Bit Pazarı Kültürü

Bit Pazarı Nedir?

Bit pazarlarında (flea market) dolaşmak çok keyiflidir.

Bit Pazarı kültürünün İstanbul’daki temelleri fetihten öncesine dayanır. 16. yy’dan kalma kaynaklarda bit pazarından bahsedilir.




Bir pazarı kültüründe ürünleri daha uygun fiyatlara bulabilirsiniz.

Bit Pazarı’nı gezenler bilirler, bir sonraki tezgahta ne ile karşılaşacağınızı pek kestiremezsiniz.

Bit Pazarı’nda aradığınız ürünü bulmak için çok dolaşmanız gerekir, tezgahları tek tek inceleyerek araştırarak bulursunuz.

Bit Pazarına bazı bölgelerde Rus Pazarı, Bulgar Pazarı gibi isimler de verilmektedir. Bit Pazarı (Flea Market) fransızcada ‘marche aux puces’ olarak bilinen pazar yeridir.



Bit Pazarı İstanbul’da Feriköy’de, Kapalıçarşı’da Fesçiler Kapısından girdiğiniz sokakta, Topkapı’da surların dışında, Horhor’da, Esenler otogarının çıkışındaki kavşakta, Kartal’da, Vatan Caddesi’nde viyadük ayağında kurulmaktadır.

Ankara’da Cebeci İnönü Stadı’nın yanındaki pazar alanında, Ulus – Opera bölgesinde, İzmit’te Perşembe Pazarı’nda, İzmir’de Halkapınar metro istasyonunun yanında ve Çankaya’da bit pazarı bulunmaktadır. Bit Pazarı Yalova’da her perşembe günü kurulmaktadır. Bodrum Bit Pazarı, Bitez’de pazar günleri kurulmaktadır.

Budapeşte’deki Esceri Pazarı bilinen en meşhur bit pazarlarındandır. Finlandiya’da Hietalahti BitPazarı, Estonya Talinn’deki Bit Pazarı meşhur bit pazarları arasındadır.

Nereden gelir ki bu isim?

Bitpazarı, neden "bitpazarı"? Hiç merak ettiniz mi? Farklı dillerde herhangi bir anlam kayması ya da yeni bir kelime üretimi yok bu pazarlar için; bitpazarı tamamen aynı manada! Ve neden bu şekilde adlandırıldığına ilişkin pek çok teori var.




İlki ve en güçlüsü ise, Fransa'dan çıkma "marche aux puces''; bire bir çevirisi ile "bitlerin marketi". Paris'in kuzey sınırına yakın olan Marche aux puces Saint-Ouen, 1860'larda kurulmuş bir ikinci el pazarı. Bitlerin musallat olduğu türden eski eşyaların değiş-tokuş edildiği veya satın alındığı yer olması nedeniyle "bitpazarı" adı ile anılan bu pazar, türünün ilk örneği ve isim babası olarak gösteriliyor. İngilizcedeki yine birebir çevirisi ile "flea market" olarak biliniyor.

Peki bit pazarı neden merak edilir ki? Tanımlamalara veya bu dosyaya konu olan ‘bitin pazarı' olsa da, aslında daha çok bitpazarındakiler merak edilir.

Ne işe yaradığını merak edip, bilinmezin cazibesine kolaylıkla kapılabileceğiniz türde parçalar arasında ne var, ne yok diye Berlin'in "Strasse des 17. Juni" adındaki bit pazarında dolaşırken fark ettim: Tezgahtara en çok yöneltildiğini duyduğum soru, şuydu: "Was ist das?" Türkçe meali ile "Bu nedir?" sorusu, bit pazarını çok iyi özetliyor çünkü ne işe yaradığını çoğu zaman çözemediğiniz türdeki eşyalar dahil ‘arasan da bulunmaz'lar, bit pazarında. İşte benim tanımım da buna dayanıyor. Eğlenceli ya da irrite edici bir ilişkilendirme belki, ama –biraz da ‘bit'in fiziksel yapısı nedeniyle- bence bitpazarlarında "baksan göremezsin, arasan da bulamazsın"… Ve bu mekanlar, yer aldığı kentsel parçada ayrı bir dünya, curcuna dolu bir yuva. Etkileşiyor, dönüşüyor, el değiştiriyor, çoğalıyor, üretiyor. Kentteki mekanları ve işlevleri de etkiliyor.



Karşılaştıklarınız karşısında zamanda geriye doğru yürüdüğünüz, zihninize kaçan peri tozlarıyla sizde nasıl bir hal alacağını kurguladığınız dakikalar… Dahil olduğunuz ‘arasan da bulunmaz'lar içinde kaybolabildiğiniz anlar… Bit pazarında!

İstanbul’daki Bit Pazarları





“Bit pazarına nur yağsa…” Eskiye rağbet var, şehrin pek çok yerinde kurulan bit pazarlarına olan ilgi gün geçtikçe artıyor.

İstanbul’daki bit pazarı kültürünü eskiye dayanır. Eskiden eşyalar kullanılamaz hale gelmedikçe atılmaz, tamir ettirilerek kullanılırdı. Bunun yanı sıra ikinci el eşyalar da değer görür ve kullanılırdı.

Eskiye itibar pek övülmese de günümüzde artık bit pazarları oldukça ilgi görüyor. Çeşitli semtlerde kurulan bit pazarları yalnız alışveriş yapmak isteyenleri değil, sadece gezip görmek isteyenleri de çekiyor.

Bu pazarların kendine has, yazılı olmayan bazı kuralları var. Pazarlık yapmak bunların başında geliyor. Cüzdanda bozuk para bulundurulması da bit pazarların adaplarından. Geçmişi sizinkinden daha eskiye dayanan eşyalara saygıyla ve nezaketle yaklaşmak da bit pazarlarının yazılı olmayan kurallarından.

Feriköy Antika Pazarı

Feriköy’ün merkezinde bulunan antika pazarı, yalnızca Pazar günleri açık. Feriköy Antika Pazarı, “dolaplarınızda yer açın” sloganıyla yola çıktı.

Pazarda, ev dekorasyonu için pek çok ürün ve alternatif bulunuyor. Kıyafet pek bulunmuyor, fakat takı ve aksesuar bol. Bunların yanı sıra pek çok efemera ürün de bulunuyor.

Nasıl Gidilir?

Osmanbey Metrosu Rumeli çıkışından çıkın. Şişli Camii yönünde ilk ışıklarda solda yukarı dönün. Şişli Karakolu’nun yanında sokaktan içeri girin. Yolun sonunda sokağı kesen Kazım Orbay Caddesi’nin iki arka paralelinde yer alıyor.




Dolapdere Bit Pazarı

Dolapdere Bit Pazarı pazar günü sabahın erken saatlerinde kuruluyor. Öğlen de tezgahlar toplanıyor. Bu sebeple boş tezgahlarla karşılaşmamak için sabah erken gitmekte fayda var.

Bu Pazar tarihi yapıların hemen yanına kurulmuş. Gerçek bir bit pazarı havasında. Envai çeşit eşya ve elektronik cihaz bulunuyor. Fiyatlar oldukça makul. Feriköy Antika Pazarı’ndan farklı olarak Dolapdere Bit Pazarında giysi de bolca bulunuyor.

Nasıl Gidilir?

Yaya gidecekseniz Osmanbey metrosunda inip Pangaltı çıkışından çıkın, Ramada Otel’in sağından Dolapdere Caddesi’ne inin, yokuş bittiğinde pazarı göreceksiniz.



Küçükpazar Bit Pazarı

Eminönü’nde kurulan Pazar İstanbul’un en eski pazarlarından. Küçükpazar, eskiden Topkapı’da kuruluyordu.

Pazar günü kurulan bit pazarında, bolca ürün bulunuyor. İyi ürünler öğlene kadar tükenmiş oluyor. Bu sebeple sabah erken saatlerde gitmek gerekir.

Nasıl Gidilir?

Eminönü ve Balat arasında, Süleymaniye’nin hemen altında yer alan Küçükpazar’a Taksim-Yenikapı metrosuyla gidilebilir.