Herkesin hayali olan emeklilikte en fazla merak edilen konulardan biri “ne kadar emekli maaşı” alınacağı, diğeri ise “fazla emekli maaşı almak” için ne yapılması gerektiğidir. Emeklilikte ne kadar maaş alacağınızı şuradan %99 oranında doğruluk payıyla hesaplatabilirsiniz. :> https://engelliler.gen.tr/f11/bugun-emekli-olsam-ne-kadar-maas-alirim-23534/
Gelelim diğer ve asıl konumuz olan yüksek emekli maaşı alma konusuna.
Emekli maaşının nasıl hangi parametrelerle hesaplandığı belli. Sizlere bu hesaplama yöntemlerini anlatarak kafanızı rakamlarla daha karışık hale getirmek yerine somut ve anlaşılır örnekler vererek fazla emekli maaşı almanın nasıl mümkün olacağını anlatmaya çalışayım.
Altın formül SPEK. Peki nedir bu SPEK?
SPEK’in açılımı “sigorta primine esas kazanç” anlamına gelmektedir. Yani sizin primleriniz işveren tarafından size ödenen maaş miktarına göre yatırılır. Basit örnekler vereceğimizi söyledik. Örneklerle devam edelim. X Kişi asgari ücret veya asgari ücrete yakın veya çok az üzerinde maaş alıyorsa işverende bu kişinin primini yatırırken buna göre yatıracak. Ve doğal olarak bu kişinin alacağı emekli maaşıda düşük olacaktır. Yani burda kilit nokta (herkesin sandığının aksine) fazla prim yatırmak yerine yatırılan primlerin miktarlarının yüksek olması. Yine basit örneklerle devam edelim, aylık prim ödemesi 350 TL olan birinin alacağı emekli maaşıyla aylık prim ödemesi 600 TL olan birinin alacağı emekli maaşı tabiki bir olmaz. Burada yüksek miktarda prim yatıran kişinin emekli maaşı diğerine göre ciddi anlamda fazla olacaktır.
İpucu: SPEK (Prime esas kazanç) ne kadar çoksa emekli maaşıda o kadar çok olur….
Bunun dışında emeklilikte önemli olan bir diğer husus ise ABO aylık bağlama oranıdır.
Toparlamak gerekirse; Emekli aylığının hesaplanmasında, iki temel parametre esas alınıyor. Bunlardan biri ortalama aylık kazanç tutarı, diğeri de aylık bağlama oranı. Ortalama aylık kazanç tutarı, tüm sigortalılık süresi boyunca üzerinden prim ödenen prime esas kazanç tutarlarının, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren aylık talep tarihine kadar geçen takvim yılları için güncellenerek bulunan yıllık kazançlar toplamının, toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanıyor. Aylık bağlama oranı ise toplam prim ödeme gün sayısına göre hesaplanıyor.
Ayrıca sizin gibi sigorta başlangıcı 01.01.2000 tarihinden önce olanların emekli aylığı; 01.01.2000 öncesi, 01.01.2000-30.09.2008 dönemi ve 01.10.2008 sonrası dönem için ayrı ayrı hesaplanan kısmi aylıkların toplamından oluşuyor. Üç ayrı döneme ilişkin üç ayrı şekilde hesaplanan kısmi aylıkların toplamı, alt sınır aylığı ile kıyaslanıyor. Yüksek olan tutar, emekli aylığı olarak bağlanıyor.
01.01.2000 öncesi dönemin kısmi aylığı gösterge ve katsayı sistemine göre, 01.01.2000 sonrası döneme ilişkin kısmi aylıklar ise ortalama aylık kazancın aylık bağlama oranı ile çarpılması suretiyle hesaplanıyor. 01.01.2000-30.09.2008 dönemi ile 01.10.2008 sonrası döneme ilişkin güncelleme katsayıları ve aylık bağlama oranları da birbirinden farklı. 01.10.2008 tarihinden sonraki döneme ilişkin kısmi aylığın hesaplanmasında esas alınacak güncelleme katsayısı ve aylık bağlama oranı daha düşük.
Ortalama kazanç tutarının hesaplanabilmesi için tüm sigortalılık süresi içindeki prime esas kazanç tutarlarının bilinmesi ve bunların her yıl için güncelleme katsayısıyla güncellenmesi; sonra her üç dönem için kısmi aylıkların hesaplanması gerekiyor. Ayrıca prim ödeme günlerinin ve prime esas kazançların dönemine göre emekli aylıkları farklı olabiliyor.
Gelelim diğer ve asıl konumuz olan yüksek emekli maaşı alma konusuna.
Emekli maaşının nasıl hangi parametrelerle hesaplandığı belli. Sizlere bu hesaplama yöntemlerini anlatarak kafanızı rakamlarla daha karışık hale getirmek yerine somut ve anlaşılır örnekler vererek fazla emekli maaşı almanın nasıl mümkün olacağını anlatmaya çalışayım.
Altın formül SPEK. Peki nedir bu SPEK?
SPEK’in açılımı “sigorta primine esas kazanç” anlamına gelmektedir. Yani sizin primleriniz işveren tarafından size ödenen maaş miktarına göre yatırılır. Basit örnekler vereceğimizi söyledik. Örneklerle devam edelim. X Kişi asgari ücret veya asgari ücrete yakın veya çok az üzerinde maaş alıyorsa işverende bu kişinin primini yatırırken buna göre yatıracak. Ve doğal olarak bu kişinin alacağı emekli maaşıda düşük olacaktır. Yani burda kilit nokta (herkesin sandığının aksine) fazla prim yatırmak yerine yatırılan primlerin miktarlarının yüksek olması. Yine basit örneklerle devam edelim, aylık prim ödemesi 350 TL olan birinin alacağı emekli maaşıyla aylık prim ödemesi 600 TL olan birinin alacağı emekli maaşı tabiki bir olmaz. Burada yüksek miktarda prim yatıran kişinin emekli maaşı diğerine göre ciddi anlamda fazla olacaktır.
İpucu: SPEK (Prime esas kazanç) ne kadar çoksa emekli maaşıda o kadar çok olur….
Bunun dışında emeklilikte önemli olan bir diğer husus ise ABO aylık bağlama oranıdır.
Toparlamak gerekirse; Emekli aylığının hesaplanmasında, iki temel parametre esas alınıyor. Bunlardan biri ortalama aylık kazanç tutarı, diğeri de aylık bağlama oranı. Ortalama aylık kazanç tutarı, tüm sigortalılık süresi boyunca üzerinden prim ödenen prime esas kazanç tutarlarının, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren aylık talep tarihine kadar geçen takvim yılları için güncellenerek bulunan yıllık kazançlar toplamının, toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanıyor. Aylık bağlama oranı ise toplam prim ödeme gün sayısına göre hesaplanıyor.
Ayrıca sizin gibi sigorta başlangıcı 01.01.2000 tarihinden önce olanların emekli aylığı; 01.01.2000 öncesi, 01.01.2000-30.09.2008 dönemi ve 01.10.2008 sonrası dönem için ayrı ayrı hesaplanan kısmi aylıkların toplamından oluşuyor. Üç ayrı döneme ilişkin üç ayrı şekilde hesaplanan kısmi aylıkların toplamı, alt sınır aylığı ile kıyaslanıyor. Yüksek olan tutar, emekli aylığı olarak bağlanıyor.
01.01.2000 öncesi dönemin kısmi aylığı gösterge ve katsayı sistemine göre, 01.01.2000 sonrası döneme ilişkin kısmi aylıklar ise ortalama aylık kazancın aylık bağlama oranı ile çarpılması suretiyle hesaplanıyor. 01.01.2000-30.09.2008 dönemi ile 01.10.2008 sonrası döneme ilişkin güncelleme katsayıları ve aylık bağlama oranları da birbirinden farklı. 01.10.2008 tarihinden sonraki döneme ilişkin kısmi aylığın hesaplanmasında esas alınacak güncelleme katsayısı ve aylık bağlama oranı daha düşük.
Ortalama kazanç tutarının hesaplanabilmesi için tüm sigortalılık süresi içindeki prime esas kazanç tutarlarının bilinmesi ve bunların her yıl için güncelleme katsayısıyla güncellenmesi; sonra her üç dönem için kısmi aylıkların hesaplanması gerekiyor. Ayrıca prim ödeme günlerinin ve prime esas kazançların dönemine göre emekli aylıkları farklı olabiliyor.
