Emeklilik hayali kuran milyonlarca insan ne yazık ki emekli olduklarında aldıkları düşük emekli aylığı nedeniyle ya hüsrana uğruyorlar ya da yeniden çalışmaya devam ediyorlar. Yani Türkiye gibi ülkelerde emekli olup ta ekonomik açıdan rahat bir hayat yaşayan kişi çok azdır. Oysa Avrupa ülkelerine bakıldığında ortalama bir Avrupalı emekli olunca yaptığı ilk iş, yurt dışına tatile çıkmaktır. Çünkü aldıkları emekli maaşı hem evlerini geçindirmek için yeterli hemde tatile çıkmak için yeterli.
Oysa ülkemizde yaşayan emekliler düşünüldüğünde bırakın tatile çıkmayı çoğu emekli ya kredi kartı borcuna girerler yada bankalardan faizli kredi çekmek zorunda kalırlar. Peki yüksek emekli maaşı alarak rahat bir emekli hayatı geçirmek mümkün mü? Gelin bu sorunun yanıtını hep birlikte arayalım.
YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI İÇİN YÜKSEK PRİME ESAS KAZANÇ OLMALI?
Sigortalıların emekli olduklarında alacakları emekli maaşı miktarı hesaplanırken birden fazla etkene bakılır. Ancak bu etkenlerden en önemlisi “Prime esas kazanç” tır. Peki prime esas kazanç nedir?
En yalın ifadeyle prime esas kazanç demek sizin SGHD (Sosyal güvenlik hizmet dökümü) görünen kazanç sizin prime esas kazancınızdır. Dahada basitleştirmek gerekirse örneğin 1.404 TL asgari ücret alan bir çalışanın prime esas kazancı 1.404 TL yerine 1.777 TL dir bunun içinde çalışanın yatırılan sigortası vardır. Bununla birlikte çalışanların aldıkları şu ücretlerde prime esas kazanca dahil edilir.
-Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarlar,
-İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemeler.
Olayı herkesin anlaması adına iyice basitleştirerek yazacak olursak sigortalılar çalışırken ne kadar yüksek maaş alırsa emekli olduklarında “prime esas kazançları” fazla olacağından emekli maaşlarıda yüksek olur. Eskilerin tabiriyle “ne kadar ekmek o kadar köfte”
ENGELLİ EMEKLİLİĞİNDE PRİME ESAS KAZANÇ
Normal emeklilikte olduğu gibi engelli emekliliğinde de prime esas kazanç alınacak emekli maaşı miktarını belirleyen önemli bir etkendir. Bunun dışında engelli vatandaşlar açısından bir ayrıcalık tanınarak yine emekli maaşı miktarında önemli olan ABO (aylık bağlama oranı) engelli yurttaşlar 3600 gün primle emekli olsa bile hesaplamada ABO 3600 gün yerine 5200 günden hesaplanır. Bunun nedeni de düşük prim gün sayısıyla emekli olan engelli vatandaşların düşük emekli aylığı almalarının önüne geçilmesidir.
Oysa ülkemizde yaşayan emekliler düşünüldüğünde bırakın tatile çıkmayı çoğu emekli ya kredi kartı borcuna girerler yada bankalardan faizli kredi çekmek zorunda kalırlar. Peki yüksek emekli maaşı alarak rahat bir emekli hayatı geçirmek mümkün mü? Gelin bu sorunun yanıtını hep birlikte arayalım.
YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI İÇİN YÜKSEK PRİME ESAS KAZANÇ OLMALI?
Sigortalıların emekli olduklarında alacakları emekli maaşı miktarı hesaplanırken birden fazla etkene bakılır. Ancak bu etkenlerden en önemlisi “Prime esas kazanç” tır. Peki prime esas kazanç nedir?
En yalın ifadeyle prime esas kazanç demek sizin SGHD (Sosyal güvenlik hizmet dökümü) görünen kazanç sizin prime esas kazancınızdır. Dahada basitleştirmek gerekirse örneğin 1.404 TL asgari ücret alan bir çalışanın prime esas kazancı 1.404 TL yerine 1.777 TL dir bunun içinde çalışanın yatırılan sigortası vardır. Bununla birlikte çalışanların aldıkları şu ücretlerde prime esas kazanca dahil edilir.
-Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarlar,
-İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemeler.
Olayı herkesin anlaması adına iyice basitleştirerek yazacak olursak sigortalılar çalışırken ne kadar yüksek maaş alırsa emekli olduklarında “prime esas kazançları” fazla olacağından emekli maaşlarıda yüksek olur. Eskilerin tabiriyle “ne kadar ekmek o kadar köfte”
ENGELLİ EMEKLİLİĞİNDE PRİME ESAS KAZANÇ
Normal emeklilikte olduğu gibi engelli emekliliğinde de prime esas kazanç alınacak emekli maaşı miktarını belirleyen önemli bir etkendir. Bunun dışında engelli vatandaşlar açısından bir ayrıcalık tanınarak yine emekli maaşı miktarında önemli olan ABO (aylık bağlama oranı) engelli yurttaşlar 3600 gün primle emekli olsa bile hesaplamada ABO 3600 gün yerine 5200 günden hesaplanır. Bunun nedeni de düşük prim gün sayısıyla emekli olan engelli vatandaşların düşük emekli aylığı almalarının önüne geçilmesidir.
