- Katılım
- Haz 8, 2010
- Mesajlar
- 1,021
- Tepkime Puanı
- 23
- Puanları
- 38
Sürekli olarak engellilerle ilgili dernekler, sivil toplum kuruluşları devletin resmi makamları toplanarak, basına demeç vererek “engellilerin sorunlarını” tespit ettikleri çözüm için gereğini yapacakları yönünde açıklamalar yapıyorlar. İnsan sormadan edemiyor tabi, bu engellilerin sorunu dediğimiz şey 3 bilinmeyenli bir denklem midir ki bu kadar yetkili insan bu sorunları sürekli tespit etmek zorunda kalıyor?
Ben sıradan bir engelli ve vatandaş olarak bu siteden edindiğim bilgilerinde ışığında bu sorunların ne olduğunu biliyorum. Benim kadar basit bir engelli ve bir o kadarda sıradan vatandaş bu sorunları bilirken bu etkili ve yetkili kişiler bunu nasıl bilmez sorusunu sormadan edemiyor insan. Peki nedir bu sorunlar?
Aşağıda maddeler halinde engellilerin sorunlarını sıralayacağım. Eğer olurda sorununuz nedir diye soran olursa bu yazıyı gösteririz.
Engellilerin Sorunları
Yukarda maddeler halinde sıraladığım bu sorunların detaylı açıklamasına geçelim.
MİMARİ SORUNLAR
Engellilerle ilgili yapılan tüm araştırmalarda engellilerin en belirgin başak sorunu “mimari sorun” olarak tespit edilmiştir. Bu arada mimari sorunlar demişken şunu da belirtmeden geçmemek gerekir. Mimari sorunlar tüm engel gruplarını kapsamaz. Örneğin mimari sorunlar genellikle bedensel engelli ve görme engelli (hissedilebilir yüzey yeterli olmadığından) vatandaşlar için büyük bir sorun oluştururken, bir işitme engelli için bir sorun olmamaktadır. Lafı fazla uzatmadan kısaca mimari sorunlara değinip ikinci maddemize geçelim. Bugün hala çoğu kamu kurumu, engellilerin erişimine uygun olmazken, özel sektöre ait ve kamuya açık restoran, alışveriş merkezi gibi yerlerin pek çoğunda engelliler için uygun erişim imkanı bulunmamaktadır. Tekerlekli sandalye, akülü sandalye kullanıcısı veya ayaklarını tam anlamıyla kullanamayan (koltuk değneği yardımıyla yürüyen vb. gibi) insanlar için kaldırımların yüksekliği ve yeterli eğime sahip olmayan rampalar veya rampaların hiç olmaması büyük bir sorundur.
MEDİKAL ÜRÜN SORUNU
SGK kapsamında çoğu medikal ürün için (akülü sandalye, tekerlekli sandalye, işitme cihazı, ortez protez, otorma minderi roho vb gibi) devlet ödeme yapmaktadır. Bakınız:> https://engelliler.gen.tr/f21/akulu-ve-manuel-sandalyeler-dahil-bir-cok-urun-icin-sgk-odemesi-25633/
İlk bakışta devlet kimin neye ihtiyacı varsa karşılıyor daha ne olsun diyebilirsiniz ama kazın ayağı öyle değil. Bir kere çoğu engelli SGK kapsamında değil. Bunlar için bir ödeme olmuyor. SGK kapsamında olanlar için ise alınacak ürünün ya çok az bir kısmı yada hiç ödeme yapılmıyor. Örneğin standart bir akülü sandalye için 2.500 TL ödeniyor. Türkiye şartlarında en dandik bir akülü sandalye bile 5-6 bin tl civarında. Yani bir akülü sandalyeye ihtiyacı olan biri eğer SGK mensubu ise aldığı ürünün parasının yarısını cebinden vermek zorunda. Bu yine diğer medikal ürünler düşünüldüğünde iyi bir rakam. Örneğin çoğu işitme cihazı için SGK ya hiç ödeme yapmıyor yada çok azını ödüyor. Aynı durum protez ortezler içinde geçerli. Çok kaliteli sağlığımı dahada bozmayacak bir protez yaptırayım derseniz parasını cebinizden ödemek zorundasınız.
ÇÖZÜM! Engelli ve hasta kişilerin ihtiyaç duyduğu tüm medikal ürünler devlet tarafından karşılanmalı. Medikal ürün sorunu engellilerin sorunları arasında en büyük ikinci sorun olurken temel mantığı anlattığımızı düşünerek 3. Soruna geçiyorum.
ULAŞIM SORUNU
Toplu taşım araçlarının neredeyse %95’i engellilerin erişimine uygun değil. Hazırlanan yasa kapsamında 2018 yılı sonuna kadar şehirler arası otobüs, ve şehir içi ulaşımda kullanımdaki araçların engellilerin erişimine uygun hale getirileceği söyleniyor ama mevcut ulaşım araçları ve bunların dönüşümü düşünüldüğünde bunun imkansız olduğunu herkeste biliyor.
EĞİTİM SORUNU
Yapılan araştırmalara göre engellilerin büyük bir kısmı ya hiç okula gitmemiş yada eğitim hayatı ilkokul sonrası devam etmemiş. Eğitime erişimde ilk maddede engellilerin başak sorunu diye adlandırdığımız mimari sorunlar ilk sırayı alırken özellikle öğrenme güçlüğü çeken engelliler, zihinsel engelliler, down sendromlu çocuklar için yeterli ölçüde eğitim veren kurumun olmaması bir başka sorun olarak önümüze çıkıyor.
İŞ YAŞAMINA KATILIM
Kamu ve özel sektöre ait işyerlerinin çalıştırdıkları işçi sayısının belli bir oranının engelli işçilerden çalışanlardan olması gerekmekte. Ancak ne yazık ki bırakın özel sektörü devlet bile kendi koyduğu yasaya uymayıp hala doldurması gereken engelli kadrolarını doldurmuyor. Son yıllarda yapılan ÖMSS ve EKPSS ile kamuda açıkta bulunan kadrolara sınava girip başarılı olan engelliler atansa da bu atamaların yetersiz olduğu aşikar. Devlet ilk önce kendine ait boş engelli kadrolarını doldurup özel sektördeki işyerleri için engelli çalıştırma zorunluluğu yerine getirmeyenlere ciddi maddi mueyideler uygulamalı.
SOSYAL YARDIMLAR
Bilindiği üzere devlet hiçbir geliri olmayan, çalışmayan yada sağlık sorunları nedeniyle çalışamayacak düzeyde engelli olanlara sosyal yardım adı altında, 3 aylık engelli maaşı ve aylık olarak ödenen evde bakım maaşı ödemesi yapmaktadır. Ancak yapılan bu sosyal yardımlarda özellikle 2022 sayılı yasa kapsamında ödenen aylıklarda büyük bir haksızlık uygulanmakta. Özetle sorun şu; bir engellinin 3 aylık engelli maaşı alabilmesi için hane gelirine bakılmakta. Oysa hane geliri ne olursa olsun engelli bireydir ve bu maaşın bağlanmasında hane gelirine değil engelli bireyin kendi gelirine bakılmalıdır. Bu konuyla ilgili son 3 yıldır, TBMM de muhalefet partilerinin sorunu dile getirmeleri, kanun değişikliği için teklif vermeleri, internet siteleri ve sosyal medyada başlatılan sayısız kampanyalara rağmen devler ricali bu konuya kör sağır kalmıştır… Özetle devletin engelli bireylere yaptığı sosyal yardımlara hak temelli yardımlar olarak yaklaşılıp yapılan yardımın engelli bireyin onurunu incitmeden yapılması ve yardım miktarının Ülke gerçekleri göz önüne alınarak yapılması gerekmektedir.
Tüm bunlara ek olarak 3 aylık engelli maaşı ve evde bakım maaşı alan kişilerin "ÖTV indirimli engelli aracı" almaları halinde aldıkları maaşlar kesilmekte. Engelli yurttaşlar toplu taşım araçlarını kullanamadığı için kendi şartlarını zorlayarak hatta yakın akrabalarından da nakti destek alarak devletin kendilerine tanıdığı ÖTV indirimden faydalanıp otomobil alarak devletin çözemediği "ulaşım sorununu" kendi özel araçları sayesinde çözmek istiyorlar ama bu seferde maaşları kesiliyor. Bu konuda yetkililerin ivedilikle bir düzenleme yapıp "sosyal yardım" alan yurttaşların ÖTV indirimden faydalanarak araç almaları halinde aldıkları maaşın kesilmemesi yönünde bir yönetmelik çıkartması gerekmektedir.
Sonuç;
Buraya kadar saydığımız engellilerle ilgili sorunların tamamı devletin çözmesi gereken sorunlar. Tüm bunlardan bağımsız olarak birde engellilerin toplumsal yaşamda karşılaştığı sorunlar var. Ötekileştirme, ayrımcılık vb. gibi. Engelli sorunları denilince ilk önce devletin çözmesi gereken sorunların ilk sırada olduğunu düşündüğümden yazıda bunları ön planı çıkardım. Engellilerin toplumsal yaşamda karşılaştığı sorunları ise bir sonraki makalede işleyeceğim.
Ben sıradan bir engelli ve vatandaş olarak bu siteden edindiğim bilgilerinde ışığında bu sorunların ne olduğunu biliyorum. Benim kadar basit bir engelli ve bir o kadarda sıradan vatandaş bu sorunları bilirken bu etkili ve yetkili kişiler bunu nasıl bilmez sorusunu sormadan edemiyor insan. Peki nedir bu sorunlar?
Aşağıda maddeler halinde engellilerin sorunlarını sıralayacağım. Eğer olurda sorununuz nedir diye soran olursa bu yazıyı gösteririz.
Engellilerin Sorunları
- 1- Mimari Sorunlar
- 2- Medikal Ürün Sorunu
- 3- Ulaşım Sorunu
- 4- Eğitim Sorunu
- 5- İş Yaşamına Katılım Sorunu
- 6- Sosyal Yardımların Dağılımdaki Sorunlar
Yukarda maddeler halinde sıraladığım bu sorunların detaylı açıklamasına geçelim.
MİMARİ SORUNLAR
Engellilerle ilgili yapılan tüm araştırmalarda engellilerin en belirgin başak sorunu “mimari sorun” olarak tespit edilmiştir. Bu arada mimari sorunlar demişken şunu da belirtmeden geçmemek gerekir. Mimari sorunlar tüm engel gruplarını kapsamaz. Örneğin mimari sorunlar genellikle bedensel engelli ve görme engelli (hissedilebilir yüzey yeterli olmadığından) vatandaşlar için büyük bir sorun oluştururken, bir işitme engelli için bir sorun olmamaktadır. Lafı fazla uzatmadan kısaca mimari sorunlara değinip ikinci maddemize geçelim. Bugün hala çoğu kamu kurumu, engellilerin erişimine uygun olmazken, özel sektöre ait ve kamuya açık restoran, alışveriş merkezi gibi yerlerin pek çoğunda engelliler için uygun erişim imkanı bulunmamaktadır. Tekerlekli sandalye, akülü sandalye kullanıcısı veya ayaklarını tam anlamıyla kullanamayan (koltuk değneği yardımıyla yürüyen vb. gibi) insanlar için kaldırımların yüksekliği ve yeterli eğime sahip olmayan rampalar veya rampaların hiç olmaması büyük bir sorundur.
MEDİKAL ÜRÜN SORUNU
SGK kapsamında çoğu medikal ürün için (akülü sandalye, tekerlekli sandalye, işitme cihazı, ortez protez, otorma minderi roho vb gibi) devlet ödeme yapmaktadır. Bakınız:> https://engelliler.gen.tr/f21/akulu-ve-manuel-sandalyeler-dahil-bir-cok-urun-icin-sgk-odemesi-25633/
İlk bakışta devlet kimin neye ihtiyacı varsa karşılıyor daha ne olsun diyebilirsiniz ama kazın ayağı öyle değil. Bir kere çoğu engelli SGK kapsamında değil. Bunlar için bir ödeme olmuyor. SGK kapsamında olanlar için ise alınacak ürünün ya çok az bir kısmı yada hiç ödeme yapılmıyor. Örneğin standart bir akülü sandalye için 2.500 TL ödeniyor. Türkiye şartlarında en dandik bir akülü sandalye bile 5-6 bin tl civarında. Yani bir akülü sandalyeye ihtiyacı olan biri eğer SGK mensubu ise aldığı ürünün parasının yarısını cebinden vermek zorunda. Bu yine diğer medikal ürünler düşünüldüğünde iyi bir rakam. Örneğin çoğu işitme cihazı için SGK ya hiç ödeme yapmıyor yada çok azını ödüyor. Aynı durum protez ortezler içinde geçerli. Çok kaliteli sağlığımı dahada bozmayacak bir protez yaptırayım derseniz parasını cebinizden ödemek zorundasınız.
ÇÖZÜM! Engelli ve hasta kişilerin ihtiyaç duyduğu tüm medikal ürünler devlet tarafından karşılanmalı. Medikal ürün sorunu engellilerin sorunları arasında en büyük ikinci sorun olurken temel mantığı anlattığımızı düşünerek 3. Soruna geçiyorum.
ULAŞIM SORUNU
Toplu taşım araçlarının neredeyse %95’i engellilerin erişimine uygun değil. Hazırlanan yasa kapsamında 2018 yılı sonuna kadar şehirler arası otobüs, ve şehir içi ulaşımda kullanımdaki araçların engellilerin erişimine uygun hale getirileceği söyleniyor ama mevcut ulaşım araçları ve bunların dönüşümü düşünüldüğünde bunun imkansız olduğunu herkeste biliyor.
EĞİTİM SORUNU
Yapılan araştırmalara göre engellilerin büyük bir kısmı ya hiç okula gitmemiş yada eğitim hayatı ilkokul sonrası devam etmemiş. Eğitime erişimde ilk maddede engellilerin başak sorunu diye adlandırdığımız mimari sorunlar ilk sırayı alırken özellikle öğrenme güçlüğü çeken engelliler, zihinsel engelliler, down sendromlu çocuklar için yeterli ölçüde eğitim veren kurumun olmaması bir başka sorun olarak önümüze çıkıyor.
İŞ YAŞAMINA KATILIM
Kamu ve özel sektöre ait işyerlerinin çalıştırdıkları işçi sayısının belli bir oranının engelli işçilerden çalışanlardan olması gerekmekte. Ancak ne yazık ki bırakın özel sektörü devlet bile kendi koyduğu yasaya uymayıp hala doldurması gereken engelli kadrolarını doldurmuyor. Son yıllarda yapılan ÖMSS ve EKPSS ile kamuda açıkta bulunan kadrolara sınava girip başarılı olan engelliler atansa da bu atamaların yetersiz olduğu aşikar. Devlet ilk önce kendine ait boş engelli kadrolarını doldurup özel sektördeki işyerleri için engelli çalıştırma zorunluluğu yerine getirmeyenlere ciddi maddi mueyideler uygulamalı.
SOSYAL YARDIMLAR
Bilindiği üzere devlet hiçbir geliri olmayan, çalışmayan yada sağlık sorunları nedeniyle çalışamayacak düzeyde engelli olanlara sosyal yardım adı altında, 3 aylık engelli maaşı ve aylık olarak ödenen evde bakım maaşı ödemesi yapmaktadır. Ancak yapılan bu sosyal yardımlarda özellikle 2022 sayılı yasa kapsamında ödenen aylıklarda büyük bir haksızlık uygulanmakta. Özetle sorun şu; bir engellinin 3 aylık engelli maaşı alabilmesi için hane gelirine bakılmakta. Oysa hane geliri ne olursa olsun engelli bireydir ve bu maaşın bağlanmasında hane gelirine değil engelli bireyin kendi gelirine bakılmalıdır. Bu konuyla ilgili son 3 yıldır, TBMM de muhalefet partilerinin sorunu dile getirmeleri, kanun değişikliği için teklif vermeleri, internet siteleri ve sosyal medyada başlatılan sayısız kampanyalara rağmen devler ricali bu konuya kör sağır kalmıştır… Özetle devletin engelli bireylere yaptığı sosyal yardımlara hak temelli yardımlar olarak yaklaşılıp yapılan yardımın engelli bireyin onurunu incitmeden yapılması ve yardım miktarının Ülke gerçekleri göz önüne alınarak yapılması gerekmektedir.
Tüm bunlara ek olarak 3 aylık engelli maaşı ve evde bakım maaşı alan kişilerin "ÖTV indirimli engelli aracı" almaları halinde aldıkları maaşlar kesilmekte. Engelli yurttaşlar toplu taşım araçlarını kullanamadığı için kendi şartlarını zorlayarak hatta yakın akrabalarından da nakti destek alarak devletin kendilerine tanıdığı ÖTV indirimden faydalanıp otomobil alarak devletin çözemediği "ulaşım sorununu" kendi özel araçları sayesinde çözmek istiyorlar ama bu seferde maaşları kesiliyor. Bu konuda yetkililerin ivedilikle bir düzenleme yapıp "sosyal yardım" alan yurttaşların ÖTV indirimden faydalanarak araç almaları halinde aldıkları maaşın kesilmemesi yönünde bir yönetmelik çıkartması gerekmektedir.
Sonuç;
Buraya kadar saydığımız engellilerle ilgili sorunların tamamı devletin çözmesi gereken sorunlar. Tüm bunlardan bağımsız olarak birde engellilerin toplumsal yaşamda karşılaştığı sorunlar var. Ötekileştirme, ayrımcılık vb. gibi. Engelli sorunları denilince ilk önce devletin çözmesi gereken sorunların ilk sırada olduğunu düşündüğümden yazıda bunları ön planı çıkardım. Engellilerin toplumsal yaşamda karşılaştığı sorunları ise bir sonraki makalede işleyeceğim.
