Ürtiker Kurdeşen Nedir?

Toplumda sık görülen rahatsızlıklardan biri olan kurdeşen bazı durumlarda gerçekten hem hasta hem de hekim için sorun yaratan hastalıkların başında gelebilir. Tıp dilinde “ürtiker” diye anılan kurdeşen iki formda olabilir. Bunlardan ilki şikayetlerin 6 haftadan kısa sürdüğü akut ürtiker; diğeri ise şikayetlerin 6 haftayı geçtiği kronik ürtikerdir. Her iki durumda da hastalığın bulguları birbirine benzese de hastalığın oluşum nedenleri açısından belirgin farklar vardır.

Hastalığın bulguları arasında kaşıntılı, deriden kabarık, kızarık 0,5cm ila çok büyük ölçülerde deride plaklar bulunur. Bu plakların bazıları birleşme eğilimindedir. Plakların sınırlarını net olarak çizmek herzaman mümkün olmaz. Lezyonlar genellikle birkaç saat içerisinde solar, yerine başka alanlarda yenileri çıkabilir.

Ayrıca bazı ürtiker vakalarına “anjioödem” dediğimiz tablo da eşlik edebilir. Anjioödem genelde göz kapaklarında (genellikle tek taraflı), dudakta, yüzün diğer kısımlarında, kol ve bacaklarda, parmaklarda, genital bölgelerde oluşabilir. Bunlarda da özellikle şişlik ön plandadır. Her iki hastalıkta da deriden kabarık olan durumu ortaya çıkaran şey deri içinde ödem olmasıdır. Anjioödemde derinin alt tabakaları da olaya iştirak ettiği için şişlik çok ön plandadır. Şişliğe kaşıntıdan ziyade yanma hissi eşlik edebilir.

Daha önce de bahsedildiği gibi 6 haftadan kısa süreli kurdeşen akut ürtiker olarak anılır. Bu hastalıkta neden genellikle allerjidir. Bu allerji de genellikle ağız yolu ile alınan allerjenlerle oluşur. Yani gıdalar ve ilaçlar akut ürtikerdeki en önemli sebeplerdir. Bunun dışında çok nadir de olsa solunum yolu ile alınan bazı allerjenler (örneğin ev tozu akarları) de akut ürtiker yapabilir. Kronik ürtikerin altında ise allerji pek bulunmaz. Bu hastaların ancak %3-5’ inde allerji rol oynayabilirler. Bu allerjenler de genel olarak ağız yolu ile alınan allerjenlerdir (gıdalar...). Bunun dışında bu hastalığın çok değişik sebepleri olabilir. Bunlar içerisinde otoimmun hastalıklar (otoimmün tiroidit, sistemik lupus eritematozus vb.), kronik enfeksiyonlar (tuberküloz, bruselloz vb.), fokal enfeksiyonlar (sinüzit, diş ve dişeti enfeksiyonları vb.), Helikobacter pylori enfeksiyonları, bazen hepatitler, bazen bazı kanser türleri vardır. Bu nedenle bir çok araştırma yapmak gereklidir. Tüm ayrıntılı araştırmalara rağmen %60-65 vakada hiçbir neden bulunamayabilir. Bu hastalar da idiyopatik (sebebi bilinmeyen) kronik ürtiker olarak adlandırılır.

Hastalarda iyi bir hastalık öyküsü sonrası, allerji testlerini içeren araştırmalar yanında diğer bahsi geçen hastalıkların araştırmaları yapılmalıdır.

Altta yatan hastalığın tedavisi sonucunda genel olarak ürtiker kendiliğinden geçer ve tekrar etmez. Ancak sebebi bilinmeyen ürtiker hastalarında antiallerjik ilaçlardan faydalanılır. Bu hastalarda kalsik olarak sabahları sedatif olmayan antiallerjikler, akşamları sedatif antiallerjikler ve H2 reseptör blokerleri birlikte kullanılır. H2 reseptör blokerleri asıl itibari ile mide asiditesini azaltmak için kullanılan ilaçlardır. Ancak derideki histamin reseptörlerinin % 20 kadarı H2 tipinde olduğu için bu tür ilaçlar bu hastalarda faydalı olmaktadır. Bunun dışında bunlara cevap vermeyen hastalarda kortizon dahi kullanılabilir.

Bunlar dışında ayrıca değişik kurdeşen türleri de vardır. Aşağıdaki tabloda bu ürtiker tiplerini görmektesiniz:

Fiziksel ürtiker
Aquajenik ürtiker (su ile temas sonucu oluşan)
Kolinerjik ürtiker (terleme, aşırı efor sonucu oluşan)
Soğuk ürtikeri (soğuk havada oluşan)
Dermografizm (ciltte çizik ile veya kaşınma ile oluşan ürtiker)
Gecikmiş basınç ürtikeri
Solar ürtiker (güneş ışınları ile oluşan)
Vibratuvar ürtiker (vibrasyon yapan aletlerle oluşan)
Herediter ürtiker (ailenin diğer fertlerinde de görülen tip)
Ürtikeryal vaskülit (ürtiker plaklarının 24 saatten uzun sebat ettiği damar iltihabı ile giden tip)
Diğerleri.

Kurdeşen nedir, nasıl oluşur? İşte bilmeniz gerekenler!

Farklı nedenler, farklı alerjik durumlara neden olabilir. Halk arasında kurdeşen olarak bilinen alerjik durumlardan ÜRTİKER bakın neymiş?


Alerji... Bu kelimeyi pek sık duyar olduk son yıllarda. Güneş alerjisi... Çilek alerjisi...
Alerjik nezle... Alerjik astım...

—Güneşte kaldım her tarafım kızardı, kabardı.
—Çilek yedim, kaşıntıdan duramıyorum.
—Dondurma mı, aman beni perişan ediyor.
—Hapşırmaktan gözlerimi açmıyorum.

Ürtiker "ısırgan otu döküntüsü" ve kurdeşen gibi bilinen alerjik bir deri döküntüsüdür. İki farklı tipi vardır: Akut Ürtiker sık olarak alerji yapan bir madde tarafından oluşturulur ve birkaç saat ile hafta arasında devam eder. Altı haftadan uzun devam ederse artık adı Kronik Ürtiker olur.

Nedenleri Nelerdir?
Akut Ürtiker'e en sık neden olanlar;
—Evcil hayvanlar( kediler, köpekler, atlar)
—Deniz mahsulleri(balıklar, kabuklu deniz hayvanları)
—Kuruyemiş, meyve Süt ürünleridir
—Bal arısı veya eşek arısı sokması Ürtiker'e neden olabilir
—Antibiyotikler gibi alerjen ilaçlar, aspirin.

Yüksek Ateş veya Hepatit B gibi belirli viral enfeksiyonlar ve kan nakilleri ve aşılar da neden olabilir. Belirli parazitlerin meydana getirdiği infeksiyonlar, tansiyon ilaçları veya stres tetikleyebilir. Kronik Ürtiker'in çoğunluğunun tanımlaması zordur.

—Belli Paraziter hastalıklar,
—Tansiyon ilaçları veya stres tetikleyicidir.
—Kronik Hastalıklar (idrar yolu enfeksiyonları, sinüzit, akciğer hastalıkları)

Kronik ürtiker; derinin ısıya maruz kalması, soğuk, güneş ışığı, titreme veya basınç gibi fiziksel faktörler tarafından da tetiklenebilir. Bazı kişiler o kadar hassas cilde sahiptir ki herhangi bir ovalama dahi dermografizm diye adlandırılan ve deriden kabarık kırmızı çizgilere neden olan kabartılara sebep olabilir. Buda bir çeşit ürtikeryal oluşumdur.

—Tiroit hastalıkları
—Kanser
—LUPUS gibi bağışıklık sistemini tutan hastalıklar Ürtiker'i tetikleyebilir.

Belirtileri Nelerdir?
Döküntüye bağlı bir sayıda kırmızı çevrilmiş cilt lezyonları. Bu vücuduna yayılmaya meyillidir. Kronik olgularda kaşıntılı uykusuz gecelere neden olur bu durum depresyona bile neden olabilir. Hastalığın bulguları arasında kaşıntılı, deriden kabarık, kızarık 0,5cm ila çok büyük ölçülerde deride plaklar bulunur. Bu plakların bazıları birleşme eğilimindedir. Plakların sınırlarını net olarak çizmek her zaman mümkün olmaz. Lezyonlar genellikle birkaç saat içerisinde solar, yerine başka alanlarda yenileri çıkabilir. Ancak ortamda hastalık gibi, ilaç gibi bir tetikleyici faktör varlığında stres ve aspirin alımı takiben aniden tekrar ortaya çıkabilir.

Nedeni Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalarda iyi bir hastalık öyküsü sonrası, alerji testlerini içeren araştırmalar yanında diğer bahsi geçen hastalıkların araştırmaları yapılmalıdır. Altta yatan hastalığın tedavisi sonucunda genel olarak ürtiker kendiliğinden geçer ve tekrar etmez. Ancak sebebi bilinmeyen ürtiker hastalarında antialerjik ilaçlardan faydalanılır. Bu hastalarda klasik olarak sabahları sedatif olmayan antialerjikler, akşamları sedatif antiallerjikler ve H2 reseptör blokerleri birlikte kullanılır. H2 reseptör blokerleri asıl itibari ile mide asiditesini azaltmak için kullanılan ilaçlardır. Ancak derideki histamin reseptörlerinin % 20 kadarı H2 tipinde olduğu için bu tür ilaçlar bu hastalarda faydalı olmaktadır. Bunun dışında bunlara cevap vermeyen hastalarda kortizon dahi kullanılabilir.

Alınması gereken Önlemler Nelerdir?
Tetikleyici faktörler kaçının.
Bu nedenle:
—Cildinizi serin tutun, egzersizden sakının ve ılık duş alın,
—Cildinizi sakinleştirmesi için mentol krem uygulayın,
—Tüm Aspirin ve Kodein içeren ilaçlardan kaçının,
—Şu anda kullandığınız herhangi bir ilacın yan etkilerinin listesini okuyun,
—Sodyum benzoat gibi koruyucular ve Tartrazine gibi gıda tatlandırıcılarından kaçının,

Antihistaminiklerin yüksek dozlarda uygulaması altı haftaya kadarki uzun dönemlerde gerekli olabilir. Diğer alta yatan hastalıkları açığa çıkarmak için özel araştırmalar gerekli olabilir.

Alerji Testi yaptırmalı mıyım?
Eğer gözlem ile sebep aydınlatılamazsa doktorunuz düşündüğü sebeplere ilişkin tahliller isteyecektir. Gerek görülürse Prick Test de yapılacaktır. Her hastanın yaptırmasına gerek yoktur. Özellikle çocuk yas grubunun (5 yas<) yaptırmasında fayda vardır. Bunlarda gıda prick testi de yaptırılmalıdır. Total IgE ve Spesifik IgE'ler de ölçülmelidir. Bu konuda doktorunuza güvenin.

Sonuç olarak,
Tedavi sorumlu etkenin ortadan kaldırılması ile başlamalıdır. Bununla beraber ağızdan alerji ilaçları (antihistaminik) ile tedavi söz konusudur. Tedaviye yetersiz yanıtın söz konusu olduğu durumlarda kortizonlu ilaçlarla ağızdan tedavi uygulanabilir.

Kronik Kurdeşen

Kronik Kurdeşen, Kronik kurdeşen uzun süreli alerjik reaksiyonlar ile deride döküntü, kaşıntı ile kendini gösterir. Kronik kurdeşen 6 haftadan uzun sürer ve cildin daha derin kısmını etkiler.



Kronik kurdeşen toplumda sıkça görülür bu durum çoğu zaman hastaların ve hekimlerin canını sıkan bir hastalık olarak meydana çıkmaktadır. Kronik kurdeşen tedavi edebilmek için mutlaka altta yatan nedenler araştırılmalı ve tedavileri ön plana çıkarılmalıdır. Kronik kurdeşen hastalığında birçok yöntem kullanılmasına rağmen kesin ve yüz güldürücü sonuçlar almak oldukça zordur.

Kurdeşen hastalığı bir diğer bilinen adı ürtiker, alerjik deri döküntüsü olarak kendini belirtir. Kronik kurdeşen hastalığı birçok nedenlerden dolayı meydana çıkmaktadır ve çoğunlukla küçük çocuklarda belirgin halde görülmektedir. Kronik kurdeşen vücudun herhangi bir bölümünde kırmızı lekeler olarak kendini belirtir ve tatlı bir kaşıntı ile kişiyi rahatsız eder. Kurdeşen iki farklı şekilde görülmektedir bunlar Akut kurdeşen ve Kronik kurdeşendir.

Kronik kurdeşen bazı faktörler tetiklemektedir Güneş ışığı, cildin aşırı sıcağa maruz kalması ve alerjik rahatsızlıkların tetiklemesi sonucu meydana gelebilmektedir. Kronik kurdeşen bazen çok önemli sorunlara yol açabilmektedir. Bazen solunum problemleri yaratabilir, ellerde ve ayaklarda şişmeye neden olabilir, dudaklarda ve gözlerde şişlik olabilir.

Kronik kurdeşen belirtileri:
Kurdeşen deri üzerinde oluşur ve çevresine yayılması mümkün olur.

Vücutta kırmızı pullar şeklinde oluşur ve hızlı bir şekilde çevresine yayılır.
Kronik kurdeşenlerin bazılarının rengi pembemsi olur ve pul, pul döküntüler olur.
Kurdeşen kaşıntıları gece yarıları daha çok görülür ve çok sıcak ortamlarda daha çok olur.
Kurdeşen kaşıntıları kişinin psikolojisini bozacak derecede olur ve depresyona götürecek dereceye getirir.
Kronik kurdeşen de kızarıklıklar genellikle minik boyutta ve kabarcıklar halinde olur çok hızlı bir şekilde yayılırlar ve neden olduğu kaşıntı aşırı rahatsızlık verir.

Kronik kurdeşenin nedenleri:
kronik kurdeşen hastalığı genellikle gençlerde görülmektedir.
Kronik Kurdeşen

Kurdeşen en az 6 hafta süresince her gün görülebilir veya 1-2 günde bir deride döküntüler meydana gelir.

Kronik kurdeşen de çoğunlukla neden oluştuğu anlaşılmaz sadece hastaların bir bölümünde kurdeşen nedeni anlaşılır.
Kronik kurdeşene ailesel hastalıklar, stres, fiziksel faktörler, cilt dışı sistemik hastalıklar, cilt rahatsızlıkları neden olmaktadır.
Kurdeşen dış etkenlerin veya alınan gıdaların, ilaçların verdiği sebebiyet den dolayı deri damarlarında genişleme meydana gelir. Bu durumda dokuya kan sızması ile kendini belirtir ve derinin daha derin kısımlarını etkilediğinde kaşıntı, kızarıklık meydana getirir.
Derinin yüksek ısıya maruz kalması, aşırı güneş ışığı, çok soğuk hava, basınç ve titreme gibi fiziksel faktörlerin tetiklemesi sonucu meydana çıkabilir.
Bazı kişilerin hassas cilde sahip olduklarından dolayı her hangi bir ovalama sert kaşıma sonucu deride kabarık kızarıklıklar ve kabarcıkların meydana gelmesine neden olur bu durumda bir çeşit kurdeşen oluşumuna neden olur.

Kronik kurdeşen hastalığına bazı hastalıklarda neden olabilir. Kanser, troit hastalığı, bağışıklık sistemini tutan hastalıklarda kronik kurdeşene neden olabilir.

Kronik kurdeşen tedavisi:
Kurdeşen tedavisinde ilk önce kurdeşen oluşumuna neden olan faktörler araştırılır ve neden olan unsurların alımına son verilir. Kurdeşene başka bir sistemik rahatsızlığı neden olmuş ise ilk önce o rahatsızlık tedavi edilmelidir.

Kronik kurdeşen yol açtığı şikayetler için antihistaminikler verilir. Hekimin teşhisine göre antihistaminiklerin yanında başka ilaçlarda verilebilir. Kronik kurdeşenin oluşmasına sebebiyet veren aşırı sıcaklık, kurdeşene neden olan yiyeceklerden uzak durmak gerekir aksi halde tekrar başa dönebilir.

Kronik kurdeşenin belirtileri olduğunda mutlaka bir hekime gidilmelidir ve vereceği hapları, kremleri bitene kadar kullanılmalıdır. Hekimin verdiği ilaçlar, merhem kurdeşen tamamen geçirmez fakat verdiği rahatsızlığın hafiflemesini sağlar. Hekimin uyguladığı bu tedavinin sonuç vermemesi halinde kortizonlu ilaçlarla ağızdan tedavi uygulanabilir.