Süleymaniye Külliyesi

SÜLEYMANİYE KÜLLİYESİ, İstan*bul'un Süleymaniye semtinde cami, medrese, hamam, imaret, darüttıp, darü-kurra, sıbyan mektebi ve çarşıdan oluşan külliye. Külliyenin merkezini cami oluş*turur. Külliye, 1550-1557 arasında Ka*nuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan'a yaptırıldı. Mimar Sinan'ın Şeh*zade Camisi'nden sonra yaptığı ve "kal*falık dönemi eserim" dediği bu anıtsal külliyenin özellikle camisi mimarlık tari*hi açısından büyük önem taşır. Yapılar topluluğu İstanbul'un en yüksek tepele*rinden biri üstüne, Haliç ve Boğaz'a ege*men bir alana kuruludur. Külliyenin merkezinde yer alan Süleymaniye Cami*si, avlu ve ana mekânın oluşturduğu iki kareli bir dikdörtgendir. İç avluyu biri ön cephede, ikisi yan cephelerde olmak üzere üç kapıdan girilir. Ön cephedeki kapı anıtsal bir taçkapıdır. Avlunun et*rafını 28 kubbeli bir revak «çevirir, orta*sında mermerden yapılma dikdörtgen planlı bir şadırvan yer alır. Ana mekân 68x63 m boyutunda kareye yakın bir dikdörtgendir. Üstü 26.5 m çapında ve yerden 53 m yüksekliğinde büyük bir kubbeyle örtülüdür. Kubbeyi dört büyük ayak taşır. Ana kubbeyi kuzey ve güney*de yer alan yarım kubbeler destekler. Yüksek ve iç açıcı bir görünümü olan iç mekânda, kubbelerde yer alan 64 küpün sağladığı eşsiz bir akustik vardır. Mihrap duvarı Osmanlı çini sanatının en güzel örnekleriyle bezeli ve mermerdendir. Duvarın üst bölümünde vitray sanatının en güzel.örnekleri yer alır. Minber de mihrap kadar ince işçiliğe sahip bir mer*mer eserdir. Caminin tüm kapı ve pence*re kanatları oymacılık, fildişi ve sedef kakma sanatının en güzel örnekleriyle süslüdür. Hünkâr mahfili de dönemin mermer işçiliği yansıtan değerli bir eser*dir. Mahfili çeviren kafes biçimindeki mermer şebeke ince işçiliğin örneklerin*den biridir. Caminin dört minaresi var*dır. Avlunun dört köşesinde yer alan bu minarelerden ön cephede yer alan iki mi*nare ötekilere oranla daha kısa, iki şere-feli; caminin yanında bulunan ikisi ise daha uzun ve üçer şerefelidir. Minare ve şerefelerin sayısı simgesel bir anlatım içerir. Dört minare, Kanuni Sultan Sü*leyman'ın İstanbul'un fethinden sonra dördüncü padişah, şerefe sayısı ise onun*cu padişah olduğunu anlatır. Minarelerin konumu camiye bir piramit görünümü verir. Minarelerin gövdesi yivli, yivlerin arası oyma süslerle güzelleştirilmiştir.
Camiden sonra külliyenin en önemli yapılar topluluğu medreselerdir. Medre*seler topluluğu Evvel Medresesi ve Sani Medresesi ile Rabi Medresesi ve Salis Medresesi adlarıyla iki ayrı yapı toplulu*ğuna ayrılır. Evvel ve Sani Medresesi' nin üstünde günümüzde Süleymaniye Ki*taplığı yer alır. Aynı yapının güneydoğu köşesinde günümüzde Süleymaniye Ço*cuk Kitaplığı olarak hizmet veren Sıbyan Mektebi bulunuyordu. Külliyenin gü*neydoğu köşesinde yer alan Süleymaniye Hamamı dikdörtgen bir yapıdır. Külli*yenin kuzey kanadında bulunan darüşşi-fa ya da bimarhane kare planlıdır. Da-rüşşifaya bitişik olan imaret bir süre Türk ve İslam Eserleri Müzesi olarak hizmet verdi. Caminin arka avlusundaki hazhedeKanuni Sultan Süleyman Türbe*si, Hürrem Sultan Türbesi ile caminin bir köşesinde Mimar Sinan Türbesi yer alır.