SGK'dan kız çocuklarına müjdeli haber!

Evlenip boşandıktan veya işten ayrıldıktan sonra da ebeveynlerinin sağlık hizmetinden yararlanabilecekler.

Yeni sosyal güvenlik yasasının yürürlüğe girdiği tarihte anne babaları üzerinden sağlık hizmeti alan kız çocukları, evlenip boşandıktan veya girdikleri işten ayrıldıktan sonra da sağlık hizmetinden yararlanabilecekler.

Torba kanun tasarısında yapılan değişiklikle kız çocukları, yeni sosyal güvenlik yasasıyla kaybettikleri sağlık güvencesi haklarına yeniden kavuşacaklar. Yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinde anne veya babası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi durumundaki kız çocukları, evlenip boşandıkları veya sonradan işsiz kaldıkları takdirde sağlık güvencesinden yararlanabilecekler.

Yeni sosyal güvenlik yasasıyla kız ve erkek çocuklar arasındaki ayrım kaldırılarak, bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için hepsine 18 yaş sınırı getirildi. Öğrenim durumuna göre yaş haddi üniversite öğrencilerinde 25 yaşına kadar çıkıyor.

Ancak, bu yaştan sonra işi olsun veya olmasın genel sağlık sigortası kapsamında değerlendiriliyorlar. Ailede kişi başına gelir asgari ücretin üçte birinden az değil ise kız veya erkek çocuk için her ay GSS primi ödenmesi gerekiyor.

Yasanın Geçici 12. maddesiyle de yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinde bakmakla yükümlü olunan kişi durumundaki kız çocuklarının herhangi bir işe girme veya evlenmeleri durumunda sağlık hizmetlerinden yararlanamayacakları öngörülmüştü. Bu durumdaki kız çocukları sonradan işsiz kaldıklarında veya boşandıklarında eski statülerine dönemiyorlardı.

MECLİSE ŞİKAYET YAĞDI

Kız çocuklarının kaybolan sağlık hakkıyla ilgili olarak Mecliste iktidar ve muhalefet milletvekillerine çok yoğun şikayetler ulaştı. İşe girdikleri veya evlendikleri için sağlık güvencesini yitiren kız çocukları, işsiz kaldıklarında veya boşandıklarında tekrar sağlık hizmeti alamadıkları için mağdur olduklarını belirttiler. Bu nedenle CHP ve MHP milletvekilleri değişik zamanlarda TBMM Başkanlığına bu konuda yasa teklifleri verdiler.

Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin torba kanun tasarısının TBMM Plan Bütçe Komisyonunda oluşturulan alt komisyondaki görüşmeleri sırasında mağduriyetleri ortadan kaldıran bir düzenleme yapıldı.

Buna göre, 1 Ekim 2008 tarihinde hak sahibi durumundaki kız çocukları sonradan evlenip boşandıklarında veya işe girip daha sonra işsiz kaldıklarında anne veya babaları üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında sağlık yardımından yararlanabilecekler. Böylece, bu haktan yararlanmakta olan yüz binlerce kız çocuğunun sağlık güvencelerini yitirmemek için nikahsız evlilikler yapmaktan veya kayıt dışı çalışmaktan da kurtulacakları değerlendirildi.


milliyet

Kız Çocuklarının Genel Sağlık Sigortasında Gelişme Ne Yönde?

01.10.2008 tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş okul hayatı sona ermiş ve SSK emeklisi anne veya babasından dolayı sağlık yardımından yararlanmakta olan kız çocuğu bu tarihten sonra durumunda değişiklik oluncaya kadar sağlık yardımından yararlanmaya devam edebilir.

Buradaki durum değişikliğinden amaç çalışmaya başlayıp işten çıkma, evlenip boşanma durumlarıdır.

Ancak 01.10.2008'de 18 yaşını doldurmamış olan kız çocukları ise şayet okumuyor, evli değil ve çalışmıyor ise 01.10.2008'den itibaren SSK emeklisi veya çalışanı ebeveyninden dolayı GSS kapsamından yararlanma hakkını yitirmiş oluyor.

Emeklilerin kız çocukları için 01.10.2008 tarihi geçerli iken memurların kız çocukları için GSS kapsamına girdikleri 15.01.2010 tarihi, askeri personelin çocukları için ise geçiş tarihi olarak yine GSS kapsamına girdikleri 01.10.2010 tarihinin esas alınması gerekiyor.

Bilindiği üzere GSS'den önce kız çocukları evli, çalışan olmadıkları sürece çalışan veya emekli anne veya babaları üzerinden sağlık yardımını yaşları ne olursa olsun almaya devam edebiliyorlardı.

Belirtmeliyim ki halen TBMM komisyonlarında görüşülmekte olan konuya ilişkin tasarı yasalaşırsa tüm bu milat tarihleri çöpe gönderilecek ve eskisi gibi kız çocuklarına özgü olarak evli ve çalışmıyor olma şartıyla anne-babadan sağlık yardımı alma hakkı devam edecek. Türk aile yapısına uygun olarak kız çocuklarına bu konuda pozitif ayrımcılık tanınması isabetli olacaktır.


Şevket Tezel

Kız çocuklarının sağlık yardımı şartları!

1 Ekim 2008 tarihinden önce 18 yaşını doldurmuş olan kız çocukları kesintisiz olarak sağlık yardımı almaya devam ediyorlarsa kesintiye uğrayıncaya kadar devam edebilirler. Ne zaman ki kesintiye uğradı tekrar geri dönüp sağlık yardımı alamazlar. Kesintiye uğramak ne demektir?

Kız çocuğu ebebeyinleri üzerinden sağlık yardımı alırlarken çalışmaya başlarlarsa veya evlenirlerse sağlık yardımı kesilir. Çalışmaya başlayan kendi çalışmasından dolayı sağlık yardımı alacaktır. Evlenen kız çocukları ise eşleri üzerinden sağlık yardımları değerlendirilecek. Çalışmaları veya evlilikleri son bulursa tekrar anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı alamazlar, gelir testine girmeleri gerekir.

İkinci önemli nokta, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra 18 yaşını dolduran kız çocukları nasıl sağlık yardımı alabilecekler. Bu tarihten sonra 18 yaşını dolduran kız çocukları da gelir testine girerek sağlık yardımı alabilirler.

Üçüncü grup evli olup boşanan kız çocukları ile çalışırken işten ayrılan kız çocukları da aynı şekilde gelir testine girecekler.

Hemen belirtelim ki, 18 yaşını dolduran kız veya erkek çocuk orta öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde ise 25 yaşını ikmal edinceye kadar sağlık yardımı almaya devam ederler. 18 Yaşını tamamlayan erkek çocukları orta veya yüksek öğrenime devam etmiyorsa anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı alamazlar.

Tekrar kız çocuklarının durumuna dönecek olursak; gelir testi nasıl yapılacak? Nedir bu gelir testi?

Bilindiği üzere 5510 sayılı Kanun yeşil kart sahiplerinin sağlık yardımını 1 Ekim 2010 tarihinden itibaren Sosyal Güvenlik Kurumunun vermesini hükme bağlamıştı. SGK’nın alt yapıyı tamamlayamamış olmasından dolayı bu süre Ocak 2012 tarihine ertelendi. Bunun için gelir testi işlemleri eskiden olduğu gibi kaymakamlıklar ve valiliklerde uygulanıyor.

18 yaşını dolduran çalışmayan ve evli olmayan kız çocukları hemen kaymakamlıklara başvuracaklar. Orada yapılacak araştırma neticesinde ailenin kişi başına geliri aylık brüt asgari ücretin üçte birinden az ise bu kız çocuklarına yeşil kart verilecek. Bugün için hesap yapacak olursak asgari ücret (760,5) /3 = 253 TL Yani bir ailenin kişi başına geliri 253 TL den daha az ise kız çocuğuna yeşil kart verilecek.

Ailenin kişi başına geliri 253 TL den fazla ancak asgari ücretten az ise yani 253-760,5 aralığında ise asgari ücretin üçte biri matrah kabul edilecek ve 253 TL’nin yüzde 12’si tutarında genel sağlık sigortası primi ödenecek. Yani 253 x 12/100= 30,3 TL aylık prim ödenecek.

Ailenin kişi başına geliri asgari ücretten fazla ancak asgari ücretin iki katının altında ise asgari ücret matrah olacak ve yüzde 12 genel sağlık primi ödenecek. Yani, 760,5 x12/100= 91 TL prim ödenecek. Eğer ailenin kişi başına geliri asgari ücretin iki katından fazla ise asgari ücretin iki katı matrah olacak 760,5 x 2=1521 TL x12/100= 182,5 TL prim ödenerek sağlık yardımı alınabilecektir.

Özetlemek gerekirse, kız çocukları 18 yaşını doldurduktan sonra öğrenim yoksa, çalışmıyorsa ve evli değilse gelir testine girecek. Ya yeşil kart alacak veya yukarıda hesaplama yöntemlerine göre prim ödeyerek sağlık yardımı alabilecekler.

Yetim aylığında farklı durum var;

Kız çocukları için karıştırılan bir duruma da yine sizlerden gelen soruları da dikkate alarak cevap verelim. Yetim kız çocuklarının durumu ne olacak? Anne babası sağ olan kız çocuklarının sağlık yardımı alma şartlarını yukarıda açıklamaya çalıştık. Yetim olan kız çocuklarının yetim aylığı konusu sağlık yardımından ayrı bir düzenlemeye tabiidir. Bazı kişiler her ikisini birbirine karıştırıp 18 yaşını dolduran kız çocuklarının aylıkları kesilecek diye yorum yapmaktadırlar.

İşin aslı şöyledir;

Anne veya babasından birisini veya her ikisini kaybeden kız çocukları evlenmedikleri, çalışmadıkları ve gelir-aylık almadıkları sürece yetim aylığı almaya devam ederler. Sağlık yardımlarına getirilen 18 yaş sonrası sınırlama yetim aylığı alan kız çocukları için söz konusu değildir.

Yetim aylığı alan erkek çocukları için uygulanan 18 yaş sınırlaması eskiden olduğu gibi devam ediyor. Erkek çocukları 18 yaşını tamamladıktan sonra orta öğrenim varsa 20 yaş, yüksek öğrenim varsa 25 yaşını tamamlayıncaya kadar öğrencilik halinden dolayı yetim aylığı almaya devam ederler.



Şerif Akcan