Anneniz maaş alabilir. Ancak bunun belirli şartları var. Bu şartların yerine getirilmesi halinde (vefat eden kişinin belli bir süre prim yatırmış olması vb gibi) dul maaşı alabilir anneniz.
Ölüm aylığı bağlanması ve şartları hakkında bilinmesi gerekenler
Hak sahiplerine aylık bağlanması, ölüm sigortasından sağlanan temel yardımdır. Toptan ödeme, ölüm aylığına hak kazanılmaması durumunda yapıldığından, aylık bağlama ve toptan ödeme yardımlarından yalnızca birinden yararlanılır. Ölüm sigortasında hakkı doğuran olay ölümdür. Dolayısıyla hak sahiplerine ölüm sigortasından aylık bağlanmasında sigortalıların öldüğü tarihte geçerli olan mevzuat esas alınır.
Bu nedenle, sigortalının ölümü halinde, öncelikle aylıktan yararlanma şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılır. Sigortalıya ilişkin koşullar gerçekleşmekle birlikte hak sahiplerine ilişkin şartların yerine gelmemesi nedeniyle aylık bağlanamıyorsa, bu durum toptan ödeme yapılmasını gerektirmez.
Ölüm aylığından yararlanma şartları, sigortalıya ve hak sahiplerine ilişkin olmak üzere iki grupta incelenebilir.
1- Öülüm aylığından yararlanma şartları
a) Sigortalıya ilişkin koşullar
5510 sayılı Kanuna göre ölüm aylığına hak kazanabilmenin koşullarından biri sigortalının Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölümü, diğeri ise ölüm tarihi itibariyle belirli prim ödeme gün sayısının tamamlanmasıdır. Ölen veya mahkeme kararı ile gaipliğine karar verilen sigortalının hak sahiplerine ölüm sigortası yönünden gerekli işlem yapılır.
Ölüm aylığına hak kazanmanın diğer bir koşulu da, sigortalının ölmeden önce malüllük veya yaşlılık aylığına hak kazanması ya da belirli bir prim ödeme gün sayısı koşulunu yerine getirmesidir. Buna göre ölüm aylığı;
- En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş,
- Malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış,
- Bağlanmış bulunan malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş,
durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanır.
Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için ölen sigortalının genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığından dolayı prim ve prime ilişkin her türlü borcunun olmaması veya ödenmesi şarttır.
Malüllük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığına hak kazanıp ölen sigortalılar için ayrıca belirli bir prim ödeme gün sayısı ile sigortalılık süresi aranmaz.
Malüllük veya yaşlılık aylığı bağlanmadan ölen aktif sigortalılardan;
-Kendi adına ve hesabına çalışan 4 (b) sigortalıları için sigortalılık süresi koşulu aranmaksızın en az 1800 gün prim ödeme gün sayısının bulunması ölüm aylığı bağlanması için tek koşul iken,
-Hizmet akdi ile çalışan 4(a) sigortalılarının ise sigortalılık süresi koşulu aranmaksızın en az 1800 gün prim ödeme gün sayısının bulunması koşulu dışında, diğer bir seçenek olarak gerek ölen sigortalının yaptığı gerekse hak sahiplerince yapılan tüm borçlanmalar hariç olmak üzere en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup en az 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olanların,
hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanır.
Buna göre;
1) 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık bağlanabilmesi için sigortalının ölüm tarihinin Kanunun yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ayı başından sonra olması ve 32 nci madde gereği en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekir.
Ölüm aylığı bağlanabilmesi için sadece 4(a) sigortalıları için öngörülen her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartında; gerek ölen sigortalı tarafından, gerekse hak sahipleri tarafından yapılan tüm borçlanmalar bu şartların oluşmasında dikkate alınmaz. Ancak, 2008/Ekim ayı başından önce ölen sigortalıların 900 gün hesabında borçlanılan tüm süreler dikkate alınır.
