- Katılım
- Kas 9, 2010
- Mesajlar
- 16,299
- Tepkime Puanı
- 15
- Puanları
- 0
- Yaş
- 49
Her tür sıcağa, kimyasal maddelere, ışınlara, elektrik akımına bağlı olarak ortaya çıkan doku bozunları.
Yanık yaralanması temasla çok sıcak sıvıların dökülmesi, ateş, buhar, gaz püskürtmesi, akkor haldeki katı maddelerin fırlaması gibi bir çok nedenleri olabilir.
Yanığın derecesi eski yıllarda Dupuytren sınıflandırmasına göre altı derecede değerlendiriliyordu günümüzde ise yanıklar iki kategoriye ayrılmaktadır.
Yüzeysel yanıklar
Derin yanıklar
Üstderi ve altderi yüzeysel kesimlerini tutan yüzeysel yanıklarda derinliğe göre kızarıklık, su toplama, açık yara meydana gelebilir. Yüzeysel yanıklar enfeksiyonun gelişmediği durumlarda 15 günde kendi kendine iyileşirler.
Derin yanıklarda yanığın derinliği altderinin alt kesimlerine ve daha altdaki dokulara kadar inebilir. Derin yanıklarda deri beyaz, parlak ve parşömen gibidir, kendi kendine iyileşmez.
Ara derinlikteki yanıklar sorun yaratırlar ancak 15 günde teşhis kendiliğinden ortaya çıkar.
TEDAVİ
Yanık tedavisinde yerel olayların yanı sıra şok ve enfeksiyon önemli yer tutar.
Şok yanık yüzeyinden dışarıya doğru sıvı kaybına bağlıdır, sıvı kaybı kan koyulaşmasına ve oksijen eksikliğine neden olur. 70 saatten sonra damar dışına sızan sıvıların geri emilimi iç organların aşırı kanlanması ve kanın sulanmasıyla bir tepki oluşur.
Bu dönemde böbrekler önemli rol oynar. Şokta sıvı kaybı önlenir idrar çıkışı denetim altına alınarak damar yoluyla plazma verilir. Vitaminler ve protein bakımından zengin beslenme rejimi uygulanır.
Orta derecede ısıtma sağlanır tetanoz aşısı yapılır. Antibiyotik tedavisi uygulanır, ayrıca psikoterapiye başvurulur. Enfeksiyon seyrek olarak yaygın bir enfeksiyon halini alır, çoğunluklada yereldir.
Enfeksiyon yaranın iyileşiminde geciktirici rol oynar ve genel durumu bozar.
Yerel tedaviye büyük önem vermek gerekir.
Yara önce temizlenir bozunlara elden geldiğince az değilerek ve asepsi koşullarına tam anlamıyla uyularak ölü dokular kaldırılır. Daha sonra yara açık bırakılır ( küçük düzeyli yanıklarda ve kirlenme tehlikesinin olmadığı durumlarda ) yada koruyucu bir sargı beziyle kapatılır.
İyileşmeyen ve yama gereken deri bozunlarında özel bir deri yaması yöntemi erken dönemde yara temizliği ve yama uygulaması yapılır.
Az yaygın hafif yanıklarda şokla ilgili sorun yoktur. Ancak yanık enfeksiyon etkenleriyle bulaşmış bir yara olduğundan yaralıya çoğunlukla tetanoz serumu ağrı kesici verilir.
Yanık yüz yanığı ise açık bırakılabilir sarılmış ise sargılar açıldığında 21. günde hala düzelmemiş ise bu bir takım izlerin kalabileceğinin işaretidir.
AĞIR YANIK TEDAVİSİ
Ağır bir yanık yaralısıyla karşı karşıya kalındığı zaman Üzerindeki giysiler yanıyorsa çıkartılmaya çalışılmalı, yoksa dokunulmamalıdır.
Yaralının üstüne hiçbir şey uygulanmamalıdır, ancak kimyasal bir maddeye bağlı yanık söz konusuysa ve maddenin etkisi sürüyorsa hiç bir zaman etkisizleştirmeye gidilmemeli yalnız damıtık suyla yıkanmalıdır.
Yaralı ütüden geçirilerek mikroplardan arındırılmış temiz bir bezle sarılmalıdır. Yaralı hızla vakit kaybetmeden hastahaneye ulaştırılmalıdır.
Yanık yaralanması temasla çok sıcak sıvıların dökülmesi, ateş, buhar, gaz püskürtmesi, akkor haldeki katı maddelerin fırlaması gibi bir çok nedenleri olabilir.
Yanığın derecesi eski yıllarda Dupuytren sınıflandırmasına göre altı derecede değerlendiriliyordu günümüzde ise yanıklar iki kategoriye ayrılmaktadır.
Yüzeysel yanıklar
Derin yanıklar
Üstderi ve altderi yüzeysel kesimlerini tutan yüzeysel yanıklarda derinliğe göre kızarıklık, su toplama, açık yara meydana gelebilir. Yüzeysel yanıklar enfeksiyonun gelişmediği durumlarda 15 günde kendi kendine iyileşirler.
Derin yanıklarda yanığın derinliği altderinin alt kesimlerine ve daha altdaki dokulara kadar inebilir. Derin yanıklarda deri beyaz, parlak ve parşömen gibidir, kendi kendine iyileşmez.
Ara derinlikteki yanıklar sorun yaratırlar ancak 15 günde teşhis kendiliğinden ortaya çıkar.
TEDAVİ
Yanık tedavisinde yerel olayların yanı sıra şok ve enfeksiyon önemli yer tutar.
Şok yanık yüzeyinden dışarıya doğru sıvı kaybına bağlıdır, sıvı kaybı kan koyulaşmasına ve oksijen eksikliğine neden olur. 70 saatten sonra damar dışına sızan sıvıların geri emilimi iç organların aşırı kanlanması ve kanın sulanmasıyla bir tepki oluşur.
Bu dönemde böbrekler önemli rol oynar. Şokta sıvı kaybı önlenir idrar çıkışı denetim altına alınarak damar yoluyla plazma verilir. Vitaminler ve protein bakımından zengin beslenme rejimi uygulanır.
Orta derecede ısıtma sağlanır tetanoz aşısı yapılır. Antibiyotik tedavisi uygulanır, ayrıca psikoterapiye başvurulur. Enfeksiyon seyrek olarak yaygın bir enfeksiyon halini alır, çoğunluklada yereldir.
Enfeksiyon yaranın iyileşiminde geciktirici rol oynar ve genel durumu bozar.
Yerel tedaviye büyük önem vermek gerekir.
Yara önce temizlenir bozunlara elden geldiğince az değilerek ve asepsi koşullarına tam anlamıyla uyularak ölü dokular kaldırılır. Daha sonra yara açık bırakılır ( küçük düzeyli yanıklarda ve kirlenme tehlikesinin olmadığı durumlarda ) yada koruyucu bir sargı beziyle kapatılır.
İyileşmeyen ve yama gereken deri bozunlarında özel bir deri yaması yöntemi erken dönemde yara temizliği ve yama uygulaması yapılır.
Az yaygın hafif yanıklarda şokla ilgili sorun yoktur. Ancak yanık enfeksiyon etkenleriyle bulaşmış bir yara olduğundan yaralıya çoğunlukla tetanoz serumu ağrı kesici verilir.
Yanık yüz yanığı ise açık bırakılabilir sarılmış ise sargılar açıldığında 21. günde hala düzelmemiş ise bu bir takım izlerin kalabileceğinin işaretidir.
AĞIR YANIK TEDAVİSİ
Ağır bir yanık yaralısıyla karşı karşıya kalındığı zaman Üzerindeki giysiler yanıyorsa çıkartılmaya çalışılmalı, yoksa dokunulmamalıdır.
Yaralının üstüne hiçbir şey uygulanmamalıdır, ancak kimyasal bir maddeye bağlı yanık söz konusuysa ve maddenin etkisi sürüyorsa hiç bir zaman etkisizleştirmeye gidilmemeli yalnız damıtık suyla yıkanmalıdır.
Yaralı ütüden geçirilerek mikroplardan arındırılmış temiz bir bezle sarılmalıdır. Yaralı hızla vakit kaybetmeden hastahaneye ulaştırılmalıdır.
