Engelli araçları( Akülü sandalye ve scooterler) akıllı cihazlardır.
Elektronik devreleri özel yazılımlarla kontrol edilir ve cihaz üzerindeki bütün elektrikli parçaları cihazın kullanımda olduğu süre boyunca her saniye test ederler.
Joystick göstergesinde bir işaret belirmesi veya birkaç lambanın yanıp sönmesi ile sandalye duruyorsa cihazda arızalı bir bölge vardır. Bu arıza ekrandaki görülen işaret veya yanıp sönen lamba sayısıyla anlaşılır. Size direkt olarak arızanın hanhi bölgede olduğunu söyler. Sizin arızanızda motor ve ften işareti birlikte yanıyor.
Bu demek oluyor ki fren bobininizi sizin aracın koltuk altınfa ön tarafta bulunan gri renkli dinamşc markalı motor,sürücü devresi ( Tamirci tabiriyle BEYİN ) tanımıyor. Yani fren bobini kablosunda, Fren koluna bağlı kontak anahtarında ( minik mikroswitch) ya da motordan alt beyine giden kablo ve fişinde bir sorun var.
En çok oluşan arıza motor fişinin alt beyine takıldığı soket içine su girmesi sonucu yüksek frekans içinde kalan suyun bakır fişleri oksitlemesi ve frene giden iki adet bıçak fiş arasında elektrik geçiren bir plaka oluşturmasıdır.
Motorların siyah dikdörtgen fişlerini alt beyinden çıkartın. Tırnaklarına bastırıp çekerseniz çıkar. Fişlerin girdiği alt beyindekş yuvalarını; kolonya ile ıslatılmış diş fırçası , boya fırçası, kulak çubuğu gibi malzemeyle iyice temizleyin ve saç kurutma makinesiyle kurutun. Fişleri takıp deneyin. Arıza yüzde doksan geçecektir.
Geçmezse motorun arka tarafında siyah kısımdaki fren kolunu boşa alınca yaylı küçük dikdörtgen bir parçayı iter. O parça mikroswitch tir. Ona ince iki kablo lehimlidir. Kablonun birisi fren bobininden birisi de motor kablosunun içinden gelir. Kolu boşa aldığınızda o switch fren bobininin bağlantısını beyinden keser ve beyin fren hatası verir. LCD ekranlı modellerde çember etrafında iki yay çıkarken lambalı model joysticklerde 9 lamba yanıp söner veya lambalar 9 defa yanıp söner ve üç saniye bekleyip tekrar tekrar 9 defa yanıp söner. Bu mikroswitche giden iki kabloyu ( Dikkat: Yanlışlıkla fren bobinine giren kabloları birleştirmeyin.) bir toplu iğne ile kabloların ortasından birlikte delip geçirerek birleştirerek tesisatı bozmadan switchi kapalı gibi algılatıp aracın freni görmesini sağlayarak bir kez daha denemelisiniz.
Yine mi aynı hata?
Bir elektronikçiye motor fişlerini ölçtürün. Dijital Avometre 200 ohm konumunda iken ve motorların boşa alma kolları kapalı yani araç sürüş pozisyonunda arkasından ittiğinizde motorlar fren yapıyor ve tekerlekler dönmüyorken motor fişinin tırnak olan tarafındaki iki kabloda 40 ohm ile 80 ohm arasında bir değer okumalı . Bu omaj okunmuyorsa fren bobininiz kavrulmuştur. Bunun sebebi fren balatasının kirlenip sıkışması ve frenin kolu ittiğinizde balatayı boşa alamaması nedeniyle dönen balatanın sürekli olarak diske sürtünmesiyle yüksek ısılara ulaşması ve bu ısının fren bobinini kavurması ihtimali de vardır. Bu durumda fren bobininiz değişecek.
Eğer Bu 40- 80 ohmu okuyorsanız. Fren kablosuna beyine bağlı değilken 24 volt verip fren tık sesiyle motoru açıyor mu buna bakmalısınız. Bir kişi sandalyeyi iterken diğeri fren bobinine 24 volt versin. 24 voltu verdiğiniz süre boyunca sandalyenin o motoruna bağlı tekerleğini döndürebilmelisiniz. Bunu yapamıyorsa o zaman fren sıkıyor ve bu yüzden motor aşırı akım çekip kendisini korumaya alarak ekranda hata mesajı veriyor olabilir.
Fren kısmını komple olarak motor bloğuna bağlayan üç veya dört vidayı söküp fren kısmını ayırmalı ve fren kablolarını klemens dediğimiz birleşme noktasından kesip freni masanızda dikkatlice dağıtıp temizleyerek masa üstünde 24 volt ile deneyerek volt verdiğinizde ve freni elinizde salladığınızfa siyah renkli balatasının yuvasında boş oynadığını ve voltu kestiğinizde balatanın sıkıştığı hale getirerek yerine takıp kabloları mutlaka lehimleyip makaron veya bant ile yalıtmalısınız.
Bu arada motor fişinin diğer iki kalın iki kablosunda 1 ohm ile 4 ohm arasında bir değer okumalı. Bu kalın kablolar motorun ana kablolarıdır.
Bunlar da tamamsa ve arıza geçmiyorsaalt beyinde bir sıvı teması olma ihtimalini ya da sert bir darbe sonucu alt beyinden lehimli bir çipin koptuğu ya da lehiminin çatladığı ihtimali ortaya çıkar.
*** Akülü sandalyelerde en çok fren sıkması sonucu kapanma arızası ortaya çıkar ve fren temizliği ve balata manyetik alanı mesafesinin ayarlanmasıyla bu sorun çözülür. Motor bakımına gerek yoktur. Akülü sandalye motorlarının kömürleri temizlenip kömürün üstündeki yaylar yumuşamış veya erimişse sadece yayları değiştirilmelidir. Motorun Redüktör dediğimiz dişli kutusu içinde özel bir gres yağı vardır ve yurdumuzda bu gresin özelliğinde gres yağı bulamazsınız . Ancak kauçuklu gres konabilir. O da incelip bir süre sonra sızıntı ile yağ damlaması yapabilir. Üstelik içindeki orijinal gresi dişlileri saran yapıdadır ve yağ sızıntısı olmamışsa kendi kendine eksilmez ve sürekli çalışan motorun yağı 5- 10 yılda kurumaz. Sızıntı olmuşsa biraz kauçuklu gres ilavesi yapılabilir. Motor aşırı bağırıyorsa rulman değişebilir ama ses yoksa veya çok azsa motora dokunmamak daha iyidir. Bakımı yapan ustanın yeteneği yoksa çalışan motora zarar verme ihtimali her zaman için olasıdır. Sökme sırasında motor kapağı çatlayabilir, kollektöre ve bobinlere tornavida kaçabilir, motorun mıknatısı kırılabilir, geri toplarken motor içine düşüp mıknatısa yapışan bir tane çelik pul bile bir kaç ay içinde motorun mıknatısını kırabilir veya bobinlerini kesip motorun işini bitirebilir. Motorun yapılan bakım sonrası eski performansı vermeme ihtimali her zaman için bir olasılıktır.
