Konuya dair aşağıdaki yazı size yol gösterecektir.
SAKAT ARACINA HACİZ YAPILABİLİR Mİ? (TRAFİK SİCİLİNE KAYITLI)
İCRA İFLAS KANUNU
HACZİ CAİZ OLMIYAN MALLAR VE HAKLAR
MADDE 82 - (Değişik: 538 - 18.2.1965 / m.46) Aşağıdaki şeyler haczolunamaz:
1. Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar,
2. Borçlunun zatı ve mesleki için lüzumlu elbise ve eşyasiyle borçlu ve ailesine lüzumu olan yatak takımları ve ibadete mahsus kitap ve eşyası,
3. Vazgeçilmesi kabil olmıyan mutfak takımı ve pek lüzumlu ev eşyası,
4. Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alât ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları,
5. Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç aylık yem ve yataklıkları,
6. Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsül için lâzım olan tohumluğu,
7. Borçlu bağ, bahçe veya meyva veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alât ve edevat,
Geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisi ve ailesinin maişetleri için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları,
8.Borçlar Kanunu'nun 510' uncu maddesi mucibince haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar,
9. Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde mâlûl olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikram yeleri,
Askerî mâlûllerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri,
10. Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar,
11. Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak mutazarrırın kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi lâzım gelen paralar,
12. Borçlunun haline münasip evi (Ancak evin kıymeti fazla ise bedelinden haline münasip bir yer alınabilecek miktarı borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır.)
Medeni Kanunun 807 nci maddesi hükmü saklıdır. 2,3,4,5,7 ve 12 numaralı bendlerdeki istisna, borcun bu eşya bedelinden doğmaması haline münhasırdır.
Trafiğe kayıtlı her özel aracın trafik kaydına haciz konabilir. Zira çoğu kimsenin araba alacak ve de onun giderlerine katlanacak kadar mali durumu yoktur.Araç İcra ve İflas Kanunu manasında lüks tüketime girmektedir.Örneğin benim arababam yoktur, şu an itibariyle alacak ekonomik gücüm de yoktur. Aşağıdaki Yargıtay içtihatlarında da bu durum açıklanmıştır.
KONUYLA İLGİLİ 2 ADET 12.HUKUK DAİRESİ İÇTİHATLARI:
T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/6708
K. 2005/9976
T. 6.5.2005
• HACZEDİLEMEZLİK ŞİKAYETİNİN REDDİ GEREĞİ ( Haczedilen Binek Otonun Hasta Olan Borçlunun Nakli İçin Zorunlu Hareketli sandalye Niteliğinin Bulunmaması ve Lüks Bir Eşya Olması )
• ARAÇ HACZİNE KARŞI HACZEDİLEMEZLİK ŞİKAYETİ ( Arabaya Sağlık Sorunları Nedeniyle İhtiyacı Bulunduğu İddiasıyla - Haczedilen Binek Otonun Hareketli sandalye Niteliği Bulunmadığından ve Lüks bir Kara Nakil Vasıtası Olduğundan Şikayetin Reddi Gereği )
• HASTALIK NEDENİYLE ARABANIN HACZEDİLEMEYECEĞİ İDDİASI ( Borçlunun Haczedilen Aracının Hasta Naklinde Kullanılan Hareketli sandalye Olmayıp Lüks Eşya Sayılabilecek Binek Otomobil Olması - Şikayetin Reddi Gereği )
• SAĞLIK İÇİN LÜZUMLU EŞYA NİTELİĞİNİN BULUNMAMASI ( Borçluya Ait Arabanın Hasta Naklinde Kullanılan Hareketli sandalye Niteliğinde Olmayıp Lüks Kara Nakil Vasıtası Olması - Haczedilemezlik Şikayetinin Reddi Gereği )
2004/m.82/2
ÖZET : Borçlu, adına Trafik Sicil'de kayıtlı bulunan aracının alacaklı vekilince anahtarının kendisinden alınarak otoparka getirildiğini daha sonra da haczedildiğini, SSK Paşabahçe Hastanesinden aldığı 3.2.2005 tarihli hipertansiyon ve sinuzal taşıkardi rahatsızlığını belirleyen rapora dayanarak binek aracına ihtiyacının bulunduğundan bahisle aracının üzerindeki haczin kaldırılmasını istediği anlaşılmaktadır. Mahkemece, borçlunun omurilik arızası nedeniyle sakat kaldığı, bastonla ve güçlükle yürüyebildiği gerekçe gösterilmiş, yaşamını sürdürebilmesi için bu aracın luzümlu eşya niteliğinde olduğundan söz edilerek şikayetin kabulüne karar verildiği tesbit edilmiştir. Söz konusu araç sakatların yer değiştirebilmesi ya da adı geçenlere hareket olanağı sağlamak için zorunlu olan, hareketli sandalye niteliğinde değildir. Sermaye unsurunun ağırlık kazandığı ve lüks sayılan bir kara nakil vasıtasıdır. Bu nitelikteki bir ekonomik değerin haczedilemeyeceği ileri sürülemez.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Borçlu, adına Trafik Sicil'de kayıtlı bulunan 34 HEU 51 plaka sayılı aracının alacaklı vekilince anahtarının kendisinden alınarak otoparka getirildiğini daha sonra da haczedildiğini, SSK Paşabahçe Hastanesinden aldığı 3.2.2005 tarihli hipertansiyon ve sinuzal taşıkardi rahatsızlığını belirleyen rapora dayanarak binek aracına ihtiyacının bulunduğundan bahisle aracının üzerindeki haczin kaldırılmasını istediği anlaşılmaktadır. Mahkemece, borçlunun omurilik arızası nedeniyle sakat kaldığı, bastonla ve güçlükle yürüyebildiği gerekçe gösterilmiş, yaşamını sürdürebilmesi için bu aracın luzümlu eşya niteliğinde olduğundan söz edilerek şikayetin kabulüne karar verildiği tesbit edilmiştir. Söz konusu araç sakatların yer değiştirebilmesi ya da adı geçenlere hareket olanağı sağlamak için zorunlu olan, hareketli sandalye niteliğinde değildir. Sermaye unsurunun ağırlık kazandığı ve lüks sayılan bir kara nakil vasıtasıdır. Bu nitelikteki bir ekonomik değerin haczedilemeyeceği ileri sürülemez. Ayrıca İİK.nun 82/2 maddesinde öngörülen bir eşya niteliğinde de değildir. O halde şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kabulü isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK.366. ve HUMK.428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 06.05.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.
_____________________________
T.C. YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/4001
K. 2005/7633
T. 8.4.2005
• HACZEDİLMEZLİK ( Mahcuz Aracın Sakatlara Mahsus Özel Araç Olmayıp Üzerinde Bazı Değişiklikler Yapılmış Lüks Sayılan Kara Nakil Aracı Olduğu - İtirazın Yerinde Olmadığı )
• SAKATLARA MAHSUS ÖZEL ARACIN HACZİ ( Haczedilmezlik İtirazının Reddi - Mahcuz Aracın Sakatlara Mahsus Özel Araç Olmayıp Üzerinde Bazı Değişiklikler Yapılmış Lüks Sayılan Kara Nakil Aracı Olduğu )
• HACİZ ( Sakatlara Mahsus Özel Araç/Üzerinde Bazı Değişiklikler Yapılmış Lüks Sayılan Kara Nakil Aracı Olduğu - Haczedilmezlik İtirazının Yerinde Olmadığı )
2004/m.82
ÖZET : Mahcuz araç sakatlara mahsus özel araç olmayıp, üzerinde bazı değişiklikler yapılmış lüks sayılan kara nakil aracı olduğundan haczedilmezlik itirazı yerinde değildir.
DAVA : Mahalli mahkemesinden verilen mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki Alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Borçlu Güler adına kayıtlı 67... ... plakalı aracın haczedilemeyeceği ileri sürülmüştür. Mahkemece yapılan 14.9.2004 tarihli keşif tutanağına göre, kayden haczedilen aracın fiziksel engelli olan kişiler için düzenlendiği ve araçta ona göre değişiklikler yapıldığı tespit edilmiştir. Mahcuz araç sakatların yer değiştirebilmesi ya da adı geçenlere hareket olanağı sağlanması için zorunlu olan, hareketli sandalye niteliğinde değildir. Sermaye unsurunun ağırlık kazandığı ve lüks sayılan bir kara nakil vasıtasıdır. Bu nitelikteki bir ekonomik değerin haczedilemeyeceği ileri sürülemez. İİK'nın 82. maddesinde aksine bir düzenlemede bulunmadığına göre şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nın 366. ve HUMK'nın 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 8.4.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.
