Tüplerin Bağlatılması (Tüp Ligasyonu BTL)

TÜPLERİN BAĞLANMASI
Hamilelik oluşabilmesi için erkekten gelen sperm ile kadından gelen yumurtanın fallop tüplerinde biraraya gelmesi gerekir. Tüplerin geçirgenliğinin bilinçli olarak engellenmesi ise bir doğum kontrol yöntemidir ve cerrahi sterilizasyon olarak adlandırılır. Bu şekilde sperm yumurtaya ulaşamaz ve onu dölleyemez.

Koruyuculuğu hemen başlar ve ömür boyu sürer. Yüksek oranda kalıcı koruma sağlaması açısından uygun kişilerde en avantajlı doğum kontrol yöntemidir.

Kalıcı bir yöntem olması ve geri dönüş olasılığının düşük olması en önemli dezavantajıdır.

Etkinliği %100' e yakındır. Çok az bir oranda tüplerin tekrar açılabilmesi ve gebelik ihtimali vardır.

Tüpler bağlanırken uygulanan tekniğe bağlı olarak mikrocerrahi işlemler ile tüpler yeniden açılabilir. Ancak bu operasyonların etkinliği düşüktür.

Tüp ligasyonlarının çoğu sezaryen operasyonları sırasında yapılır. Ancak bu şart değildir. Her zaman yapılabilir. Sezaryen sırasında yapılabildiği gibi daha sonra laparoskopik olarak yada normal doğumdan sonra küçük bir kesi ile de yapılabilir.

Tüplerin bağlanması işleminin herhangi bir yan etkisi yoktur. Adet düzeninde genelde bir değişikliğe neden olmaz. Cinsel yaşantı açısından hiçbir olumsuz etkisi yoktur.

Tüplerin bağlamasına rağmen gebelik oluşabilir mi?
Hiçbir doğum kontrol yöntemi %100 gebeliği önleyemez. Buna tüpleri bağlamak da dahildir. Tüplerin bağlanmasından sonra gebelik oluşma riski diğer bir çok korunma yöntemine göre çok düşüktür fakat yine de 200 kadından birisinde böyle bir gebelik oluşma riski vardır. O yüzden her korunma yönteminde olduğu gibi tüpler bağlandıktan sonra da adet gecikmesi olursa gebelik testi yapılmalı ve doktora başvurmalı.

Tüp bağlattıktan sonra tekrar açtırmak mümkün mü?
Kadında tüplerin bağlanması işlemi artık istediği kadar çocuk sahibi olmuş ve bir daha kesinlikle gebelik düşünmeyen kişilere önerilir. Çünkü tüplerini bağlatmış kişilerin bir daha normal yoldan gebe kalmaları çok zordur. Bağlanmış tüplerin ameliyatla tekrar açılması için bir takım operasyonlar olmakla beraber sonucunda gebe kalma oranları düşüktür, her zaman mümkün olmaz. Tüplerin hangi yöntemle bağlandığına göre değişmekle beraber tekrar tüpleri açma (reversal) ameliyatından sonra gebelik başarısı en fazla %50 olmaktadır.Bu kişiler gebelik için ayrıca tüp bebek yöntemlerine başvurabilirler.

Tüp Bağlatmak Kimler İçin Uygundur?

Tüp bağlatma ameliyatı korunma yöntemleri içerisinde geri dönüşü en zor olan yönemlerden birisidir. Bu nedenle bir daha çocuk istemeyeceğinden kesinlikle emin olan çiftlerin yaptırması gereken bir yöntemdir. Genellikle 2 - 3 veya daha fazla çocuğu olan çiftlere yapılır. Tek çocuğu olan çiftlere yapılması normalde tercih edilmez ileride çocuğun hastalık veya kaza bir nedenden dolayı kaybedilmesi sonrasında yeniden çocuk isteme ihtimallerine karşı. Ancak çiftler istedikten sonra ve imza verdikten sonra tek çocukları dahi olsa bağlanabilir, yasal olarak bir sakınca yoktur.

Bunun dışında daha önce başka yöntemlerle korunanlar veya spiral kullananlar sonradan tüp bağlattırabilirler. Daha önce başka ameliyatlar geçirenler veya daha önce sezaryen olanlar sonradan tüp bağlattırabilirler ancak daha önce çok kere karın ameliyatı geçirenlerde genellikle laparoskopik yöntem yerine açık ameliyat yöntemi tercih edilir.

Kaç yaşında yapılabilir?
Tüp bağlatma ameliyatı ile ilgili herhangi bir yaş sınırı yoktur, önemli olan çiftlerin yeterince çocuk sahibi olmalarıdır. Ancak yine de 18 - 20 gibi çok genç yaşlarda yapılması tercih edilmez çünkü bu çiftlerin ileride yeniden çocuk isteme veya ayrılarak yeniden evlenme gibi nedenlerle çocuk isteme riskleri fazladır.

Doğum kontrol hapı gibi hormon içeren yöntemleri çeşitli nedenlerden dolayı kullanması yasak olanlar ve adet düzensizliği gibi nedenlerden dolayı spiral taktıramayanlar veya spirali kaydığı için kullanamayanlar için geriye kalan en uygun yöntemlerden birisi tüp bağlamadır. Ancak doktor muayenesi olmadan size en uygun korunma yöntemini net olarak bilmeniz mümkün değildir.

Tüp Bağlatma Riskleri ve Yan Etkileri

Tüp bağlatma (tüp ligasypnu) işleminin kadın üreme organları veya diğer organlar üzerinde bir yan etkisi yoktur ancak bu işlem basit de olsa bir ameliyattır ve her ameliyat gibi bazı riskleri vardır. Her ameliyatta ortak olan risklerin başında anesteziye bağlı çeşitli riskler gelir. Anesteziye bağlı nadir riskler dışında tüp bağlatma ameliyatının kendisine dair kanama gibi riskler görülmeyecek kadar nadirdir çünkü kanamaya neden olaabilecek bölgelerden nispeten uzak bir ameliyattır.

Bunun dışında bayanlar tarafından en çok merak edilen riskler:

Tüp bağlatma menopoza neden olur mu?
Hayır. Tüp bağlatma menopoz veya kadınlık hormonları ile ilgili bir işlem değildir.

Tüp bağlatma işlemi ileride bel ağrısı, kasık ağrısı çekmeme sebep olur mu?
Hayır. Bu ameliyatta sadece tüpler küçük bir bölgeden bağlanır ve bu bağlama beli veya kasıkları etkileyebilecek bir bölge değildir. Bu tür ağrılara sebep olmaz.

Tüp bağlatma adet düzensizliği yapar mı?
Hayır. Tüp bağlatma ameliyatı rahim veya yumurtalığı veya hormonları etkilemeyen bir ameliyattır bu nedenle adet düzensizliği yapmaz. Hastanın adetleri ameliyattan önce nasılsa ameliyattan sonra da aynı şekilde olacaktır. Adet düzensizliği daha çok yumurtalığın alındığı ameliyatlarda görülür, tüp bağlama ameliyatı ile ilgili değildir.

Tüp bağlatma ameliyatı cinsel ilikiyi etkiler mi?
Ameliyat sadece karın içerisindeki tüp denilem organ üzerinde yapıldığı için vajina ile ilgili değildir dolayısıyla cinsel ilişki üzerinden hiçbir etkisi olamaz.

Tüpleri bağlananlarda hamilelik oluşma riski var mıdır?
Her doğum kontrol yöntemi gibi tüp bağlama yöntemi de yüzde yüz koruma sağlayamaz ve çok nadiren gebelik oluşma riski vardır. Bu nedenle adet gecikmesi durumunda gebelik ihtimali açısından uyanık olmak gerekir. Ancak tüp bağlama yöntemi en güçlü koruma sağlayan yöntemlerden birisidir, hamilelik çok nadiren oluşur.

Tüp bağlama ameliyatının belki de en büyük riski ileri de geri dönüşünün çok zor olmasıdır. Yani ileride çiftler herhangi bir nedenden dolayı tekrar çocuk sahibi olmak isterlerse tüplerin açılması ameliyatının fayda sağlama oranı düşüktür. Bu nedenle tüp bağlama ameliyatını artık çocuk sahibi olmak istemeyeceklerinden kesin emin olan çiftlerin yaptırması gerekmektedir.

Tüp Bağlatma Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Tüp bağlatma (Tüp ligasyonu) operasyonu yapılış tekniği olarak laparoskopik ve açık ameliyat şekilde 2 şekilde yapılır. Her yöntemde de işlem benzerdir, sağda ve solda bulunan iki tüp ortalarından kesilir ve bağlanır bu sayede sperm ve yumurtanın tüplerden geçerek birbirine ulaşması engellenmiş olur.

Laparoskopi yöntemiyle tüp ligasyonu:
Laparoskopik ameliyat yönteminde karından ve göbekten sadece deliklerden sokulan kamera ve aletlerle işlem yapılır. Karına sezaryen kesisi şeklinde kesi yapılmaz sadece 1-2 adet küçük delik bulunur. Bu nedenle ameliyat sonrası iyileşme kolay olur ve ağrı az olur. Ameliyat yapıldıktan sonra bir gün içerisinde hasta taburcu edilebilir. Laparoskopi yöteminde tüpler orta bölgesinden koterize edilerek (yakılarak) işlem yapılır.

Açık ameliyatla tüp ligasyonu:
Burada sezaryen kesisinin yapıldığı bölgeden kesi yapılarak normal yöntemlerle ameliyat yapılır. Ancak kesi sezaryen kesisi kadar geniş ve büyük olmaz genellikle 3-5 cm kadar daha küçük bir kesi yapılarak tüpler bağlanır. Kesi küçük olduğu için hatsanın iyileşmesi kolay olur ve ağrısı çok fazla olmaz. Ameliyattan genellikle bir gün sorna taburcu edilir.

Laparoskopik veya açık hangi yöntemle yapılırsa yapılsın tüp bağlama ameliyatının koruma etkinliği çok yüksektir.

Sezaryen ve diğer ameliyatlar sırasında tüp bağlama ameliyatı:
Yeterli sayıda çocuk sahibi olduklarına karar veren çiftler eğer doğum sezaryen ile gerçekleşecekse bu esnada tüplerin de bağlanmasını isteyebilirler ve iki ameliyat aynı anda gerçekleşebilir. Sezaryen için yapılan cilt kesisi dışında ek başka bir kesi yapılması veya kesinin büyütülmesi gerekmez. Sezaryen ameliyatında tüpler bağlanırsa ameliyat sadece bir kaç dakika daha uzun sürer. Sezaryen dışında yumurtalık kisti veya myom ameliyatı sırasında da hasta isterse aynı zamanda tüplerin bağlanması yapılabilir.

Normal doğumdan hemen sonra tüp bağlatma:
Normal doğumdan sonraki gün göbek altından yapılacak küçük bir kesi ile de (laparoskopik değil) tüp bağlatma ameliyatı yapılabilir. Bu durumda kesi pubik bölgeden (sezaryen kesisi yapılan bölgeden) yapılmaz yukarıda göbeğe yakın bölgeden yapılır çünkü rahim doğumdan sonra büyüktür ve tüpler de rahimle beraber bu mesafede bulunur.