Yürümekle Gelen Ağrı (Kladikasyo)

Bacak damarlarında tıkanıklık olduğunda belirli bir mesafe yürüdükten sonra bacaklarda ağrı oluşur ve bu ağrı duruncaya kadar devam eder. Ağrı en sık baldırda olmakla beraber, kalçada, uyluk çevresinde ve ayakta da olabilir. Bu ağrıya yürümekle gelen bacak ağrısı anlamında kladikasyo intermitant ismi verilir. Kladikasyoda ağrının tipik özelliği yürüyünce başlaması ve istirahate geçince kaybolmasıdır. Kladikasyo her zaman ağrı şeklinde olmayabilir, hastalar bazen kramp, ağrılık hissi yada güçsüzlük şeklinde kladikasyo tanımlayabilirler. Kladikasyo merdiven yada bayır çıkıldığında, koşulduğunda daha kısa sürede gelirken, yokuş aşağı inerken yada yavaş yürürken daha uzun mesafelerde gelebilir.

Kladikasyo şikayeti damar tıkanıklığının yerine göre değişebilir.

Örneğin diz veya uyluk hizasındaki atardamarlar tıkalı oldupunda ağrı baldırda yada ayakta olur. Buna karşın kasıktan yukarıdaki damarlar tıkalı olduğunda ağrı uyluk çevresi ve baldırda hissedilir. Aorta ve iliak atardamarlar tıkalı olduğunda ağrı kalça yanında baldırda da hissedilir. Hastaların yaklaşık %25 inde kladikasyo daha da ilerler. Böylece hastalar daha kısa mesafelerde ağrının geldiğinden yakınırlar.



Kladikasyoda tedavi için ne yapılmalı?
Kladikasyo damar hastalığına bağlı bir şikayettir ve bir damar cerrahı tarafından hasta değerlendirilmelidir. Damar cerrahı damar hastalığı tanısını koyduktan sonra hastanın tedavisini planlar.





Tedavide öncelik damar hastalığı oluşumuna neden olan risklerin bertaraf edilmesidir. Bunun için sigaranın bırakılması, varsa yüksek kan basıncının tedavisi, kolesterol yüksekliğinin tedavisi, şeker hastalarında kan şekerinin düzenlenmesi ve kilo kaybı gereklidir.

Bunun yanı sıra hastanın bacaklarındaki yürümekle gelen ağrıya rağmen yürümesi teşvik edilir. Etkin bir yürüme programı ile hastanın ağrı olmadan yürüme mesafesi 2-4 kat kadar artabilir. Bazı farklılıklarına rağmen genel olarak ameliyat dışı tedavi yöntemlerinin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

· Haftada 3 yada daha fazla yürüyün,

· Giderek daha uzun mesafe ve süre yürüyün,

· Sigarayı aktif yada pasif tam olarak bırakın

· İdeal vücut ağrılığınızı koruyun.

· Gerektiğinde doktorunuzun verdiği ilaçları kullanın

Yürüme programlarından fayda görebilmek için programa en az 3-6 ay devam edilmelidir. Yürüme programında bir günün tipik özellikleri şu şekildedir:

· Başlangıçta hafif ağrı gelinceye kadar yürüyün (başladıktan 3-5 dk sonrası)

· Ağrı orta yada şiddetli oluncaya kadar tempolu yürümeye devam edin (Eğer hayattaki en hafif ağrı 1, en şiddetlisi 5 ise, siz 3 şiddetinde ağrı hissedinceye kadar yürüyün)

· Sonra durun ve ağrının geçmesini bekleyin (Genelde birkaç dakikada geçer)

· Ağrı geçtikten sonra tekrar tempolu yürüyün,ağrı gelince durun, geçince tekrar yürüyün….

· Bu programı başlangıçta günde 30 dk, ileriki günlerde ise 1 saat devam ettirin ve haftada en az 3 kez uygulayın.

Yürüme programı sporcu kondisyonu gibidir. Yürümeye devam ettikçe faydasını görürsünüz. Ağrısız yürüme mesafesi birkaç ay içinde 2-4 katına çıkar. Ancak yürümeyi bıraktığınızda tekrar başlangıca döner. Bu nedenle yürüme programı yıl boyu ve yaşam boyu devam ettirilmelidir.

Kladikasyoda ameliyat mı yoksa ameliyat dışı tedaviler mi daha iyidir?
Kladikasyoda çok gerekmedikçe ameliyat yapılmaz. Ameliyat hastaların %2-4 ünde gerekir. Ameliyat için temel gerekçe yürüme mesafesinin o kişinin ihtiyaçlarını karşılayamayacak kadar kısalmış olmasıdır. Bu tanım kişinin yaşı, mesleği, sosyal durumu ve yaşam beklentilerine göre değişir. Kladikasyoda bacağın kesilmesine gidecek kadar damar tıkanıklığının ilerlemesi olasılığı %1-2 dir. Buna karşın, kladikasyo hastalarının 5 yıl içinde ölüm riski %25-30 dır. Bu ölümlerin çoğu damar hastalığının yani aterosklerozun kalp ve beyin gibi çok daha hayati organları tutmasına bağlı nedenlerle olur. Diğer bir ifade ile kladikasyo değil, aterosklerozun önemli organ tutulumları hastayı öldürür. Bu nedenle kladikasyoda genel vücut sağlığının korunması, ateroskleroz gelişiminin engellenmesi ve mümkün olduğunca ameliyat dışı yöntemlerle yürüme ağrısı şikayetinin tedavisi daha büyük önem taşır.

Kladikasyoda ilaç tedavisi var mıdır?
Kladikasyoda genel olarak aterosklerozun ilerlemesinin engellenmesi için yani risk faktörleri için ve yürüme mesafesinin artırılması için ilaç tedavileri yapılmaktadır. Aterosklerozun ilerlemesini engellemek için yapılan tedaviler yüksek kolesterolün tedavisi, kan basıncının ve şeker hastalığının tedavisi ve sigaranın bırakılmasıdır. Pıhtı oluşumunu ve ani gelişecek kalp ve damar sorunlarını engelemek için aspirin ve klopidogrel tipi ilaçlar kullanılır. Öte yandan yürüme mesafesini artırmak için etkinliği kanıtlanmış en önemli ilaç silostazol dur. Silostazol günde iki kez 3-6 ay uygulandığında ağrısız yürüme mesafesini iki kattan fazla artırabilir.