleri, SUT eki EK-8 Listesinde yer alan rapor puanlar esas alınarak sadece bir adet olarak faturalandırılır. Ancak Kurum birimlerince sevk belgesi düzenlenmek suretiyle (maluliyet, meslek hastalığı ve kontrol muayeneleri vb.) sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilen kişiler için düzenlenen sağlık raporları ile ilaç ve tıbbi malzeme temini de dâhil olmak üzere tedavi amacıyla düzenlenen sağlık raporları dışında kalan; özel amaçla kullanılacak durum belirtir rapor bedelleri (özürlülük raporu, ehliyet raporu, vasi tayini raporu, portör muayeneleri ve işlemleri, tarama amaçlı muayene ve işlemler vb.) ile bu durumların tespitine yönelik yapılan işlem bedelleri Kurumca ödenmez.
(15) Kişilere sağlanan sağlık hizmetleri (tıbbi malzeme, ilaç, tedavi vb) için SUT gereği düzenlenmesi gereken sağlık kurulu raporu ile ilgili olarak sadece bir adet muayene bedeli faturalandırılabilir. Ancak Kurum birimlerince sevk belgesi düzenlenmek suretiyle (maluliyet, meslek hastalığı ve kontrol muayeneleri vb.) sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilen kişiler için düzenlenen sağlık kurulu raporları ile ilgili olarak, kurula katılan her bir branş için muayene bedeli faturalandırılabilir.” hükümleri ile sağlık kurulu raporu ücretleri düzenlenmiştir.
Bu bağlamda;
1- Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği kapsamında bulunanların Sağlık Kurulu raporlarına ait giderleri, Tebliğ hükümlerine göre Kurumca ödenmesi halinde kişinin kurumuna fatura edilmesi, Kurumun ödeme kapsamında bulunmayan ve/veya özel amaçla kullanılacak durum belirtir rapor ücretleri (ehliyet raporu, okul kaydı, iş isteğiyle başvuru vb.) ile bu durumların tespitine yönelik yapılan işlem bedellerinin kişiden talep edilmesi gerekmektedir.
2- Maliye Bakanlığı’nın (Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği vb.) mevzuatı gereği sağlık kurulu raporlarına ait giderleri, kişinin kurumu tarafından ödenmesi halinde kurumuna fatura edilmesi, kurumunun ödeme kapsamında bulunmayan ve/veya özel amaçla kullanılacak durum belirtir rapor ücretleri (ehliyet raporu, okul kaydı, iş isteğiyle başvuru, vb.) ile bu durumların tespitine yönelik yapılan işlem bedelleri kişiden talep edilmesi gerekmektedir. Tedavi yardımları yeşil kart verilerek sağlanan kişilerin işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devralınıncaya kadar bu madde hükümleri esas alınarak ücretlendirilecektir.
3- Sağlık kurulu raporlarına ait tüm giderlerin kişilerden talep edilmesi halinde, giderler Kurumca karşılanmadığından kişinin katılım payı ödememesi (katılım payı oluşmaması) için, bilgi işlem sistemi ile hasta takip numarası/ provizyon alınmayacaktır.
4- Özürlü vatandaşlar hariç olmak üzere, sosyal güvencesi olmayanlar ve/veya özel amaçla kullanılacak durum belirtir raporların (kişilerden talep edilmesi gereken) ücretleri; Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre mensupları için ödenen sağlık kurulu rapor ücretleri esas alınarak ücretlendirilecektir.
5- Sağlık Kurulu kararına hasta, yasal temsilcisi veya çalıştığı kurumu tarafından itiraz edildiği takdirde; aynı sağlık kurumu veya sevk edildiği sağlık kurumu ilk müracaat gibi değerlendirerek ücretlendirilecektir.
6- Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik kapsamında düzenlenen sağlık kurulu raporları ve ilgili mevzuatında açıkça belirtilen sağlık kurulu raporları dışında kalan raporlarda fotoğraf bulunma şartı aranmayacaktır.
7- 08.02.2002 tarih ve 24665 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 28.01.2002 tarihli ve 2002/3654 Sayılı Kararnamenin Eki Kararda;
Gaziler, şehit ve gazi dul ve yetimleri, özürlüler, öğrenciler ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamındaki kişiler 08.01.2002 tarihli ve 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaf tutulmuştur.
Anılan Karar hükmü kapsamında yer alan kimselerin Devlet Hastanelerinde düzenlenen sağlık kurulu raporuna istinaden geri ödeme kurumlarınca ödenmeyen kısmı için sağlık kuruluna esas yapılan muayene, tetkik, tahlil vb. işlemlerden ücret talep edilmemesi gerekmektedir.
Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetlerinin Sunumuna İlişkin 2010/79 sayılı Genelgemiz ile aşağıdaki hususlar düzenlenmiştir;
1) Özürlülere yönelik sağlık hizmeti sunumunda Bakanlığımızın 2010/73 sayılı “Poliklinik Hizmetlerinde Öncelik Sırasına İlişkin Genelgesi” hükümlerine uygun olarak hareket edilecektir.
2) Özürlü sağlık kurulu raporları, Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 sayılı formda gösterilen formata uygun olarak ve Ek-4'te yer alan Özür Durumuna Göre Tüm Vücut Fonksiyon Kaybı Oranları Cetveli doğrultusunda yetkili hastanelerce eksiksiz ve doğru olarak düzenlenecektir.
3) Özürlülere yönelik sağlık hizmetlerinin verildiği sağlık kuruluşlarının iç ve dış mekânlarının mimari ve çevresel düzenlemelerine ilişkin olarak;
a) Düzenlemelerin TSE Standartlarına uygun olarak yapılması,
b) Ortak alanlarda ve asansörlerde her özür grubundaki kişilerin algılayabileceği şekilde yazılı, sesli ve görsel yönlendirmelerin yapılması,
c) Asansör, tuvalet, lavabo, müracaat bankosu v.b. gibi ortak alanların her özür grubuna hitap edecek şekilde düzenlenmesi, tekerlekli sandalye transferini kolaylaştıracak ve tekerlekli sandalye manevrasına imkân verecek şekilde gerekli görülen alanların tutunma barlarıyla desteklenmesi suretiyle düzenlemelerin yapılması,
d) Görme özürlüler için ortak alanlarda takip izi oluşturulması,
e) Sağlık kuruluşlarında, özürlülerin ve yakınlarının kendilerine tanınan öncelikleri belirten tabelaların kolayca görebilecekleri yerlere asılması, söz konusu bilgilere görme özürlülerin ulaşmalarını teminen braille alfabesinin de kullanılması, Sağlanacaktır.
4) Sağlık kuruluşlarında özürlülerin kullandıkları araçların rahat hareket edebilmesini sağlayacak iç ve dış mimari düzenlemeler yapılacaktır.
5) Sağlık kuruluşlarında özürlü ve yaşlı hastalara hizmet alımlarını kolaylaştıracak, işlemlerinde yardımcı olacak refakatçi personel (hostes hizmeti) temin edilecektir.
6) İşitme özürlü hastalarla iletişimi sağlamak üzere işaret dili bilen personel istihdam edilecektir.
7) Özürlü vatandaşlarımızın sağlık kuruluşlarına kayıt ve kabul işlemleri yapılırken özel durumuna uygun şekilde gerekiyorsa oturması sağlanarak işlemleri yapılacaktır.
8) Özürlü ve kimsesiz hastaların başvurdukları sağlık kuruluşundan başka bir sağlık kuruluşuna nakli gerektiğinde, imkanlar ölçüsünde transferi sağlanacaktır.
9) Sağlık kuruluşunun otoparkında özürlü personel ve özürlü hastaların araçları için yer ayrılacak ve ayrılan yer standartlara uygun olarak işaretlenecektir.
10) Evde bakım hizmetleri kapsamında her ilde ihtiyaca cevap verecek sayıda özürlü nakil aracı temin edilerek hizmete sunulacaktır.
11) Özürlülere sunulan sağlık hizmetleri konusunda ilgili personel hizmet içi eğitim programlarına alınacak ve eğitimlerinin sürekliliği sağlanacaktır.
Genelge hükümlerinin etkin olarak icrası ve bu hükümlerin yerine getirilmesinin denetlenmesi amacıyla Bakanlık Makamının 24.02.2011 tarihli ve 7396 sayılı Onayı İle Özürlü Hizmetleri Komitesi kurulmuştur. 16.06.2011 tarih ve 19995 sayılı yazımızla oluşturulan form aracılığı ile Genelge hükümlerinin uygulanması bir takvime bağlanarak takip edilmektedir.
Uygulamalar anılan komite tarafından değerlendirildikten sonra gerekli görülen hususlarda ek uygulamalar etkinleştirilecektir.
Dile getirilen bir kısım fiziki yetersizliklerin sağlık kuruluşlarının fiziki durumu, zaman ve bütçe imkânlarıyla ilişkili olarak Genelge ve yazılarımızla giderilmesi Bakanlığımızca takip edilmektedir.
Bakanlığımız, özürlü vatandaşlarımızın sağlık hizmetlerine erişimi noktasında kamuoyunun takdirini kazanan pek çok düzenlemeleri hayata geçirmiştir. (Aile hekimlerinin özürlülere evde hizmet vermesi, özürlülere evde tıbbı muayene, 112 ve diğer vasıta araçlarının bu maksatla etkin ve hızlı bir şekilde kullanılması... gibi)
Özürlü vatandaşlarımız için Brail alfabesi ile beslenme kitabı hazırlanmış olup ayrıca aşağıda çalışmalarımız özetlenmiştir;
1. Özürlü sağlık kurulu raporlarının ücretsiz düzenlenmesi sağlanmıştır.
2. Özürlülere Verilecek “Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” özürlü vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda yeniden düzenlenmiştir.
Özürlü raporları standart hale getirilerek, tek bir sağlık kurulu raporu ile özürlülerin değişik kamu kurum ve kuruluşları tarafından sağlanacak haklardan ve verilecek hizmetlerden yararlanması sağlanmıştır. 16 Aralık 2010 tarih ve 27787 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
3. Özürlü sağlık kurulu vermeye yetkili sağlık kuruluşlarının sayısı arttırılarak 362’den 380’e çıkartılmıştır.
4. Tek özrü bulunan vatandaşlarımızın rapor almalarında kolaylık sağlanmıştır.
(Tek özrü bulunan vatandaşlarımızın aynı daldan üç uzmanın imzasıyla özürlü raporu alabilmesi sağlanmıştır.)
5. Kişinin sağlığı dikkate alınarak çalışma hayatına yönelik düzenleme yapılmıştır. Kişinin sağlığı dikkate alınarak çalıştırılamayacağı işlerin niteliği belirlenmiş ve bireyin yararlanmak istediği hak ve hizmetlere ilişkin talepler dikkate alınmıştır.
6. Rapor verme süresi kısaltılmıştır. Özürlü sağlık kurulu raporuna kişinin başvuru tarihinden itibaren 20 gün içerisinde tamamlanması hükmü getirilmiştir.
7. Özel eğitim alma kolaylığı sağlanmıştır Özel eğitim için daha önce belirtilen % 40 sınırı yönetmelikten kaldırılmış, böylece % 20 özür oranına sahip çocuklara özel eğitim imkânını sağlayan Kanun ile uyum sağlanmıştır.
8. Görme özürlü vatandaşlarımızın vergisiz özürlü aracı temin etmeleri sağlanmıştır. Daha önceki özür oranı ile gümrük vergisi olmaksızın araç ithal edebilen görme engellilerin 2006 yılında % 85’e düşürülen özür oranları % 90’a çıkartılarak görme engelliler için hak kaybı ortadan kaldırılmıştır.
9. Dizden aşağısı olmayan vatandaşlarımızın özürlü sayılmaları sağlanmıştı. Eski yönetmelikte özürlü sayılmayan dizden aşağısı olmayan vatandaşlarımızın durumu düzeltilmiş, tekrar özür oranlarının % 40’ın üzerine çıkarılması sağlanmıştır.
10. Özürlü vatandaşlarımızın kullandıkları ortez ve protezlerin üretimi ve üretim sonrası hizmet kalitesine ilişkin esasların belirlendiği “Ortez Protez Yönetmeliği” çıkarılmıştır.
11. Özürlü sağlık kurulu raporlarının elektronik ortamda düzenlenmesi ve özürlü veri bankasının yapılandırılması çalışmaları devam etmektedir. Bu çalışma tamamlandığında Sağlık Kurulu Raporları’nın hızlı ve doğru bir şekilde tanzimi ile Sosyal Güvenlik Kurumu, Gelirler İdaresi gibi kurumların Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen elektronik sağlık kurulu raporlarını esas alması sağlanacaktır. Bu kurumlarca oluşturulan sağlık kurulları kaldırılacak ve özürlü vatandaşlarımızın mağdur edilmeden kısa sürede, hak kaybına uğramadan taleplerine cevap verilmiş olacaktır.
Bu itibarla, özürlü bireylerin ve özel ihtiyaç grubunda yer alan kişilerin sağlık hizmeti taleplerinin, beklentilerinin tam ve sürekli karşılanması, sağlık hizmeti talep eden özürlü kişilerin bu ihtiyaçlarının durumlarına uygun ortamlarda, hızlı, verimli ve mağdur edilmeden karşılanarak, sağlık bakım kalitesinin yükseltilebilmesine yönelik olarak aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır;
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2010/80 sayılı Genelgesi ile hastane poliklinik uygulamalarında öncelik sırası alacak gruplar arasında özürlü vatandaşlarımız da yer almaktadır. Ayrıca 2010/20 sayılı Hasta Taşıma Hizmeti Alımı Genelgesinde ilgili uzman tabip tarafından belirlenen tedavi planı kapsamında belirli aralıklarla, hastaneye yatışı gerekmeksizin ayaktan günü birlik tedavi uygulanması gereken; kas sistemi, nörolojik, ruh sağlığı ve benzeri kronik hastalığı bulunan hastalar, kanser hastalarının kemoterapi ve radyoterapi tedavileri, ayaktan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulanan hastalar, organ ve doku nakli yapılmış veya yapılacak olan hastalar ile doğum yapmış olupta hastaneden taburcu edilen anne ve bebekler gibi sosyal ve tıbbi endikasyonlarına bağlı olarak hastaneye gidiş - dönüş ulaşımında sorun bulunan hastaların evden ilgili sağlık kurumuna ve sağlık kurumundan da eve nakillerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde kullanılmak üzere hasta nakline uygun şartları haiz hasta nakil aracı temininin hizmet alım yolu ile sağlanması yoluna gidilmesi Bakanlığımızca uygun ve gerekli görülmüştür.
Özel sektöre ait sağlık kuruluşları da bu Genelgede tanımlanan hastalara ulaşım amaçlı servis hizmeti sunabilecektir. Hasta taşıma amaçlı ulaşım hizmetleri karşılığı hastalardan her hangi bir ad altında kesinlikle ücret talep edilmeyecektir.
Diğer taraftan, söz konusu hastaların, önceden belirlenmiş randevu saatlerinde, bekletilmeksizin tedaviye alınmaları esastır. Bu amaçla, gerektiğinde evde sağlık hizmet birimleri ve sosyal hizmet birimleri ile koordinasyon ve işbirliği yapılarak hasta refakati sağlanacak, sağlık tesisleri yönetimlerince işlemlerin hızlandırılması ve kolaylaştırılmasına yönelik gerekli idari ve fiziki düzenlemeler yapılacaktır.
Ayrıca Bakanlığımıza bağlı sağlık kurumları bünyesinde; sağlık kurullarınca düzenlenen sağlık kurulu raporlarına ait giderlerin, her rapor için istisnaların bulunması, ücretlendirilmesi kişi veya kurumlara fatura edilmesi ve benzeri hususlara ilişkin, sağlık kurumları ile kişi veya geri ödeme kuruluşları arasında uygulama birliği sağlamak amacıyla; gerek ilgili mevzuat gerekse aşağıda belirtilen hususlara açıklık getirilmesi amacı ile 2010/31 sayılı Genelgemiz yayınlanmıştır.
Buna göre;
Bilindiği üzere, yürürlükte bulunan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin “4.2. Finansmanı Sağlanan Sağlık Hizmetlerinin Sağlanma Yöntemleri ve Ödeme Kuralları” başlıklı maddesinde;
“(14) Kişilere sağlanan sağlık hizmetlerine ilişkin düzenlenen sağlık raporu bedelleri, SUT eki EK-8 Listesinde yer alan rapor puanlar esas alınarak sadece bir adet olarak faturalandırılır. Ancak Kurum birimlerince sevk belgesi düzenlenmek suretiyle (maluliyet, meslek hastalığı ve kontrol muayeneleri vb.) sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilen kişiler için düzenlenen sağlık raporları ile ilaç ve tıbbi malzeme temini de dâhil olmak üzere tedavi amacıyla düzenlenen sağlık raporları dışında kalan; özel amaçla kullanılacak durum belirtir rapor bedelleri (özürlülük raporu, ehliyet raporu, vasi tayini raporu, portör muayeneleri ve işlemleri, tarama amaçlı muayene ve işlemler vb.) ile bu durumların tespitine yönelik yapılan işlem bedelleri Kurumca ödenmez.
(15) Kişilere sağlanan sağlık hizmetleri (tıbbi malzeme, ilaç, tedavi vb) için SUT gereği düzenlenmesi gereken sağlık kurulu raporu ile ilgili olarak sadece bir adet muayene bedeli faturalandırılabilir. Ancak Kurum birimlerince sevk belgesi düzenlenmek suretiyle (maluliyet, meslek hastalığı ve kontrol muayeneleri vb.) sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilen kişiler için düzenlenen sağlık kurulu raporları ile ilgili olarak, kurula katılan her bir branş için muayene bedeli faturalandırılabilir.” hükümleri ile sağlık kurulu raporu ücretleri düzenlenmiştir.
Bu bağlamda;
1- Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği kapsamında bulunanların Sağlık Kurulu raporlarına ait giderleri, Tebliğ hükümlerine göre Kurumca ödenmesi halinde kişinin kurumuna fatura edilmesi, Kurumun ödeme kapsamında bulunmayan ve/veya özel amaçla kullanılacak durum belirtir rapor ücretleri (ehliyet raporu, okul kaydı, iş isteğiyle başvuru vb.) ile bu durumların tespitine yönelik yapılan işlem bedellerinin kişiden talep edilmesi gerekmektedir.
2- Maliye Bakanlığı’nın (Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği vb.) mevzuatı gereği sağlık kurulu raporlarına ait giderleri, kişinin kurumu tarafından ödenmesi halinde kurumuna fatura edilmesi, kurumunun ödeme kapsamında bulunmayan ve/veya özel amaçla kullanılacak durum belirtir rapor ücretleri (ehliyet raporu, okul kaydı, iş isteğiyle başvuru, vb.) ile bu durumların tespitine yönelik yapılan işlem bedelleri kişiden talep edilmesi gerekmektedir. Tedavi yardımları yeşil kart verilerek sağlanan kişilerin işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devralınıncaya kadar bu madde hükümleri esas alınarak ücretlendirilecektir.
3- Sağlık kurulu raporlarına ait tüm giderlerin kişilerden talep edilmesi halinde, giderler Kurumca karşılanmadığından kişinin katılım payı ödememesi (katılım payı oluşmaması) için, bilgi işlem sistemi ile hasta takip numarası/ provizyon alınmayacaktır.
4- Özürlü vatandaşlar hariç olmak üzere, sosyal güvencesi olmayanlar ve/veya özel amaçla kullanılacak durum belirtir raporların (kişilerden talep edilmesi gereken) ücretleri; Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre mensupları için ödenen sağlık kurulu rapor ücretleri esas alınarak ücretlendirilecektir.
5- Sağlık Kurulu kararına hasta, yasal temsilcisi veya çalıştığı kurumu tarafından itiraz edildiği takdirde; aynı sağlık kurumu veya sevk edildiği sağlık kurumu ilk müracaat gibi değerlendirerek ücretlendirilecektir.
6- Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik kapsamında düzenlenen sağlık kurulu raporları ve ilgili mevzuatında açıkça belirtilen sağlık kurulu raporları dışında kalan raporlarda fotoğraf bulunma şartı aranmayacaktır.
7- 08.02.2002 tarih ve 24665 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 28.01.2002 tarihli ve 2002/3654 Sayılı Kararnamenin Eki Kararda;
Gaziler, şehit ve gazi dul ve yetimleri, özürlüler, öğrenciler ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamındaki kişiler 08.01.2002 tarihli ve 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaf tutulmuştur.
Anılan Karar hükmü kapsamında yer alan kimselerin Devlet Hastanelerinde düzenlenen sağlık kurulu raporuna istinaden geri ödeme kurumlarınca ödenmeyen kısmı için sağlık kuruluna esas yapılan muayene, tetkik, tahlil vb. işlemlerden ücret talep edilmemesi gerekmektedir.
Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetlerinin Sunumuna İlişkin 2010/79 sayılı Genelgemiz ile aşağıdaki hususlar düzenlenmiştir;
1) Özürlülere yönelik sağlık hizmeti sunumunda Bakanlığımızın 2010/73 sayılı “Poliklinik Hizmetlerinde Öncelik Sırasına İlişkin Genelgesi” hükümlerine uygun olarak hareket edilecektir.
2) Özürlü sağlık kurulu raporları, Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 sayılı formda gösterilen formata uygun olarak ve Ek-4'te yer alan Özür Durumuna Göre Tüm Vücut Fonksiyon Kaybı Oranları Cetveli doğrultusunda yetkili hastanelerce eksiksiz ve doğru olarak düzenlenecektir.
3) Özürlülere yönelik sağlık hizmetlerinin verildiği sağlık kuruluşlarının iç ve dış mekânlarının mimari ve çevresel düzenlemelerine ilişkin olarak;
a) Düzenlemelerin TSE Standartlarına uygun olarak yapılması,
b) Ortak alanlarda ve asansörlerde her özür grubundaki kişilerin algılayabileceği şekilde yazılı, sesli ve görsel yönlendirmelerin yapılması,
c) Asansör, tuvalet, lavabo, müracaat bankosu v.b. gibi ortak alanların her özür grubuna hitap edecek şekilde düzenlenmesi, tekerlekli sandalye transferini kolaylaştıracak ve tekerlekli sandalye manevrasına imkân verecek şekilde gerekli görülen alanların tutunma barlarıyla desteklenmesi suretiyle düzenlemelerin yapılması,
d) Görme özürlüler için ortak alanlarda takip izi oluşturulması,
e) Sağlık kuruluşlarında, özürlülerin ve yakınlarının kendilerine tanınan öncelikleri belirten tabelaların kolayca görebilecekleri yerlere asılması, söz konusu bilgilere görme özürlülerin ulaşmalarını teminen braille alfabesinin de kullanılması, Sağlanacaktır.
4) Sağlık kuruluşlarında özürlülerin kullandıkları araçların rahat hareket edebilmesini sağlayacak iç ve dış mimari düzenlemeler yapılacaktır.
5) Sağlık kuruluşlarında özürlü ve yaşlı hastalara hizmet alımlarını kolaylaştıracak, işlemlerinde yardımcı olacak refakatçi personel (hostes hizmeti) temin edilecektir.
6) İşitme özürlü hastalarla iletişimi sağlamak üzere işaret dili bilen personel istihdam edilecektir.
7) Özürlü vatandaşlarımızın sağlık kuruluşlarına kayıt ve kabul işlemleri yapılırken özel durumuna uygun şekilde gerekiyorsa oturması sağlanarak işlemleri yapılacaktır.
8) Özürlü ve kimsesiz hastaların başvurdukları sağlık kuruluşundan başka bir sağlık kuruluşuna nakli gerektiğinde, imkanlar ölçüsünde transferi sağlanacaktır.
9) Sağlık kuruluşunun otoparkında özürlü personel ve özürlü hastaların araçları için yer ayrılacak ve ayrılan yer standartlara uygun olarak işaretlenecektir.
10) Evde bakım hizmetleri kapsamında her ilde ihtiyaca cevap verecek sayıda özürlü nakil aracı temin edilerek hizmete sunulacaktır.
11) Özürlülere sunulan sağlık hizmetleri konusunda ilgili personel hizmet içi eğitim programlarına alınacak ve eğitimlerinin sürekliliği sağlanacaktır.
Genelge hükümlerinin etkin olarak icrası ve bu hükümlerin yerine getirilmesinin denetlenmesi amacıyla Bakanlık Makamının 24.02.2011 tarihli ve 7396 sayılı Onayı İle Özürlü Hizmetleri Komitesi kurulmuştur. 16.06.2011 tarih ve 19995 sayılı yazımızla oluşturulan form aracılığı ile Genelge hükümlerinin uygulanması bir takvime bağlanarak takip edilmektedir.
Uygulamalar anılan komite tarafından değerlendirildikten sonra gerekli görülen hususlarda ek uygulamalar etkinleştirilecektir.
Dile getirilen bir kısım fiziki yetersizliklerin sağlık kuruluşlarının fiziki durumu, zaman ve bütçe imkânlarıyla ilişkili olarak Genelge ve yazılarımızla giderilmesi Bakanlığımızca takip edilmektedir.
Bakanlığımız, özürlü vatandaşlarımızın sağlık hizmetlerine erişimi noktasında kamuoyunun takdirini kazanan pek çok düzenlemeleri hayata geçirmiştir. (Aile hekimlerinin özürlülere evde hizmet vermesi, özürlülere evde tıbbı muayene, 112 ve diğer vasıta araçlarının bu maksatla etkin ve hızlı bir şekilde kullanılması... gibi)
Özürlü vatandaşlarımız için Brail alfabesi ile beslenme kitabı hazırlanmış olup ayrıca aşağıda çalışmalarımız özetlenmiştir;
1. Özürlü sağlık kurulu raporlarının ücretsiz düzenlenmesi sağlanmıştır.
2. Özürlülere Verilecek “Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” özürlü vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda yeniden düzenlenmiştir.
Özürlü raporları standart hale getirilerek, tek bir sağlık kurulu raporu ile özürlülerin değişik kamu kurum ve kuruluşları tarafından sağlanacak haklardan ve verilecek hizmetlerden yararlanması sağlanmıştır. 16 Aralık 2010 tarih ve 27787 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
3. Özürlü sağlık kurulu vermeye yetkili sağlık kuruluşlarının sayısı arttırılarak 362’den 380’e çıkartılmıştır.
4. Tek özrü bulunan vatandaşlarımızın rapor almalarında kolaylık sağlanmıştır.
(Tek özrü bulunan vatandaşlarımızın aynı daldan üç uzmanın imzasıyla özürlü raporu alabilmesi sağlanmıştır.)
5. Kişinin sağlığı dikkate alınarak çalışma hayatına yönelik düzenleme yapılmıştır. Kişinin sağlığı dikkate alınarak çalıştırılamayacağı işlerin niteliği belirlenmiş ve bireyin yararlanmak istediği hak ve hizmetlere ilişkin talepler dikkate alınmıştır.
6. Rapor verme süresi kısaltılmıştır. Özürlü sağlık kurulu raporuna kişinin başvuru tarihinden itibaren 20 gün içerisinde tamamlanması hükmü getirilmiştir.
7. Özel eğitim alma kolaylığı sağlanmıştır Özel eğitim için daha önce belirtilen % 40 sınırı yönetmelikten kaldırılmış, böylece % 20 özür oranına sahip çocuklara özel eğitim imkânını sağlayan Kanun ile uyum sağlanmıştır.
8. Görme özürlü vatandaşlarımızın vergisiz özürlü aracı temin etmeleri sağlanmıştır. Daha önceki özür oranı ile gümrük vergisi olmaksızın araç ithal edebilen görme engellilerin 2006 yılında % 85’e düşürülen özür oranları % 90’a çıkartılarak görme engelliler için hak kaybı ortadan kaldırılmıştır.
9. Dizden aşağısı olmayan vatandaşlarımızın özürlü sayılmaları sağlanmıştı. Eski yönetmelikte özürlü sayılmayan dizden aşağısı olmayan vatandaşlarımızın durumu düzeltilmiş, tekrar özür oranlarının % 40’ın üzerine çıkarılması sağlanmıştır.
10. Özürlü vatandaşlarımızın kullandıkları ortez ve protezlerin üretimi ve üretim sonrası hizmet kalitesine ilişkin esasların belirlendiği “Ortez Protez Yönetmeliği” çıkarılmıştır.
11. Özürlü sağlık kurulu raporlarının elektronik ortamda düzenlenmesi ve özürlü veri bankasının yapılandırılması çalışmaları devam etmektedir. Bu çalışma tamamlandığında Sağlık Kurulu Raporları’nın hızlı ve doğru bir şekilde tanzimi ile Sosyal Güvenlik Kurumu, Gelirler İdaresi gibi kurumların Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen elektronik sağlık kurulu raporlarını esas alması sağlanacaktır. Bu kurumlarca oluşturulan sağlık kurulları kaldırılacak ve özürlü vatandaşlarımızın mağdur edilmeden kısa sürede, hak kaybına uğramadan taleplerine cevap verilmiş olacaktır.
