Sürekli can sıkıntısı çocuklarda depresyon işareti !!!

Çocuklar da depresyon geçirir mi?

Evet. Ancak çocuklar duygusal durumlarını erişkinler kadar iyi anlatamaz ve depresyonlarını genellikle davranışlarıyla gösterir. Her çocuğun depresyon hali birbirinden farklıdır. Kimi çocuk aşırı durgun, içe kapanık ve halsiz olurken kimi çocukta bunun tam tersine bir yerde duramama ve huzursuzluk durumu görülür.

Çocukluk depresyonu hangi belirtileri gösterir?

* Mutsuzluk

* Olağan aktivitelere ilginin azalması veya daha önce severek yaptığı aktivitelerden zevk alamama

* Sürekli bir can sıkılması

* Enerji eksikliği

* Sosyal soyutlanma

* İletişim eksikliği

* Özsaygı eksikliği ve suçluluk duygusu

* Reddedilme veya başarısızlık konusunda aşırı hassasiyet, alınganlık

* Öfke veya düşmanlık davranışlarında artma

* Sık sık baş ağrısı, karın ağrısı gibi fiziksel şikayetler

* Okul devamı veya okul başarısında düşüklük, konsantrasyon eksikliği

* Yeme ve uyuma alışkanlıklarında büyük değişiklik

* Evden kaçmakla ilgili sözler veya teşebbüsler

* İntihar veya kendine zarar verici davranış düşünceleri

* Sık sık üzüntülü olma ve ağlama.

Çocuğun mutsuz mu yoksa depresyonda mı olduğu nasıl anlaşılır?

Çocukları depresyonda olan aileler ‘of sıkıldım’ sözünü sık işitir. ‘Of sıkıldım’ deme, iç çekme, üzgün ve gergin görünüm çocuklarda depresyonun en önemli belirtisidir. Depresyondaki çocuk kurallara daha az uyar ve anne babayı daha sık sinirlendirir. Bu huy değişimine başta anlam vermeyen ebeveynler, çocuklarının kendilerini sürekli olarak sinirlendirecek hareket yapmalarının normal bir davranış olamadığının farkına varır. Depresyondaki bir çocuk çok sudan bir bahaneyle sorun çıkarabilir. İstediği bir şey için tutturması, normal bir çocuğun tutturmasından çok farklıdır. Normal bir çocuk, istediği bir şeyin olması için bir süre ısrar eder, yapılamadığında kabul edebilir. Depresyondaki çocuk ise amaçsız, herhangi bir şey için tutturabilir. Tek bir amacı vardır aslında, içindeki mutsuzluk ve huzursuzluğu çevresine yansıtmak. İstediğinin yapılamasından çok ebeveyni sinirlendirmek amaç olmuştur.

Depresyon tanısı alan çocuğa nasıl yaklaşılmalı?

Çocuğun depresyon döneminde ciddi bir çevre desteğine ihtiyacı var. Okul ve arkadaş ilişkilerindeki değişiklikler değerlendirilmeli, bu konuda öğretmenler, okuldaki rehberlik uzmanları ve okul yönetiminin desteği alınmalı. Bu dönemde özellikle ebeveynin rolü çok önemli. Çocuğa sakin, şefkatli ve güven sağlayıcı bir şekilde yaklaşılmalı. Çocukla açık ve net bir iletişim kurulmalı. Fazla bunaltmadan çocuğun gözetim altında tutulması yararlı olacaktır. Çocukluk çağı depresyonları çocuğun kişilik ve sosyal gelişimini doğrudan etkileyeceğinden mutlaka tedavi edilmeli.

Çocukluk depresyonu nasıl tedavi edilir?

Öncelikle ilaçlara başvurulur. Antidepresan ilaçlar doğrudan depresyonun kendisi ve eşlik eden belirtileriyle başa çıkmaya yöneliktir. Diğer psikiyatrik ilaçlar da gerektiğinde tedaviye eklenebilir. Çocuklarda depresyonun tedavisinde bireysel tedaviyle birlikte çocuğun sosyal destek sistemleri üzerinde de çalışılması gerekir. Aile danışmanlığı ve gerektiğinde aile terapisi yöntemleriyle anne -babalar ve tüm aile tedavi içine dahil edilebilir. Bazı durumlarda ailedeki diğer bireylerde var olan ruhsal sorunların da tedavisi planlanır. Çocuğun okul yaşamındaki zorluklarına yönelik olarak okulla işbirliği de tedavide mutlaka düşünülmeli.

Çocukları depresyondan uzak tutmak için nasıl önlemler alınabilir?


* Çocuğunuzun gelişim seviyesi, bireysel kişilik özellikleri ve yapabileceklerini göz önüne alarak gerçekçi beklentiler içinde olun. Böylece gerçekleştirebileceğinden fazlasını istememiş olursunuz.

* Aşırı koruyucu olmayın. Aşırı korumayla büyüyen çocukların depresyona girme riski daha fazladır. Dış dünyayla fazla ilişki kurmadan ve değişik sosyal ortamlarda yeterince irtibata geçmeden büyüyen çocuklar, en basit zorluklarda bile çok çabuk ümitsizlik hissine kapılabilir. Bu nedenle, sorunlarını kendisinin çözmesi için çocuğunuza fırsat verin. Endişelerinizi ona yansıtmayın.

* Çocuğunuzun bir şeyi başarma çabasına olumlu tepki ve destek verin. Kendileri için olumlu duygular besleyen çocuklar bir kriz durumuyla karşılaştıkları zaman yıkılmaz ve depresyona girmezler.

* Depresyondaki bir çocuk karar verme konusunda zorluk yaşayabilir. Bu nedenle çocuğunuza mümkün olan tüm seçenekleri bir kağıda yazmasını, daha sonra da yararlı ve zararlı yönlerine dikkat ederek seçim yapmasını tavsiye edin.

* Çocuğunuzun olumsuz düşünce ve duygularıyla ilgili sözel ifadelerini fark edin ve bunları değiştirmeye çalışın. Örneğin ders başarısızlığı yaşayan çocuğunuzun ‘Ben zaten hiçbir şeyi doğru yapamıyorum’ cümlesine karşılık, ‘Bu sadece matematik dersinde yaşadığın bir zorluk, diğer alanlarda başarılısın. Tek yapman gereken sorun yaşadığın alana biraz daha ağırlık vermek’ diyerek genelleme yapmasını ve sorunu diğer alanlara kaydırmasını engelleyebilirsiniz.

Yazar: Öznur Gömen Çelenk