Yetim aylığı alan öğrencilere sağlanan yeni kolaylıklar

Gazoz Agacı

Moderatör
Moderatör
Katılım
Nis 23, 2012
Mesajlar
9,302
Tepkime Puanı
64
Puanları
48
Yaş
54
Ülkemiz genç nüfusa sahip olup milyonlarca öğrencimiz ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğrenimde eğitim görmektedir. 18 yaş üstü öğrencilerin yetim aylıkları ve genel sağlık sigortası gibi hayatlarına doğrudan etki eden işlemleri bizzat öğrencilerin kendileri veya vekilleri tarafından yapılmaktadır. Bu işlemlerin yapılması aşamasında sosyal güvenlik kurumu her geçen gün bürokrasiyi azaltmaya çalışmakta, bu kapsamda yeni düzenlemeler yapmaktadır.

MEZUN ÖĞRENCİLER 2 YIL DAHA SAĞLIKTAN ÜCRETSİZ FAYDALANACAK

Sosyal güvenlik kurumlarının 2006 yılında tek çatı altında toplanmasıyla birlikte, uygulamayı tekleştiren 5510 sayılı Kanun(1), 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu tarih itibarıyla Türkiye ilk defa Genel Sağlık Sigortası ile tanıştı. Genel Sağlık Sigortası her ne kadar 01.10.2008 tarihinde başlasa da, ülkemizde 01.01.2012 tarihinde zorunlu olarak uygulamaya sokuldu. Türkiye'de yaşayan herkes 01.01.2012 tarihinden itibaren zorunlu olarak Genel Sağlık Sigortalısı oldu. 18 yaşını tamamladıktan sonra okulu devam eden, ortaöğrenimde 20, yüksekokullarda 25 yaşına kadar gençler anne ya da babasının sağlık imkânlarından yararlanabiliyorlardı. Aksi durumda olanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na müracaat ederek gelir testi yaptırmaları ve gelir durumlarına göre prim ödemeleri gerekiyordu.

6663 sayılı Kanunun(2) 26 ncı maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesine; "Ana veya babası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmayanlardan; lise ve dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek ve bakmakla yükümlü olunan kişi ya da bu maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde sayılanlar hariç genel sağlık sigortalısı olmamak şartıyla mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle, gelir tespiti yapılmaksızın birinci fıkranın (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır." hükmü eklendi.

Genel Sağlık Sigortası'nda yapılan son değişiklikle birlikte anne veya babası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmayanlardan lise ve dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek şartıyla primleri devlet tarafından ödenerek mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren 2 yıl, gelir tespiti yapılmaksızın sağlık hizmeti alabileceklerdir.

Yurtdışında öğrenim gören Türk vatandaşlarından; YÖK tarafından denklik verilen öğrenim kurumlarından mezun olan ve yerleşim yeri Türkiye'de olanlar da getirilen ek düzenlemeden yararlanabileceklerdir. Yabancı uyruklu öğrencilerin ise düzenlemeden yararlanma hakları bulunmamaktadır.

ÖĞRENCİLERİN 25 YAŞIN ALTINDAKİ GSS BORÇLARI SİLİNDİ

6704 sayılı Kanunla(4) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa, "Bu maddenin yayımı tarihinden önce 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki genel sağlık sigortalılarının 25 yaşını doldurdukları güne kadar olan genel sağlık sigortası primlerinin tahsilinden vazgeçilir. Bu maddenin yayımlandığı tarihe kadar söz konusu süreler için ödenmiş olan primler iade ve mahsup edilmez." şeklinde geçici 69. madde eklenmiştir. Maddede yapılan düzenlemeyle 25.5.2016 tarihinden önceki sürelerde hem 60/g kapsamında GSS'li olup hem de 25 yaşın altında bulunan gençlerin, bu sürelerde tahakkuk etmiş GSS borçları silinmiştir. Bu düzenlemeden yaklaşık 520 bin genç yararlanmaktadır. Borç silme işlemleri Kurum tarafından sistem üzerinden yapıldığı için, öğrencilerin kuruma başvuru yapmalarına gerek kalmamıştır.

Örnek 1: Doğum tarihi 15.2.1988 olan ve 20.3.2012 tarihinden itibaren 60/g-2 kapsamında GSS'li olan ve GSS borçlarını ödememiş olan sigortalının, 25 yaşını 14.2.2013 tarihinde doldurduğundan, GSS'li olduğu 20.3.2012 ila 25 yaşını doldurduğu 14.2.2013 tarihleri arasındaki GSS borçları silinmiştir.

SAĞLIK AKTİVASYONU İÇİN ÖĞRENCİ BELGESİ İSTENMEYECEK

Kurum ile MEB ve YÖK arasında yapılan uyum işlemleri tamamlanmıştır. Lise ve dengi ile yükseköğrenim gören çocukların öğrenci belgelerinin MEB ve YÖK'ten elektronik ortamda alınarak Kurumun Sağlık Aktivasyon Sistemine (SPAS) entegre edilmiş, bu şekilde öğrencilerin;

-Öğrencilik haklarından yararlanıp yararlanmadıklarına ilişkin kontrolleri yapılarak SPAS uygulamasının süreli kayıt ekranına işlenmesi,
-mezuniyet, ayrılma, kayıt silme ve öğrencilik haklarının sona ermesi gibi durumlarda sonlandırma işlemleri,
-lise ve dengi öğrenimden 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarında mezun olanlara mezuniyet tarihinden itibaren 120 gün süreyle provizyon verilmesi sistem tarafından otomatik yapılacaktır. Dolayısıyla öğrencilerden sağlık aktivasyonu için öğrenci belgesi istenmeyecektir. Herhangi bir nedenle öğrenci kayıtları otomatik olarak yapılmayanlar için erişim adresinden öğrencilik durumu kontrol edilerek öğrenci kaydı bulunması halinde gerekli işlemler yapılacaktır. Ancak sistemden öğrenci kaydı bulunmazsa öğrenci belgesi istenecektir.

YETİM AYLIĞI ALAN ÖĞRENCİLER 18 YAŞINI DOLDURUNCA AYLIKLARI KESİLMEYECEK

Mevcut uygulamada gelir/aylık almakta olan hak sahibi çocuklardan 18 yaşını doldurmaları nedeniyle gelir/aylıkları durduranların gelir/aylıkları, hak sahipliğine ilişkin şartları taşımaları ve Kuruma yazılı olarak talepte bulunmaları, hak sahibi erkek çocukların ayrıca öğrenim durumlarını belgelemeleri halinde devam edilmektedir.
Kurumdan ölüm gelir/aylığı almakta olan hak sahibi çocuklardan 18 yaşını doldurmaları nedeniyle gelir/aylıkları durdurularak yeniden talep belgesi ile öğrenci belgesi alınmak suretiyle gelir/aylıklarının ödenmesine devam edilmesi şeklindeki uygulama hak sahibi çocukların mağduriyetlerine neden olmaktaydı.

Söz konusu mağduriyetin giderilmesi için 18 yaşını dolduran hak sahibi kız ve erkek çocuklarından herhangi bir yazılı talep veya öğrenci belgesi alınmadan kanunlarda öngörülen ölüm gelir/aylığına hak kazanma şartlarının devam edip etmediği hususunda sistemsel olarak yapılacak kontrollerle gelir/aylık alma şartları devam edenlerin gelir/aylıkları ödenmeye devam edilecek, etmeyenlerin ise gelir/aylıkları kesilecektir.

Bu itibarla ölüm gelir/aylığı almakta olan hak sahibi çocuklardan 18 yaşını doldurmaları nedeniyle gelir/aylıkları durdurulanlardan Kurumca herhangi bir bilgi, belge ve yazılı talep istenmeyecektir. Ancak, MEB ile YÖK kayıtlarından öğrencilik bilgilerinin temin edilememesi halinde hak sahibinden öğrenci belgesi talep edilecek.
Özel okullar ve yurtdışı okullarına ait öğrenim durumu belgeleri sistemden elde edilemeyeceğinden; 18 yaşını dolduran hak sahibi erkek çocukların gelir/aylıkları durdurulmaya devam edecektir.

5434 AYILI KANUNA GÖRE YETİM AYLIĞI İÇİN BÖLÜM ŞARTI KALKTI

5434 sayılı T.C Emekli Sandığı Kanunun mülga 74. maddesine göre "ölüm tarihinde 18 yaşını, ortaöğretim yapmakta ise 20 yaşını ve yükseköğrenim yapmakta ise 25 yaşını doldurmamış erkek çocuklara aylık bağlanır. Bir yükseköğrenim bitilmesinden sonra ikinci bir yükseköğrenimde geçen süreler ile doktora veya ikinci defa yapılan master veyahut lisansüstü uzmanlık öğreniminde geçen sürelerde aylık ödenmez" hükmü yer almakta olup erkek öğrenci 25 yaşını doldurmamış olsa bile ikinci bir lisans okuyor ise yetim aylığı alamamaktaydı. Eğer öğrenci, dikey geçiş sınavıyla lisans öğrenimine geçmiş ise geçmiş olduğu lisans evvelce görmüş olduğu ön lisansın devamı olmak şartıyla aylık bağlanmaktaydı.

5510 sayılı Kanunun 34. maddesine göre de herhangi bir kısıtlama olmadan erkek öğrenciye 25 yaşına kadar yetim aylığı bağlanmaktadır. Bu farklılıktan dolayı 5434 sayılı Kanuna göre yetim aylığı alan öğrenciler mağdur olmaktaydı. Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulu kararıyla konuya çözüm getirilmiştir. Buna göre; yükseköğrenimden sonra lisans tamamlamak için, dikey geçiş yapmak suretiyle lisans programlarına kayıt yaptıranların lisans öğrenimine hangi sınıftan başladıklarına bakılmaksızın 25 yaşını doldurdukları tarihi geçmemek üzere yetim aylıkları ödenecektir.

Aynı zamanda örgün öğretime devam etmekte iken açık öğretim ön lisans veya lisans programlarına kayıt yaptıran veya açık öğretim okurken örgün öğretime de kayıt yaptıran öğrencilerden bilahare bu yükseköğretim programlarından herhangi birinden mezun olan yetim çocukların, diğer yükseköğrenimdeki öğrencilik hakları devam ettiği sürece 25 yaşını doldurdukları tarihe kadar yetim aylıkları ödenecektir.

Yetim çocuğun 2 yıllık okulu 4 yıllık okuldan önce bitirmesi durumunda 4 yıllık fakültede öğrenciliği devam ettiği sürece 25 yaşına kadar yetim aylığı almaya devam edecektir.

Örnek 3: 4 yıllık fakülte okumakta iken, başka bir 4 yıllık fakülteye kayıp olup mezun olan yetim çocuk ilk fakültedeki öğrenciliği devam ettiği sürece 25 yaşına kadar aylık almaya devam edecektir.

SONUÇ

Sosyal Güvenlik Kurumu son zamanlarda yaptığı düzenlemelerle öğrencileri bürokratik işlemlerden kurtarmaya devam etmektedir. Son altı ay için de yapılan yeni düzenlemelerle; mezun olan öğrencilere 2 yıl daha sağlıktan ücretsiz faydalanma hakkı verildi. 25 yaş altı tüm öğrencilerin genel sağlık sigortası borcu silindi.
Daha önce sağlık aktivasyonu için öğrencilerden öğrenci belgesi istenmekteydi. Her sene öğrenciler belge getirmek kaydıyla sağlıktan faydalanmaktaydı. Artık MEB ve YÖK tarafından bilgiler sistem üzerinden Kurumla paylaşıldı. Kurum öğrenci kaydını sistemden sorgulayıp öğrencilerin sağlık aktivasyonu gerçekleştirilecek. Böylelikle öğrenciler okuldan öğrenci belgesi alıp kuruma koşmak zorunda kalmayacak. 18 yaşını dolduran erkek öğrencilerin gelir/aylıkları kesilmekte, kuruma yeni bir tahsis talebiyle birlikte öğrenci olduklarını ispatlayıcı öğrenci belgeleri vermeleri halinde aylıkları yeniden bağlanmaktaydı, bu durum da öğrencileri mağdur etmekteydi. Artık Kurum 18 yaşını dolduran hak sahibi erkek öğrencilerden yeni bir tahsis talebi almayacak, sistem üzerinden öğrenci olduğunu sorgulayıp öğrenci olduğunu teyit ettikten sonra aylığı ödemeye devam edecektir. Ancak sistemden öğrenci olduğunu teyit edemez veya şüpheye düşerse o zaman öğrenci belgesi isteyecektir. Böylelikle binlerce öğrenciye kolaylık sağlanmış oldu.

Diğer yandan 5434 sayılı Kanuna göre yetim aylığı alan öğrencilere de öğrenci oldukları sürece 25 yaşını aşmamak şartıyla okudukları yükseköğrenimin türüne veya sayısına bakılmadan yetim aylıkları ödenecektir.
 

Dingozamazingo

Üye
Üye
Katılım
Ağu 28, 2022
Mesajlar
1
Tepkime Puanı
0
Puanları
1
Elinize sağlık bu bilgiler çok yararlı olmuş maalesef sgk'nın kendi sitesinde bu bilgiler hâlâ güncel değil sadece 170'i aradığınızda bilgilendiriyorlar. Size bir sorum olacak ben örgün önlisans tamamladım ve normal olarak aylığım kesildi. 170 i aradığımda ikinci önlisans kaydımda aylığımın bağlanacağını söylediler ssklı olduğum için fakat örgün veya açık öğretim fark ediyor mu diye sorduğumda açık öğretimden alamazsınız diye bilgi verdi fakat doğruluğu nedir ?
 
Tekerlekli Sandalye
Üst