Türkiye'de Engellilerin İş Yaşamına Katılımı Üzerine Araştırma

Merhabalar;

Sitenizin yeni üyelerinden sayılırım. Site yöneticilerinden Halil bey ve Nuran hanıma öncelikle teşekkür ederim. Kendileri bizzat bazı konularda bana bilgi vermişler ve destek olmuşlardır. İstanbulda yaşıyor, Kocaeli'de bir çağrı merkezinde proje yöneticliği yapıyorum.

Engelli vatandaşlarımızın ve arkadaşlarımızın böyle bir sosyal platormda buluşmasınıda hayranlıkla karşıladım. Birbirlerinizle olan üslup ve beyin fırtınalarınız olumlu gözüküyor. benimde sizlerden bir kaç konuda bilgi ve görüş ihtiyacım olacak, umarım bana bu konuda gerekli desteği sunarsınız.

Türkiye'de bedensel engellileri iş yaşamına kazandırmak ve sosyalleştirmek için hazırladığım tezin konusuyla ilgili olarakta bir kaç soru paylaşmak istiyorum.

Dünya’da ve Türkiye'de bedensel engelliler hangi iş kollarında çalışıyorlar?

Türkiye'de Bedensel Engellilere yönelik iş sahası oluşturmak için hangi yollar izlenmelidir?

Türkiye’de bedensel engellilere iş sahası oluşturmak için neler gereklidir. Bedensel engellilerin önündeki engeller nelerdir. Nasıl sağlıklı bir yol izlenmelidir?

Eğer bedensel engelli olup aranızda çalışan arkadaşlar varsa, karşılaştıkları zorluklarla ilgili bilgileri paylaşabilirlerse sevinirim.


Bu bilgileri sizden istememin nedeni ise; gelecek yıllarda daha aktif, kendine güvenen(özgüveni oluşmuş) ve üretken bir toplum olma yolunda engelli vatandaşlarımızın yapmaış oldukları işler ile Ülkemize katkılarının arttırılması ve farklı iş sahalarının oluşturulmasında örnek teşkil etmesidir.

Paylaşmış olduğunuz bilgi ve eleştiriler için teşekkür ederim.

Saygılarımla

Cem SAĞLIK

Merhabalar Cem Bey,
Sitemiz ve şahsım adıma belirtmiş olduğunuz görüşleriniz için teşekkür ederim.
Soru başlıklarına kendimce cevaplar vereyim.

1) Dünya’da ve Türkiye'de bedensel engelliler hangi iş kollarında çalışıyorlar?

Bu soruya net bir yanıt vermek mümkün değil. Aldığı eğitim, bedensel veya ruhsal engele göre çalışma alanları değişkenlik gösterebilir. Örneğin, bir işitme engelli bedensel aktivetinin gerektiği tüm iş kolarında (inşaat v.b gibi) çalışabilir. Aynı zamanda yeterli eğitimi almışsa da devlette veya özel sektörde üst düzey yöneticiliğe kadar her türlü işi yapabilir. Bunun sayısız örneği mevcuttur. Tabi birde engellilerin 'temel insan hakkı' olan 'eğitim almadaki' engelleri var. Yapılan araştırmalar engellilerin okur yazarlık oranının bile çok düşük olduğunu göstermekte. Buda doğal olarak engellilerin iş yaşamına katılımı negatif yönde etkiliyor. Günümüz dünyasında iş verenler kalifiye eleman aramakta, bu durum genel anlamda yeterli eğitimi almayan engelli-engelsiz herkesi etkilesede biz engellileri daha yoğun bir şekilde etkiliyor.
Zira, 'emek yoğun' diye tabir edilen iş gücüne dayalı iş kollarında bir engelli ile (bildik manada) engelsiz bir insanın iş bulma / çalışma fırsatı arasında dağlar kadar fark var. Bunun üstüne birde engellilerin iş yaşamında uğradığı 'ayrımcılığı' koyarsanız durum çok daha vahim boyutlara ulaşır.

2) Türkiye'de Bedensel Engellilere yönelik iş sahası oluşturmak için hangi yollar izlenmelidir?

Ben daha çok engellilere özel iş alanları oluşturmak yerine mevcut iş alanlarının engellilere açılması/düzenlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Sadece engellilerin çalıştıkları iş alanları/iş kolları şu açıdan sakıncalı olabilir. Biz engelliler sosyal yaşamın her alanında varlık göstermek istiyoruz. Herkes gibi işe gitmek iş ortamının havasını solumak ve yaşamım bire bir içinde olmak. Ve fakat iş yaşamına katılımda iş yerine ulaşmaktan tutunda, iş yerlerinin (engelli wc'si merdivenler v.b gibi) mimari engellilerine kadar pek çok sıkıntı önümüze çıkıyor. Örneğin bildik manada engelsiz bir insan iş yerine erişimde toplu taşım araçlarını kullanabilirken, tekerlekli sandalye kullanan biri hiç bir toplu taşım aracından yararlanamıyor.

Dolayısıyla 'engellilerin iş yaşamına katılımı' başlığı altında tartışmalar yapılırken, engellilerin toplu taşım araçlarını kullanımından tutunda umumi wc lere kadar kamuya açık tüm imkanları kullanabilmelerinin önündeki engellilerinde kaldırılması gerekmekte. Zira bunların hepsi zincirleme reaksiyon gösteren şeylerdir.

Gidemediğin yer senin değildir. Yeterli eğitimi almış olsanda eğitimine uygun bir iş bulmuş olsanda işyerine erişimde sıkıntı yaşıyor, evinden dışarı çıktığında kaldırımların önünde kalakalıyor, toplu taşım araçlarını kullanamıyor, tuvalet ihtiyacını giderecek engellilere uygun umumi wc bulamıyorsanız sizin çalışma yaşamına katılmanız çok ama çok zor olur.
Özet olarak engellilerin çalışma yaşamına tam ve eşit olarak katılımı için tüm mimari engellilerin kaldırılması gerekmekte.

Tabi bu mimari engellerin bugünden yarına kaldırılması çok zor. Peki gerekli mimari düzenlemeler yapılana kadar oturup bekleyecekmiyiz?
Değişik alternatifler düşünülebilir. Örneğin torba yasa'da engellilere 'home ofis' diye tabir edilen 'evden çalışma imkanı' getirildi. Yani yasal olarak engellilerin evden çalışma hakkıda var. Özel sektörde buna yönelik uygulamalar yapabilir. Atıyorum %3 özürlü işci çalıştırma yükümlülüğü kapsamında işe alınan engellilere evden çalışma koşulları hazırlanabilir. Bunu yapan bir kaç firmada var sanırım. Tam olarak nasıl bir alt yapı geliştirilir bilemiyorum ama üzerinde düşünülür tartışılırsa güzel fikirlerin ortaya çıkacağından eminim.

Merhaba öncelikle çalışmalarınızda başarılar dilerim. Tam olarak bu araştırmada neleri hedefliyorsunuz onları biraz daha ayrıntılı yazma imkanınız varmı acaba?
Öyle olursa bizlerinde konuya dair değişik önerileri olabilir.
Gerci bir kısmını yazmışsınız ama ben tam olarak anlayamadım.