Sorular ve Cevaplarla Sigortalıların Bilmesi Gereken Hayati Konular!

  • Konuyu başlatan Fırtına
  • Başlangıç tarihi
F

Fırtına

Guest
1- İşyerinde 3 aydır çalışıyorum. İşverenim sigortamı yapacağım dediği halde deneme süresindesin diye yapmıyor. İşverenin böyle bir hakkı var mıdır?

Deneme süresi 4857 Sayılı Kanunun 15. maddesinde "Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır." şeklinde düzenlenmiş olup, işveren tarafından işe alınan bir kişi çalışmaya başladığı andan itibaren sigortalılığının başlatılmış olması hatta işe giriş bildirgesinin işe başlamadan bir gün önce verilmesi yasal bir zorunluluktur.

Buradan hareketle işverenlere hiçbir zaman deneme süresi içerisinde çalıştırdığı kişilerin sosyal güvenlik haklarından yoksun bırakma gibi bir hak verilmemiştir. Kişiler deneme süresi içerisinde dahi işe başladıkları andan itibaren sigortalı bildirimleri yapılmak kaydıyla çalıştırılabileceklerinden, işverenler deneme süresinde çalışan kişilerin işe girişlerini kanunun öngördüğü yasal sürede yapmak zorundadır.

2- 4 aydır sigortasız olarak çalıştığım işyerinde iş kazası geçirdim. Ancak, işveren sigortalı olmadığım için herhangi bir bildirimde bulunmadı. Beni de ilk tedavimi yaptırdıktan sonra iyileştikten sonra başlarsın diyerek işyerinden gönderdi. 1 ay sonra işyerine çalışmak üzere gittiğimde çalışmama izin vermedi. Şu anda parmağımın birisinin uç kısmı koptuğu için bu parmağımı da kullanamıyorum. Çalıştığım 4 ay içinde son 2 aylık maaşımı da ödemedi. Bu işyerinde 4 ay sigortasız çalışmam ve bu sürede bir de iş kazası geçirmem nedeniyle haklarımı aramak için yapmam gereken nedir?

Ücret alacağı yönünden müracaat edilecek ilgili kurum Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Çalışma Müdürlükleridir. Mutlaka bir dilekçeyle buraya müracaat edin.

Sigortasız olarak çalışırken geçirilen iş kazası olayının, iş kazası olarak sayılabilmesi amacıyla öncelikle çalışılan işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl/ Merkez Müdürlüğünün İş Kazaları Servisine müracaat edilerek, kaza olayının araştırılması sağlanmalı, bununla beraber mevcut ise hastane raporları, tetkikleri belgelendirilmeli, kaza anında tanık var ise onlar belirtilmelidir. Araştırma sonucunda, olayın iş kazası olarak kabul edilmesi halinde ve yasal olarak belirlenmiş ilgili sağlık kurullarınca verilmiş sağlık kurulu raporuna istinaden Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücünün en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır. Bunun sonucunda kazalının olayının iş kazası olarak sayılması aynı anda o işyerinde sigortalı olması gerektiği sonucunu da ortaya çıkarttığından, sigortalılık tescili de sağlanır.

3- İşyerinde sigortalı olarak çalışıyorum. Ancak, işverenim aylık net 1.500,00 TL ücret almama karşın sigorta bildirimimi asgari ücretten yapmaktadır. Bu durumda yapmam gereken nedir?

İşverenler yasal olarak çalışanların ücretlerini 4857 Sayılı Kanunun 32. Maddesi gereği 01.01.2009 tarihinden itibaren banka hesabına ödemek zorundadır. Buna uymayan işverenler hakkında idari para cezası uygulanmaktadır.

Bu konuyla ilgili olarak Ücret, Prim, İkramiye Ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmeliğin İş Kanununa tabi olarak çalışan işçiye yapılan ödemeleri düzenleyen 10 uncu maddesinde; "İşyerleri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması hâlinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler." hükmüne yer verilmiştir.

Öncelikle gerçek ücretin tespiti amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilerek ilgili işverenin kayıtlarının incelenmesi sağlanmalı, buradan bir tespit yapılamaması durumunda da yargı yoluna müracaat edilmesi gerekmektedir.

4- Sigortasız olarak çalıştığım hususunda işveren hakkında şikayette bulunmam halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından işverene uygulanacak bir ceza mevcut mudur?

Çalışma hayatını düzenleyen 4857 ve 5510 Sayılı yasalarda işverenlere çeşitli yükümlülükler getirilmiştir. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi çeşitli sürelere ve şekle bağlanmıştır. Bunun sonucunda işverenlerin bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri veya eksik ikmal etmeleri nedeniyle yaptırımlar uygulanmaktadır. Bu çerçevede bir işveren hakkında kayıt dışı sigortalı çalıştırdığı tespit edilmesi halinde, tespit edilen fiile uygun olarak, 5510 Sayılı Kanunun 102. maddesi gereği idari para cezası uygulanmaktadır. Bu maddede cezalar ve tutarları çok detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Bu cezaları bilen işverenlerin bu yollara başvuracağını tahmin etmiyoruz. Sadece çalışanların biraz cesur davranıp haklarını araması gerekiyor.

5- 3 yıldır aralıksız olarak çalıştığım işyerinde işverenimin sürekli olarak giriş ve çıkış yaptığını tespit ettim. Bu durumda izlemem gereken yol nedir?

Öncelikle fiilen çalışmaya devam ediliyor ise Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat ederek, işyerinde Kurumun denetim ile görevli memurlarınca fiili denetim yapılmasının sağlanması, denetim esnasında işyerinde aralıksız ve sürekli olarak çalışıldığının beyan edilmesi ve bu beyanın tespit anında diğer bordo tanıkları tarafından da doğrulanması gerekmektedir. Yine sürekli olarak o işyerinde çalışıldığının belgelenebileceği, doküman evrak mevcut ise onlarda ibraz edilmelidir.


SGK Rehberi
 
F

Fırtına

Guest
1- Sigortasız Çalıştırılıyorum. Öncelikle Yapmam Gereken Nedir?

Çalıştığı işyerinde işvereni tarafından sigorta bildiriminin yapılmadığını tespit eden sigortalılar işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine doğrudan veya posta ile yazılı dilekçe vermek suretiyle müracaat hakları bulunmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken konu, şikayette bulunulan işyeri ile ilgili gerekli bilgileri içermeyenler ile 1/11/1984 tarihli ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanuna uygun olmayan dilekçelerin işleme alınmayacağının bilinmesi gerekmektedir.

2- Sigortasız Çalıştığım Sürelere İlişkin Dilekçe Vermeden Kuruma Ulaşma ve Şikayet Hakkım Var mıdır?

Kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında kurumlara verilen görevlerin yürütülmesinde ve vatandaşların yaşadıkları sıkıntıları aktarmak ve çözüm bulmak adına Kuruma kolay ulaşımını sağlamak için iletişim alanında (ALO 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi) adıyla iletişim hattı devreye sokulmuş olup, Türkiye'nin her yerinden bu merkeze telefonla ulaşılarak, gerekli hizmet alınabilmektedir. Bu çerçevede müracaatta bulunacak kişilerin yine işyeri ile ilgili gerekli bilgileri içermeyen ve 1/11/1984 tarihli ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılması Dair Kanuna uygun olmayan müracaatları değerlendirme imkanı bulunmadığından kişilerin gerektiğinde kendilerine ulaşılabilmesi için iletişim bilgileri ile aktarmak istedikleri konunun açık bir şekilde iletilmesi gerekmektedir.

3- Sigortasız Hizmetlerime İlişkin Dilekçe İle Birlikte Sunmam Gereken Zorunlu Belge Var mıdır?

Zorunlu olmamakla birlikte çalıştığı iddia edilen işyerinde çalıştığını belgeleyebilecek, şirkete ait fatura, irsaliye, posta alındı belgesi gibi sigortalının imzaladığı belge fotokopileri gibi belgelerin dilekçe ekinde sunulmasında, kişi hakkında işyerinde inceleme yapacak olan Sosyal Güvenlik Kurumu denetim elemanlarının karar vermesinde ve kişinin çalıştığı yönünde karine oluşturması açısından önemlidir.

4- Sigortasız Çalıştığım Sürelerle İlgili Olarak Hangi Mahkemeye Ne Kadar Sürede Müracaat Etmem Gereklidir?

Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde İş Mahkemesine başvurarak, alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.

5- İşyerinde Çalışırken İşveren İşten Çıkarttı ve 3 Aylık Maaşımı Ödemedi. Bu Konuda Nereye Müracaat Edebilirim?

Çalışanların Anayasal bir hakkı olan Sosyal Güvenliklerinin sağlanması ve devamlılığı;

Konularında Ülkemiz genelinde örgütlenmiş olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilendirilmiş olduğundan, çalışanların 4857 Sayılı İş Kanunu çerçevesindeki hakları ve sorumluluklarının takibi ve uygulamaları Bakanlık bünyesinde bulunan Bölge Çalışma Müdürlükleri ve İş Müfettişlikleri aracılığıyla yürütüldüğünden, ücret, tazminat, izin, fazla mesai ve sosyal haklar konusunda yapılacak müracaatlar illerde bu müdürlüklere yapılabilmektedir.


SGK Rehberi
 
F

Fırtına

Guest
1- İş kazası nedeniyle geçici iş göremezlik geliri almakta iken aynı zamanda analık geçici iş göremezlik ödemeği alabilir miyim?

Bu gibi iş görmezlik durumlarının çakışmasında en yüksek olanı ödenmektedir.

2- Emzirme ödeneğinden erkek sigortalıları da faydalanabilir mi?

Erkek sigortalılar da emzirme ödeneğinden faydalanabilmektedirler. Bunun için son bir yıl içerisinde 120 günlük prim gün sayılarının olması ve eşlerinin sigortalı olmaması gerekmektedir.

3- İşten ayrıldıktan sonra doğum olayının gerçekleşmesi durumunda emzirme ödeneği alınabilir mi?

Sigortalının işten ayrıldığı tarihten itibaren 300 gün içerisinde doğum olayı gerçekleşir ve 15 aylık dönemde 120 günlük prim gün sayısı olanlar da emzirme ödeneğinden faydalanabilirler.

4- Bağ-Kur sigortalıları da emzirme ödeneği alabilir mi?

Evet alabilirler. 5510 sayılı Kanun ile emzirme ödeneğinden Bağ-Kur sigortalıları da faydalanabilmektedirler. Bu sigortalıların Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması gerekmektedir.

5- Emeklilerde emzirme ödeneği alabilirler mi?

5510 sayılı Kanun ile emekli aylığı alan kimseler de emzirme ödeneği alabilirler.

6- 3 yıl önce iş yerinde çalışmakta iken, ayağıma demir parçası düştü. Hastanede iş kazası olduğunu söylemedim. Şimdi ayağımda arıza meydana geldi. İş kazası haklarından faydalanabilir miyim?

İş kazası sigortası yardımlarından yararlanabilmek için her hangi bir zaman aşımı süresi bulunmamaktadır. Sadece işverenlerin iş kazasını, kazanın meydana geldiği günden sonraki 3 iş günü içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmesi gerekmektedir. Bu gibi durumlarda sigortalıların sağlık tesislerinde muhakkak iş kazası geçirdiğini beyan etmeleri gerekmektedir. Kazanın olduğu gün itibariyle her hangi bir sorun yaşamamış olsa bile, daha sonradan çıkabilecek arıza durumlarında faydalanabilmek için geçirilen kaza gerek sağlık tesislerine gerekse Sosyal Güvenlik Kurumu ünitelerine bilgi verilmelidir.

Bu durumda öncelikli olarak, en yakın soysal güvenlik il müdürlüğüne / sosyal güvenlik merkezine müracaatta bulunarak iş kazası tespitinin yapılması sağlanmalıdır. Zamanında bilgi verilmediği için iş kazasının tespiti biraz zaman alacaktır.

7- Berber dükkanında çırak olarak çalışmakta iken elimi kestirdim. 10 günlük istirahat raporu aldım. Tedavi olduğum sağlık tesisinde durumu anlattım. İş verenim de iş kazası bildiriminde bulundu. İş göremezlik ödeneği alabilir miyim? Kaç günlük iş göremezlik ödeneği alırım?

3308 sayılı Kanuna tabi çıraklar da iş kazası sigortasından faydalanabilmektedir. İş kazasında istirahatli olunan günün tamamı için ödenek ödendiğinden, 10 günlük ödenek alabilirsiniz.

8- Belediye otobüsü ile iş yerine giderken yolda kaza geçirdim. İş kazası haklarından faydalanabilir miyim?

5510 sayılı Kanuna göre işverenin temin ettiği bir araç ile iş yerine gidiş ve geliş sırasında uğranılan kaza, iş kazası sayılmaktadır. Belediye otobüsü veya şehir içi ulaşım araçları bu kapsamda değerlendirilmediği için iş kazası olarak kabul edilmemektedir.

9- İstanbul'da bir firmada şoför olarak çalışmakta iken, şehirlerarası yolda meydana gelmiş olan trafik kazasına yardım etmek için aracımdan indiğim sırada meydana gelen yeni bir trafik kazasında mağdur oldum. İş kazası sigortasından faydalanabilir miyim?

Yararlanabilirsiniz. Trafik kazasında yardımda bulunmak yasal bir yükümlülük olduğu kadar bir vatandaşlık borcu aynı zamanda bir dayanışmadır.



SGK Rehberi
 
Tekerlekli Sandalye
Üst