Türk silahlı kuvvetleri (TSK) kapsamında adi malullük şartları ile normal malulen emekli edilen kişiler arasında bazı farklılar vardır.
Bunlardan en önemlisi normal şartlarda maluliyet aylığı bağlanan kişiler, malulen emekli edildikten sonra tekrar bir işte çalışamazlar, çalıştıkları tespit edildiklerinde ise, bağlanan malulen emeklilik aylıkları kesilir. TSK’dan ise “görev yapamaz sağlık raporu ile adi malul olan kişiler, sosyal güvenlik primi (SGDP) ödeyerek çalışabilir, veya bir iş yeri açabilirler ve aylıkları kesilmez. Bununla birlikte TSK’dan görev malulü olan kişiler dilemeleri halinde dışardan prim ödeyerek, yada aktif olarak çalışarak ikinci bir emeklilik hakkı da kazanabilir. Sosyal güvenlik açısından TSK çalışanları diğer kurum çalışanlarına göre çok daha avantajlıdır. Zira yukarda saydığımız nedenler göz önüne alındığında neredeyse hiçbir kurumda ikinci bir emeklilik hakkı yoktur.
Dipnot: Burada bireysel emeklilik hakkını söylemiyoruz. Bireysel emeklilik hakkı tüm çalışanlar için geçerlidir. Söylediğimiz şey sosyal güvenlik (sgk) çatısı altında iki farkı kurumdan iki farklı emekli maaşı almaktır.
Askeri Personelin Emeklilik Hesaplaması
Subay, astsubay veya uzman erbaş TSK çalışanları SGK’nın yıpranma payı tabiri ile daha erken emekli edilir ve daha fazla emekli maaşı alırlar. Askerlerin içinde yaşadıkları zorlu şartlar (savaş, zorlu eğitim, katı disiplin vb. gibi) düşünülerek TSK çalışanların emeklilik hesaplamasında kabaca şu yöntem hesaplama kullanılır. TSK çalışanı 12 ay çalıştığında (priö ödediğinde) 12 ay üzerinden değil 3 ay daha eklenerek (90 gün sgk’da aylar (primler) 30 gün üzerinden hesaplanır) 15 ay çalışmış gibi hesaplanır. Yani 12 ay görev yapan tsk mensubu SGK da 15 ay çalışmış gibi işlem görür. Resmi adı “fiili hizmet müddet zammı” olan halk arasında da “yıpranma payı” denilen bu olay emeklilik yaşından düşülerek daha erken emeklilik hakkı getiriyor.
Askerler için harp malullüğü
Sosyal güvenlik mevzuatımızda askerlere özel düzenlemelerden birisi de harp malullüğüdür. Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er ile Türk Silâhlı Kuvvetlerince görevlendirilen personelden harp malulü sayılanlara, bir üst rütbe veya dereceden aylık bağlanır. Ayrıca harp malulü sayılan askerlerin vefatı halinde hizmet sürelerine bakılmaksızın, eş ve çocuklarına aylık bağlanır.
Adi Malullük Süresi
5510 Sayılı yasa adi malullük aylığı konusunda 1 ekim 2008 sonrasında bir değişiklik yapmıştır. Buna göre; bir kişi TSK’dan adi malul aylığı almak için 10 yıl şartı varken ekim 2008 sonrası bu şart kaldırılmış ve 1800 gün (beş yıl) şartı getirilmiştir. Bu şarttan eski yeni tüm TSK çalışanları yararlanabilir.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine Göre Malullük
TSK çalışanların malullük durumu “sağlık yeteneği yönetmeliğine” göre düzenlenir. İlgili yönetmelik için tıklayınız: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.8611092.pdf dolayısıyla TSK da görev yapar, veya yapamaz hükmü bu yönetmeliğe dayanılarak TSK tarafından verilecekt
Bunlardan en önemlisi normal şartlarda maluliyet aylığı bağlanan kişiler, malulen emekli edildikten sonra tekrar bir işte çalışamazlar, çalıştıkları tespit edildiklerinde ise, bağlanan malulen emeklilik aylıkları kesilir. TSK’dan ise “görev yapamaz sağlık raporu ile adi malul olan kişiler, sosyal güvenlik primi (SGDP) ödeyerek çalışabilir, veya bir iş yeri açabilirler ve aylıkları kesilmez. Bununla birlikte TSK’dan görev malulü olan kişiler dilemeleri halinde dışardan prim ödeyerek, yada aktif olarak çalışarak ikinci bir emeklilik hakkı da kazanabilir. Sosyal güvenlik açısından TSK çalışanları diğer kurum çalışanlarına göre çok daha avantajlıdır. Zira yukarda saydığımız nedenler göz önüne alındığında neredeyse hiçbir kurumda ikinci bir emeklilik hakkı yoktur.
Dipnot: Burada bireysel emeklilik hakkını söylemiyoruz. Bireysel emeklilik hakkı tüm çalışanlar için geçerlidir. Söylediğimiz şey sosyal güvenlik (sgk) çatısı altında iki farkı kurumdan iki farklı emekli maaşı almaktır.
Askeri Personelin Emeklilik Hesaplaması
Subay, astsubay veya uzman erbaş TSK çalışanları SGK’nın yıpranma payı tabiri ile daha erken emekli edilir ve daha fazla emekli maaşı alırlar. Askerlerin içinde yaşadıkları zorlu şartlar (savaş, zorlu eğitim, katı disiplin vb. gibi) düşünülerek TSK çalışanların emeklilik hesaplamasında kabaca şu yöntem hesaplama kullanılır. TSK çalışanı 12 ay çalıştığında (priö ödediğinde) 12 ay üzerinden değil 3 ay daha eklenerek (90 gün sgk’da aylar (primler) 30 gün üzerinden hesaplanır) 15 ay çalışmış gibi hesaplanır. Yani 12 ay görev yapan tsk mensubu SGK da 15 ay çalışmış gibi işlem görür. Resmi adı “fiili hizmet müddet zammı” olan halk arasında da “yıpranma payı” denilen bu olay emeklilik yaşından düşülerek daha erken emeklilik hakkı getiriyor.
Askerler için harp malullüğü
Sosyal güvenlik mevzuatımızda askerlere özel düzenlemelerden birisi de harp malullüğüdür. Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er ile Türk Silâhlı Kuvvetlerince görevlendirilen personelden harp malulü sayılanlara, bir üst rütbe veya dereceden aylık bağlanır. Ayrıca harp malulü sayılan askerlerin vefatı halinde hizmet sürelerine bakılmaksızın, eş ve çocuklarına aylık bağlanır.
Adi Malullük Süresi
5510 Sayılı yasa adi malullük aylığı konusunda 1 ekim 2008 sonrasında bir değişiklik yapmıştır. Buna göre; bir kişi TSK’dan adi malul aylığı almak için 10 yıl şartı varken ekim 2008 sonrası bu şart kaldırılmış ve 1800 gün (beş yıl) şartı getirilmiştir. Bu şarttan eski yeni tüm TSK çalışanları yararlanabilir.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine Göre Malullük
TSK çalışanların malullük durumu “sağlık yeteneği yönetmeliğine” göre düzenlenir. İlgili yönetmelik için tıklayınız: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.8611092.pdf dolayısıyla TSK da görev yapar, veya yapamaz hükmü bu yönetmeliğe dayanılarak TSK tarafından verilecekt
